İSTANBUL
M ENKUL KIYMETLER
b o r s a s i
'TT'(905CX{0
İ S T A N B U L M E N K U L K I Y M E T L E R B O R S A S I S A N A T G A L E R İ S İ İ S T A N B U L S T O C K E X C H A N G E A R T G A L L E R Y 3 0 E K İ M - 1 5 K A S I M 1 9 9 5 O C T O B E R 3 0 T H - N O V E M B E R 1 5 T H 1 9 9 5TnM wKt'TtLrtûHbı
T . C . K Ü L T Ü R B A K A N L I Ğ I F İ K R E T M U A L L Â K O L E K S İ Y O N U S E R G İ S İ M I N I S T R Y O F C U L T U R E ' S F İ K R E T M U A L L Â C O L L E C T I O N E X H I B I T I O NRENKLERE RENK KATAN
FİKRET MUALLÂ
TAHA TOROS
Maceralı ve acılı yaşamını - 2 8 yıl önce - Fransa'da Alp Dağları'nın eteğinde, yalnızlıklar içersinde noktaladı. Ünlü ressamımızın hayatta kalabilen en yaşlı
dostlarından biriyim. Kendisine dair hayli yayınlarım, anılarıyla ilgili konferanslarım ve televizyon konuşmalarım oldu. Fikret Muallâ'yı, önemli belgeleri içeren,
bir kaynak eser niteliğindeki kitabımla tanımlamıştım. Akıl hastanelerinden yazdıklarını, daha sonraki yıllarda bazı olaylara ve kişilere - bir mizah ustası niteliğiyle - değinen mektuplarını, ikinci bir kitaba ertelemiştim. Yaşım 80'in üstünde... Muhtelif konularda çok sayıda hazırlıklarım arasında, onun da güldürücü ve güldürücü olduğu kadar düşündürücü mektuplarını, ikinci bir kitapta yansıtmayı düşünüyorum.
Bu arada Muallâ hakkında gerçeklere uymayan - ikinci ve üçüncü ağızlardan dinlenerek yayınlanan - bazı bilgilere değinerek, ileride araştırma yapacaklara doğrusunun intikalini de sağlamaya çalışacağım.
Aynı zamanda Fikret Muallâ’nın eski harflerle bazı esprili karalamalarının yeni harflere çevrilişindeki mühim hatalara da değinilerek, buradaki yanlışlıklar da düzeltilmiş olacaktır.
Övünçle belirtmek gerekir ki Fikret Muallâ,
sanatseverlerin kalbinde taht kurmuş ünlülerden biridir. Kadirbilir devlet kuruluşlarında da takdirle
THE PAINTER WHO ADDED COLOR TO ART
FİKRET MUALLÂ
TAHA TOROS
Fikret Muallâ's painful life ended 28 years ago in loneliness, in the Alpes.
I am one of the painter’s oldest friends. I had many publications, took part in many conferences, TV shows concerning Muallâ. I also described Fikret Muallâ in my book, covering important documents.
I postponed the publication of the letters he sent from the sanitary, and later, where he mentioned some events and persons, with the subtlety of a humorist. I am over 8G now... Among the various books I am planning to prepare, a second book about Muallâ’s letters is also included.
And also, I am planning to correct some common mistakes about Muallâ, and thus provide a reference fo r future research. Finally, I will mention the mistakes made in the translation of his humorous sketches written in the old alphabet.
It is a great pleasure for me to say that Muallâ has a distinguished place in the hearts and minds of the amateurs of art. He is also paid hommage by those state institutions appreciating his artistic value. As you may know, Muallâ stamps are printed. But there is a mistake on these stamps concerning his birth date. He was born in 1903 whereas on the stamps, the
yadedilmektedir. Bilindiği üzere Muallâ “pul” yapılmıştır. Ne var ki bunda da bir hata mevcuttur. Ressamımız 190 4 yılında değil, 1903 yılında doğmuştur. Paris’teki resmi kaynaklarla İstanbul’daki nüfus kütüğündeki kayıtlar 1903 yılını göstermektedir. Arşivimizde yer alan ve kendisinin bana gönderdiği bir belgede de, gerçek doğumunun 190 3 olduğu kayıtlıdır.
Burada bir noktaya değinmek istiyorum. Fikret Muallâ hakkında orijinal belgeleri içeren yazılarımızın - zaman zaman - kaynak gösterilmeden aktarıldığı veya özel düşüncelerimizin ve buluşlarımızın değiştirilerek
kullanıldığı görülmektedir. Oysa, özelliği olan bilgilerin ve belgelerin kaynağının belirtilmesi gerekir. Fikret Muallâ da özellikle bu tü r olaya titizlikle önem verir ve bunlar için "yazı hırsızları!” derdi.
Göğsümüzü kabartarak söyleyebiliriz ki Fikret Muallâ, yalnız bizim ressamımız değil, güzel sanatları doruğuna çıkartan Fransızların da ressamıdır.
Ömrünün 29 yılı bu ülkede geçti. Fırçasına ilham veren, Parisliler oldu. Sokak kadınları, kumarbazlar, kahveler, barlar, onun başlıca konularındandı. Resimde hiç kimseyi taklit etmedi. Kendi çığırını kendisi yarattı.
Usta fırçasının yarattığı tipler ve tatlı renklerle Paris’i büyüleyen Fikret Muallâ, öldükten sonra, sanat dünyasının gök kubbesine adı çivilenen bir yıldız oldu. Resim dahisi Picasso bile, onun bir tablosunu satın aldı. Kendi tablolarından birini Muallâ’ya hediye etti. Bu takdir, Muallâ’nın sanatına ışık tutan bir olay olarak
anımsanmaktadır.
birth date is 1904. On a document given to me by himself, his birth date is 1903. This document is still in our archive.
There is another important point that I would like to mention here. We sometimes observe the use of our articles based on authentic documents, without making any reference to these, or the misuse of our thoughts and comments. But reference to such articles and documents must be made. This was also a great concern of Fikret Mualla and he used to call the authors of such writings “the writing thieves". We can proudly state that Mualla was not only a turkish painter, but also a painter of the french who brought arts to a peek.
He spent 29 years of his life in this country. He was inspired by the Parisiens. Prostitutes, gamblers, cafes, bars were his main subjects. He immitated noone. He created his own school.
Mualla charmed Paris with the figures he created and the smooth colors he blended. After his death, his name was stamped on the a rt hall of fame.
Even Picasso, the painting prodigy bought one of his works and gave Mualla one of his own paintings as a present.
As can be seen in the M oniteur des Ventes, a
magazine about auctions organized in Hotel Drouot and other auction halls, he was in the same course with Picasso, Matisse, Signac, Zlem, Dali, Chagall, Dufy, Van Dongen, Pissaro and the like.
Fikret Muallâ, Paris’te gerek Hötel Drouot’da, gerek diğer sanat eserleri müzayede salonlarında yapılan satışları yayınlayan “Moniteur des Ventes’’da görüleceği üzere Picasso, Matisse, Signac, Zlemy, Dali, Chagall, Dufy, Van Dongen, Pissaro gibi resim üstadlarıyla aynı piyasada boy gösterdi.
Fikret Muallâ, kendine özgü yaşamı, düşünceleri, hırçınlıkları ve dostluklarıyla orijinal bir kişiydi. Ömrü boyunca yalnız İki şeyi severek yaşadı ve öldü : İçki içmek ve resim yapmak....
Kendine özgü şu sözünü daima hatırlarım : - İçkide keramet, resimde saadet var I
O, yoksulluğun ve yalnızlığın acılarını, umutsuzluğu, fırçasıyla yenen bir sanatkârdı. Çileli yaşantısının tek dayanağı fırçasıydı. Hastalıklı dönemleri hariç, her gün çalıştı. Şöhret, makam gibi değerlerin hiçbirine eğilim göstermedi.
Zaman oldu ki, günlük masraflarını karşılamak için, yaptığı o güzelim tabloları kahve kahve dolaşarak, yok pahasına sattı. Lokantalarda iki kap yemek ve kahvelerde bir bardak şarap içmek için, karşılıklarında eserlerini verdiği oldu.
Aç ve beş parasız kaldığı, metrolarda ve parklarda yattığı günler bile oldu. Ama tok gibi çalışıp, sihirli fırçasını elinden bırakmadı.
Bize, eserleriyle renkli bir dünya bıraktı.
He was an original man, with his thoughts, aggressiveness, relations and his life as a whole. He only loved two things in his life : Drinking and painting I always remember him saying :
- There is miracle in drinking, there is happiness in painting.
He defeated mizery and loneliness with the strokes of his brush. The brush was his only hope in life.
He worked every single day, except for the sick times. He never cared about fame and status.
There were times when he went from one cafe to another, selling his painting for a dime. He even gave them away for some food in a restaurant, or a glass of wine in a cafe.
He even spent a whole day in hunger, sleeping in parks and subway stations. But he never gave up working. He left behind a colorful world with his paintings.
Dedikodu / Gossip (1950)
Kağıt üstüne guvaş / Gouache on paper (18.7 x 2 3 .5 cm)
Amerikan Bar / American Bar (1951)
Kağıt üstüne guvaş / Gouache on paper (25 x 38 cm]
Portre / Portrait [1 9 5 4 ]
Portre / P ortrait [1 9 5 4 )
Maymun / Monkey [1954)
Portre / Portrait [1 9 5 4 ]
Maymun / Monkey [1 9 5 4 ]
Kağıt üstüne guvaş / Gouache on paper (18 x 2 4 cm)
Sohbet / Conversation (1955)
Gezinti / Stroll [1 9 5 5 ]
Kağıt üstüne guvaş / Gouache on paper [9 9 .5 x 4 3 .5 cm]
Birahane / The Pub [1 9 5 6 ]
Garson / The W aiter [1955)
Kağıt üstüne guvaş / Gouache on paper (54 x 73 cm)
Gezinti / Stroll [1 9 5 5 ]
Orkestra ve Danseden Adam / The Orchestra and the Dancing Man (1955) Kağıt üstüne guvaş / Gouache on paper (49.5 x 61 cm)
Balo / The BalI (3 0 .1 2 .1 9 5 5 )
Bebekle Gezinti / Walk with the baby [1 9 5 6 ]
Kağıt üstüne guvaş / Gouache on paper [3 1 .5 x 4B cm)
Amerikan Barda / At the American Bar (195B) Guvaş / Gouache (63.5 x 5 2 .5 cm)
Barda Sohbet / Conversation at the Bar (1956]
Kağıt üstüne guvaş / Gouache on paper (30.5 x 4 3 .5 cm)
Çocuklu Kompozisyon / Composition with child (1956) Kağıt üstüne guvaş / Gouache on paper (42.5 x 5 7 .5 cm)
İki figür / Two figures (1956)
Tuval üstüne guvaş / Gouache on canvas (5 3 .B x 6 4 .B cm)
Gezinti / The Stroll ("1956)
1 8
Oturanlar / Sitting (1956)
Kağıt üstüne guvaş / Gouache on paper (31.3 x 4 6 .3 cm)
Makyaj / Make-up (1956)
Gece Kulübü / The Night Club (1957)
Tuval üstüne guvaş / Gouache on canvas (38 x 55 cm)
Orkestra / The Orchestra (1957) Guvaş / Gouache (3 7 .5 x 53 cm)
Pazaryeri / The Bazaar (1957)
Tuval üstüne guvaş / Goauche on canvas (38 x 55 cm)
Birahane / The Pub (1957)
Meyhane / The Bar (1957)
Kağıt üstüne guvaş / Goauche on paper (53.5 x B4 cm]
Goril / The Gorilla (1959)
Kağıt üstüne guvaş / Goauche on paper (23.5 x 18 cm)
Soyut / Abstract (1958)
Balıkçılar / The Fishermen
Kağıt üstüne guvaş / Goauche on paper [5 3 .5 x B4 cm)
'v V '.+ i.
Balon Satan Kadın / Woman Selling Balloons
İSTANBUL
M ENKUL KIYMETLER
BORSASI
Istinye - İstanbulKişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
