Genetik tanı yöntemleri

(1)

GENETİK TANI YÖNTEMLERİ

Doç.Dr. Zerrin Yılmaz Çelik

Tıbbi Genetik AbD

(2)

Amaç;

Bir hastalığın genetik bozukluğa bağlı olup olmadığını

belirlemek.

Olası genetik bozukluğu göstererek hastalığın tanısını

koymak.

Bir sonraki kuşakta tekrarlama riskini belirlemek ve

tekrarlamaması için önlem almak.

(3)

ÖNCEKİ BİLDİKLERİNİZ:

GENETİK YAPI NEDİR? NORMAL - NORMAL

VARYANT

ANORMAL

GENETİK BOZUKLUKLARIN YERİ VE SONUÇLARI

(KİŞİSEL, AİLESEL ve TEKRARLAMA RİSKLERİ?)

ÖĞRENECEKLERİNİZ:

TANIDA HANGİ YÖNTEMLER KULLANILIR? YÖNTEM SEÇİMİ

(4)

Genetik bilgi hücrede farklı zamanlarda farklı şekillerde

bulunur.

(5)

GENETİK HASTALIKLARI

HATIRLAYALIM

TEK GEN BOZUKLUKLARI

KROMOZOM BOZUKLUKLARI

POLİGENİK BOZUKLUKLAR

MİTOKONDRİYEL DNA BOZUKLUKLARI

(6)

HASTAYA (DANIŞANA)

YAKLAŞIM

(7)

1. GENETİK DANIŞMA

AİLE HİKAYESİ VE PEDİGRİ ANALİZİ YÖNTEM SEÇİMİ

_{Hastanın yazılı onayının alınması!!}_{Hastanın yazılı onayının alınması!!}

2. TANI

KLASİK VE MOLEKÜLER SİTOGENETİK YÖNTEMLER  MOLEKÜLER GENETİK YÖNTEMLER

3. GENETİK DANIŞMA

(8)

Pedigri; bir ailenin bütün kuşaklarının gösterildiği şematik

bir analiz yöntemidir.

*genetik özelliklerin hastalık oluşumuna etkisi

*kalıtım tipinin belirlenmesi

(9)

Otozomal dominant kalıtım

(10)

SİTOGENETİK

Kromozomların çeşitli boyama yöntemleri ile

boyanarak morfolojik yapısı ve sayısı bakımından

incelenmesidir.

(11)

SİTOGENETİK ÇALIŞMA ENDİKASYONLARI

A. Postnatal endikasyonlar

B. Prenatal endikasyonlar

(12)

POSTNATAL TANI ENDİKASYONLARI 1

1.Erken dönemde büyüme ve gelişme bozuklukları

 Gelişme geriliği, boy kısalığı

 Dismorfik yüz görünümü

 Çok sayıda malformasyon

 Belirsiz (Ambigius) genitalya

 Mental motor retardasyon

Tek neden veya birden fazla neden bir arada olabilir.

2. Ölü doğum ve neonatal ölüm

(13)

POSTNATAL TANI ENDİKASYONLARI 2

3. Fertilite problemleri

 Amenore

 prematür menopoz

 İnfertilite

 Tekrarlayan gebelik kayıpları

4. Aile öyküsü

Yakın akrabaların birinde bilinen kromozom bozukluğu veya şüphesi.

5. Neoplaziler

(14)

PRENATAL TANI ENDİKASYONLARI 1

1. İleri anne yaşı (en sık)

2. Önceki çocukta kromozom bozukluğu

3. Anne- babada kromozomal translokasyon ya

da diğer yapısal ve sayısal bozukluklar

4. Etiyolojisi bilinmeyen mental retardasyon ve/

veya konjenital malformasyon öyküsü

(15)

PRENATAL TANI ENDİKASYONLARI 2

5. Reprodüktif öyküde 2 veya daha fazla spontan

abortus ve ölü doğumlar

6. Ultrasonografik taramada anomali saptanması

7. Yüksek maternal tarama testi

(16)

KROMOZOM ELDESI

Çekirdekli ve bölünebilen hücreler gerekir.

Alınan materyal uygun koşullarda ve steril olarak laboratuvara gönderilmelidir.

* periferik kan lenfositleri (HEPARİNLİ TÜP/ ENJEKTÖR)

* kemik iliği

* deri fibroblastları (cild biyopsisi)

* solid tümör biyopsisi (TAŞIMA MEDYUMU

* tahliye materyali İÇİNDE)

* koryon villus biyopsisi

* amniyosit hücreleri (STERİL ENJEKTÖRDE)

(17)

Hücreler uygun besi yerine (medyum) ekilerek kültür hazırlanır.

Fitohemaglutinin, amino asit ve antibiyotik içeren medyum içinde 72 saat 37°C de bekletilir.

68 - 70. saatte kolşisin eklenir.

Hipotonik (tuz çözeltisi – çoğunlukla KCL)

Fiksatif çözeltisi

(1 Asetik asit; 3 Metanol)

Yayma (soğuk ve nemli lam üzerine)

Boyama Analiz

(18)

KROMOZOM BOYAMA (bantlama) YÖNTEMLERİ

Rutin uygulananlar:

• Giemsa Bantlama Yöntemi

• Yüksek rezolusyon bantlama

• Floresan Bantlama Yöntemi

• Revers Bantlama Yöntemi

Özel durumlar için kullanılanlar:

•Sentromerik heterokromatin Bantlama Yöntemi

• Nükleolar Oluşum Bölgesi (NOR) Bantlama Yöntemi

• Kardeş Kromatin Bantlama Yöntemi (SCE)

(19)

Giemsa Tripsin bantlama yöntemi, GTG :

Sitogenetik laboratuvarlarında en sık kullanılan yöntemdir.

Kromozomların elde edilen bant özellikleri hem fonksiyonel

hem de yapısal kompozisyonu yansıtmaktadır.

Koyu bantlar genel olarak DNA ları S evresinin geç dönemlerinde replike olan bölgeleri gösterir.

Buralar A+T bazlarınca zengindir, içerdikleri aktif gen sayısı azdır.

Sayısal analiz için en az 20 metafaz, yapısal analiz için en az

5 metafaz değerlendirildikten sonra rapor verilebilir.

(20)

450 bant gözlenir,

Işık mikroskobu ile 5-10 Mb kadar olan dengesiz yapısal kromozom bozuklukları saptanabilir.

(21)

–

_A

_1-3

–

B 4-5

–

C 6-12 + X

–

_{D 13-15}

–

E

16-18

–

F 19-20

–

_{G 21-22 +Y}

(22)

Yüksek

rezolusyon

bantlama, HRB:

Prometafazda elde edilen kromozomlar incelenir. Bant sayısı 550-850 arasındadır.

(23)

Floresans bantlama yöntemi Q bant

Revers bantlama yöntemi R bant

(24)

Toplumda %30 oranında kromozom yapısında, tekrarlayan DNA miktarına bağlı ışık mikroskopu ile görülebilecek kadar belirgin farklılıklar bulunabilmektedir.

Bu bölgeler aktif gen içermemektedir.

Buna “heteromorfizm” denmektedir, normal varyant olarak raporda bildirilir.

1.Y kromozomu uzun kol heterokromatin bölgesi 2.Sentromerik heterokromatin (1, 9, 16)

3.Satellit bölgeleri 4.Frajil bölgeler

(25)

Sentromerik heterokromatin bantlama (C-Band) 16qh+ 1qh+ N16 N 1

(26)

(27)

NOR bantlama

Akrosentrik kromozomlardaki polimorfizmlerin gösterilmesinde kullanılır.

(28)

DEB

testi

• 24 saatlik rutin lenfosit kültürü sonrasında DEB (diepoksibütan) eklenmesi

• 48 saat daha inkübasyon, 72 saat

sonunda standart çıkarım ve Giemsa boyama sonrasında analiz yapılır. • 50-100 hücrede kırık sayılır.

• % hesaplanır, hastanın normal kültürü ve eş zamanlı yapılan pozitif ve negatif kontrollerle beraber değerlendirilir.

(29)

Kardeş kromozomlar arasındaki parça değişiminin artması, toksik ajanlara maruz kalınması ile artar!

Bloom Sendromu >50 E/hc Normal

6-10 E/hc

(30)

7 10 t(7;10)(p13;q11.2)

(31)

Duplike 1 N1

(32)

(33)

(34)

(35)

(36)

MOLEKÜLER SİTOGENETİK YÖNTEMLER

1. İN SİTU HİBRİDİZASYON (FISH) 2. FLOW SİTOMETRİ

3. KARŞILAŞTIRMALI GENOMİK HİBRİDİZASYON(CGH) 4. ARRAY CGH

(37)

(38)

Nükleik asid probları,

komplementer DNA ve RNA ların

hibridizasyon yöntemi ile belirlenmesi için kullanılan

İşaretli dizileridir.

*Radyoizotopik işaretleme

125I, 32P, 35S, 3H işaretlenip X-ray otoradyografi ile saptanır

*Nonizotopik işaretleme

1.Biyotin veya digogsigeninle işaretlenip uygun antikorlarla

saptanır.

2. Floresan işaretleme

kırmızı, mavi, yeşil, sarı floresans veren florokrom maddeler kullanılarak floresan mikroskopta incelenir

(39)

FISH yönteminin uygulandığı örnekler;

* Fikse edilmiş kromozomlar

* İnterfaz nukleusu üzerindeki çalışmalar

* Uzatılmış tek zincirli DNA molekülleri * Nukleus ve alt ünitelerinin incelenmesi

* Formalinle fikse edilmiş doku, kan ya da kemik iliği preparatları (parafin blok kesitleri)

(40)

Floresan Insitu hibridizasyon (FISH)

1. Kromozom preperatlarının hazırlanması. 2. Probların hazırlanması (işaretleme).

3. İn situ hibridizasyon

A. Prob denaturasyonu ve hibridizasyon karışımı. B. Kromozom denaturasyonu.

C. Hibridizasyon.

(41)

(42)

Floresan işaretli Prob Çeşitleri:

1. Sentromer probları( satellit DNA tekrar dizisi) 2. Tüm kromozoma ait prob

3. LSI (lokus spesifik) prob

4. Telomerik Problar

(43)

Sentromer probları(tekrarlayan DNA dizi probları)

- Kromozomu tanımak

- Interfaz nukleuslarında kromozom anöploidilerini göstermek

CEPX yeşil CEPY turuncu

(44)

TRİZOMİ 13

(45)

lokusa spesifik prob (LSI)  Anöploidi tanısı

LSI 21 (21q22.13-q22.2) (Down Sendromu)  Mikrodelesyon tanısı

(del 22q11.2, Di George Sendromu) ish22qdel

(46)

Tüm kromozoma ait prob (WCP)

-Translokasyonların gösterilmesi

(47)

47,XY,+idic(15)(q10q10) 47,XY,+ mar

(48)

FISH Kullanım Alanları :

Klinik sitogenetik

•İnterfaz nukleusunda kromozomal anomaliler • Yapısal kromozomal anomaliler

• Kromozomal anöploidi taramaları

• Preimplantasyon genetik tanı/ tarama • Prenatal tanı

• Kanser sitogenetiği

• Mikrodelesyon sendromları

Gen Haritalanması

*hedef genin kromozomal lokalizasyonunun belirlenmesi

(49)

Prenatal Tanı

-Direkt amniyositlerin interfaz nükleuslarının incelenmesi -Amniyosentez veya CVS materyallerinin doku kültürü sonrası incelenmesi

Preimplantasyon Tanı

Embriyo biyopsi materyalinin (Blastomer) incelenmesi.

Kanser sitogenetiği

Örn 9. Kromozomun abl geni ile 22. Kromozomun bcr geni bcr/abl dual color prob ile analiz (Ph kromozomu)

(50)

Sitogenetikte avantajları

_{Kromozom eldesi olmasa da nukleus incelenerek} kromozomlar hakkında bilgi edinilebilir.

_{Analiz için eski preparatlar, aylar yıllar sonra} kullanılabilir.

_{Kısa sürede sonuç verilir, uzun dönem kültür} gerektirmez.

_{Mozaikliğin belirlenmesinde kolaylık sağlar.} _{Marker kromozomların kaynağı belirlenebilir.} _{Kromozomal mikrodelesyon sendromları}

(51)

dezavantajları



_{Sadece incelenen kromozom hakkında bilgi sağlar.}



_{Hibridizasyon başarısı düşükse değerlendirmek zor.}



_{Yanlış pozitiflik oranı %10-15}



_{Prob sayısı kısıtlı, aynı anda 5-6 kromozom sayısal}

(52)

Geliştirilmiş FISH tenikleri

1. Multicolor (M-FISH) 2. Spectral karyotipleme (SKY FISH)

3. Fiber FISH

(53)

Vaka sunumu

 _{10 yıllık evli çift kaybettikleri iki çocukta multiple}

konjenital anomali nedeniyle yeni gebelik için risklerini öğrenmek için danışıyor,

 _{Kadın 29, erkek 30 yaşında, akraba değiller}

 _{Ailede benzer durum yok, pediri analizinde kalıtım}

kalıbına uyan veya ailesel geçiş gösterilen bir durum yok

 _{İlk çocuk erkek, 3 yaşında ölmüş: Lisensefali}

o El ayak deformitesi

o Solunum güçlüğü

o Mental retardasyon

 _{İkinci çocuk erkek, 1 yaşında ölmüş: Lisensefali}

o El ayak deformitesi

(54)

öneriler



_{Multiple konj anomali nedenini açıklayabilir miyiz?}

her iki eşten kromozom analizi



_{Dismorfik bozukluklar ve malformasyonlar açısından}

bir sendrom ile ilişki kurabilir miyiz?

Sendrom databazlarında tarama(possum, OMIM vb.),

hasta çocukların yapılan testleri ve bulgularının

(55)

46,XX

46, XY

(56)

Sonuçların değerlendirilmesi



_{Sitogenetik analiz sonucu normal}



_{Pediatri konsultasyonu ve sendrom taraması, her iki}

çocukta da benzer bulgular var, lisensefali ile giden

sendromlar incelenmeli

o Miller dieker sendromu olabilir

o Bu sendrom LIS 1 genini içeren 17p13 del ile birlikte

(57)

(58)

Sonuç:

Annede sitogenetik olarak saptanamayan 8q ve 17p arasında

gizli resiprokal translokasyon saptandı.

Bu translokasyona bağlı olarak gelişen dengesiz gametlerin

döllenmesi ile oluşan 17p13 delesyonu ve 8q trizomisi

önceki çocuklarda saptanan bulguları açıklıyor.

Sonraki gebelikler için risk mevcut

(59)

öneri



_{Spontan gebeliklerde Mikrodelesyon sendromuna özgü}

prob ile prenatal tanı



_{Yardımlı üreme teknikleri ile invitro oluşan}

embriyoların Mikrodelesyon sendromuna özgü

prob ile incelenerek dengeli embriyonun seçimi sonrası

gebelik planlanması

(60)

Komperatif Genomik Hibridizasyon (CGH)

FISH’ den farklı olarak sağlıklı bireylerin metafaz kromozomları üzerine normal ve hasta bireyin hücrelerinden hazırlanan DNA probları kullanılarak hibridizasyon yapılmaktadır.

Bir kaç baz çiftinden 10 Mb’ a kadar DNA parça kayıp ve /veya kazanımlarını saptayabilir.

Uygulama sonucu elde edilen floresan görüntüleri mikroskopla değerlendirilemediği için görüntüler uygun kamera sistemi ile bilgisayarlara aktarılır.

CGH yazılımları ile histogramda normale karşılık hasta hücresinin DNA kayıp ve /veya kazanımları değerlendirilir. Aynı anda tüm kromozomları inceleyebilir.

(61)

hasta DNA sı

(62)

Delesyon

Delesyon, amplifikasyon gibi dengesiz yapısal anormallikleri saptar. Dengeli yapısal bozuklukları ve mozaikliği saptayamaz.

(63)

ARRAY CGH

Klasik CGH den farklı olarak

metafaz plağına değil cam preparat üzerine yerleştirilmiş DNA parçaları

(64)

Array CGH kullanım alanları

*Kanser sitogenetiği

*MR da subtelomerik delesyonların belirlenmesi CGH den daha duyarlı (1- 2 Mb)

Aynı anda tüm genom taranır. Dez avantaj:

Dengeli yapısal kromozom bozukluklarını saptayamaz Düşük oranlı mozaikliği saptayamaz

(65)

DNA ve RNA molekülünün temel yapısı üzerindeki değişikliklerle veya bu yapının kendisiyle ilgilenir.

 Tek gen hastalıkları

 Mitokondriyel hastalıklar  Üçlü Baz Tekrar hastalıkları

 Genomik yapıya ait polimorfizmler (SNP,VNTR,CNV) Metilasyon profilleri

İfadelenme analizleri

(66)

MOLEKÜLER GENETİK YÖNTEMLER

DNA

(Gen mutasyonları ve polimorfizmleri)

Hibridizasyona dayalı yöntemler

SOUTHERN BLOTLAMA

Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR)

MUTASYON ANALİZLERİ

Mikrodizilim (DNA çip)

RNA

(Transkripsiyon izleme yöntemleri)

Hibridizasyona dayalı yöntemler

NORTHERN BLOT

IN-SİTU HBİRİDİZASYON YÖNTEMİ “Reverse Transkriptaz” RT-PCR

(67)

Genomik DNA,

çekirdekli hücreler içeren herhangi bir insan doku örneğinden ya da 10ml kadar venöz kandaki lenfositlerden kolayca elde edilebilir. Ayrıca postmortem doku parçaları steril kuru bir tüpe alınarak sıvı azot içersinde aniden dondurulur ve DNA elde etmek üzere -80C de saklanabilir.

Blastomer, saç teli, sperm gibi tek hücrelerden, veya kurumuş kan örneği gibi az miktarda hücreden de DNA eldesi mümkündür.

DNA eldesi için alınan kan ve ki örnekleri EDTA lı tüpe konularak Laboratuvara iletilmelidir.

(68)

Elde edilen DNA miktarının belirlenmesi için

spektrofotometre veya jel elektroforez kullanılabilir. Böylece DNA eldesinin başarılı olup olmadığı ve DNA kalitesi belirlenir.

260nm / 280nm : 1.8- 2.0 ise DNA da protein

(69)

RESTRİKSİYON ENDONÜKLEAZLAR

Bakteriden elde edilen bu enzimler, DNA yı 4-6 baz

uzunluğunda özgül nükleotid dizilerinden tanıma ve kesme yeteneğine sahiptir.

Bu enzimlerinin bulunması ile DNA dizi analizleri yapılabilmiştir.

Enzimle kesim sonrasında elde edilen DNA parçalarına

(70)

Aynı DNA molekülü, belirli bir enzim kullanılarak kesildiğinde her zaman aynı büyüklükte restriksiyon parçaları elde edilir. Kesilen DNA parçalarının büyüklükleri birbirinden farklı

olduğu için agaroz jel elektroforezi kullanılarak birbirlerinden ayırt edilmeleri mümkün olabilmektedir.

(71)

(72)

Southern Blot

•Genomik DNA nın bir veya daha fazla restriksiyon enzimi ile kesimi

•Agaroz jel elektroforezi ile büyüklüklerine göre ayrımı • DNA’nın nitro sellüloz membrana aktarılması,

•işaretli(radyoaktif maddelerle) probla ibridizasyonu,

•membranın yüksek ısıda kurutulması ve DNA bantlarının immobilizasyonu

(73)

(74)

DNA parçaları arasında büyüklük farkı nedenleri;

• 50-100 baz çiftlik insersiyon veya delesyon benzeri herhangi bir genomik yeniden düzenlenme

• Restriksiyon kesim noktasında oluşabilecek tek bir baz değişimi sonucunda kesim noktasının ortadan kalkması • _{Mutasyonla yeni bir kesim noktası oluşumu}

Tanı:

Elektroforezle elde edilen bantlar, normalleriyle karşılaştırılarak mutasyonlar saptanır.

(75)

H/E N/E

K K

tK K K H E K

Southern Blot ile FMR1 promotör bölgesindeki CpG artışının metilasyon analizi ile gösterilmesi.

Normal DNA EcoR1 enzimi ile kesilirken, Metile DNA Bst Z1 enzimi ile kesilir.

(76)

Polimeraz zincir reaksiyonu (PCR); 1985 Kary Mullis DNA replikasyonu in-vitro koşullarda yapılır

DNA çift zinciri yüksek ısı (95 C) ile birbirinden ayrılır (denaturasyon),

sentetik oligonükleotidler hedef DNA’ya bağlanır 55-60C (hibridizasyon)

ve zincir uzar (polimerizasyon, çift iplikli DNA sentezi) 72-76 C

Denaturasyon, hibridizasyon ve DNA sentezi

bir siklusu oluşturur

.

(77)

PCR REAKSİYONU

1. DNA örneği, genellikle genomik DNA(25-50ng)

2. Çoğaltılacak olan bölgeyi sağdan ve soldan çevreleyen bir çift sentetik primer

3. dNTP’ler (dinükleotid trifosfatlar; A,T,G,C) 4. Isıya dayanıklı DNA – polimeraz enzimi

5. Uygun pH ve iyon koşulları(Mg+2) sağlayan tampon karışımı

(78)

(79)

PCR KULLANIM ALANLARI

1. Kalıtsal hastalıklarda taşıyıcı ve hastanın tanısı 2. Restriksiyon parçalarının uzunluk polimorfizmi 3. Prenatal /Preimplantasyon(PGD) genetik tanı 4. Adli tıp (DNA parmak izi)

5. Onkogenezis

6. Prob sentezi, klonlama ve gen ekspresyonu 7. DNA dizi analizi

(80)

PCR

 _{Genin varlığını ya da yokluğunu gösterebilir}  _{Nokta mutasyonları, üçlü tekrar artışlarını tanır}  _{Gen delesyon veya insersiyonlarını tanır}

 _{Gen ifadelenmesi incelenebilir}

 _{Gen dozajını belirleyebilir (real time PCR)}  _{Bilinen mutasyonların tanısında kullanılabilir}

Aynı anda birden fazla gen incelenmesi için geliştirilmiş teknikler gereklidir.

 _MLPA

 _{Quantitative Fluorescent PCR (QF PCR)}  _{Real Time PCR (RT PCR)}

(81)

-k

m h +k h hh +k m

(82)

Quantitative Fluorescent PCR ( Q-F PCR)

13, 18, 21, X ve Y kromozomları üzerindeki mikrosatellit

(değişken sayıda tandem tekrarlayan dinükleotidler, AC-GT gibi) kullanılarak allel dozajı belirlenir.

Yapısal anormallikleri gösteremez Düşük oranlı mozaikliği gösteremez

(83)

DNA Parmak izi

Adli Tıp uygulamaları, kriminal/ babalık testi

Değişken büyüklükte tekrarlayan DNA dizileri (10-15 bç),

(84)

1970, Fred Sanger

Moleküler tanıda altın standart Dideoksinukleotidler kullanılır.

(85)

Otomatik DNA dizi analizi,

Nukleotidler Floresan boyalarla boyanarak Sonuçları bilgisayarda analiz edilir.

Genin içerdiği tüm mutasyonlar taranabilir. Sadece dizisi bilinen genleri tarayabilir.

(86)

DNA mikrodizilim “Mikroarray”

Hem normal hem de bilinen ya da olması muhtemel tek

nükleotid değişikliklerini içeren 20-25bç lik oligonükleotidler bir çip üzerine yerleştirilmiştir.

PCR ile çoğaltılan DNA, mutasyon analizi için Floresan boyalarla işaretlenerek, mikroarray deki oligonükleotidlerle hibridize

edilir.

(87)

(88)

• Adli Tıp

• İnsan genom araştırmaları • Kişisel tıp

• Dizi analizi

• Tek nükleotid polimorfizmi (SNPs) • Sitogenetik

“Mikrodizilim” teknolojisinin uygulama

alanları

(89)

RNA ELDESİ

Bir genin varlığını bilmek, onun fonksiyonel olduğunu göstermez fonsiyonu göstermek için transkripsiyonu incelenmelidir.

DNA mRNA cDNA

Taze doku örnekleri

(90)

Northen Blotlama

İlgilenilen dokudan elde edilen mRNA lar kalıp olarak kullanılmaktadır.

*mRNA agaroz jelde yürütülür *filtreye aktarılır

*işaretli prob ile hibridize edillir

*İlgilenilen dokuda hedef genin ifadelenip İfadelenmediği, *İfadelenme düzeyleri

*Hedef gende olan/olması muhtemel mutasyonlar sonucunda oluşan mRNA daki büyüklük farklılıkları

(91)

Graphics Gallery Index

About Biotech Index

Reverse Transkriptaz-PCR

RNA cDNA PCR

(92)

Cam veya naylon yüzeyler üzerine kısa ve RNA sentezinde hücrenin kullandığı hedef diziler dizilidir.

İncelenecek örnekten mRNA elde edilir ve RT ile cDNA’ya çevrilir, radyoaktif veya floresan molekül ile işaretlenir.

Örnekler çip ile hibridize edilir.

(93)

Bağlantı analizi

(94)

Rekombinant DNA teknolojisi ve hücresel klonlama

(95)

(96)

Doğru bilgi

Doğru yöntem

(97)