[Mimar Vedat Tek ve ailesi ile ilgili kupürler]

Projesi ve planı Vedad Bey tarafından hazırlanan Sirkeci Büyük Postahane. yapım sırasında (1905).

Mimar Vedad Beyin eşi Firdevs Hanım (1913).

Vedad bey, Büyiikada’daki evinin bahçesinde damadı Ajdar ile tavla oynarken (1936).

C U I S I V E

SIÈG E SOCIAL ‘ 129. FAUBOURG S AINT-HO NO RÉ

i J

D I P L O

M

E

J7cSxcu)tt cSxvaL-t

L

C

/

L [cdcatiá-m e Je C u á ú te Ju C u/JD O N JE E E U

a ncM è avec buccin lek exam en^ Lu coure ta n t le ^¿JiplO H l

j l a p c M e avec oncee.» Lee-exam en» u u con^e zuv,

J. 'Cnbeianement (JultMOitz ~>u^èftieiu^

Vedad Bey'in kızı Saadet Hanımın Paris’ten aldığı ahçılık diploması (20 Ocak 1939).

440

Büyükada Değirmen binası önünde Vcdad Bcy’in eşi Firdcvs Hanım ve kızları. (1940).

F o t. M e k te b -i H a rb iy e F o to ğ ra fh a n e si .

Şemsi Molla'nın torunu Şemsi Muhtar, Ahmed Refik ve Çallı İbrahim'in en yakın arkadaşı idi.

Mimar Vedat Tek'in küçük kızı ressam ve heykeltıraş Selime IŞITAN (1986).

sonra İstanbul’a dönen Selime Işıtan, Güzel Sanatlar Akademisi’ne girerek Dekorasyon Bölümü Başkanı Prof. Sue’nün yardımcısı oldu (1942-1944). Bu görevinden ayrılıp babasının Nişantaşı’ndaki konağının altında eski mutfak ve kiler bölümünü dekore ederek önce hediyelik eşya ve butik mağazası haline getirdi, sonra da Yekta Işıtan’la evlenerek bu mağazayı restoran-kafeterya haline dönüştürdü (1950). Bu iş yeri faaliyetini günümüze kadar sürdürmekte­ dir. Bu arada kayınpederi Haşan Fehmi Bey (ölm. 1960), Şemsi Molla’nın Büyükada’daki köşkünü satın almıştı (1937). Evlendikten sonra buraya gelip yerleşen Selime Işıtan, bu köşkün eski ahır bölümünü tadil ederek Türkiye’nin ilk diskoteğini burada açtı (1949). 1975’e kadar fa­ aliyet gösteren bu diskotekte sabaha kadar dans­ lar, kıyafet baloları, erkek ve kadın güzellik ya­ rışmaları düzenlenmiştir. Diskoteğin içki ve ye­ mek servisi yapıldığı taverna bölümünde hayat, özellikle Cuma, Cumartesi ve Pazar günleri son derece eğlenceli geçerdi.

Küçük yaşta resim yapmaya başlamış olan Se­ lime Işıtan, Paris’te Salon d’Automne’da (1937) ve İstanbul Taksim Galerisi’nde (1946) karma sergilerine katılmıştır.

Selime Işıtan’ın İzmir Enternasyonal Fuarı'nda yaptığı “Milli Piyango "Pavyonu (1940).

MINISTÈRE DE L’EDUCATION NATIONALE.

ÉCOLE N A TION ALE SUPÉRIEURE DES ARTS DÉCORA TIFS DE PARIS

DIPLÔME DE FIN D’ETUDES.

Le Conseil des Pnfefieurs certifie ejtie Al. $ t f c d O e â - ¿ ¡ ¿ I t c S i \ \ liU - ÉJeve de l'École Nationale Supérieure des A r ts décoratifs, a parcouru ai)ec succès le cycle des études dans l CL seiliou de i ) C C d t a i u 5 H J v i r r U t j k l d k

Paris, le — - - JÙÀ

Dud.ut ,le rEc*/c.

Paris’teki Ecole Nationale Supérieure des Arts Decoratifs’in Sınaî Dekorasyon Böliimü’nii bitiren Selime Işıtan'in 29 Mayıs 1937 tarihli diploması.

Selime Işıtan tarafından yapılan kardeşi Saadet, yeğeni Selma ve Arap kızı Saadct’in büstleri (1937).

SELİME IŞITAN “BuyMiada’da Deniz ve Kayalıklar". Yağlıboya. (1954). SELİME IŞITAN: “Pascaline” (KervanSaray’da Striptizci kız) Yağlıboya 43x36 cm. (1959). SELİME IŞITAN: “Çingene Anası". Yağlıboya 21x25 cm. (1958).

SELİME IŞITAN: Arkadaşı Saadet'in büstü (1937)

ir**-İmi

SELİME İSITAN: Kardeşi Saadet ve yeğeni Selma- nın büstleri i 1937).

Vedad Bey ve çocukları, Belkıs (ölm. 1910), Nihad (ölm. 17 Şubat 19H1) ve Saadet (soldan ilk).

Mimar Vedad Bey ve eşi Firdevs Hanım (1913).

Yahşi Bey Sokağındaki (Nizam) Vedad Bey Evi (1920). Bu ev, sonradan Ali Muhiddin Hacıbekir'in konutu olmuştu.

VEDAD BEY EVİ

Nizam caddesi, Yahşi Bey sokağında

807 m 2’lik bir alanda yer alan 10 numara­

lı iki katlı ahşap bahçeli ev, Mimar Vedad

Bey (Tek)™'" tarafından Yunan uyruklu

Dimitri Kozmeto’nun 3075 n r'lik arazisi

üzerine (Mart 1920) kendisi için konut

olarak inşa edilmiş (1935) ise de, altı yıl

sonra Ali Muhiddin Hacı Bekir’e satılmış

(24 Kasım 1941)l2r,) Ali Muhiddin Bey’in

ölümünden (30 Aralık 1974) sonra kızı

Aliye Şahin’e12™’ geçmiştir (8 Ekim 1982).

Ev son sahibesi tarafından kârgire çevril­

miştir.

Şair ve bestekâr Leylâ Saz’ın torunu Nezihe ile Maliye Müsteşarı Prof. Aynizâde Tahsin Bey’in yeğeni meliha Hanımlar (1910).

SELİME ISITAN: «Sarıyerde Kayıklar». Yağlıboya 41x47 cm. (1965).

'63) 1873 yılında İstanbul'da doğan Mehmed Vc-

dad Tek, Giritli edib ve yönetici Sırrı Paşa ile

şair ve musikişinas Leylâ hanım (Saz)ın oğlu­

dur. Eğitimine Galatasaray Sultanisi’nde başla­

dı. Bu okulun ikinci sınıfından sonra Paris’e gi­

derek önce Ecole Morge'de temel eğitim, Aka-

demie Julien’de resim eğitimi gördü, sonra

Ecole Nationale Supérieur de Beaux Arts'ın

yarışmalı giriş sınavını kazanarak mimarlık eği­

timine başladı. 1897’de eğilimibitircrek PRİX

DE ROME Ödülü’nü de kazandı. Türkiye'ye

dönüşünde mimar Kcmalcddin Bcy’le birlikte

Türk mimarisinin millîleştirme yolunda çalış­

malar yaptı. V. Mehmed Rcşad tarafından dev­

let başmimariığına atandı. Şehremaneti Posta

ve Telgraf Nezareti mimarlığı, Emanet Heyet-i

Feniyye Reisliği, Birinci Dünya Savaşı'nda üç

yıl süreyle Harbiye Nezareti Kıtaat-ı Fenniye

başmimarlığı gibi çeşitli görevlerde bulundu.

Bir yandan da Sanayi-i Nefise Mektebi ve

Yüksek Mühendislik mektebinde ders verdi.

İlk eserleri, Topkapı dışında bir çiftlik binası

ile Yenikapı’da Şehremaneti Kantar Müdüriye­

tinin ahşap iskelesi idi.

Türk mimarlık tarihinde Vedat Bey'in for­

mai eğitim görmüş ve büro açmış ilk Türk ol­

ması kendisinin hem kurumsal mimarlığı hem

de Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk mimarı olması­

nı sağlamıştır. Bu öncülük nedeni ile yaşadığ

çağın hemen tüm önemli burumlarında mimar­

lık yapmıştır. Fakat Cumhuriyetken sonra Ata­

türk’ün mimarı olmasını, Vedat Bey, yaşamı­

nın en üstün aşamalarından biri olarak bildirir.

Vedat Bey, Ârif Hikmet Bey ve Kemalettin

Bey ile birlikte uygulama alanında Gilio Mon-

geri ile de Sanayi-i Neftse Meklebi’nde birinci

milli mimarlık hareketinin temsilcisidir. Önem­

li yapıtlar arasında: İstanbul'da Yeni Postane

(.XXİ,, Harbiyedc bazı evler, Sultanahmet’te

Tapu ve Kadastro Binası (1908), Sirkecide Me-

sadet Hanı, Karaköy Denizyolları Acentesi, Fa­

tih Tayyare Şehitleri Anıtı, Bostancıda annesi

Leylâ Hanımın Köşkü, Haydarpaşa ve Moda

vapur iskeleleri, Ankara Mebusun Klübii, İkinci

Türkiye Büyük Millet Meclisi Binası, eski Çan­

kaya Köşkü ilâveleri, Cumhuriyet Halk Fırkası

Malıfeli (1924), Kastamonu Hükümet Konağı,

—

Cemal Topuzlu Köşkü, Vali Konağı caddesin­

deki kendi evi, İzmir Saat Kulesi, Ankara Palas

(İçtimaî Muavenet Veka"leti Oteli) ilk projesi

(1925) İzmir Borsa Sarayı, İzmir Ege Palas, Bii-

yiikada Nizam Caddesi fabrika sokağındaki

kendi evi, başlıca eserlerindendir.

Mimar Vedad, yapılarında plana büyük

önem vermiştir. Biçimsiz arsalar üzerinde uy­

guladığı planlarla onların kusurlarını gizlemiş­

tir. Türk mimarisini modemize etmeye çalış­

mıştır. Yapılarında milli mimariye dönüş ken­

dini açıkça belli ederse de çeşitli devirlere ait

uyumsuz motif kaynaşmaları onun yapılarında

görülmez. Ayrıca proporsiyon güzelliği başarı­

sının ve değerinin somut bir kanıtıdır.

Mimar Vedad Tek’in kendine, sanatına bü­

yük bir güveni vardı. İşine kimseyi karıştırmaz,

müdahaleden hoşlanmazdı. Dostlarda konu­

şurken dahi aklı daima çalışmalarında olur,

önündeki kâğıda motifler, ayrıntı resimleri ve

bazen de karikatürler çizerdi. 1926’larda baş­

layan yeni mimin' akımlarının etkisiyle gözden

düşen Mehmed Vedad Tek’in bugün çoğunlu­

ğu İstanbul’da olmak üzere bilinen 33 eseri

vardır. Ölümü (1942).