56
Kronik Süpüratif Otitis Medya’da ‹zole Edilen Gram
Ne-gatif Bakteriler ve Antibiyotik Duyarl›l›klar›
A.Esin AKTAfi(*), Hakan USLU(*), Nimet Y‹⁄‹T(*), Yavuz SÜTBEYAZ(**), Ahmet AYYILDIZ(**)
ÖZET
Kronik süpüratif otitis mediada etken olan gram negatif bakterileri tanımlamak ve antibiyotiklere kar?ı du-yarlılıklarını belirlemek için 1998 yılı içerisinde Atatürk Üniversitesi Yakutiye Ara?tırma Hastanesi Mikrobiyoloji Laboratuvarı’na gelen kulak akıntısı örnekleri de?erlendi-rilmi?tir.Gram negatif basil üreyen 319 örnekten 134’ü Pseudomonas aeruginosa, 63’ü Proteus spp., 55’i Esche-richia coli, 45’i Enterobacter spp., 9’u Citrobacter freun-dii, 5’i Citrobacter diversus, 3’ü Providencia spp., 3’ü Ser-rratia marcences, 2’si Klebsiella pneumonia idi. Antibi-yogram sonuçlarına göre P.aeruginosa için imipenemin %93 Proteus spp., E.coli ve Enterobacter spp. için de sip-rofloksasinin sırası ile %96, %98, %97 oranında en etkili antibiyotik oldu?u saptanmıfltır.
SUMMARY
For identification of gram-negative bacteria leading to chronic otitis media and for determination of their sus-ceptibility to antibiotics, ear drainage materials sent to Microbiology Department, Yakutiye Research Hospital, Atatürk University in 1998 were evaluated. Gram nega-tive bacilli were isolated from 319 specimens of these specimens 134 were Pseudomonas aeruginosa, 63 Pro-teus spp., 55 E.coli, 45 Enterobacter spp., 9 Citrobacter freundii, 5 Citrobacter diversus, 3 Providencia, 3 Serra-tia marcences and 2 Klebisella pneumoniae. The most effective antibiotics were imipenem (93%) for P.aerugi-nosa, and ciprofloxacin for Proteus spp. (96%), E.coli (98%) and Enterobacter (97%).
(*)Atatürk Üniv.Tıp Fak. Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.
(**)Atatürk Üniv.Tıp Fak. Kulak Burun Bo¤az A.D.
G‹R‹fi
Kronik süpüratif otitis media klini¤inde ve tedavisin-de etken mikroorganizmaların rolü büyüktür. Tedavi-de kullanılan antibiyotiklere karflı mikroorganizma-ların gösterdi¤i duyarlılık yıllar geçtikçe de¤iflmek-tedir. Kronik süpüratif otitis mediada etken olarak gram negatif basiller büyük rol oynamaktadır (1-3). Çocuklardaki kronik süpüratif otitis medianın etiyo-lojisinde nazofarinksteki bakteri sayısındaki artıfl et-kili olmaktadır.(4) Orta kulak infeksiyonlarından sonra ciddi sekellerin görülebilmesi nedeni ile etke-nin saptanması ve tedaviye erken bafllanması önem-lidir (5,6).
GEREÇ VE YÖNTEM
Mikrobiyoloji Laboratuvarı’na gelen kulak akıntı ör-nekleri kanlı agar ve EMB (eozin-metilen-blue) be-siyerlerine ekildi. Ekim yapılan besiyerleri 24 saatlik inkübasyondan sonra de¤erlendirildi. Üreme olan besiyerlerinden alınan kolonilerden gram boyası ile hazırlanan preparatlar incelendi. Gram negatif basil oldu¤u saptananların koloni morfolojisi ve biyokim-yasal özellikleri incelenerek tanımlama yapıldı. ‹zole edilen mikroorganizmaların antibakteriyal du-yarlılıkları NCCLS kriterleri do¤rultusunda Mueller-Hinton agar besiyerinde modifiye Kirby-Bauer disk diffüzyon yöntemi ile incelendi.
BULGULAR
Enfeksiyon etkeni olarak tespit edilen 319 gram ne-gatif basilin tür ve sayıları Tablo 1 de gösterilmifltir. Yukarıda görülen etken mikroorganizmalar arasında en sık saptananlar ve bunların çeflitli antibiyotiklere
57 TARTIfiMA
Kronik süpüratif otitis media en sık üç yaflına kadar olan çocukluk döneminde görülürken ileri yafllarda da ortaya çıkmaktadır (5).
Çalıflmamızda Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Ya-kutiye Arafltırma Hastanesi’ne 1 yıllık süre içerisin-duyarlılıkları tablo 2 de görülmektedir.
Pseudomonas aeruginosa Proteus spp. E.coli Enterobacter spp. Citrobacter freundii Citrobacter diversus Providencia spp. Serratia spp. Klebsiella spp. 134 63 555 45 9 5 3 3 2 42.2 19.8 17.3 14.1 2.8 1.5 0.9 0.9 0.5
ETKEN SAYI YÜZDE
Tablo 1: ‹nfeksiyon Etkeni Olan Gram Negatif Basillerin Tür ve Sayıları Gentamisin Netilmisin Sefuroksim Sefiksim Sefotaksim Seftazidim Sefodizim Seftizoksim Tmp-Smx Azetronam ‹mipenem Meropenem Sefepim Siprofloksasin Ofloksasin Ampisilin-Sulbactam Tikarsilin-Clavulunat 82 84 11 10 40 885 52 43 11 59 93 77 91 81 89 15 58 79 85 63 60 63 66 69 71 47 69 76 85 87 96 90 52 71 63 90 49 61 70 87 78 85 47 87 98 100 889 98 90 56 72 82 93 62 60 73 66 68 73 68 74 77 84 86 97 93 51 75 P.aeruginosa (n=134) Proteus spp.(n=63) (n=55)E.coli Entero-bacter spp. (n=45)
Tablo 2: Kronik Süpüratif Otitis Media’lı Hastalardan ‹zole Edilen Gram Negatif Bakteriler ve Çeflitli Antibiyotiklere Duyarlılık Yüzdeleri
de gelen 919 kulak akıntısı örne?i mikrobiyolojik açıdan de¤erlendirilmifltir. Örneklerden 319 unda gram negatif bakteriler üremifltir. Gram negatif basil-lerden en sık P.aeruginosa izole edilmifltir. Daha ön-ce Nijerya (7), Singapur (8), ‹sveç (9), Türkiye’de de Eskiflehir (1), Sivas (2) ve Erzurum’da (10) yapılan çalıflmalarda da bu mikroorganizma en sık olarak izole edilmifltir. Yine P.aeruginosa ya karflı en etkili antibiyotik olarak saptadı¤ımız imipenemin pek çok çalıflmada yüksek oranda etkili bir antibiyotik oldu-¤u tespit edilmifltir. ‹mipenem için çalıflmamızda %93 hassasiyet elde edilirken di¤er çalıflmalarda %95 (11) , %92 (12) , %88 (13) gibi sonuçlar bildi-rilmifltir. Çalıflmamızda Pseudomonas aeruginosa için en etkili di¤er antibiyotikler sefepim (%91) ve ofloksasin (%98) dir.
Proteus %19 ile ikinci sırada izole etti¤imiz mikroor-ganizma olup en etkili antibiyotikler sırası ile siprof-loksasin (%96), ofsiprof-loksasin (%96) ve sefepim (%87) olarak saptanmıfltır. Yine literatürde siprofloksasin en etkili antibiyotik olarak görülmektedir. Bu antibi-yotik ile ilgili olarak %96 (13), %95 (12), %92 (11) fleklinde sonuçlar belirtilmektedir.
E.coli %17 ile en sık 3. mikroorganizma olarak izo-le edildi. Bu mikroorganizma için en etkili antimik-robikler meropenem (%100), siprofloksasin (%98) ve imipenem (%98) olarak tespit edildi. Birinci ve ark. (12) çalıflmalarında adı geçen üç antibiyotik için de %100 duyarlılık bildirmifllerdir. Yine siprofloksa-sin için duyarlılı¤ı Kunt ve ark. (2) %100, Özel ve ark. (11) %81 olarak belirtmifllerdir.
Enterobacter spp. de otitis mediada sık izole edilen mikroorganizmalardan biridir. Bizim çalıflmamızda %14 oranında izole edilmifl olup en etkili antibiyo-tikler siprofloksasin (%97), ofloksasin (%93) ve ne-tilmisin (%93) olarak saptanmı?tır. Siprofloksasin için Kunt ve ark. (2) çalıflmalarında %95 hassasiyet bildirmifllerdir.
Adı geçen 4 mikroorganizma dıflında daha az oranda C.freundii, C.diversus, Providencia, Serratia ve Kle-bisella spp. de izole edilmifltir (Tablo 1).
Sonuç olarak kronik otitis mediada birçok farklı mikroorganizmanın izole edildi¤i ve antibiyotiklere duyarlılık oranlarının çok farklı oldu¤u göz önüne
58
alındı¤ında tedavinin mutlaka kültür-antibiyogram sonuçlarının ıflı¤ında yürütülmesi gerekti¤i ortaya çıkmaktadır.
KAYNAKLAR
1.Kiraz N, Kaya D, Koço¤lu T, Akgün Y, Akflit F. Süpü-ratif kronik otitis mediada etken bakteri ile mantarların arafltırılması ve antibiyotik duyarlılık sonuçları. ‹nfeksiyon Derg, 5:187 (1991).
2.Kunt T, Yalçın N, Dizdar G:Kronik otitis Mediada Ae-rop Bakteriyal Etkenler ve Antibiyotiklere Duyarlılık Dü-zeyleri. ‹nfeksiyon Derg., 7: 325 (1993)
3.Papastavros T, Giaarellou H:Varlejidess. Role of Ae-robic and AnaeAe-robic Microorganism in chronic Suppurati-ve Otitis Media. Laryngoscope,96:483,1986
4.Hemlin C, Brauner A, Carenfelt C, Wretlind B: Na-sopharyngeal Flora in Otitis Media With Effusion. A Com-parative Semiquantitative analysis. Acta-Otolaryngeal, 11:556,1991
5.Klein OJ: Otitis externa, Otitis Media, Mastoiditis. “Mandell LG, Douglas GR Jr, Bennett EJ (eds): Princip-les and Practice of Infectious Diseases” p:505,Churchill Livingstone, New York, 1990.
6.Kösemen H. Otitis Media. Çalangu S, Eraksoy H, Öz-süt H :(eds), ‹nfeksiyon Hastalıkları 90/91, Tıp Kitapları
Dizisi 2.‹stanbul, Yüce Yayınları Afi. 71, 1990
7.Utsalo SJ: Ohoyom-Ha-V, Ifeanyi-Chucwu M, Akpan JD. Hame Medication and Microbiological Profile in Chronic Otitis Media in Some Nigerican Children Cent.Afr.J.Med. 36:278,1990
8. Chow VTK, Hong GS, Liu C:Bacterial and Mycotic otological Infections on Singaporel. J.HYG (Camb) 97:385,1986.
9.Joonsson L, Schwan A, Thomander L, Fabion PP: Aerobic and Anaerobic Bacteria in Choronic Suppurative Otitis Media. Acta Otolaryngol 102:410,1986.
10.Çelebi S, Arseven G, Babacan M: Erzurum ‹lkokul Çocuklarında Kronik Otitis Media Olgularında Saptanan Mikroorganizmalar ve Çeflitli Antibiyotiklere Karflı Du-yarlılıkları. 8.ANKEM Kongresi (1993 Antalya) Kitabı. ‹stanbul ANKEM Dergisi, :55,1993
11.Özel F, Gül Kadri, Özerdem N, Turfan M, Mete Ö: Kronik Süpüratif Otitis Medialı 142 Hastadan ‹zole Edilen Gram Negatif Basiller ve ‹n-Vitro Antibiyotik Du-yarlılıkları. ‹nfeksiyon Dergisi. 10 (2): 167-69, 1996 12.Birinci ‹, Çalık M, Batmansuyu H, Kocabeyo¤lu Ö: Kronik Süpüratif Otitis Medialı Hastalardan ‹zole Edilen Gram Olumsuz Basillerin Antibiyotik Duyarlılıkları. VII. Türk klinik Mikrobiyoloji ve ‹nfeksiyon Hastalıkları Kon-gresi. 6-10 Ekim 1997 Antalya Kongre Program ve Özet Kitabı s: 720.
