12
" X
Pazar
13 Nisan 2003
5 ARAP
ŞİŞEDEKİ BALIK
Dünyanın en zarif, yıllandırılmaya
en uygun kırmızı şaraplarıyla en
iddialı tatlı beyazları, Fransa'nın
Bordo kentinde üretiliyor. Geçen
hafta bunların 2002 rekoltelerinin
fıçı örneklerini tattım. Harikaydılar..
P A Z A R i*
Milliyet
izlenim
MEHMET
YALÇIN
myalcin@turk.net
A
vustralyalI üreticisi, köklü bir şarap yeni bir şarap üreticisi ailenin son kuşağındanFransız meslektaşına sormuş: - N e dersin? İyi şarap üretmek çok zor mu?
- Y ok canım... Sadece ilk 100 senesi biraz zahmetli!
Şakayla kanşık aktanlan bu diyalog, aslında bir gerçeğin ifadesi. Zira iyi bir şarabı üretmek için uygun doğa koşullannda dikilmiş, eskimiş,
olgunlaşmış bağlar; onlann üzümlerini en iyi şekilde işleyecek birikim; tutku ve aşk; bir de o seçkin şaraplan tadına vararak, anlayarak içecek bir şarapsever
müşteri topluluğu gerek. Tıpkı
B ordo’daki gibi...
Fransa’nın Atlantik Okyanusu
sahiline yakın bu liman kentinin ılıman iklimli bağ bölgeleri, yeryüzünün en üst düzeydeki kırmızı ve tatlı beyaz
şaraplarını veriyor. Sırlanndan biri de, toprak ile iklimin en kaliteli üzümler yetiştirmeye uygun olmasının yanı sıra bunlardan iyi şaraplar yapabilm ek için gereken “optimum”lann asırlar önce belirlenmiş olması... Daha 1 8 5 5 ’te, bölgenin tüm bağ alanlannın kalitelerine g ö re sınıflandınlması ve sınırlandırılması, kalite (ve fiyat) hiyerarşisinin oluşturulması.
G eçen hafta işte bu şehirde, B o rd o ’daydım. 2 0 0 2 rekoltesinin fıçılarda dinlenmekte olan, hâlâ güzellik uykulannı sürdüren genç şaraplannı tattım, rekoltenin özelliklerini anlamaya çalıştım. “Union Des Grands Crus de Bordeaux” örgütünün, yani Bordo
Grand Cru’ler Birliği'nin düzenlediği tadımlarda ve şatolan ziyaretlerimde dünyanın dört yanından gelen şarap yazarlanyla birlikte gözlem lediğim iz, 2 0 0 2 rekoltesinin bir “çok iyi yıl”
olduğuydu.
B o rd o ’da iklim değişken
olduğundan yazlan serin, sonbaharlan sıcak ve kurak geçen yıllarda üzümler çok iyi olgunlaşıyor, mükemmel denilebilecek şaraplar çıkarıyor. Sonbaharda güneşin az olduğu, yağmurların ise bol yağdığı yıllarda da üzümler yeterince olgunlaşamıyor ve şaraplar kıvamsız oluyor. Bu yıllara da
“vasat yıl” deniyor. G eçen yıl ilk örneklerini yine bu tadımlarda denediğim 2001, bir “iyi yıl”dı. Bu sene ise “çok iyi” bir yıl. Bu da, 2 0 0 2 B ordo şaraplannın fiyatlannm daha yüksek olacağı, şarap tüccarlannın ve koleksiyonerlerinin de bu şaraplara yatınm yapacaklan anlamını taşıyor.
İyi şarabın felsefesi
X-■ «
Bordo'da 2002
rekoltesinin
fıçılarda
dinlenmekte olan
genç şaraplarını
tattım, özelliklerini
anlamaya çalıştım.
w, : m
'-'Mm Mi'md. ' ¡P 'H ırıl"l*inH»ı.„ %.w /örfin . T / , .... / l i f A f U f (Smt-Emlıofi
erişmesi, yem eklerle iyi uyum
sağlayarak sofrada kendini gösterm esi amaçlanacak.
6 . H er şato birbirinin aynı şaraplar yapm ak yerine, farklı üzüm kanşımlan ve eskitme teknikleriyle “kendi stilini” yaratacak, böylece her zevke uygun şaraplar üretilmiş olacak.
Yüzyıllar içinde damıtıla damıtıla oluşmuş bu ilkeler, B o rd o ’yu benzer iklim ve doğa koşullan dünyanın başka yerlerinde de olmasına rağmen, en iyi şaraplan üreten yer haline getirmiş. Bugün B o rd o ’da Pessac-Leognan
yumuşak içimli ve limonsu çeşnilere sahip sek beyazlara, Sauternes ise bal kıvamlı, olgun kayısı lezzetli, uzun yıllar eskitilebilen tatlı beyazlara ev sahipliği yapıyor. Kırmızıda ise Medoc ve Haut Medoc genç içilebilen. buruk, hafif buruk şaraplar veriyor. Daha prestijli
bölgelerden St. Julien yumuşak, St. Estephe ve Pauillac kuşüzümü ve sedir ağacı kokulu, sert, M argaux zarif kokulu, St. Emilion m eyvem si ve yüksek alkollü, Pom erol zengin ve baharlı, Graves ise sert ve tanenli kırmızıların diyan...
Türkiye’de henüz bu şarapların ithali ço k sınırlı. S ad ece turistik tesis v e lüks restoranlar ile ö ze l şarap butiklerinde bulunabiliyorlar. Havalim anlannın gümrüksüz satış m ağazalannda da bolca B o rd o şarabı var.
Kaliteli şaraplara meraklıysanız ve doğal olarak biraz yüksekçe fiyatlarını ödem e imkanınız varsa, bu sofistike şaraplara sofranızda ve kavınızda yer açın. Tabii ki yerli şaraplanmız,
Kaliforniya. Avustralya gibi “Yeni Dünya” şarapları, İtalya’nın, İspanya nın yeni yeni ünlenen kırmızılan da güzel şaraplar ama B ord o’lann yeri bir başka... Onlarca bağ bölgesinde isimlerinin önünde
“şato” ibaresi bulunan tam 22 bin şarap üreticisi, birbirinden farklı, ilginç ve zengin nüanslar içeren şaraplar üretiyorlar. Bunca çeşitlilik ve farklılık, her damak tadına hitap etm e kapasitesi, sadece Bordo'da mevcut... □
A n cak Bordo, bir “iyi sene-kötü sene” spekülasyonuna
indirgenem eyecek kadar derin bir şarap dünyasına sahip. Burada, iyi bir şarabın felsefesi oluşturulmuş. H em de madde madde:
1. Bağlarda, orada en iyi sonuç verecek üzümler yetiştirilecek.
2.
H e r şarap üreticisi, sınırlanmış kendi bağının üzümüyle şarabını yapacak, şatosunun ismini verdiği şarabında başka bağdan alınmış üzüm kullanamayacak. B öylece iyi şarap için özenli bağcılık yapacak.3.
Bağlarda birkaç üzüm birden yetiştirilecek, bunlann birbirlerini tamamlayan özellikleri sayesinde, bunlar harmanlanarak “çok boyutlu”,zengin şaraplar üretilecek.
4.
Bağlann en yaşlı asmalannın ve en iyi olgunlaşmış parsellerinin verdikleri üzümlerden “Büyük şarap” (Grand Vin) yapılacak, genç parsellerden veya az olgunlaşan üzümlerden yapılan ise “İkinci şarap”(Second Vin) olarak ayn şişelenip daha ucuza satılacak.
Bordo'da 22 bin şarap üreticisi her damak tadına uygun şaraplar üretiyor
B öylece büyük şaraba vasat üzüm girerek kalitesi düşürülmeyecek. 5 . Şarabın yıllandıkça incelik ve zarafete kavuşması, içiminin ipeksi bir yumuşaklığa
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
