26 ŞUBAT 1989
Ünlü romancının yazıları 30 cilt halinde yayınlanacak
Kemal Tahir’in ‘Tarih Notlan’
»Kem al Taltifin uzun yılların birikimi olan notları
11
yıl süren çalışma sonucunda 10 ayrı konu altında toplandı. Notlar 30 cilt olarak yayınlanacak » Bağlam Yayınlarıarasında çıkacak notlarda, OsmanlI dan Batılılaşmaya, din ve devlet ilişkisinden sosyalizme, Atatürk'ten Süleyman Demirel'e dek birçok konu irdeleniyor
y V | NLÜ romana ve düşünür,
I I gerçek Türk aydını Kemal
--- 'Tahir'in “ Tarih Notlan"
olarak bilinen çalışmaları nihayet
yayınlanıyor. Kemal Tahir'in
Notlan üst başlığı ile yayınlana
cak notlar 10 ayn konunun yer
alacağı 30 ciltte tamamlanacak.
İlk kitap Mart sonuna dek Bağ
lam Yayınlan tarafından satışa
sunulacak.
On altı yıldır yayınlanmayı
bekleyen eski yazı ile tutulmuş yıl
ların birikimi notlan Melda Kal
yoncu bugünkü yazıya çevirdi.
Notlan, 1978’de kurulan Kemal
Tahir Vakfı Yönetim Kuruiu’n-
dan Cengiz Yazoğlu düzenledi ve
yayma hazırladı. İstanbul Üniver
sitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji
Bölümü Başkanı Prof. Dr. Bay
kan Sezer de çalışmalara yardımcı
oldu.
Kemal Tahir’in notlarının ya
yınlanması, Yorgun Savaşçı ro
manından gerçekleştirilen televiz
yon filminin yokedilmesine tepki
siz kalması ile dikkat çeken Ke
mal Tahir Vakfı’nm 11 yıldır ger
çekleştirebildiği ilk çalışma olması
açısından da önem taşıyor. •
NOTLARDA NELER VAR
Notlar, Kemal Tahir’in oku
duğu kitaplardan çıkarılmış not
larla tanığı olduğu olayların yo
rumlarından oluşuyor ve hemen
her konu ve olay hakkında ilginç
saptamalar getiriyor. Notlarda,
OsmanlI'dan batılılaşmaya, din ve
devlet ilişkisinden sosyalizme,
Atatürk’ten Süleyman Demirel’e
dek birçok konu Kemal Tahir'e
özgü üslup ve dil zenginliğiyle
okuyucuya ulaşacak.
estntiN Ü
DOĞU KARADENİZ’DEN SEVGİLERLE
“Ey kemençe kemençe Zerdali dalı misurı? Garip garip çalarsun Benden sevdalı m isun?”
• Zeynep ORAL
S
EVGİLİ okurlar, daha ilk sa tırdan gördüğünüz ya da duy- --- duğunuz gidi, bir haftadır ku laklarımda kemençe sesi, Doğu Ka radeniz bölgesinde dolanıp duruyo rum...Bundan on gün önce Trabzon’dan çıktım yota, eskinin, hani şu Pontus’- un, “on binlerin”, Yavuz Sultan Se limlerin ve daha nicelerinin bıraktı ğı görkemi, denizle dağ arasına sıkış mış arazide, çarşı içinde, daracık so kaklarda, limanda bulmak pek kolay olmuyorsa da, hepsi yerli yerinde du ruyor... Limana vardım baktım ki “ge mi geluyi gemi/elıdur direkleri/ayrıiıp gidenlerun/dertiidur yürekleri.”
-Ayrıldım Trabzon’dan vardım lyi- dere’ye... Adı üstünde lyidere’nin bir değit bir sürü deresi vardır ki, hepi- su birbirinden eyi.. Ha suyundan mi- dur, yoksa toprağından mu insanları maşallah çok uzun ömürlü... Ah bir de şu geçim derdi olmasa... Geçim derdi dediğim çay derdi, hamsi der di, finduk derdi... Şimdi bunlara bir de seçim derdi eklendi ama o konu muz dışı... "A h politikasız olmuyor”, pardon, “Of politikasız olmuyor”, de diğimde “OP’tavdım.
O f ta “Yağmur y ağayı yagmur/yol- lar oidi hep çamur/sevdiğimun etin- de/diken tutsa gül olur”... Evet
Of’-fan sonra yağmur ve çamur artık hiç eksilmeyecek taa Sarp’a kadar. Tıp kı sevda türküieri gibi...
Rize’de parmağınızı toprağa dal- dırsamz, çay fidanına dönüşüp yap rak vermesi işten değil, ama elbet ön ce toprağı bulmak gerek, toprak bu rada ya denizin altına kaçmış, ya da dağa çekilmiş, denizle dağın kavga sından geriye bol “atma türkü” kal mış, Rizeliye. Habire birbirlerine türkü fırlatıp, türkü sataştırıp duru yorlar, Ama elbet en çok sataşma Trabzonlulara...
Pazar’da uşaklar hamsi kovalıyor, boş tekneler kıyıda... Bir Pazarlının dediği gibi oysa bi zamanlar “tuvale te girmek yüz liraydı, hamsinin kilo su 70 lira”...
Pazar deyince... Dostlarımdan bir güzel azar işittim: “Ha siz İstanbul lular tüm Karadeniz’i Laz sanarsınuz, oysa Lazluk Pazar’dan başlar” diye. Rizeliyi bile Laz’dan saymıyorlar... Ve Lazlığın ikinci durağı Ardeşen, Arde- şenliler Karadeniz’in silaha en merak lı olanları, onlar “sinirliyiz” diyorlar, ben “heyecanlılar” diyeyim. “Taban cam doli saçma/gaçma sevdalim gaç- ma/yüreğumda yara var/bir yara da sen açma/”...
Fıridıklı'da finduk azalmış ama fındığın türküsü yerli yerinde: “İki da ğın arası/dere akayt dere/dayanmaz yüreğim/bu yalnız geceiere/gel aşa- lım/dağları doiaşaiım/fındığın başın- da/bi daha buluşalım.”
Arhav! uşakları deseniz bıçaksız gezmez yiğit uşaklardın (Nazım’ın destanını anımsadınız mı?)... Dillerin den düşmüyor şu türkü: “Oy piça- ğum, piçağum/ben seni satacağum/ Gızların inadma/dul gari alacağım”... Hopa, Doğu Karadeniz’in incisi, onlara sorarsanız "Hamsinin beyni burdadur”... Bana sorarsanız Karade niz fıkraları ha burada üretilmekte dir... (Kusura bakmayın benim de di lim çalmaya başladı.)
Ve Sarp: Sınır kapısı elbet çc^k il ginç ama benim İçin Salın Çakır Re- is’in öyküleri daha da ilginç: Hani Hint Okyanusu’nda düşürdüğü tara ğı Sarp’ta nasıl bulmuş falan...
Doğu Karadeniz’de dolanıyorum, türkülere, öykülere ve insanlara do yamıyorum... Yağmura çamura bak mayın, günlerdir insandan insana sı cacık esiyor... (Bu yazıdaki türkülerin bir bölümü, İsmet Zeki Eyüboğlu’nun derlediği “Karadeniz Aşk Türküleri” kitabından alınmıştır.)
Unutulmuş heykelci
TAHSİN
LER. CAN YAYINLARI. Bu kitap, Tah sin Yücel'in yazarlığında yeni bir yöneli min ürünü. Ben ve Öteki’deki öykülerin çok katmanlı kurgusu burada yerini yalın bir kurguya bırakıyor, kitabın bütünlüğü nü de ortak bir anlatıcı, ortak bir gözlem ci ve ortak bir çevre d e p , ortak bir izlek oluşturuyor: Son öyküde karşımıza çıkan yaşlı baytarın deyimiyle “ aşınma” , daha genel bir deyimle “ yabancılaşma” . • ERBfL TUŞALP. ZEHİR YÜKLÜ BULUTLAR. BİLGİ YAYINEVİ. Zehir Yüklü Bulutlar, Erbil Tuşalp’ıe Halepçe’- den Hakkâri’ye sığınan Iraklı Kürtlerle il gili gözlemlerine, belgelere dayanarak oluş- turduğu bir yapıt.
• LESTER C. THUROW. SIFIRA SI FIR TOPLUMU. ALTIN KİTAPLAR. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde ekonomi ve iş idaresi profesörü olan Les ter C. Thurow’un Sıfira Sıfır Toplumu için John Kenneth Galbraith “ Günümüzün ekonomik zorluklarının herkesin anlaya bileceği biçim de, olağanüstü bir incelemesi” diyor.
Selanik'teki atölyesindeki heykel çalış malarından biri.
Mensi'nin sergisi doğumundan 109, ölümünden 24 yıl sonra Masal Sanatevi'ndeaçılıyor
ASAL Sanatevi, 19’uncu
yüzyılda doğan değerli
yontucu-ressam Fuat Men-
si’nin eserlerini 3-31 Mart tarihle
ri arasında sergileyecek (Şeftali So
kak, No: 8. Sultanahmet).
24 yıl önce yitirdiğimiz sanat
çı Mensi, 1880 yılında İzmir’de
doğdu, 1965 yılında Tire’de sessiz
ve kimsesiz hayata veda etti. 85 yıl
lık yaşamında yılmadan çalışan,
olağanüstü eskiz, suluboya ve yağ-
lıboyalan olan bu Türk ressamı ve
yontucusunun sergisi, doğumun
dan 109, ölümünden 24 yıl sonra
açılabiliyor. 1916 yılında İzmir Po-
ligonu’na dikilen Mehmetçik Anı-
tı’nın da yapımcısı olan sanatçı,
Yunan işgalinin ikinci gününde bu
çok değer verdiği yapıtın havaya
uçunıluşunu derin bir üzüntüyle iz
lemişti. Mensi, yaşamının büyük
bir bölümünü 24 yaşlarında gemiy
le kaçtığı Fransa ve Yunanistan’
da geçirdi.
Paris ve Selanik’te resim ve
heykel çalışmaları yaptı. Mene
men’deki Kubilay Anıtı’na imza
sını atan sanatçı, Montmartre’deki
ünlü havuzun da tasarımcısıdır.
ANKARA FİLM ŞENLİĞİ’NDE
JÜRİ BAŞKANI ABULADZE
• Yerli ve yabancı 56 filmin gösterileceği, ayrıca kısa filmler yarışmasında da 40 filmin yarışacağı Ankara ikinci Film $enliğl bünyesinde yapılacak uzun metrajlı filmler
yarışmasına Tenglz Abuladze jüri başkanlığı yapacak. Costa Gavras’ın “Z ” filmi ile başlayıp, Andrey Tarkovskl'nin “Kurban" adlı filmi ile bitecek olan şenlik jürisinde, Burçak Evren, Ülkü Tamer, Nilgün Abisel, Yılmaz Atadenlz, Tank Dursun K., Halil Ergün ve Ergin Orbey yer alıyorlar. 3 Mart'ta başlayacak olan şenliğe Kültür ve Turizm Bakanlığı ve GalatasaraylIlar Vakfı mali yardımda bulunuyorlar.
Yüksel Pazarkaya
Almanya’da
2 Türk’e ödül
Almanca yazan yabancılara verilen Areibert von Chamisso Edebiyat ödülü Yüksel Pazarkaya ile ikinci kuşak yazarlarından Zehra Çırak'a verildi.
LMANCA dilinde yazan yabana
yazarlara verilen ünlü “Areibert
--- Von Chamisso Edebiyat Ödülü”
dün akşam Münih’te yapılan görkemli
bir törenle iki Türk sanatçıya alkışlar
arasında teslim edildi.
Bavyera Eyaleti Güzel Sanatlar Aka
demisi, Münih Üniversitesi ve Bosch
Vakfı, ana dili Almanca olmadığı hal
de Alman edebiyatına katkıda bulunan
yetenekli yabana sanatçılar arasında bu
yılki seçimini yaptı ve Türk yazar-
gazeteci
Yüksel Pazarkaya’yıbu ödüle
iayık buldu.
Teşvik ödülü ise ikinci kuşaktan genç
Türk şairi Zehra Çırak’a verildi.
Ödülü kazanan
Yüksel Pazarkayaşunları şöyiedi:
“ Bu ödül Federal Almanya’da za man zaman bir yılan gibi dilini göste ren, başını çıkaran, Almanların içindeki
‘kara
ses’ diyebileceğimiz seslere kar şı, biz yabancıların, benimsendiğinin ve desteklendiğinin en anlamlı bir örneği dir.”TURİNG KIŞ
KONSERLERİ
• Sadako Yokoyama (özlstek)
Flüt Resitali. Piyanoda: Seher Tanrıyar. Emlrgân Parkı ■ Beyaz Köşk ■ Saat: 15.00. Tokyo'da müzik öğrenimine başlayan Sadako Yokoyama öğrenimini Amerika'da Boston New England Konservatuvan'nda sürdürdü ve mezun olduktan sonra aynı okula öğretim üyesi oldu. Daha sonra çalışmalarına Zürich Konservatuvan'nda Andre Jaunö ve Günter Rumpel İle devam etti ve bu konservatuvarın düzenlediği yarışmada 1982 yılı birincilik ödülünü kazandı.
SÖYLEŞİ
Moda Sinem ası’nda düzenle nen Sinema Söyleşilerinin bu günkü konuğu Semra özdamar. A li Hakan’la özdam ar sö yle şi s i saat 15.00’te başlayacak.
BULMACA
SOLDAN SAĞA: l — Çok küçük uzunlukları ölçmeye, ince
lemeye yarayan aygıt. 2— Hararet, sıcaklık - Kanun. 3— Tatlı
sularda yaşayan, eti beğenilen kemikli bir balık - Üstün, çok iyi.
4— Çözümleme, tahlil. 5— Bir tür evcil geyik - Bir işaret sıfatı
- Meslek, uğraş. 6— Uluslararası yollarda ülkemizin plaka simge
si - Doğrulama, gerçekleme. 7— Bilmediği konularda bilirmiş gi
bi davranıp, bilgiçlik taslayan kimse - Kimi hayvanlara ya da
insanlann derisinde asalak olarak yaşayan, bulaşıcı hastalıklara
neden olan böceklerin genel adı, sakırga. 8— Aynı amacı güden
kimseler arasındaki çekişme, yarışma - İsim. 9— Bayağı, aşağılık
- Kimyada sodyumun simgesi. 10— Paylama - Yılan (Eski dil
den). 11— Gündüzün, günün başlangıcı - Sıvı. 12— Seciye, ka
rakter - Kulak iltihabı.
YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1 - İbiş adıyla da büinen, Afrika
ve Batı Asya’nın sulak yerlerinde yaşayan bir kuş. 2— Bir pey
gamber - Enerji - İnce perde ya da örtü. 3— Delikanlı, silahlı köy
delikanlısı - Kan ya da evlilik yoluyla birbirine bağlı olan kimse
ler. 4— En kısa zaman süresi - Muğla iline bağlı bir ilçe - Eski
Mısır’da bir Tanrı. 5— Aralarında toplumca hoş karşılanmayan.,
ilişki bulunan kadın ya da erkekten her biri - Bir tür kaba ve kalın
kumaş - Kimyada holminyumun simgesi. 6— Su (Eski dilden) -
Bir peygamber - Tavır, davranış. 7— Çoktan beri var olan, üze
rinden çok zaman geçmiş bulunan - Asalak, tufeyli - Müzikte bir
nota. 8— Yapılan kötü bir davranış için özür dileme, gönül alma
- Parlak olmayan, donuk. 9— İdare lambası. 10— Daha iyi, yeğ
- Araştırıp bulma, sağlama, elde etme.
„
_
DÜNKÜ BULMACANINÇÖZÜMÜ:
SOLDAN SAĞA:
1—
Mevzubahis.2—
Ede, Radon. 3—Zargaha, Az. 4— Gayakol. 5— Ofis. 6— Si, Eş, Roba. 7 - Olay, Koral. 8 - Pe-' dal, Kira. 9 - Anaç, Tik. 10— Heyet. 11— Na, Mika, Ot. 12— Ofset, Sa na.
YUKARIDAN AŞA ĞIYA: 1—Mezosoprano. 2 - Eda, File, Af. 3 - Vergi, Adam. 4— Gase yan, Me. 5— Uray, La hit. 6— Banaz, Çek. 7— Adak, Rok, Yas. 8— Ho, Otorite. 9— İnal, Bari ton. 10— Malak, Ta.
FAL
KOÇ BURCU 21-3/20-4
İş vt Kısmet: Bir yakınınızla para ko nusunda olumlu karar vereceksiniz. Sağhk: İyi. Aşk: Neşeli ve canlısınız.
BOĞA BURCU 21-4/20-5
İş ve Kısmet: Bir düşmanınız var. Kendinizi korumanız gerekiyor. Sağ hk: Baş ağrısı. Aşk: Uzun bir konuş ma olacak.
İKİZLER BURCU 21-5/21-6
İş ve Kısmet: Bazı yakınlarla ilgilen meniz gerekiyor. Sağlık: Ciğerleri üşütmeyin. Aşk: Bunun hiç sırası de ğil.
YENGEÇ BURCU 22-6/23-7
İş ve Kısmet: Gideceğiniz yerde ilginç tür dedikodu duyacaksınız. Sağhk: İyi. Aşk: Kalabalıkta karşılaşacaksınız.
ASLAN BURCU 24-7/23-8
İş vt Kısmet: Yıldızlar serttir ve yu vada tartışma çıkabilir. Sağlık: Çar pıntı. Aşk: Kıskançlık etmemelisiniz tabii.
BAŞAK BURCU 24-8/22-9
İş ve Kısmet: Alacağınız haber yüzün den telaşlanacaksınız. Neyse sonuç iyi. Sağhk: Fena değil. Aşk: Onu
arama-TERAZİ BURCU 25-9/22-10
İş ve Kısmet: Gün para konusunu aç mamanız koşuluyla iyi geçecektir. Sağ lık: Halsizlik. Aşk: Zevkli saatler olacak.
AKREP BURCU 23-10/22-11
İş ve Kısmet: Yıldızlar serttir. Ağzı nızdan laf kaçırabilirsiniz. Sağlık: Ba ğırsaklar duyarlı. Aşk: Hemen gelebilir.
YAY BURCU 23-11/21-12
İş ve Kısmet: Bugün sadece güvendi ğiniz kimselerle konuşmalısınız. Sağ lık: Fena değil. Aşk: Her şey gizli kalmalı.
OĞLAK BURCU 22-12/20-1
İş ve Kısmet: Bir dostun sorunu yü zünden uğraşacaksınız ama sonuç iyi. Sağlık: Mükemmel. Aşk: Neşeli ve se vinçlisiniz.
KOVA BURCU 21-1/19-2
İş ve Kısmet: Yıldızlar çok semir ve bir tartışma sizi şaşırtabilir. Sağlık: Başı koruyun. Aşk: Hiç sırası değil.
BALIK BURCU 20-2/20-3
İş ve Kısmet: Gelecek habere sıkıla caksınız ama hemen sonra bir müjde var. Sağhk: Mükemmel. Aşk: Umut lusunuz.
