i,’i r ş a d ı i b r e t :
20 NİSAN 1923 TAHİN NO Ib9
"¡4
' m u h a lleb i H ig& yesi
IXixı h a rb i UMumide i t t i h a d c ı l a r m y e d ik le r i " Ustu ca b eca k ıza rm iş muhal l e b i l e r " den bahsetm iş d in . F a lih r ı f k ı bey bu m u h alleb i b ig a n e s in i heman d örd ü n cı orduda b i r f ı r k a n ı n h esa b ın a zimmet ke.jd i n i v e r d i . î ş bu k adarla ka
l s a y d ı s e s çıkarm ayacakdım fa k a t " v a k t in le dördüncü orduda hizm et etm iş b i r z a b i t i n bu ¿ün i t t i h a d ve te r a k k i i l e m ücadele etm esinde g a ra b e t buluşumu " h e r nedense garip('^EX8iD: g ö re n F a lih r ı f k ı bey bana ç a t t ı .V a k ıa b a h s in bu k ısm ı m a h a lleb i kadar t a t l ı d e ğ i l d i r , fa k a t h erh a ld e k â f i d e re ce d e c a z i b d ı r ^
a v d et ediyorum ; «
F a lih r ı f k ı ben in d e b ilm e s i la z ım d ır k i en mahir b i r sen a tgâ r e lin d e n ç ı kmış b i r t a b lo b i l e i y i b i r v a z iy y e td e n bakılm azsa h a k ik i k iy m e tin i b e l l i
etmez ,b u k a id e hararda , h a tta sin& setdede c a r i a i r .B inaenalen h F a lih r ı f k ı b e y benim o h a d is e n i g a r ip buluşuma g a ra b e t isn a d etmeden e v v e l b i r defada m eseleye h a k ik i ce b h e sin a e n b a k m a lıid i . " Tanin " de s e n e le r c e müddet muhar r i r l i k etm iş o la n F a lih r ı f k ı b e y in buğun it t e h a a v e te ra k k iy e ' ça tm a sın ı ben de g a r i£ bulmam . G erçi T aninin m ü e s s is İe rin d e n o la n T e v fik F ik r e t merhum i t t i h a d v e T era k k in in m e s le ğ in i k en d i a k id e i s i y a s i y e s in e mugayir bulduğu gün Tanine de , i t t i h a t ve T arakkiye de çatm ış v e som urtarak ç e k i l i p g i t m i ş t i . Fakat , i t i r a f ederim mi , h e rk e s b ö n le yapamaz ; çünkü h e rk e s T e v fik F ik r e t kadar nufusu nazar v e i s t i k l â l i f i k i r s a h ib i d e ğ i l d i r .
Benim g a r ip bulduğum c i h e t F a lih R ı f k ı b e n in i t t i h a t ve ta ra k k iy e k a r ş ı m ücadele i ç i n bu günü in t ih a p etm iş o lm a s ıd ır . Bundan d ö rt sene ev v e l hamuxlar çamur g i b i bozyk ve f e n a l ı k l a r yağmur g i b i sagnak h a lin d e ik e n ne ben m e c l i s i ayan k â t i b i um um iliğinde b i r gün o ls u n yüzümü e k ş i t e r e k i ş l e r i n fe n a g i t t i ğ i n i ve v a ta n ın batmak ü z e r e oıdugunu kim seye S öyledim , ne de F a lih R ı f k ı bey S u rine s i y a s e t i n i ve k a n a l s e f e r i n i n f e l â - k e t e n g iz r e v i ş i n e d a ir b i r şey y a z d ı. ;0 v a k it ben F ı n d ı k l ı S a ra y ın ın ne f i s b i r o d a sın d a , o da dördüncü ordu k a ra rg a h ı u n haz ve nim et d olu b i r k ö ş e s in d e f e r i h ve fa h u r ^ a şıyordu k . Bakıa S ü riyed en Id ta ııb u ld a T a lâ t ve be Enver p a ş a la r a ş i d d e t l i t e l g r a f l a r g e l i r d i , k efek im b i z de burada ken di aram ızda a t ıp t u t a r d ık . Fakat bu a t ıp tutm alar ne b e n i m e^uriyetim den mah rum etm iş , ne de döruüacü ordunun a l t ı n t a h s i s a t ı n ı kesmeğe k â f i g e lm iş t i . 0 b i r n e v i y a r e n lik i d i k i nerene b a ş la y ıp nerede durması lâ z ım g e le c e ğ i n i y a l n ız b i z b i l i r a i k .
F a lih R ı f k ı B eyin son f ı k r a i l e gösterm ek i s t e o l g i s i l a h ı t e h d it , benim şahsıma g ö r e , b i r mukavsca p ıç s k b i l e d e ğ i l d i r . Bunu k e n d is i de b i l i r * Y a ln ız b i r ş e y i henüz b ilm e d iğ in i görüyorum, onu da ben s ö y le y e y im ! b i t i - rem iyseeğim b i r i ş e başlamak adetim ğ e g i i d i r , mahcup olmaktan ço k korkarım .
İs m a il Müştak