Antropometrik ve ergonomik bir yaklaşımla kadın temel beden ve kol kalıbı oluşturma, deneme ve geliştirme

(1)

SELÇUK ÜNĐVERSĐTESĐ

SOSYAL BĐLĐMLER ENSTĐTÜSÜ

GĐYĐM ENDÜSTRĐSĐ VE GĐYĐM SANATLARI EĞĐTĐMĐ

ANA BĐLĐM DALI

GĐYĐM SANATLARI EĞĐTĐMĐ BĐLĐM DALI

ANTROPOMETRĐK VE ERGONOMĐK BĐR YAKLAŞIMLA

KADIN TEMEL BEDEN VE KOL KALIBI OLUŞTURMA,

DENEME VE GELĐŞTĐRME

Kevser AK

YÜKSEK LĐSANS TEZĐ

DANIŞMAN

YRD. DOÇ. Miyase ÇAĞDAŞ

(2)

(3)

ÖNSÖZ

Giyim insanların temel ihtiyaçlarından biridir. Đnsanları doğanın etkilerinden koruyan giyim aynı zamanda bireyin sosyal yaşamı bakımından da oldukça önemlidir. Günümüzde giyim insanların güzel görünmek, şık olmak ve süslenmek ihtiyaçlarını da karşılamaktadır. Ayrıca giyim yaşanılan yerin kültürü olmuş ve geleneksel giyim şekilleri oluşmuştur.

Kadın, erkek ve çocuk giyimleri birçok yönden farklılık göstermektedir. Günümüzde kadınlar giyime yani şık olmaya ayrı bir önem vermektedir. Bu da kadın giyim cinslerinin oldukça çeşitli olmasına neden olmaktadır.

Kadın vücuduna uygun, rahat bir giysi üretmenin en önemli aşaması iyi bir kalıp oluşturmaktır. Bu ise vücut ölçülerinin doğru tespitiyle mümkündür. Ülkemizde Türk kadınının standart ölçü tablosunun geliştirilmemesi, Türk kadınının vücut ölçüsüne ve yapısına uygun kalıp geliştirilememesinin temel sebebidir. Farklı kalıp sistemleriyle üretilen giysiler de Türk kadınının vücut ölçülerine ve yapısına tam olarak uyum sağlamamaktadır. Giysilerdeki bu uyumsuzluk hazır giyim işletmelerinde ve giyim alanında eğitim veren okullarda büyük bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bu araştırmada; literatürde yer alan çeşitli kalıp sistemlerinden yola çıkarak 25– 35 yaş Türk kadın vücuduna uygun, pratik bir teknik ile elde edilmiş yeni bir kalıp oluşturulması, hazırlanan temel beden ve kol kalıplarının denenip, geliştirilmesi konu olarak ele alınmıştır. Bu araştırmanın kalıp problemiyle karşılaşan işletmelere ve giyim eğitimi veren orta öğretim, yüksek okul, fakülte ve enstitülere katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Araştırmanın ilk bölümünde, araştırma ile ilgili alt başlıklar oluşturulmuş ve gerekli bilgiler verilmiştir. Đkinci bölümünde, 25–35 yaş kadın giyimi, anatomisi, giyimde kullanılan antropometrik ölçüler, antropometrinin ve ergonominin kalıp

(4)

çizimine etkisi hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde, yeni bir sistemle oluşturulan 36-38-40-42 beden temel beden kalıbı ve temel kol kalıbı çizimi; dördüncü bölümde ,araştırmanın yöntemi; beşinci bölümde, araştırmanın bulguları; altıncı bölümde tartışma ve yorum; yedinci bölümde, yargı ve öneriler ile denenmiş ve geliştirilmiş yeni kalıp çiziminin 36, 38, 40, 42 beden temel beden ve kol kalıp çizimleri yer almaktadır.

Lisans eğitimimden bu yana bilgi ve tecrübelerini bizden esirgemeyen, araştırmamda yol gösterici olan ve araştırmanın gelişmesine büyük katkı sağlayan danışman hocam Yrd. Doç. Miyase Çağdaş’ a, araştırma süresince bana yardımını esirgemeyen Fatih Ateş’ e, Emine Kartal’a ve sonsuz destek sağlayan aileme çok teşekkür ederim.

(5)

ÖZET

Hazır giyim işletmeleri seri üretimle insanların giyim ihtiyaçlarını büyük ölçüde karşılamaktadır. Büyük miktarlarda üretim yapan bu işletmelerde giysi üretiminde kullanılacak olan kalıpların hatasız olması büyük önem taşımaktadır; çünkü oluşabilecek hatalar büyük maliyetlere, iş gücü ve zaman kaybına yol açmaktadır. Bu sebeple üretime geçmeden önce giysinin pazarlanacağı toplumun vücut ölçü standartları ve vücut yapısı iyi bilinmeli ve buna uygun temel beden ve kol kalıbı oluşturulmalıdır.

Üretilen kadın giysilerinin vücuda uyum sağlaması için Türk kadın vücut ölçü standardına uygun hazırlanmış temel beden ve kol kalıbı oluşturulması gerekir. Vücut ölçü standartlarına göre hazırlanan bu kalıp üzerinden elde edilecek giysilerde vücuda uyum problemi yaşanmayacaktır.

Geliştirilen kalıp sisteminin, basit ve anlaşılır olması ve Türk Kadının vücut özelliklerine uygun olması sebebiyle bu konudaki sorunları gidereceği ve hazır giyim işletmelerinde bu sorunlardan kaynaklanan zaman ve enerji kaybının yaşanmayacağı düşünülmektedir.

Bu araştırmada, literatürde yer alan kalıp sistemleri incelenmiş ve Türk kadınına uygun 36, 38, 40, 42 beden temel beden ve kol kalıbı oluşturulmuş, 25–35 yaş Türk kadınları üzerinde denenerek elde edilen sonuçlara göre oluşturulan kalıbın geliştirilmesi düşünülmüştür.

Araştırmanın birinci bölümünde; problem, amaç, alt amaçlar, denenceler, araştırmanın önemi, sayıtlılar, sınırlılıklar ve tanımlara yer verilmiştir. Đkinci bölümde kavramsal çerçeveye değinilip, 25-35 yaş kadın giyimini giysi gruplarına ve giyildiği yere ve zamana göre sınıflandırılması yapılmıştır.25-25 yaş kadın vücudunun anatomik özellikleri, vücut oranları, vücut tipleri ve duruşlarına değilmiştir. Antropometrinin ve antropometrik ölçü almanın tanımı, önemi, antropometrik ölçü almada dikkat edilecek noktalar, ölçü alma teknikleri ve standart

(6)

vücut ölçü tablosuna yer verilmiştir. Ergonominin ve ergonomik açıdan kalıbın tanımı, önemi, kalıp çizmede temel ilkeler, kullanılan yöntemler ele alınmıştır. Literatürden ulaşılabilen kalıp çizim tekniklerine yer verilmiştir.

Araştırma deneme modelli olup, random yöntemiyle seçilen, her bedende 100 kişi olmak üzere toplam 400 kişi araştırmanın örneklem grubunu oluşturmaktadır. 36-42 beden temel beden ve kol kalıpları bire bir ölçülerle amerikan bezinden hazırlanarak örneklem grubuna giydirilmiştir. Örneklem grubu üzerinden alınan veriler bilgisayar ortamına aktarılarak üzerlerinde gerekli istatistikî analizler yapılarak elde edilen sonuçlar tablolar ve grafiklerle gösterilmiştir. Araştırma sonucu elde edilen veriler doğrultusunda oluşturulan kalıp geliştirilmiştir.

(7)

SUMMARY

The great quantity of human clothing need is provided from ready clothing industries by serial production. Patterns, which are used in clothing production, are very important for being correct size in great size production industries. Because mistakes can be cause expensive cost, wages and loss time. For this before the production body size standard of society, whom the clothes will be marketing and the habit of body must known truly; pattern of basic body and basic arm must produce suitable for these varieties.

Pattern of basic body and basic arm, which is designed suitable for Turkish women body size standard, must design for body suit of produced women clothes. Clothes which were designed from body size standard pattern will not cause any problem for body suitability.

Developed pattern system, which is simple, understandable and suitable for Turkish women body property, work out the problems in this point, time and energy loss which are provided from these problems will not occur in ready clothing industries.

In this research, pattern systems analyzed in literature and 36, 38, 40, 42 body pattern of basic body and basic arm designed suitable for Turkish women, the pattern tried on Turkish women between 25 and 35 age, the pattern designed from these results, thought to be developed.

In the fist part of this research, problem, intention, sub-intentions, hypothesis, the importance of the research, assumption, constraints and definitions are introduced. The second part touched on conceptual points, categorized the women clothing between 25 and 35 age for dress group and wearing place, date. Touched on anatomic speciality, body ratio and type, body position of women body between 25 and 35 age. Anthropometry and anthropometrical measurement definition and importance, carefulness points about anthropometrical measurement, measurement

(8)

technical and the tables of standard body size are presented in this subject. Ergonomics and the pattern definition and importance in ergonomically view, basic principle in pattern draw, using methods are defined. Pattern draw techniques, which were reached at literature, defined.

The research is a model of trial that for every body size 100 people, 400 people in total selected randomly constitutes the sampling of this research. 36 – 42 body basic body and arm patterns sewed from the American cloth with the same dimensions and dressed to sample group. The data collected from the sample group are transferred to computer area and analyzed with needful statistical methods, shown the results presented by graphics and tables. The pattern, which was designed from the data of research results, was developed.

(9)

ĐÇĐNDEKĐLER Sayfa No ÖNSÖZ……… I ÖZET………... III SUMMARY………. V ĐÇĐNDEKĐLER……….... VII ŞEKĐLLER LĐSTESĐ………. XXVI ÇĐZĐMLER LĐSTESĐ………. XXVII TABLOLAR LĐSTESĐ……… ….. XXIX

BÖLÜM I 1 GĐRĐŞ……… 1 Problem………...…………... 1 Amaç……….. 3 Denenceler……….. 3 Araştırmanın Önemi………... 4 Sayıltılar………. 6 Sınırlılıklar………. 6 Tanımlar………. 6

Đlgili Yayın ve Araştırmalar……… 7

BÖLÜM II 9

KADIN GĐYĐMĐ VE ANATOMĐSĐ, KALIP HAZIRLAMADA ANTROPOMETRĐ VE ERGONOMĐ VE LĐTERATÜRDEN ULAŞILABĐLEN KALIP SĐSTEMLERĐ………. 9

2.1. Kadın Giyimi……… 9

2.1.1. Kadın Giyiminin Giysi Gruplarına Göre Sınıflandırılması……… 9

2.1.1.1. Đç giyim……….. 10

2.1.1.2. Dış Giyim………... 10

2.1.1.3. Üst giyim……… 11

(10)

Sayfa No 2.1.2. Kadın Giyiminin Giyildiği Yer ve Zamana Göre

Sınıflandırılması……… 12

2.1.2.1. Basit giysiler………... 12

2.1.2.2. Spor giysiler……… 12

2.1.2.3. Yarı fantezi giysiler……… 13

2.1.2.4. Fantezi giysiler………... 13

2.2. Gelişimini Tamamlamış Kadın Vücudunun Anatomisi…….. 13

2.2.1. Gelişimini Tamamlamış Kadın Vücudunun Anatomik Özellikleri………. 13

2.2.2. Gelişimini Tamamlamış Kadın Vücudunun Oranları…. 15

2.2.3. Gelişimini Tamamlamış Kadın Vücut Tipleri………… 21

2.2.4. Gelişimini Tamamlamış Kadın Vücut Duruşları…….... 27

2.3. Antropometrinin ve Antropometrik Ölçü Almanın Tanımı, Önemi, Antropometrik Ölçü Almada Dikkat Edilecek Noktalar ve Ölçü Alma Teknikleri……….. 31

2.3.1. Antropometrinin ve Antropometrik Ölçü Almanın Tanımı……… 31

2.3.1.1. Antropometrinin Tanımı………. 31

2.3.1.2. Antropometrik Ölçü Almanın Tanımı……… 32

2.3.2. Antropometrik Ölçü Almanın Önemi………... 33

2.3.3. Antropometrik Ölçü Almada Dikkat Edilecek Noktalar. 34

2.3.4. Kadın Giyiminde Antropometrik Ölçü Alma Teknikleri. 35

2.3.5. Kadın Giyiminde Standart Vücut Ölçü Tablosu……….. 39

2.4. Ergonominin, Kalıbın ve Ergonomik Açıdan Kalıbın Tanımı, Önemi, Kalıp Çiziminde Temel Đlkeler ve Kalıp Hazırlamada Kullanılan Yöntemler……….. 41

2.4.1. Ergonominin, Kalıbın ve Ergonomik Açıdan Kalıbın Tanımı……… 41

2.4.1.1. Ergonominin Tanımı……….. 41

2.4.1.2. Kalıbın Tanımı………... 42

(11)

Sayfa No

2.4.2. Kadın Giyiminde Ergonomik Açıdan Kalıbın Önemi… 44

2.4.3. Kalıp Çiziminde Temel Đlkeler……… 45

2.4.4. Kalıp Hazırlamada Kullanılan Teknikler………. 46

2.4.4.1. Sistemli Kalıp Çizim Tekniği Đle Kalıp Elde Etme………... 47

2.4.4.2. Hazır Kalıp Kullanarak Kalıp Elde Etme………. 48

2.4.4.3. Drapaj Yöntemi Đle Kalıp Elde Etme……… 48

2.4.4.4. Pratik Yöntem Đle Kalıp Elde Etme……….. 49

2.4.4.5. Giysi Üzerinden Kalıp Elde Etme………. 49

2.4.4.6. Bilgisayar Destekli Kalıp Elde Etme………. 50

2.6. Literatürden Ulaşılabilen Kalıp Sistemlerine Göre Temel Beden ve Kol Kalıbı Çizimleri……….………. 52

2.6.1.Müller Sistemi………... 52

2.6.1.1. Müller Sistemi 38 Beden Ölçüleri………. 52

2.6.1.2. Müller Sistemi Temel Beden Çizimi………….... 54

2.6.1.3. Müller Sistemi Temel Beden Çizimi Aşamaları... 61

2.6.1.4. Müller Sistemi 38 Beden Temel Kol Ölçüleri….. 66

2.6.1.5. Müller Sistemi Temel Kol Çizimi………….……. 67

2.6.1.6. Müller Sistemi Temel Kol Çizimi Aşamaları…... 68

2.6.2. Đngiliz Sistemi……….. 69

2.6.2.1.Đngiliz Sistemi 38 Beden Ölçüleri……….. 69

2.6.2.2. Đngiliz Sistemi Temel Beden Çizimi …………... 70

2.6.2.3.Đngiliz Sistemi Temel Beden Çizim Aşamaları… 71

2.6.2.4. Đngiliz Sistemi 38 Beden Temel Kol Ölçüleri….. 72

2.6.2.5. Đngiliz Sistemi Temel Kol Çizimi……… 73

2.6.2.6. Đngiliz Sistemi Temel Kol Çizim Aşamaları……. 74

2.6.3. Fransız Sistemi………... 75

2.6.3.1. Fransız Sistemi 38 Beden Ölçüleri………... 75

2.6.3.2.Fransız Sistemi Temel Beden Çizimi... 76

(12)

Sayfa No

2.6.3.3. Fransız Sistemi Temel Beden Çizimi Aşamaları.. 77

2.6.3.4. Fransız Sistemi 38 Beden Temel Kol Ölçüleri…. 79

2.6.3.5. Fransız Sistemi Temel Kol Çizimi……… 80

2.6.3.6. Fransız Sistemi Temel Kol Çizimi Aşamaları …. 81

2.6.4. Đtalyan Sistemi………. 82

2.6.4.1. Đtalyan Sistemi 38 Beden Ölçüleri………... 82

2.6.4.2. Đtalyan Sistemi Temel Beden Çizimi………….. 83

2.6.4.3. Đtalyan Sistemi Temel Beden Çizimi Aşamaları. 84

2.6.4.4. Đtalyan Sistemi 38 Beden Temel Kol Ölçüleri…. 86

2.6.4.5. Đtalyan Sistemi Temel Kol Çizimi………... 87

2.6.4.6. Đtalyan Sistemi Temel Kol Çizimi Aşamaları….. 88

2.6.5. Efes Sistemi………. 90

2.6.5.1. Efes Sistemi Ölçü Tablosu………... 90

2.6.5.2. Efes Sistemi 38 Beden Ölçüleri………... 91

2.6.5.3. Efes Sistemi Temel Beden Kalıbı Çizimi……… 92

2.6.5.4. Efes Sistemi Temel Beden Kalıbı Çizimi Aşamaları……….. 93

2.6.6. Sektör Kalıpları Sistemi………... 97

2.6.6.1. Sektör Kalıpları Sistemi Ölçü Tablosu………… 97

2.6.6.2. Sektör Kalıpları Sistemi 38 Beden Ölçüleri…… 98

2.6.6.3. Sektör Kalıpları Sistemi Temel Beden Çizimi…. 99

2.6.6.4. Sektör Kalıpları Sistemi Temel Beden Çizimi Aşamaları……….. 100

2.6.6.5. Sektör Kalıpları Sistemi 38 Beden Temel Kol Ölçüleri………... 102

2.6.6.6. Sektör Kalıpları Sistemi Temel Kol Çizimi……. 102

2.6.6.7. Sektör Kalıpları Sistemi Temel Kol Çizim Aşamaları……….. 103

2.6.7. Avşar’ın Geliştirdiği Kalıp Sistemi……….. 104

2.6.7.1. Avşar’ın Geliştirdiği Kalıp Sistemi 38 Beden Ölçüleri………. 104

(13)

Sayfa No

2.6.7.2. Avşar’ın Geliştirdiği Temel Beden Kalıbı Çizimi. 106

2.6.7.3. Avşar’ın Geliştirdiği Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları……… 107

2.6.7.4. Avşar’ın Geliştirdiği Kalıp Sistemi 38 Beden Temel Kol Ölçüleri……….. 109

2.6.7.5. Avşar’ın Geliştirdiği Temel Kol Kalıbı Çizimi... 110

2.6.7.6. Avşar’ın Geliştirdiği Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları………... 111

2.6.8. Akalar’ın Kitabından Alınan Kalıp Sistemi……… 112

2.6.8.1. Temel Elbise Kalıbı 38 Beden Ölçüleri………... 112

2.6.8.2. Temel Elbise Kalıbı Çizimi………. 113

2.6.8.3. Temel Elbise Kalıbı Çizim Aşamaları…………. 114

2.6.8.4. Temel Kol Kalıbı 38 Beden Ölçüleri…………... 116

2.5.8.5. Temel Kol Kalıbı Çizimi………. 116

2.6.8.6. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları………. 117

2.6.9. Megep’in Geliştirdiği Kalıp Sistemi……….... 118

2.6.9.1. Ölçü Tablosu (Megep)………. 118

2.6.9.2. Penssiz Temel Beden Kalıbı 38 Beden Ölçüleri.. 119

2.6.9.3. Penssiz Temel Beden Kalıbı Çizimi……… 120

2.6.9.4. Penssiz Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları… 121

2.6.9.5. Penssiz Temel Kol Kalıbı 38 Beden Ölçüleri….. 124

2.6.9.6. Penssiz Temel Kol Kalıbı Çizimi……… 125

2.6.9.7. Penssiz Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları…… 126

2.6.10. Shoben ve Word’un Kitabından Alınan Kalıp Sistemi.. 128

2.6.10.1. Temel Beden Kalıbı 38 Beden Ölçüleri………. 128

2.6.10.2. Temel Beden Kalıbı Çizimi………... 128

2.6.10.3. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları………... 129

2.6.10.4. Temel Kol Kalıbı 38 Beden Ölçüleri…………. 131

2.6.10.5. Temel Kol Kalıbı Çizimi………... 132

2.6.10.6. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları…………... 133

(14)

Sayfa No

2.6.11.1. Ölçü Tablosu……….. 134

2.6.11.4.Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları………… 137

2.6.11.6. Temel Kol Kalıbı Çizimi……… 141

2.6.12. Şamlı’nın Kitabından Alınan Kalıp Sistemi………….. 143

2.6.12.3. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları………... 145

2.6.12.5. Temel Kol Kalıbı Çizimi………... 147

2.6.13. Rüştü Uzel Andadolu Hazır Giyim- Deri Hazır Giyim Meslek Lisesi Türk Alman Đşbirliği Projesi’nin Kitabından Alınan Kalıp Sistemi………. 149

2.6.13.1. Temel Beden Kalıbı 38 Beden Ölçüleri……… 149

2.6.13.3. Temel Beden Kalıbı Çizimi……….. 150

2.6.13.2. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları……….. 151

2.6.13.4. Temel Kol Kalıbı 38 Beden Ölçüleri………… 153

2.6.13.6. Temel Kol Kalıbı Çizimi……….. 153

2.6.13.5. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları………….. 154

2.6.14. Metrik Sistem……….... 156

2.6.14.1. Metrik Kalıp Sistemi Ölçü Tablosu………….. 156

2.6.14.2. Metrik Sistemi Temel Beden Kalıbı 38 Beden Ölçüleri……… 157

2.6.14.3. Metrik Sistemi Temel Beden Kalıbı Çizimi….. 158

2.6.14.4. Metrik Sistemi Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları………... 159

(15)

Sayfa No 2.6.14.5. Metrik Sistemi Temel Kol Kalıbı

38 Beden Ölçüleri………. 160 2.6.14.6. Metrik Sistemi Temel Kol Kalıbı Çizimi…….. 161 2.6.14.7. Metrik Sistemi Temel Kol Kalıbı

Çizim Aşamaları………... 162

BÖLÜM III 163 3.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-38-40-42 Beden Temel Beden

Kalıbı ve Temel Kol Kalıbı Çizimi……… 163 3.1.1. 36-38-40-42 Beden Ölçüleri……… 163 3.1.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan Temel Beden Kalıbı

Đşlem Basamakları………. 164 3.1.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan Temel Kol Kalıbının

Đşlem Basamakları………. 168 3.1.4. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36 Beden Temel Beden

Kalıp Çizimi……….. 170 3.1.5. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36 Beden Temel Kol

Kalıbı Çizimi………. 171 3.1.6. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 38 Beden Temel Beden

Kalıbı Çizimi………. 173 3.1.8. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 40 Beden Temel Beden

Kalıbı Çizimi………. 175 3.1.10 Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 42 Beden Temel Beden

Kalıp Çizimi……….. 176 3.1.11.Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 42 Beden Temel Kol

(16)

Sayfa No BÖLÜM IV 178 YÖNTEM……….. 178 Araştırmanın Modeli……….. 178 Evren ve Örneklem……… 178 Verilerin Toplanması………. 178 Verilerin Analizi……… 180 BÖLÜM V 182 BULGULAR………. 182

5.1. Araştırmaya Katılan Kadınların Sosyo-Ekonomik Özellikleri 182

5.2. Araştırmaya Katılan Kadınların Fiziksel Özellikleri………... 184

5.3. Araştırmada Kullanılan 36-42 Beden Kadın Vücut Ölçüleri Đle Araştırma Sonucu Elde Edilen 36-42 Beden Kadın Vücut Ölçülerinin Farkı……… 186

5.4. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden Kalıpları Göğüs, Bel ve Kalça Çevresinin Kadınların Göğüs, Bel ve Kalça Çevresine Uygunluğu………... 188

5.4.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden Kalıpları Göğüs Çevresinin, Kadınların Göğüs Çevresine Uygunluk Dağılımı……… 188

5.4.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden Kalıpları Bel Çevresinin, Kadınların Bel Çevresine Uygunluk Dağılımı………... 189

5.4.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden Kalıpları Kalça Çevresinin, Kadınların Kalça Çevresine Uygunluk Dağılımı………... 192

5.5. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden Kalıpları Arka Uzunluğunun, Kalça Düşüklüğünün ve Ön Uzunluğunun, Kadınların Arka Uzunluğuna, Kalça Düşüklüğüne ve Ön Uzunluğuna Uygunluğu……….. 195

(17)

Sayfa No 5.5.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Arka Uzunluğunun, Kadınların Arka Uzunluğuna

Uygunluğu………. 195 5.5.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Kalça Düşüklüğünün, Kadınların Kalça

Düşüklüğüne Uygunluğu………... 198 5.5.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Ön Uzunluğunun, Kadınların Ön Uzunluğuna

Uygunluğu………. 201 5.6. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Arka Genişliğinin, Koltuk Genişliğinin ve Ön

Genişliğinin, Kadınların Arka Genişliğine, Koltuk Genişliğine

ve Ön Genişliğine Uygunluğu……… 205 5.6.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Arka Genişliğinin, Kadınların Arka

Genişliğine Uygunluğu……….. 205 5.6.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Koltuk Genişliğinin, Kadınların Koltuk

Beden Kalıpları Ön Genişliğinin, Kadınların Ön Genişliğine

Kalıpları Arka Yakasının, Omuzda Yaka Konumunun ve Ön Yakasının, Kadınların Arka Yakasına, Omuzda Yaka Konumuna

ve Ön Yakasına Uygunluğu……… 209 5.7.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Arka Yakasının, Kadınların Arka Yakasına

(18)

Sayfa No 5.7.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Omuzda Yaka Konumunun, Kadınların

Omuzda Yaka Konumuna Uygunluğu……….. 211 5.7.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Ön Yakasının, Kadınların Ön Yakasına Uygunluğu... 212 5.8. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Omuz Genişliğinin, Omuz Dikiş Yerinin ve Yan Dikiş Yerinin, Kadınların Omuz Genişliğine, Omuz Dikiş Yerine ve

Yan Dikiş Yerine Uygunluğu………. 215 5.8.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Omuz Genişliğinin Kadınların Omuz

Beden Kalıpları Omuz Dikiş Yerinin, Kadınların Omuz

Dikiş Yerine Uygunluğu……… 217 5.8.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Yan Dikiş Yerinin, Kadınların Yan Dikiş

Yerine Uygunluğu………. 218 5.9. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Beden Pensleri Konumunun, Kadınların Bedenine

Uygunluğu……….. 220 5.9.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Göğüs Pensi Boyunun, Kadınların Göğsüne

Uygunluğu………. 220 5.9.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Göğüs Pensi Yerinin, Kadınların Göğsüne

Beden Kalıplarının Ön Beden Bel Pens Boyunun, Kadınların

(19)

Beden Kalıpları Ön Beden Bel Pens Yerinin, Kadınların Ön

Bedenine Uygunluğu……… 225 5.9.5. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Omuz Pensi Boyunun, Kadınların Omzuna

Beden Kalıpları Omuz Pensi Yerinin, Kadınların Omzuna

Beden Kalıpları Arka Beden Bel Pensi Boyunun, Kadınların

Arka Bedenine Uygunluğu……… 229 5.9.8. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Arka Beden Bel Pensi Yerinin, Kadınların

Arka Bedenine Uygunluğu……… 231 5.10. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Kol

Kalıpları Kol Oyuntu Yüksekliğinin, Kol Dirsek Hattının ve Kol Boyunun, Kadınların Kol Oyuntu Yüksekliğine, Kol Dirsek

Hattına ve Kol Boyuna Uygunluğu……… 232 5.10.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Kol Kalıpları Kol Oyuntu Yüksekliğinin, Kadınların Kol

Oyuntu Yüksekliğe Uygunluğu………. 232 5.10.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Kol Kalıpları Kol Dirsek Hattının, Kadınların Kol Dirsek

Hattına Uygunluğu……… 235 5.10.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

(20)

Sayfa No 5.11. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Kol

Kalıpları Kol Genişliğinin ve Bilek Genişliğinin, Kadınların Kol

Genişliğine ve Bilek Genişliğine Uygunluğu………. 240 5.11.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Kol

Kalıpları Kol Genişliğinin, Kadınların Kol Genişliğine

Uygunluğu………. 240 5.11.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Kol

Kalıpları Bilek Genişliğinin, Kadınların Bileğine Uygunluğu.. 243 5.12. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun, Kadınların Kol Oyuntu

Formuna Uygunluğu………. 245 5.12.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Önde),

Kadınların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu……….... 245 5.12.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Omuzda),

Kadınların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu……… 247 5.12.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Arkada),

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Kol Altında),

Kadınların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu……… 252 5.13. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Kol

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun, Kadınların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu……….. 255 5.13.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Kol

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Önde), Kadınların Kol

(21)

Sayfa No 5.13.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Kol

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Omuzda), Kadınların

Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu………. 257 5.13.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Kol

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Arkada), Kadınların

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Kol Altında),

Kadınların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu……… 260

BÖLÜM VI 262 TARTIŞMA ve YORUM……….. 262 6.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel

Beden Kalıpları Göğüs, Bel ve Kalça Çevresinin Kadınların

Göğüs, Bel ve Kalça Çevresine Uygunluğu………... 262 6.1.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın

Temel Beden Kalıpları Göğüs Çevresinin, Kadınların

Göğüs Çevresine Uygunluk Dağılımı……… 262 6.1.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın

Temel Beden Kalıpları Bel Çevresinin, Kadınların Bel

Çevresine Uygunluk Dağılımı………... 263 6.1.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın

Temel Beden Kalıpları Kalça Çevresinin, Kadınların Kalça

Çevresine Uygunluk Dağılımı………... 263 6.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Arka Uzunluğunun, Kalça Düşüklüğünün ve Ön

Uzunluğunun, Kadınların Arka Uzunluğuna, Kalça Düşüklüğüne

(22)

Sayfa No 6.2.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Arka Uzunluğunun, Kadınların Arka Uzunluğuna

Uygunluğu………. 264 6.2.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Kalça Düşüklüğünün, Kadınların Kalça

Düşüklüğüne Uygunluğu………... 264 6.2.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Ön Uzunluğunun, Kadınların Ön Uzunluğuna

Kalıpları Arka Genişliğinin, Koltuk Genişliğinin ve Ön

Genişliğinin, Kadınların Arka Genişliğine, Koltuk Genişliğine

ve Ön Genişliğine Uygunluğu……… 265 6.3.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Arka Genişliğinin, Kadınların Arka

Beden Kalıpları Koltuk Genişliğinin, Kadınların Koltuk

Beden Kalıpları Ön Genişliğinin, Kadınların Ön Genişliğine

Kalıpları Arka Yakasının, Omuzda Yaka Konumunun ve Ön Yakasının, Kadınların Arka Yakasına, Omuzda Yaka Konumuna

ve Ön Yakasına Uygunluğu……… 266 6.4.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Arka Yakasının, Kadınların Arka Yakasına

(23)

Beden Kalıpları Omuzda Yaka Konumunun, Kadınların

Omuzda Yaka Konumuna Uygunluğu……….. 267 6.4.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Ön Yakasının, Kadınların Ön Yakasına Uygunluğu... 267 6.5. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Omuz Genişliğinin, Omuz Dikiş Yerinin ve Yan Dikiş Yerinin, Kadınların Omuz Genişliğine, Omuz Dikiş Yerine ve

Yan Dikiş Yerine Uygunluğu………. 267 6.5.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Omuz Genişliğinin Kadınların Omuz

Beden Kalıpları Omuz Dikiş Yerinin, Kadınların Omuz

Dikiş Yerine Uygunluğu……… 268 6.5.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Yan Dikiş Yerinin, Kadınların Yan Dikiş

Yerine Uygunluğu………. 268 6.6. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Beden Pensleri Konumunun, Kadınların Bedenine

Uygunluğu……….. 269 6.6.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Göğüs Pensi Boyunun, Kadınların Göğsüne

Beden Kalıpları Göğüs Pensi Yerinin, Kadınların Göğsüne

Beden Kalıplarının Ön Beden Bel Pens Boyunun, Kadınların

(24)

Beden Kalıpları Ön Beden Bel Pens Yerinin, Kadınların Ön

Bedenine Uygunluğu……… 269 6.6.5. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Omuz Pensi Boyunun, Kadınların Omzuna

Beden Kalıpları Omuz Pensi Yerinin, Kadınların Omzuna

Beden Kalıpları Arka Beden Bel Pensi Boyunun, Kadınların

Arka Bedenine Uygunluğu……… 270 6.6.8. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Arka Beden Bel Pensi Yerinin, Kadınların

Arka Bedenine Uygunluğu……… 270 6.7. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Kol

Kalıpları Kol Oyuntu Yüksekliğinin, Kol Dirsek Hattının ve Kol Boyunun, Kadınların Kol Oyuntu Yüksekliğine, Kol Dirsek

Hattına ve Kol Boyuna Uygunluğu……… 271 6.7.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Kol Kalıpları Kol Oyuntu Yüksekliğinin, Kadınların Kol

Oyuntu Yüksekliğe Uygunluğu………. 271 6.7.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Kol Kalıpları Kol Dirsek Hattının, Kadınların Kol Dirsek

Hattına Uygunluğu……… 271 6.7.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Kol Kalıpları Kol Boyunun, Kadınların Koluna Uygunluğu… 272 6.8. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Kol

Kalıpları Kol Genişliğinin ve Bilek Genişliğinin, Kadınların Kol

(25)

Kalıpları Kol Genişliğinin, Kadınların Kol Genişliğine

Uygunluğu………. 272 6.8.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Kol

Kalıpları Bilek Genişliğinin, Kadınların Bileğine Uygunluğu.. 273 6.9. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Beden

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun, Kadınların Kol Oyuntu

Formuna Uygunluğu………. 273 6.9.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Önde),

Kadınların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu……….... 273 6.9.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Omuzda),

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Arkada),

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Kol Altında),

Kadınların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu……… 275 6.10. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Kol

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun, Kadınların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu……….. 275 6.10.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Kol

Oyuntu Formuna Uygunluğu……… 275 6.10.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Temel Kol

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Omuzda), Kadınların

(26)

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Arkada), Kadınların

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Kol Altında),

Kadınların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu……… 276

BÖLÜM VII 277 SONUÇ VE ÖNERĐLER………... 277 7.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan, Denenmiş ve Geliştirilmiş

36-38-40-42 Beden Temel Beden Kalıbı ve Temel Kol Kalıbı

Çizimi………. 282 7.1.1. Denenmiş ve Geliştirilmiş 36-38-40-42 Beden Ölçüleri.. 282 7.1.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan Temel Beden Kalıbında

Geliştirilen Noktalar………... 283 7.1.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan Temel Kol Kalıbında

Geliştirilen Noktalar………... 284 7.1.4. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan, Denenmiş ve Geliştirilmiş

36 Beden Temel Beden Kalıp Çizimi……… 285 7.1.5. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan, Denenmiş ve Geliştirilmiş

36 Beden Temel Kol Kalıbı Çizimi……….. 286 7.1.6. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan, Denenmiş ve Geliştirilmiş

38 Beden Temel Kol Kalıbı Çizimi………... 288 7.1.8. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan, Denenmiş ve Geliştirilmiş

(27)

Sayfa No 7.1.10. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan, Denenmiş ve Geliştirilmiş

42 Beden Temel Kol Kalıbı Çizimi………... 292 KAYNAKÇA……….. 293 EKLER……… 300 EK 1. Ölçü Alma ve Kalıp Deneme Formu………. 301

(28)

ŞEKĐLLER LĐSTESĐ

Sayfa No 1. Vücut Oranı “Tam boy:19×1 orta parmak boyu” ... 16 2. Vücut Oranı “Tam boy: 7×1 ayak uzunluğu” ... 17 3. Vücut Oranı “Tam boy: 9.1/3 el uzunluğu” ... 17 4. Leonardo da Vinci’ye göre vücut oranlaması ... 18 5. Orantılı dağılım kuralı ... 19 6. Altın kesit kuralı ... 20 7. Saller’in tanımladığı geometrik şekillerdeki insan tipleri ... 21 8. Endomorfi ... 22 9. Mezomorfi ... 23 10. Ektomorfi ... 23 11. Astentik tipler ... 24 12. Atletik tipler ... 25 13. Piknik tipler ... 25 14. Kadın vücut tipleri ... 26 15. Vücut Duruşları ... 27 16. Normal duruş ... 29 17. Kambur duruş ... 29 18. Dik duruş ... 30 19. Karnı ve kalçası önde duruş ... 30 20. Hem kambur hem de karnı ve kalçası önde duruş ... 31 21. Müller kalıp sistemine göre antropometrik ölçülerin alınması ... 38

(29)

ÇĐZĐMLER LĐSTESĐ

Sayfa No Müller Sistemi Temel Beden Çizimi………... 54 Müller Sistemi Temel Kol Çizimi………... 67 Đngiliz Sistemi Temel Beden Çizimi………... 70 Đngiliz Sistemi Temel Kol Çizimi………... 73 Fransız Sistemi Temel Beden Çizimi……….. 76 Fransız Sistemi Temel Kol Çizimi……….. 80 Đtalyan Sistemi Temel Beden Çizimi………... 83 Đtalyan Sistemi Temel Kol Çizimi………... 87 Efes Sistemi Temel Beden Kalıbı Çizimi……… 92 Sektör Kalıpları Sistemi Temel Beden Çizimi………... 99 Sektör Kalıpları Sistemi Temel Kol Çizimi………... 102 Avşar’ın Geliştirdiği Temel Beden Kalıbı Çizimi……… 106 Avşar’ın Geliştirdiği Temel Kol Kalıbı Çizimi……… 110 Temel Elbise Kalıbı Çizimi(Akalar, 1995)………... 113 Temel Kol Kalıbı Çizimi(Akalar, 1995)……….. 116 Penssiz Temel Beden Kalıbı Çizimi(Megep, 2006)……… 120 Penssiz Temel Kol Kalıbı Çizimi(Megep, 2006)……… 125 Temel Beden Kalıbı Çizimi(Shoben ve Word, 1995)………... 128 Temel Kol Kalıbı Çizimi(Shoben ve Word, 1995)………... 132 Temel Beden Kalıbı Çizimi(Đnceoğlu, 2000)……….. 136 Temel Kol Kalıbı Çizimi(Đnceoğlu, 2000)……….. 141 Temel Beden Kalıbı Çizimi(Şamlı, 1963)………... 144 Temel Kol Kalıbı Çizimi(Şamlı, 1963)………... 147 Temel Beden Kalıbı Çizimi(Rüştü Uzel And. Hazır Giyim- Deri

Hazır Giyim Meslek Lisesi Türk Alman Đşbirliği Projesi, 1994)……… 150 Temel Kol Kalıbı Çizimi(Rüştü Uzel And. Hazır Giyim- Deri

Hazır Giyim Meslek Lisesi Türk Alman Đşbirliği Projesi, 1994)……… 153 Metrik Sistemi Temel Beden Kalıbı Çizimi……… 158 Metrik Sistemi Temel Kol Kalıbı Çizimi……… 161

(30)

Sayfa No Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36 Beden Temel Beden Kalıp Çizimi…. 170 Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36 Beden Temel Kol Kalıbı Çizimi…… 171 Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 38 Beden Temel Beden Kalıp Çizimi…. 172 Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 38 Beden Temel Kol Kalıbı Çizimi…… 173 Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 40 Beden Temel Beden Kalıp Çizimi…. 174 Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 40 Beden Temel Kol Kalıbı Çizimi…… 175 Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 42 Beden Temel Beden Kalıp Çizimi…. 176 Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 42 Beden Temel Kol Kalıbı Çizimi…. .. 177 Yeni Bir Sistemle Oluşturulan, Denenmiş ve Geliştirilmiş 36 Beden

Temel Beden Kalıp Çizimi………... 285 Yeni Bir Sistemle Oluşturulan, Denenmiş ve Geliştirilmiş 36 Beden

Temel Kol Kalıbı Çizimi………. 286 Yeni Bir Sistemle Oluşturulan, Denenmiş ve Geliştirilmiş 38 Beden

Temel Kol Kalıbı Çizimi……… 288 Yeni Bir Sistemle Oluşturulan, Denenmiş ve Geliştirilmiş 40 Beden

Temel Kol Kalıbı Çizimi……… 290 Yeni Bir Sistemle Oluşturulan, Denenmiş ve Geliştirilmiş 42 Beden

Temel Beden Kalıp Çizimi……….... 291 Yeni Bir Sistemle Oluşturulan, Denenmiş ve Geliştirilmiş 42 Beden

Temel Kol Kalıbı Çizimi………... 292

(31)

TABLOLAR LĐSTESĐ

Sayfa No 1. Kadın Giyiminin Giysi Gruplarına Göre Sınıflandırılması………. 9 2. Müller Sistemine Göre Kadın Giyiminde Standart Ölçü Tablosu……... 40 3. Efes Sistemi Ölçü Tablosu……….. 90 4. Sektör Kalıpları Sistemi Ölçü Tablosu……… 97 5. Megep Ölçü Tablosu……… 118 6. 18–25 Yaş Grubu Genç Kızların Vücut Ölçü Tablosu……… 134 7. Metrik Kalıp Sistemi Ölçü Tablosu………. 156 8. 36-38-40-42 Beden Ölçüleri……… 163 9. Pens payları……...………... 167 10. Araştırmaya Katılan Kadınların Bedenlerine Göre Doğdukları

Bölgelere Dağılımı……….. 182 11. Araştırmaya Katılan Kadınların Bedenlerine Göre Meslek Grupları

Dağılımı………... 183 12. Araştırmaya Katılan Kadınların Bedenlerine Göre Yaş Grubu

Dağılımı………... 184 13. Araştırmaya Katılan Kadınların Bedenlerine Göre Tam Boy Ölçüleri

Dağılımı………... 184 14. Araştırmaya Katılan Kadınların Bedenlerine Göre Göğüs Çevresi

Ölçüleri Dağılımı………. 184 15. Araştırmaya Katılan Kadınların Bedenlerine Göre Bel Çevresi

Ölçüleri Dağılımı………. 185 16. Araştırmaya Katılan Kadınların Bedenlerine Göre Kalça Çevresi

Ölçüleri Dağılımı………. 185 17. Araştırmaya Katılan Kadınların Bedenlerine Göre Kol Boyu

Ölçüleri Dağılımı………. 185 18. Araştırmaya Katılan Kadınların Bedenlerine Göre Bilek Çevresi

(32)

Sayfa No 19. Araştırmada Kullanılan 36-42 Beden Kadın Vücut Ölçüleri Đle

Araştırma Sonucu Elde Edilen 36-42 Beden Kadın Vücut Ölçüleri

Farkı Dağılımı………. 186 19.1. Tam Boy………. 186 19.2. Göğüs Çevresi……….... 186 19.3. Bel Çevresi………. 187 19.4. Kalça Çevresi………. 187 19.5. Kol Boyu……….... 187 19.6. Bilek Çevresi……….. 187 20. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Göğüs Çevresinin, Kadınların Göğüs Çevresine Uygunluk

Dağılımı………... 188 20.1. Göğüs Çevresi Normal Gelen Kadınların Dağılımı………….... 189 21. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Bel Çevresinin, Kadınların Bel Çevresine Uygunluk Dağılımı... 189 21.1. Beli Normal Gelen Kadınların Dağılımı………. 190 21.2. Beli Dar Gelen Kadınların Ölçü Farkı Dağılımı………. 191 21.3. Beli Bol Gelen Kadınların Ölçü Farkı Dağılımı………. 192 22. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Kalça Çevresinin, Kadınların Kalça Çevresine Uygunluk

Dağılımı………... 193 22.1. Kalçası Normal Gelen Kadınların Dağılımı………... 193 22.2. Kalçası Dar Gelen Kadınların Ölçü Farkı Dağılımı…………... 194 23. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Arka Uzunluğunun, Kadınların Arka Uzunluğuna Uygunluk

Dağılımı………... 195 23.1. Arka Uzunluğu Normal Gelen Kadınların Dağılımı………….. 196 23.2. Arka Uzunluğu Aşağıda Gelen Kadınların Ölçü Farkı

Dağılımı……… 197 23.3. Arka Uzunluğu Yukarıda Gelen Kadınların Ölçü Farkı

(33)

Sayfa No 24. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Kalça Düşüklüğünün, Kadınların Kalça Düşüklüğüne Uygunluk

Dağılımı……… 198 24.1. Kalça Düşüklüğü Normal Gelen Kadınların Dağılımı………… 199 24.2. Kalça Düşüklüğü Aşağıda Gelen Kadınların Ölçü Farkı

Dağılımı……… 200 24.3. Kalça Düşüklüğü Yukarıda Gelen Kadınların Ölçü Farkı

Dağılımı………... 201 25. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Ön Uzunluğunun, Kadınların Ön Uzunluğuna Uygunluk

Dağılımı………... 202 25.1. Ön Uzunluğu Normal Gelen Kadınların Dağılımı………. 202 25.2. Ön Uzunluğu Aşağıda Gelen Kadınların Ölçü Farkı Dağılımı.. 203 25.3. Ön Uzunluğu Yukarıda Gelen Kadınların Ölçü Farkı Dağılımı. 204 26. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Arka Genişliğinin, Kadınların Arka Genişliğine Uygunluk

Dağılımı………... 205 26.1. Arka Genişliği Normal Gelen Kadınların Dağılımı……… 206 27. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Koltuk Genişliğinin, Kadınların Koltuk Genişliğine Uygunluk

Dağılımı………... 206 27.1. Koltuk Genişliği Normal Gelen Kadınların Dağılımı………… 207 28. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Ön Genişliğinin, Kadınların Ön Genişliğine Uygunluk Dağılımı. 208 28.1. Ön Genişliği Normal Gelen Kadınların Dağılımı………... 208 29. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Arka Yakasının, Kadınların Arka Yakasına Uygunluk Dağılımı. 209 29.1. Arka Yakası Normal Gelen Kadınların Dağılımı ………... 210 29.2. Arka Yakası Kapalı Gelen Kadınların Ölçü Farkı Dağılımı…... 211

(34)

Sayfa No 30. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Omuzda Yaka Konumunun, Kadınların Omuzda Yaka

Konumuna Uygunluk Dağılımı……… 212 30.1. Omuzda Yaka Konumu Normal Gelen Kadınların Dağılımı….. 212 31. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Ön Yakasının, Kadınların Ön Yakasına Uygunluk Dağılımı…... 213

31.1. Ön Yakası Normal Gelen Kadınların Dağılımı………... 214 32. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Omuz Genişliğinin, Kadınların Omuz Genişliğine Uygunluk

Dağılımı………... 215 32.1. Omuz Genişliği Normal Gelen Kadınların Dağılımı………….. 216 32.2. Omuz Genişliği Geniş Gelen Kadınların Ölçü Farkı Dağılımı.. 216 33. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Omuz Dikiş Yerinin, Kadınların Omuz Dikiş Yerine

Uygunluk Dağılımı……….. 217 33.1. Omuz Dikiş Yeri Normal Gelen Kadınların Dağılımı……….... 218 34. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Yan Dikiş Yerinin, Kadınların Yan Dikiş Yerine Uygunluk

Dağılımı………... 219 34.1. Yan Dikiş Yeri Normal Gelen Kadınların Dağılımı…………... 219 35. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Göğüs Pensi Boyunun, Kadınların Göğsüne Uygunluk

Dağılımı………... 220 35.1. Göğüs Pensi Boyunun Normal Gelen Kadınların Dağılımı…… 221 36. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Göğüs Pensi Yerinin, Kadınların Göğsüne Uygunluk Dağılımı.. 222 36.1. Göğüs Pensi Yeri Normal Gelen Kadınların Dağılımı………... 222 37. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Ön Beden Bel Pens Boyunun, Kadınların Ön Bedenine

(35)

Sayfa No 37.1. Ön Beden Bel Pens Boyu Normal Gelen Kadınların Dağılımı.. 224 38. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Ön Beden Bel Pens Yerinin, Kadınların Ön Bedenine

Uygunluk Dağılımı……….. 225 38.1. Ön Beden Bel Pens Yeri Normal Gelen Kadınların Dağılımı… 225 39. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Omuz Pensi Boyunun, Kadınların Omzuna Uygunluk Dağılımı. 226 39.1. Omuz Pensi Boyu Normal Gelen Kadınların Dağılımı……….. 227 40. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Omuz Pensi Yerinin, Kadınların Omzuna Uygunluk Dağılımı… 228 40.1. Omuz Pensi Yeri Normal Gelen Kadınların Dağılımı………… 229 41. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Arka Beden Bel Pensi Boyunun, Kadınların Arka Bedenine

Uygunluk Dağılımı……….. 229 41.1. Arka Beden Bel Pensi Boyu Normal Gelen Kadınların

Kalıpları Arka Beden Bel Pensi Yerinin, Kadınların Arka Bedenine

Uygunluk Dağılımı……….. 231 42.1. Arka Beden Bel Pensi Yeri Normal Gelen Kadınların

Kalıpları Kol Oyuntu Yüksekliğinin, Kadınların Kol Oyuntu

Yüksekliğine Uygunluk Dağılımı……… 233 43.1. Kol Oyuntu Yüksekliği Normal Gelen Kadınların Dağılımı….. 233 43.2. Kol Oyuntu Yüksekliği Yukarıda Gelen Kadınların Ölçü Farkı

Dağılımı………... 234 44. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Kol

Kalıpları Kol Dirsek Hattının, Kadınların Kol Dirsek Hattına Uygunluk

Dağılımı………... 235 44.1. Kol Dirsek Hattı Normal Gelen Kadınların Dağılımı…………. 236

(36)

Sayfa No 44.2. Kol Dirsek Hattı Aşağıda Gelen Kadınların Ölçü Farkı

Dağılımı………... 236 44.3. Kol Dirsek Hattı Yukarıda Gelen Kadınların Ölçü Farkı

Dağılımı………... 237 45. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Kol

Kalıpları Kol Boyunun, Kadınların Koluna Uygunluk Dağılımı………… 238 45.1. Kol Boyu Normal Gelen Kadınların Dağılımı………... 239 45.2. Kol Boyu Kısa Gelen Kadınların Ölçü Farkı Dağılımı………. 240 46. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Kol

Kalıpları Kol Genişliğinin, Kadınların Koluna Uygunluk Dağılımı…….. 241 46.1. Kol Genişliği Normal Gelen Kadınların Dağılımı………. 242 46.2. Kol Genişliği Dar Gelen Kadınların Ölçü Farkı Dağılımı……. 242 47. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Kol

Kalıpları Bilek Genişliğinin, Kadınların Bileğine Uygunluk Dağılımı….. 243 47.1.Bilek Genişliği Normal Gelen Kadınların Dağılımı…………... 244 48. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Önde), Kadınların Kol

Oyuntu Formuna Uygunluk Dağılımı………. 245 48.1. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Önde) Normal Gelen Kadınların

Dağılımı……….. 246 48.2. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Önde) Đçeride Gelen Kadınların

Ölçü Farkı Dağılımı……… 247 49. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Omuzda), Kadınların

Kol Oyuntu Formuna Uygunluk Dağılımı……….. 248 49.1. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Omuzda) Normal Gelen

Kadınların Dağılımı………. 248 49.2. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Omuzda) Dışarıda Gelen

Kadınların Ölçü Farkı Dağılımı………... 249 50. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

(37)

Sayfa No Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Arkada), Kadınların Kol

Oyuntu Formuna Uygunluk Dağılımı………. 250 50.1. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Arkada) Normal Gelen

Kadınların Dağılımı……… 251 50.2. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Arkada) Dışarıda Gelen

Kadınların Ölçü Farkı Dağılımı……….. 252 51. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Beden

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Kol Altında), Kadınların Kol

Oyuntu Formuna Uygunluk Dağılımı………. 253 51.1. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Kol Altında) Normal Gelen

Kadınların Dağılımı……… 253 51.2. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Kol Altında) Yukarıda

Gelen Kadınların Ölçü Farkı Dağılımı……… 254 52. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Kol

Oyuntu Formuna Uygunluk Dağılımı………. 255 52.1. Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Önde) Normal Gelen

Kadınların Dağılımı……… 256 53. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Kol

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Omuzda), Kadınların Kol

Oyuntu Formuna Uygunluk Dağılımı………. 257 53.1. Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Omuzda) Normal Gelen

Kadınların Dağılımı……… 258 54. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Kol

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Arkada), Kadınların Kol

Oyuntu Formuna Uygunluk Dağılımı………. 259 54.1. Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Arkada) Normal Gelen

Kadınların Dağılımı………. 259 55. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36-42 Beden Kadın Temel Kol

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Kol Altında), Kadınların

(38)

Sayfa No Kol Oyuntu Formuna Uygunluk Dağılımı……….. 260 55.1. Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Kol Altında) Normal

Gelen Kadınların Dağılımı……….. 261 56. Denenmiş ve Geliştirilmiş 36-38-40-42 Beden Ölçüleri………... 282

(39)

BÖLÜM I

GĐRĐŞ

Problem

Giyim ilk çağlarda dış etkenlerden korunma amacıyla basit bir örtünme aracı olmuş, tarihsel süreç içinde gelişerek bugünkü durumuna gelmiştir (Komşuoğlu ve diğerleri, 1986: 1). Doğanın etkilerinden korunmak için insanlar çeşitli yollara başvurmuşlar; soğuk ülkelerde yaşayanlar hayvan postlarına bürünerek soğuktan korunmaya çalışmışlar, sıcak ülke insanları ise hafif giysilerle (sazlar, çeşitli bitkiler) vücutlarını korumaya çalışmışlardır (Saatçi Karaman, 1974: 13).Kültür ve uygarlık seviyeleri insanların giyimini de etkilemiştir (Bayraktar, 1995: 1). Günümüzde giyim sadece vücudu dış etkenlerden korumak amacıyla değil sosyal ihtiyaçları karşılamak, süslenmek güzel görünmek, dikkat çekmek gibi duyguların karşılanması amacıyla da kullanılmaktadır (Muratoğlu ve Şener, 2002: 7).

Giyimin çağlar boyunca pek çok evreler geçirdiği görülür. Giyim her zaman uygarlıkların değişimini yansıtır. Kısaca giyim her çağın her milletin ekonomik, toplumsal, kültürel ve siyasal şartlarından etkilenerek biçimlenmektedir. Bu sebeple tarihi süreç içerisinde her uygarlığın giyimi de birbirinden ayrı özellikler taşımıştır (Komşuoğlu ve diğerleri, 1986: 133). Bugün Türk, Japon, Alman giysileri gibi adlandırdığımız her milletin kendine özgü ulusal giysileri doğmuştur (Bayraktar, 1995: 1).

Giyim genel olarak ortak özelliklere sahiptir. Fakat kadın, erkek ve çocuk giyimi pek çok yönden farklılık gösterir. Çünkü kadın erkek ve çocuk fizyolojik, psikolojik ve sosyal açıdan farklı özelliklere sahiptir. Bu farklılıklar giysiye yansıdığı gibi giysi cinsindeki farklılığı da ortaya koyar. Giysi cinslerindeki farklılıklar; model, kesim, kullanılan malzeme uygulanan dikiş tekniği ve süsleme tekniklerini de etkiler. Bu sebeple kadın giyimi, erkek giyimi ve çocuk giyimi birbirinden farklıdır (Çağdaş, 2002: 1).

(40)

Kadın giyimi; çocukluk çağını tamamlamış genç kızlar ve her yaştaki kadınların çeşitli cinste giysileri ile bu giysilerin kullanım biçimleridir (Çağdaş, 2002: 1). Kadın, giyimi toplum üzerinde yaratmak istediği etkide önemli bir araç olarak kullanabilir. Özenli bir giyim kadının kendine olan güven duygusunu geliştirir (Altınyuva Sever, 1988: 15). Bu da kadının kendisinin fizyolojik, psikolojik ve sosyal özelliklerine ve de toplumun yapısına uygun bir giyim şekli oluşturmasıyla sağlanır. Hazır giyimin giderek yaygınlaştığı günümüzde kişiye özel giyim şekli oluşturmak zor gibi düşünülse de giysi seçiminin daha bilinçli yapılması mümkündür (Çağdaş, 2002: 2). Şık giyinmek isteyen kadın, önce vücudunu iyi tanımalıdır. Kendi anatomisine uygun giyim şeklini tercih etmelidir (Altınay ve Yüceer, 1992: 6).

Giyim seçiminde vücut özellikleri kadar çeşitli etmenler de rol oynar. Bu etmenler iklim, yaş, sosyal çevre, moda, ekonomik durum olarak sıralanabilir. Yerine ve zamanına göre giyinebilmek için bu etmenleri de iyi bilmek gerekir (Bayraktar, 1995: 7).

Hazır giyim sektörü, insanların giysi ihtiyaçlarını seri üretimle karşılayan, günümüzün provaya zaman ayıramayacak kadar çok uğraşısı olan insanı için kolay ve ucuz giyim elde etme olanağı sağlayan bir sektördür (Bayraktar, 1995, s.5). Günümüzde insanlar genelde alımı daha kolay ve ucuz olan hazır giyim ürünlerini tercih etmektedirler (Altınay ve Yüceer, 1992: 13).

Bugün ülkemizde hazır giyim sektörünün en büyük problemlerinden biri antropometrik ölçü standartları ve bunlara uygun ergonomik açıdan kişiye uyumlu bir kalıp sisteminin bulunmamasıdır. Bir giysinin istenen amaca yönelik üretilebilmesi için öncelikle insan vücudunun fiziksel özelliklerinin ve oranlarının bilinmesi gerekir (Şener, 1995:4).

Türk kadınının vücut özelliklerini temel alan antropometrik ölçü standartlarına dayalı ergonomik ve teknik bir temel beden ve kol kalıbı sisteminin oluşturulması, giyim eğitimi veren kurumlar ve hazır giyim sektörü açısından büyük önem taşımaktadır.

(41)

Kadın giyiminde; teknik bir temel beden ve kol kalıbı olmamasıyla birlikte temel kalıp sisteminin yetersizliği, her hazır giyim firmasının kendi kalıbını kendi tekniklerine göre oluşturması firmalar arasında, kalıplarda büyük farklar oluşmasına neden olmaktadır. Yaygın olarak kullanılan Müller kalıp sisteminin de Türk kadın vücuduna uygun olmadığı yapılan literatür taramasından anlaşılmaktadır.

Bu araştırmada, yukarıda belirtilen sorunlara çözüm amacıyla literatürde yer alan çeşitli kalıp sistemlerinden yola çıkarak 25-35 yaş Türk kadınının vücuduna uygun yeni bir kalıp sistemi geliştirmeli, hazırlanan temel beden ve kol kalıplarının örneklem grubu üzerinde ölçü kontrolleri ve kalıp provaları yapılarak elde edilen bulgular sonucunda uygun olmayan yerler belirtilmelidir. Türk kadınının vücut özelliğine göre kalıplardaki aksaklıklar giderilmeli ve kalıplar sonuçlandırılmalıdır.

Amaç

Bu araştırmanın temel amacı, yeni bir kalıp sistemiyle temel beden ve kol kalıbı geliştirmek ve oluşturulan 36-38-40-42 beden temel beden ve kol kalıpları 25-35 yaş Türk kadınlarına antropometrik ve ergonomik açıdan uygun mudur? Sorusuna cevap aramak ve araştırmada elde edilen veriler sonucunda uygun olmayan yerleri belirlemek ve temel beden ve kol kalıplarını geliştirmektir.

Denenceler

1. Yeni bir sistemle oluşturulan 36-42 beden temel beden kalıbı göğüs, bel ve kalça çevresi, 25-35 yaş Türk kadınlarının göğüs, bel ve kalça çevresine uygundur.

2. Yeni bir sistemle oluşturulan 36-42 beden temel beden kalıbı arka uzunluğu, kalça düşüklüğü ve ön uzunluğu 25-35 yaş Türk kadınlarının arka uzunluğuna, kalça düşüklüğüne ve ön uzunluğuna uygun değildir.

3. Yeni bir sistemle oluşturulan 36-42 beden temel beden kalıbı arka, koltuk ve ön genişliği 25-35 yaş Türk kadınlarının arka, koltuk ve ön genişliğine uygundur.

4. Yeni bir sistemle oluşturulan 36-42 beden temel beden kalıbı arka yakası, omuzda yaka konumu ve ön yakası 25-35 yaş Türk kadınlarının arka yakasına, omuzda yaka konumuna ve ön yakasına uygundur.