Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:28, Sayı / No:2 115 116 Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:28, Sayı / No:2
ÖZET
Amaç:
Bu çalışmada, Kahramanmaraş Adli Tıp Şube Müdürlüğü’ne adli makamlarca gönderilen suça sürüklenen çocukların, sosyo-demografik özellikleri ile fiilin anlam ve sonucunu algılayıp-al-gılayamadığı retrospektif olarak incelenmiştir.
Yöntemler:
Kahramanmaraş Adli Tıp Şube Müdürlüğü’ne Haziran 2012-Ha-ziran 2013 tarihleri arasında suç işlediği iddiası ile getirilen/ gönderilen 12-15 yaş arasındaki çocuklara ait veriler retrospek-tif olarak incelenmiştir. Veriler SPSS 15.0 paket programı ile analiz edilmiştir.
Bulgular:
Çalışmaya toplam olarak 74 ço-cuk (%85 erkek, %15 kız) dâhil edildi. Yaş ortalamalarının sık-lıkla 13 (%32,4) ve 14 (%32,4) olduğu saptanmıştır. Olguların 68’inin (%92) ilköğretime de-vam etmesine rağmen 6’sının (%8) okula devam etmediği be-lirlenmiştir. İşledikleri iddia edilen suçlar 32 olguda hırsızlık (%43,2), 15 olguda (20,3) yara-lama, 11 olguda (%15) şantaj, tehdit, hakaret idi. İşlediği id-dia edilen fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili davranışlarını yönlendirme yeteneğinin, olguların %85’inde (n=63) yeterince gelişmemiş ol-duğu, %10,8’inde (n=8) gelişmiş olduğu kanaatine varıldı. 3 olgu ise farklı bir merkeze sevk edil-di. 3 olgu ise farklı bir merkeze sevk edildi.
Sonuç:
Genel olarak çocukların, fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili dav-ranışlarını yönlendirme yetene-ğinin gelişmediği tespit edildi. Çocuk suçluluğunun bölgemiz-de önemli bir sorun olduğu gö-rülmektedir. Sorunun çözümü için; aile, okul ve güvenlik bi-rimlerinin ortak işbirliği ile bu çocuklara destek olunabilecek programların oluşturulması, eğitimlerin takip edilmesi, ço-cukların yetenekleri doğrultu-sunda çalışma alanlarının oluş-turulması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: çocuk, çocuk
suçluluğu, Kahramanmaraş
Hatice Tamer1, Özlem Açıksarı1, Alper Keten1, Ramazan Karanfil2, Abdullah Avşar2 Hatice Tamer1, Özlem Açıksarı1, Alper Keten1, Ramazan Karanfil2, Abdullah Avşar2
1 Adalet Bakanlığı, Adli Tıp Kurumu, Kahramanmaraş Şube Müdürlüğü, Kahramanmaraş, Türkiye 2 Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Adli Tıp Anabilim Dalı, Kahramanmaraş, Türkiye
Sorumlu Yazar: Hatice Tamer
Haydarbey Mah. Asilkent Sitesi 4.blok No: 20 Kahramanmaraş - Türkiye, e-posta: haticetamer.8@gmail.com Alındı: 24.09.2013 / Kabul: 18.12.2013
Kahramanmaraş İlinde Suça Sürüklenen Çocukların Sosyodemografik Özellikleri
ORİJİNAL MAKALE
Tamer H, Aciksari O, Keten A, Karanfil R, Avsar A. Socio-demographic data of delinquent children in Kahramanmaras. J For Med 2014;28(2):115-20. doi:10.5505/adlitip.2014.08760
ABSTRACT
Objective:
In this study, socio-demographic features of delinquent children who referred to Kahramanmaras Branch Directorate of Forensic Medicine by legal authorities, and their abilities of realization and distinction were investigated retro-spectively.
Methods:
Socio-demographic datas of delin-quent children (age 12-15) that re-ferred to Kahramanmaras Branch Directorate of Forensic Medicine between June 2012-June 2013 by claiming they committed a crime were retrospectively investigated. Datas were analyzed with SPSS 15.0 programme.
Results:
A total of 74 children (85% male and 15% female) were included in the study. They were overwhelm-ingly 13 (32.4%) and 14 (32.4%) years old. Although, 92% of them attended primary school, 8% of children dropped out of school. It claimed that they committed fol-lowing crimes: theft (n=32, 43.2%), wounding (n=15, 20.3%), and black-mail, threat and insult (n=11, 15%). It was decided that most of them (n=63, 85%) did not have ability of realization and distinction; how-ever, 10.8% (n=8) had the abilities. Three of children were referred to another center.
Conclusion:
It was noticed that most of children did not have the ability of
realiza-tion and distincrealiza-tion in general. The problem of delinquent children is serious in our region. In order to solve this problem, families, school administration and police have to collaborate, to develop some sup-portive programs for children, to supervise their education and to form workplaces according to their abilities.
Key words: child, delinquent child,
Kahramanmaras
1 Kahramanmaras Branch Directorate, Council of Forensic Medicine, Ministry of Justice, Kahramanmaras, Turkiye 2 Department of Forensic Medicine, Medical Faculty, Kahramanmaras Sutcu Imam University, Kahramanmaras, Turkiye
Correspondence to: Hatice Tamer
Haydarbey Mah. Asilkent Sitesi 4.blok No: 20 Kahramanmaraş - Türkiye, e-posta: haticetamer.8@gmail.com Received: September 24, 2012 / Accepted: December 18, 2013
Tamer H, Açıksarı Ö, Keten A, Karanfil R, Avşar A
ORIGINAL ARTICLE
Tamer H, Aciksari O, Keten A, Karanfil R, Avsar A. Socio-demographic data of delinquent children in Kahramanmaras. J For Med 2014;28(2):115-20. doi:10.5505/adlitip.2014.08760
KAHRAMANMARAŞ İLİNDE
SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUKLARIN
SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ
SOCIO-DEMOGRAPHIC
DATA OF DELINQUENT
Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:28, Sayı / No:2 117 Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:28, Sayı / No:2
GİRİŞ
Suç ve suçluluk kavramı, insan-lık tarihi kadar eskidir. Toplu-mun gelişmişlik düzeyiyle iliş-kili olarak değişmekle birlikte, tüm ülkelerde görülen bir ol-gudur. Çocuk suçluluğu; bütün toplumlarda, kentleşme, çevre, göç ve aile yapısında meydana gelen değişikliliklerle birlikte önemli bir çalışma konusudur (1). Çocukluk ve ergenlik döne-mi, toplumsal uyum ve gelişi-min en yoğun yaşandığı dönem olarak ifade edilmektedir. Ha-talı ve yetersiz toplumsallaş-ma, çocuğun suça yönelmesine neden olabilmektedir (2-5). Suça sürüklenen çocuklardaki adli değerlendirmelerde ceza sorumluluğu için yaş kriterleri düzenlenmiştir. Türk Ceza Ka-nunu (TCK) 31/1. maddesinde “Fiili işlediği sırada oniki ya-şını doldurmamış çocukların ceza sorumluluğu yoktur. Bu kişiler hakkında ceza kovuştur-ması yapılamaz; ancak çocuk-lara özgü güvenlik tedbirleri uygulanabilir.” şeklinde ifade edilmiştir (2,6). TCK 31/2
mad-desinde ise “Fiili işlediği sıra-da oniki yaşını doldurmuş olup da onbeş yaşını doldurmamış olanların işlediği, fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algıla-yamaması veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yete-rince gelişmemiş olması halin-de ceza sorumluluğu yoktur.” şeklinde düzenlenmiştir (6). Bu yaş grubundaki çocuklarda, fii-lin hukuki anlam ve sonuçları-nı algılayıp algılayamadığı veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişip gelişmediğinin saptanabilmesi için çocuğun fiziksel, zihinsel, ruhsal, ahlaki ve sosyal geli-şimleri, içinde doğup büyüdük-leri çevre koşulları ile birlikte değerlendirilmesi gerekmek-tedir. Çocukta, zeka geriliği ya da herhangi bir çocukluk çağı psikiyatrik hastalığı olmaması, ceza sorumluluğu bulunduğu-nun kesin göstergesi değildir (2).
Bu çalışmada, Kahramanma-raş Adli Tıp Şube Müdürlüğü’ne adli makamlarca gönderilen suça sürüklenen çocukların sosyodemografik özellikleri ile
fiilin anlam ve sonucunu algıla-yıp-algılayamadığı retrospektif olarak incelenmiş, literatür eş-liğinde tartışılmıştır.
GEREÇ VE YÖNTEM
Kahramanmaraş Adli Tıp
Şube Müdürlüğü’ne Haziran 2012-Haziran 2013 tarihleri arasında suç işlediği iddiası ile getirilen/gönderilen 12-15 yaş arasındaki çocuklara ait veriler retrospektif olarak incelenmiş-tir. Veriler, adli rapor formla-rında bulunan bilgilerden edi-nilmiştir. Bu tarihler arasında 74 çocuğun başvurduğu tespit edilmiştir.
Olgular, yaş, cinsiyet, eğitim durumu, suç türü, yaşam alan-ları, meslek, fiilin anlam ve so-nucunu algılayıp-algılayamama durumu yönlerinden incelen-miştir. Veriler SPSS 15.0 paket programı ile analiz edilmiştir.
BULGULAR
Çalışmaya alınan 74 çocuğun %85’i erkek, %15’i kız idi. Yaş dağılımına bakıldığında; sık-lıkla 13 (%32,4) ve 14 (%32,4) yaşında olduğu saptanmış-tır (Tablo 1). Olguların 68’inin (%92) ilköğretime devam ettiği, 6’sının (%8) okula devam etme-diği görülmüştür.
En çok işledikleri iddia edi-len suçlar sırasıyla 32 olgu-da (%43,2) hırsızlık, 15 olguolgu-da (%20,3) yaralama, 11 olguda (%15) şantaj, tehdit ve
haka-Kahramanmaraş İlinde Suça Sürüklenen Çocukların Sosyodemografik Özellikleri
118 ret idi (Tablo 2). Olguların 33’ü
(%45) Kahramanmaraş merkez ilçeden başvurmuştur. Diğer olgular (n=41, %55) ise farklı il-çelerden (35’i Türkoğlu, 1’i An-dırın, 5’i Göksun ilçelerinden) gönderilmiştir.
Olguların %85’inde (n=63) işle-diği iddia edilen suçun hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili davranışlarını yönlendirme yeteneğinin ye-terince gelişmemiş olduğu, %10,8’inde (n=8) gelişmiş ol-duğu kanaatine varıldı. 3 olgu ise ileri bir merkeze sevk edildi (Tablo 3).
TARTIŞMA
Çalışmamızda, olguların %85 oranında erkek olduğu tespit edildi. Çocuk suçluluğunu in-celeyen birçok çalışmada ben-zer sonuçlar ortaya konmuş olup, erkek çocukların kızlara göre daha yüksek oranda suça sürüklendiği gösterilmiştir (2,7,8). Bu durum, erkek çocuk-ların sosyal hayatta daha fazla yer almaları, kız çocukların daha fazla korunması ve göze-tim altında tutulmasına bağla-nabilir (2,9,10-12).
Yaş dağılımına bakıldığında, sıklıkla 13 ve 14 yaşında oldu-ğu görülmüştür. Bu oran, farik ve mümeyyizlik muayeneleri-nin değerlendirildiği çalışma-lara benzerdir. Ülkemizde ya-pılan çalışmalarda; Denizli’de
%41,6, Trabzon’da %37,9,
Ankara’da %33,78, Elazığ’da %35, Antalya’da %31,6
oranın-da, olguların en sık olarak 14 yaş içerisinde oldukları bildiril-miştir (2,10,13-15).
Olguların %92’sinin ilköğreti-me devam ettiği, %8’inin okula devam etmediği görülmüştür. Yapılan önceki çalışmalarda, eğitim düzeyi düşük olarak be-lirtilmişken, çalışmamızda ol-guların büyük oranda eğitime devam ettikleri görülmektedir (2,12,16). Bu durum zorunlu eğitim süresinin sekiz yıl olma-sı nedeniyle 12-15 yaş grubun-daki suça sürüklenen çocukla-rın eğitim döneminde olması ile açıklanabilir. Çalışmamız, zo-runlu temel eğitim uygulaması
sonrasında, Denizli’de yapılan çalışma ile benzerlik göster-miştir (2).
Olguların 33’ü (%45) Kahra-manmaraş merkezden gelir-ken, 41’inin (%55) ilçelerden
başvurduğu görülmüştür.
Özellikle olguların 35’i (%45) Türkoğlu ilçesinden başvurdu-ğu dikkat çekicidir. Bu durum ilçede sosyal ilişkilerin ve dav-ranış alışkanlıklarının, bölge-nin diğer yerleşim merkezleri-ne göre farklılık göstermesimerkezleri-ne bağlanabilir.
En çok işlendiği iddia edilen suç, %43,2 ile mal varlığına
Tamer H, Açıksarı Ö, Keten A, Karanfil R, Avşar A
Tablo 1: Olguların yaş dağılımı
Yaş n % 12 6 8,1 13 24 32,4 14 24 32,4 15 20 27,1 Toplam 74 100
Tablo 2: Olguların dava konusu suç çeşitleri
Suç Türü n %
Hırsızlık 32 43,2
Yaralama 15 20,3
Şantaj, tehdit, hakaret 11 15,0
Cinsel eylem 7 9,5
Diğer (mala zarar verme, kişiyi
hürriyetinden yoksun bırakma) 9 12,0
Toplam 74 100
Tablo 3: Muayene sonrasında değerlendirme sonuçları
Rapor sonucu n %
Algıladığı 8 10,8
Algılamadığı 63 85,0
Sevk 3 4,2
Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:28, Sayı / No:2 119 Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:28, Sayı / No:2
karşı suçlardır ve bunu %20 ,3 ile vücut dokunulmazlığına karşı suçlar izlemektedir. Ça-lışmamızda bulunan değerler, literatürdeki birçok çalışmayla uyumlu olarak mal varlığına yönelik suçların ilk sırada yer aldığı ve bunların içinde de hır-sızlığın çoğunluğu oluşturduğu saptanmıştır (8,10,14,16). Ça-lışmamız literatürle benzerlik göstermiştir.
Olguların %10,8’inde, işlediği iddia edilen suçun hukuki an-lam ve sonuçlarını algıan-lama ve bu fiille ilgili davranışlarını yön-lendirme yeteneğinin yeterince gelişmiş olduğu tespit edilmiş-tir. Bu oran, Denizli’de %93,2 Elazığ’da (%94), Antalya’da (%91,4) ve Sivas’ta (%91,2) bu-lunmuştur (8,10,15). Çalışma-mız bu oranlarla uyum göster-memiştir. Trabzon’da yapılan bir çalışmada ise bu oran %11 olarak ifade edilmiştir (14). Ça-lışmamız, Trabzon’da yapılan çalışmaya daha yakındır. Bu durum muayenelerde objektif kriterlerin olmayışı ve muaye-ne sürecinde değerlendirilme-si gereken pdeğerlendirilme-sikolojik testler, sosyal inceleme raporları ve tıbbi özgeçmiş bilgilerinin tam olarak değerlendirilmemesi ile açıklanabilir.
SONUÇ
Çocuk suçluluğu ve suça sü-rüklenen çocuğun adli tıbbi değerlendirilmesi son derece önemlidir. Çocuğun suça sü-rüklenmesinin önlenebilmesi için çocuğa ait risk
faktörle-rinin belirlenmesi ve bunlara yönelik çözümlerin aile, sağlık hizmet sunucuları, kolluk kuv-vetleri, milli eğitim müdürlük-leri, sivil toplum örgütleri ve politika oluşturucuların işbirli-ği ile çözümlerin geliştirilmesi gerekmektedir. Suça sürük-lenen çocukların da topluma kazandırılması için kanunlarda yer alan tedbir mekanizmaları-nın, uygulamada işlevsellik ka-zanmasının sağlanması doğru bir yaklaşım olacaktır.
Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:28, Sayı / No:2 120 Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:28, Sayı / No:2
1. Avcı M. Tutuklu çocuklar üzerinde bir araştırma: çocukların suça yönelmesinde etkili olan toplumsal nedenler ve çözüm önerileri, Erişim: http://e-dergi.atauni. edu.tr/index.php/SBED/article/view-File/472/465 Erişim Tarihi: 15 Eylül 2013. 2. Kurtuluş A,Salman N, Günbet G, Boz B, Cenger C. D, Acar K. Denizli ilinde 12-15 yaş arasındaki suça sürüklenen çocukların sosyodemografik özellikleri. Pamukkale Tıp Dergisi 2009;2(1):8-14. 3. Polat O. Kriminoloji ve Kriminalistik Üzerine Notlar. 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi, 2004:189-207.
4. Işıktaş Y. Sosyolojik açıdan çocuk suçluluğu ve bir hukuk devleti olan türkiye’de devletin cezalandırma yetkisini kullanış biçimi. Erişim: http://www.mev-zuatdergisi.com/1999/01a/01.htm Erişim tarihi: 15 Eylül 2013.
5. Attar H. Eğitim ve Çocuk Suçluluğu. Bornova-İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları: 76, Ege Üniversitesi Basımevi, 1994.
6. Artuç M. Anayasa-TCK-CMK-CGİK. An-kara: Kartal Yayınevi, 2006.
7. Aydın B, Turla A, Kocakaya M, Karaarslan B. Samsun’da 2004 yılında suç işlediği iddia edilen çocukların sosyodemografik özellikleri. Adli Psikiyatri Dergisi 2005;2:5-13.
8. Boz B, Yücel F, Kuğu N, Özdemir L. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde 1997-1999 yıllarında farik ve mümeyyizlik muayenesi yapılan olguların değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 1999;21(4):233-6.
9. Oral G. Adli Psikiyatri. In: Soysal Z, Çakalır C, eds. Adli Tıp Cilt 3. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Basımevi ve Film Merkezi, 1999:1589-395.
10. Dirol F, Cantürk G, Küçüker H. 1997-1999 Yıllarında Elazığ ili Adli Tıp Şube Müdürlüğünde farik ve mümeyyizlik muayenesi yapılan olguların değerlendirilmesi. Klinik Adli Tıp 2002;2(2):43-6.
11. Güleç G, Yenilmez Ç, Balcı YG, Seber G. Çocuk suçluluğunda sosyodemografik özellikler. Klinik Adli Tıp 2001;1(2):69-80. 12. Bilgili M, Kar H, Yavuz E, Akgül E. Farik Mümeyyizlik, gasp ve hırsızlık. 9. Yıllık Adli Tıp Toplantıları Kitabı, 2001:50-5. 13. Yağmur F, Renklidağ T, Cantürk G. Ankara Üniversitesinde 1992-2002 yılları arasında yapılan farik ve mümeyyizlik muayenelerinin değerlendirilmesi. Adli Psikiyatri Dergisi 2004;1(1):15-20. 14. Kandil ST, Hocaoğlu Ç, Bağdatlı H, Ak-tepe E, Yöntem T, Aksu G. Son dört yılda KTÜ Tıp Fakültesi Çocuk Psikiyatrisi’ne başvuran adli olguların değerlendirilmesi. Klinik Adli Tıp 2002;2(2):1-6.
15. Karagöz MY, Atılgan M, Sargın OÖ, Demirçin S. Antalya’da suç işlediği iddia edilen çocukların sosyodemografik özel-likleri. 10. Ulusal Adli Tıp Günleri Paneller ve Poster Sunuları Kitabı, 2003:148-54. 16. Tuğ A, Balseven A, Özdemir Ç, Hancı İH. 1996-1999 Çocuk Suçluluğu Profili. 9. Ulusal Adli Tıp Günleri Paneller ve Poster Sunuları Kitabı, 2001:80-3.
