Sivi,
KumaE ve Kati
Cisim
Etkileqimlerinin
Bilgisayar
Grafi'i Isin
Modellenmesi*
Modeling Interaction of Fluid, Fabric, and Rigid Objects for Computer
Graphics
Serkan
Bayraktar,
Ugur
Giidiukbay,
Bulent Ozgii
Bilgisayar
Miihendisligi
Boliimii
Bilkent Universitesi
serkan@cs.bilkent.edu.tr, gudukbay@cs.bilkent.edu.tr, ozguc@bilkent.edu.tr
Ozet,e
ilgilidir. Dordiunci boliumde
sivigovdesiyle kuma,
ve katiSivi,
kuma*
vekati cisimlergibi
giinliik hayatta kar*imiza qikan
cisimleri etkile,imianlatilmaktadir.
Sonu,lar be,inciboliumde
nesnelerindavrani*larinin
ve birbirleriyle olan etkile,imlerininsunulmu,tur.
modellenmesi ve goriintiulenmesi yillardir bilgisayar grafigi
disiplininin
onemli
ilgi alanlarindan birisidir. Bu makaledesoz
2.
Par,acik
Tabanli
Sivi Modelleme
konusu modellemelerigerqekqi
bir*ekilde
ba*armnaya
y6nelik
Sivilarin
sayisal
olarakmodellenmesinde
temel olarakiki
farkli
teknikler kisaca anlatilmakta ve bu tekniklerinuygulanmasiyla
y.ntem
kullanilmaktadir. Bunlardanbin
Lagrangian
Mode-eldeedilensonuqlar
sunulmaktadir.lidir
[2]. Bumodeldebelirli
aralikla
yerle*tirilmi*
noktalardaki
Abstract sivi ozellikleri
(yogunluk,
aki*kanlik,
sicaklikgibi) belirli za-manaralilarinda hesaplanir. Sivilarin
hareketlerini tanimlayan Simulatingeveryday phenomenasuch asfluid, rigid objects,ordenklelersnlu
far(fnite diffren
veyansonlulan
cloth and their interaction has been achallengefor the computer(fini
elemlen
gibiyark(initemdifferenceseyial sonla
..lece
graphics community for decades. In this article techniques tobi(imde
ifade edilirler.model such interactions are explained briefly and some of the
Eulerian Mdeli[
r n b r result ofapplying
thesetecniques
arepresented.
Euera Mdl 2oarkdanilnbaabrmdeerise sivi
zellikleri
par,aciklara
atanir
ve bupar,aciklar
ben-zetimi yapilan uzayda izlenip siviyi tanimlayandegerler
bu 1. Giri, parcaciklarinbulundugu noktalardahesaplanirlar. Bu makalede Sivilarindavrani*larinin gerqekqi
bir* ekilde modellenmesikisaca a,iklanacak
olan modellemeteknigi
birpar,acik
sistemiuygulamali
fiziin yemiihendisligin
6.nemli
ilgi
alanlarindan olanDiizle,tirilmi, Parcacik
Hidrodinamigi
(Smoothed
Particle
birisidir. Bu alanlarda
.ali*ma
yapanara*tirmacilar
birqok
Hydrodynamics)
yontemini
kullanmaktadir. sayisal model geli,tirilmi,lerdir. Heme kadar bu modellermiihendislik
ve uygulamalifizigin
ama,lari i,in uygun ol- 2 Nsalar da, bilgisayar
grafigi
alaninda kullanilmak i,inyava, veSiki*tirilamayan
sivilarin
serbest uzayda hareketini ikidenk-gereginden
fazlaayrintilidirlar. Bunaragmen
bilgisayargrafigi
lemin birlikte ,czulmesiyle a,iklamak miimkiindiir. Bu alanindaqali*an ara*tirmacilar
bu modelleri basitle,tirerek denklemlerden birincisi Navier-Stokes denklemleri olarak ad-kendi alanlarina uygun, yani yeterince kolay uygulanabilen, landirilirve
momentumun korunumu ilkesini ifade eder. Kisa hizli,vegorselolarak tatmin edici halegetirmektedirler. haliyleyazildiginda
Navier-Stokes denklemleria*akidaki
gibiSivilarin modelenmesinde kullanilansayisal yontemlerden
goriuliurler:
bir kismi Navier-Stokes [1] denklemleri olarak adlandirilankismi tiurevsel denklemleri kullanir. Bu denklemler sayisal
p(-+v.VV
_VP+pg+,_V2V(
olarak ifade edilip, ,cziulerek
siki*tirilamayan
veaki*kanliki
(t J (sabit sivilarin modellenmesinde kullanilirlar. Bu sayisal Bu denklemlerde p sivi
yogunlugunu,
p sivibasincini,
1t
yontemlerden bir tanesi par,aciklarin
kullanildiki yontemdir.
aki,kanligi
ye
gsiviya
etki edendi,
kuvvetalanini
sembolize Bu makalede anlatilan sivi modellemeteknigi
bu tiir bir etmektedir. vsivinin hizini
ifade edenvektorel
biralandir.
parcaciksisteminedayanmaktadir.
Navier-Stokes
denklemlerini ,czerekula*ilmaya qali*ilan
deger
Yazininikinciboliumiinde
par,aciktabanlisivimodelleme&v/&t,
yanihizdaki anlik
degi,meyi
ifade edendegerdir.
kisaca anlatilmaktadir.Uciinca
bhlim kuma, benzetimiyleSiki*tirilamayan
sivilari
modellerken gerekli olan ba,ka bir*Bu
9al,-ma
AvrupaToplulugu
6.C,ereve
Programi
tarafindanko,ul
dakiutlenin
korunumudur. Buko,ul a$agidaki
gibi
ifade511568 No'lu proje kapsaminda (3DTV: Integrated 3D Television: edilir.
Capture, Transmission, and Display) desteklenmektedir. V.v=0, (2)
Budenklemde v sivinin hizini ifade eden vektorel alandir. Bu
tiir
(siki*tirilamayan,
sabitaki*kanlika
sahip)sivilarin hareket- ..| lerinidogru
olarak modellemek i,in bu iki denklem beraberq6ile
lidir.aililr 1>n u ltrt2.2. DfizlelfirilmisParlclik
Hidrodinamigi
(DPH)
DPHilkolarak astrofizikalaninda,
birbirleriyle
karpi*an
galak-silerin hareketlerini modellemek izerekullanilmi*tir.
Son-ralariyapilan
bazi desiaikliklerlesikiytirilamayan
sivilarindavrani*larinm
modellemedekullanilmaya
ba*lanmi*tir
[4].
Buydntemin
ana fikri belirlisayida
parqaciga
hesaplanmak
istenilen sivi dzelliklerinin atanmasi yeparqaciklarin
ara-larinda kalan alanlarda bu dzelliklerin
kom*u parqaciklardaki
degerlerin aradegerlendirilmesiyle
hesaplanmasidir.
DPH her(a)
parqacigin
etrafina sanal bir kiireyerle*tirir
ye bu kiirenin i,cinde kalan herpar,cac.k
kom,supar,.ac.k
olarak kabul edilir. Navier-Stokes denklemleri par,caciklarin etrafindaki alanlardakultie
korunumunuayricadikkate almaya gerek yoktur.Ayrica_
palr.ackla siii hareketiye siiriiklendikler cluiniNavier-Par,cacik
sistemleri kullanilarak yapilan SiVi benzetimlerinin_belirlenmecsi
yego5rsel gerc,eklenmesidir.
Bu amacla kul-lanilabilecek bilgilerpar,caciklarin
uzaydakikonumlari, sivininbasinci ye yogunlugudur.
Literatuirde
bu durumdakullanilacak (b) birka,cyo5ntem
vardir. Buyo5ntemlerden
bir tanesi "MarchingCubes" [3] olarakadlandirilan algoritmadir. Bu algoritma ben- $ekil 1: Sivi
go5vdesinin parc,acik
olarak (a) yeyuizeyi
zetimuzayini e,sitbuiyukluikte kulpiere
ayirir yekuip
koselerine olus,turulduktansonraki (b)go5rsel
ger,ceklenmesi.belirli bir deger verir. Bu deger kom,su
par,cacilarin
kos,eye ortalama uzakliklari, o noktadaki SiVi yogunlugu ye basinci kullanilarak hesaplanir. Algoritma sonu,c olarak u,cgenlerdenolus,an bir SiVi
yuizeyi
yaratir. Buyuizey
daha sonra bilinen da benzetimin daha yava,s is,lemesine yol a,car. Bu sorunuyo5ntemlerle
(is,in
izieme gibi)go5rsel
ger,ceklenebilir. $ekil 1 ,cozmeninbirden ,cokyoluvardir. Buyazida anlatilansistemde SiViparc,aciklarini
ye yukaridakiyo5ntemle
olu,sturulan SlVl kullanilanyo5ntem
sonradanduizeltme
olarak tanimlanabilir.yuizeyini
gostermektedir. Bu yontemde yay kuvvetleri ye diger kuvvetlerin etkisiylekuitleler
hareket ettirilmedeno5nce
fazia uzayan veya kisalan3.
Kuma~
Modelleme
yaylarin
bagli oldugu kuitlelerin
posizyonlari, hiziari ye ivmeleri
T
r
.. * *
r *
r r
r * r
r *
r *
r -bu
buiyuk
deformasyonu engelleyecek,sekilde
duizeltilir
[7]. Kuma tun ciimlrin odelenesi zunsureen en blgia-Cok
basit
go5runse
de buyo5ntem
gorsel
olaraktatminkar
yar grafigi camiasinin ilgi konusudur. Kuma,sdavranin,sinin
sonu,clarvermektedir($ekil2'degoruildugui
gibi).Tuimle,stirme
modellenmesinde en,cokkullanilanyo5ntemlerden
bini kuitle-yay
..neiid~~ieekht
eilr aa i~i eeeioa sistemleridir. Bu sistem basit olarak belirliagirligi
olan nok- bi yntm euarmliz anrlkaiklamkzmn talarin birbirlerine yaylarlabaglanmasiyla
olu,sur.
Buyo5ntem,
aliarnsyslkrriiibomdnbytmezelnkuygulanmasindaki basitlikyeistenilen etkiyi yaratacak ,sekilde s~a.B m~aElrmtd eieRneKtavy kolayca degi,stirilebilmesinden dolayi ara,stirmacilar tarafindan V.le tfmltrm yntmrndnbnklaibir[5.V.r tercih edilmektedir.
Kuma,si
bu ,sekilde modellemeninba,slica
le..ml~im
.~ntm
Rug-ut neiekysadh dezavantaji kuitleleri birbirne baglayan yaylarin sabitlerinin koa uyulnbii yeElry5tmn dedh iyi a yeterincebuiyuk olmadiginda kuma,sin
gerc,ek,ciligi ihlal ede- maarlkrniulnaiziinvi.Veettmetrm cek oranlardaesnemesidir.
Ote yandanbuiyuk
yay sabitleri..neihspaaahzaikulnaiidnhzy
ou kullanmaksayisal
kararliligi
kolaycabozmaktadir.
Bu du- mubiireye eindereraasasbbomz.Vrtrum
o5zellikle
Eulertuimle,stirme
yontemi
kullanildigi
zaman . .ortaya
,cikar.
Bunun sebebi Euleryo5ntemindeki
hata terim- timetmeynembatoarkufrmleiadeiir[] lerininyuiksek
derecedenolmasidir.
Bunu engellemeki,cin
(a)
(b)
$ekil 3:Ince
bir kuma,par,asi
iki silindirinuistane
birakilmasinin go5runtuilenmesi.$ekil
2: Birkuma, par,asinin (a) sonradan diuzeltme uygula-narak daha gercek,igoriintiulenmesi(b).$ekil
3'de ince bir kuma, par,asinin iki silindirin iizerine3.1.
(~arpi~ma
Sezimi birakilmasinin animasyonundan kareler goriulmektedir. Bubenzetimde
ku,atan
kutular kullanilarakqarpi*ma
sezimi Kuma, tuiriu cisimlerin kati cisimlerle etkile,mesi kuma,hizlandirilmi*tir.
modellemenin onemli bir kismini te,kil eder. En cok
uizererinde
durulan ise
kuma*in
kati cisimlerle
qarpi*masini
4.
Sivilarin
Kumas
ve
Kati
Cisimler ile saptamak ve bucarpi*manin
ger,ekci bir ,ekilde model-Etkilemesi
lenmesini
saglamakdir.
Basit olarak a,iklamak gerekirse,qarpi*ma
sezimikuma*i
olu,turan iiugenlerin ortamdaki kati Sistemimizdekuma*in
ve
kati
cisimlerin modellenmesinde cisimleri olu,turan iiugenlerle kesi,ip kesi,medikleri bire bir de sivipar,acilari kullanilmaktadir.
Kuma*in
kiutle noktalari
sinanmasiyla ger,ekle,tirilir. Ancak, bu yontem iiugensayisi
ve
kati
cisimleri ,okgen ko,elerinde siviparCaciklarindan
arttik,aolanaksiz hale gelir. Bu zorlugu
a*manin
yollarindanolu*turulmaktadir.
Bupar,aciklar
tipki
serbest sivibiri benzetim uzayini kiiuiik hacimlere boliup sadece ayni govdesindekiler gibi diger
par,aciklarla
etkile,ime girerler. An-hacimde bulunan iiugenleri sinamaktir. Bir diger yontem ise cakbunlarin
hareketlerikuma*in
veyakati
cisimin ozellikleri ortamdakiturm
cisimlerin etrafina onlariku*atan
kutu veyakiire gozoniune alinarak hesaplanir.
Sistemdekiturm
cisimlerin ,eklinde cisimleryerle,tirmektir. Buku,atan cisimlerin birbir-(sivi
govdesi,kati
cisimlerve
kuma,)ayni
tiir par,aciklarla
leriyle
qarpi*ma
sinamalari (,ekillerininbasitliginden
dolayi)olu*turulmasinin
bir ka,avantaji vardir.
Bunlardanbiri
cisim-daha basitoldugundan,
iiugen tabanliqarpi*ma
sinamalari lerinyakinlik sinamalarinin
kolaycayapilabilmesidir.
Ornegin
yapilmadanoncebu cisimlerinqarpi*malari
sinanir.kuma*in
kati
cisimlerleqarpi*ip qarpi*madigi
veyasivinin
Kuma, tiiriu cisimler soz konusuoldugunda
goz oniine hangikati cisimeyakinoldugu gibisinamalar par,acik sistemi alinmasigereken ba,kabirqarpi*ma
tiirii
dekuma*i
olu,turan sayesinde kolayca yapilabilir. Sivilarin modellenmesinde iiugenlerin birbirleriyle yaptiklariqarpi*malardir.
Dogru
olarak kullanilan par,acik sistemi, herpar,acigin
kom*ularini
her ,czulmedigi durumlarda bu tarqarpi*malar kuma*in
kendi zamanaraliginda
bulur. Bu sayedekuma*in
kati cisimlerei,ine girmesi gibi ger,ekli
i bozan durunlara yol a,arlar. Buyakinliki
sinanirkenkuma*i
olu,turanpar,aciklarinkom*ulari
tiirqarpi*malarin
saptanmasinda da kati cisimlerleqarpi*ma
arasinda kati cisimleri olu,turan par,acik aramak yeterlidir. sinamalarinda kullanilanlara benzeryontemler uygulamakver- Ayni ,ekildesiviparcaciklarin katicisimlerle olanyakinliki
da imlilik a,isindan zorunludur.Ornegin
birbirlerine kuma, aynikom*uluk
bilgisikullanilarakkolaycasinanabilir. Kisacasijizerinde
kom*u
olaniiugenlerin birbirleriyle
sinanmamalaritilm
sistemdeki cisimlerin birbirlerine olanyakinlik sinamalari gerekir. Ayrica yiizey normalleri arasindakiacibelli birdegerin
parcacik sistemininsagladigi
kom,uluk bilgisi yardimiyla altinda olaniiugenlerde sinamakapsamidi*inda
birakilabilirler. daha ,abukve
verimli bir ,ekilde yapilabilir. Sistemdekitulm Kesi,en veya kesi,mesi olasi olan iiugenlerin hizlari ve cisimlerin sivi par,aciklariyla modellenmesinin bir yarari da ivmeleri ke,ismeyi onleyecek sekildedegi,tirilmelidir.
Buna cisimler arasindaki etkile,melerin en azindan bir kisminin ek olarakeger
birkuma*i
olu,turan iiugenlerden bir kismi parcaciktabanli olarakuygulanabilmesidir. Bunaornek olarak kati cismin i,ine girdiyse bu iiugenlerin pozisyonlari bunu kuma, ile sivinin arasindaki etkile,meyi gosterebiliriz. Bukesismeye
giderecek sekilde yeniden atanir. Unutulmamasi etkilesme SIVIparcaciklari
ile kumasi olusturanparcaciklarin
gereken nokta butuir ,carpi,sma
(temas) sinamalari benzetimin aralarindaki kuvvetler ayarlanarak istenilen ,sekile getir-her zamanadiminda yapilmasi gerektigidir.
ilebilir.Par,caciklar
arasindaki kuvvetlerin hesaplanmasinda(a)
$ekil
5:Suyu ge,cirmeyen
kalin bir kuma,sayakindan
sugercekqi
birgorulnum
verecek ve makul bir hizdaqali*acak
gunumuzekadar bir cokSIVI vekumasmodelibilgisayar grafigi
=
w } _
~~~~~~~~~~~alanina
uyarlanmi,stir.
Buyazida boyle
bir model kullanilarakw t~~~~~~~~~~~~~~~~i i a i u m a* en' erm ad el reet e e_g a i
(b)
[2] Young, D.F., Munson, B.R,
andOkiishi, T.H.,
ABriefIn-$ekil4: Hfif a)dahaagir(b)v uma*parqaari ivi
qinetroduction
toFluidMechanics,
JohnWiley
andSons, Inc.,
$eki 4:Hafi (avedahaag1 (b)kum,s ar,clar SlV
i,ine2000.
birakiliyor.
~~~~~~~~~~~~[3]
Lorensen,
W.E.,
Cline, H.E.,
"Marching
cubes: Ahigh
resolution 3D surface constructionalgorithm",
Proceed-ings
of the 14th Annual ConferenceonComputer
Graph-kullanilan
parametrelerle oynamak
bu olanagi bizesaglar.
icsan1987.
ieTchius(SGRP
'7,13
Ornegin par,cacilarin duragan yogunluklari, agirliklari
veya16,197
parc,aciklarin
etrafinda olu,sturulan kulresel alanlarinyari,caplari
[4] Muiller, M.,
Charypar,
D.,
andGross,
M.,"Particle-basedgibi
parametreler
bizeetkile,smeyi istedigimiz
yonde
degi,stirme
fluidsimulation for interactiveapplications", Proceedings
olanagi verir. Buparametreleri degi,stirerek,
siviyabirakilan ofthe ACM SIGGRAPH/Eurographics Symposium
onhafif veya
agir
($ekil 4),
veyasuakintisiyla
hareket edenkuma,sComputer Animation,
154-159,
2003.parc,alarini
modellemek olasi halegelir.
$ekil
5 ikikos,esinden[5] Witkin, A., Baraff,
D., and KassM.,
"Anintroductiontosallanmaya
birakilan bir kuma,spar,casina
bir musluktan suphysically
basedmodeling.",
SIGGRAPH CourseNotes,
akitilmasinigostermektedir.
Bubenzetimde kuma,s suyudiger #32,
1994.tarafaeqirmeecek*kilde
mdelleni*tir.[6]
Verlet, L., "Computer
experiments
on classicalflu-5.
SonuVIar~ ~~~~~~ids:
thermodynamical properties
ofLennard-Jonesmole-5.
Sonuvlar
~~~~~~~~cules",
Phys.
Rev.,
159, 98-103,
1967.
Sivivekuma,s
gibi guinlulk
hayatimizda
sik,ca kar,simiza ,cikan[7]
Provot,X.,
"Deformation constraints in amass-spring
nesnelerin
ger,cek,ci
birgorulntul
verecek ,sekilde modellen- model to describerigid
clothbehavior",
Proceedings
of mesibilgisayar grafigi
alaninda ,cali,smayapanara,stirmacilarin theGraphics
Interface'95,
147-154,
1995.ba,slica hedeflerinden biri olagelmi,stir. Mulhendislik ve fizik alna1l kie(ib lnad ulnlnmdle a1a