IONOLAB GRUBUNUN İYONKÜRE UZAKTAN ALGILAMA VE
2-B GÖRÜNTÜLEME ÇALIŞMALARI
REMOTE SENSING AND 2-D IMAGING OF IONOSPHERE BY
IONOLAB GROUP
Feza Arikan, Cenk Toker, Umut Sezen, M. Necat Deviren, Onur Çilibaş
Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Hacettepe Üniversitesi
Ankara, Türkiye
{ arikan, cenk.toker, U.Sezen }@ee.hacettepe.edu.tr {mnecatdeviren, onurcilibas}@gmail.com
Orhan Arikan
Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Bilkent Üniversitesi
Ankara, Türkiye oarikan@ee.bilkent.edu.tr
Özetçe— Bu çalışmada, IONOLAB grubunun son 10 yıldır iyonküre uzaktan algılaması ve 2-B görüntüleme çalışmaları özetlenecektir. TÜBİTAK EEEAG 105E171 ve 109E055 projelerinde, çift frekanslı Yerküresel Konumlama Sistemi (YKS) alıcılarının sözde menzil ve faz gecikmesi kayıtlarından özgün Toplam Elektron İçeriği (TEİ) kestirim yöntemi IONOLAB-TEC geliştirilmiştir. Önemli bir Uzay Havası hizmeti olarak www.ionolab.org sitesinden tüm araştırmacılara açılan IONOLAB-TEC, dünyada ilk ve tek gürbüz, güvenilir ve hassas tek istasyon için TEİ kestirimleri yapabilmektedir. Uzayda ve zamanda seyrek YKS-TEİ kestirimlerinin bölgesel ve yerküresel aradeğerlemesi için çalışmalar yapılmış ve Türkiye üzerindeki TUSAGA-Aktif istasyon ağından IONOLAB-TEC yöntemi ile elde edilen Toplam Elektron İçeriği (TEİ) kestirimleri kullanılarak otomatik yüksek çözünürlüklü 2-B TEİ görüntüleri elde edilmiştir. IRI-Plas iyonküre iklimsel modeli altyapısıyla literatürde ilk kez hızlı ve gürbüz elektron yoğunluğu dağılımları elde edilmiş ve iyonküre model parametreleri özgün aradeğerleme ile birleştirilmiştir. www.ionolab.org sitesinde iyonküre kritik frekans ve yükseklik haritaları sunulmaktadır. IONOLAB grubunun bu önemli katkıları TÜBİTAK EEEAG 112E568 projesi kapsamında devam etmektedir.
Anahtar Kelimeler — Toplam Elektron İçeriği, İyonküre, Bilgisayarlı İyonküre Tomografisi, TUSAGA-Aktif, Haritalama.
Abstract— In this study, research activities of IONOLAB group on remote sensing and 2-D imaging of ionosphere in the last 10 years will be summarized. In TUBITAK EEEAG 105E171 and 109E055 projects, a novel Total Electron Content (TEC) estimation method, IONOLAB-TEC, is developed using the dual frequency Global Positioning System (GPS) pseudo range and phase delay recordings. The IONOLAB-TEC computation is provided from www.ionolab.org as an important and unique Space Weather service that can estimate robust, reliable and accurate single station TEC values. The sparse estimates of GPS-TEC in space and time are interpolated regionally and globally and TNPGN-Active IONOLAB-TEC values are mapped using novel space-time interpolation methods. Ionospheric climatic model IRI-Plas is used as a background for fast and robust electron density distributions first time in literature. Critical Ionosperic parameters are interpolated to obtain global and regional distributions. Critical frequency and height maps are provided in www.ionolab.org as another Space Weather Service.
The important contributions of IONOLAB group will continue in TUBITAK 112E568 project.
Keywords — Total Electron Content, Ionosphere, Computerized Ionospheric Tomography, TNPGN-Active, Mapping.
I. GİRİŞ
İyonküre, havakürenin 80 ile 1100 km arasında kalan ve yüksek enerjili güneş ışınları ile iyonize olan katmanıdır. İyonküre, uydu haberleşme, konumlama, seyir, güdüm ve uzaktan algılama sistemlerinde ve 3-30 MHz Kısa Dalga (KD) bandında haberleşme ve yönbulma çalışmalarında son derece önemli rol oynamaktadır. Zamanda güneş kaynaklı gün-tün, mevsimsel, yıllık ve 11 yıllık döngüleri olan iyonküre, konumda yüksek enlem, orta enlem ve ekvatoral bölgelere ayrılmaktadır. Yerküre Manyetik Alanının (YMA) etkisiyle yönbağımlı olan iyonküre uzayda ve zamanda dağıtmalı, değişken ve düzgün dağılmayan bir kanal yapısına sahiptir. Güneş kaynaklı bozulma ve düzensizlikler, yerçekimsel ve sismik hareketlilik iyonküre yönsemesinin üzerine kısa süreli ve oldukça önemli değişimlere neden olur. Özellikle jeodezi, konumlama, uzaktan algılama ve KD haberleşme ve yön bulma sistemlerinde kayma, odaklanma ve konumlama hatalarına neden olan bu değişikliklerin sürekli izlenmesi ve gözlenmesi gereklidir. Yapısal olarak doğrudan ölçüme olanak tanımayan iyonküre, en verimli olarak Yerküresel Konumlama Sistemlerinde (YKS) kaydedilen iki frekans arasında oluşan sözde menzil ve faz gecikmesi farkından kestirilebilen Toplam Elektron İçeriği (TEİ) kullanılarak görüntülenebilir. TEİ, 1 m2 kesitli bir silindir boyunca toplam serbest elektron miktarı olarak tanımlanır. Birimi TECU olup 1 TECU, 1016 elektron/m2’dir [1-2].
IONOLAB grubu, son 10 yıldır, YKS-TEİ uzaktan algılama kestirimlerini kullanarak iyonkürenin 2-B ve 3-B görüntüleme ve modelleme çalışmalarını yürütmektedir. Özgün yöntemler geliştirerek ve gerek yerküresel gerekse bölgesel uygulamalarıyla Uzay Havası (UH) gözlenmesi alanında öncü duruma gelmiştir. Bu bildiri kapsamında, ikinci bölümde tek YKS istasyonunda özgün TEİ kestirim yöntemi IONOLAB-TEC ve uzay-zaman aradeğerlemesi tanıtılacaktır. IONOLAB tarafından geliştirilen 2-B haritalama ve görüntüleme
978-1-4799-4874-1/14/$31.00 ©2014 IEEE
1520
yöntemleri üçüncü bölümde sunulacaktır. IRI-Plas iyonküre iklimsel modeli kullanılarak yapılan iyonküre parametrelerinin aradeğerleme çalışmaları dördüncü bölümde yer almaktadır.
II. IONOLAB-TECKESTİRİMİ
IONOLAB-TEC, IONOLAB grubu tarafından 2001 yılından bu yana geliştirilmekte olan çift frekanslı YKS alıcılarının kaydettiği sözde menzil ve faz kayması değerlerini özgün bir algoritma ile işleyerek alıcının yerel başucu açısı yönünde TEİ kestirimleri yapan yöntemin ve bu yöntem kullanılarak kestirilen TEİ değerinin adıdır. 2-B ve 3-B iyonküre görüntüleme çalışmalarının en temel girdisi olan YKS-TEİ, International GPS Service (IGS) analiz merkezleri tarafından 2 saat zaman, 2,50 enlem ve 50 boylam çözünürlüğünde ‘IONEX’ formatında ve Global Ionospheric Maps (GIM) adı altında aradeğerleme sonuçları olarak yayınlanmaktadır. İyonkürenin yerküresel genel hareketliliğini göstermesi açısından son derece önemli olan bu TEİ haritaları, yerel iyonküre değişimlerine duyarlı olmadıkları için bölgesel modellemelerde kullanılamazlar. Tek başına bir YKS istasyon için TEİ kestirimleri ise sözde menzil ve faz gecikmesi ölçüm modellerindeki faz belirsizliği ve alıcı yanlılığı değerlerinin hesaplanmasındaki zorluklar nedeniyle yaygın olarak kullanılamamaktadır.
IONOLAB grubu tarafından geliştirilen TEİ hesaplama yöntemi Düzgünleştirilmiş TEİ (D-TEİ) bu konuda çok önemli bir aşama kaydedilmesini sağlamıştır [1-2]. Bu yöntemle dünya üzerinde herhangi bir YKS alıcı istasyonu ve herhangi bir zaman dilimi için TEİ değerleri alıcının en alt başucu açısı olan 100 üzerindeki tüm uydularının verilerini kullanarak, ve alıcıların kayıt zaman çözünürlüğünde Düzgünleştirilmiş Enküçük Kareler yöntemi ile hesaplanmaktadır. Görüş açısı içindeki tüm uyduları kullanan, alıcı kayıt zaman çözünürlüğünde ve gürbüz kestirim yapabilen Düzgünleştirilmiş Enküçük Kareler yöntemi ile hesaplanan TEİ değerleri (D-TEİ) IGS alıcı merkezlerinin ve IRI'ın (IRI-TEC) incelenen istasyonlar ve zamanlar için hesapladığı TEİ değerleri ile karşılaştırılmış ve diğer hesaplamalara göre gürbüz, yüksek zaman ve konum çözünürlüğünde son derece başarılı sonuçlar elde edildiği görülmüştür [3].
TÜBİTAK 105E171 nolu projede D-TEİ yöntemi ve faz doğrultmalı otomatik TEİ kestirimi yapabilir düzeye getirilmiştir [4-5]. IONOLAB-TEC olarak adlandırılan bu kestirim yöntemine 109E055 projesinde faz kopmaları tamiri, ve kısa zaman aralıklı aradeğerlemeler eklenmiş ve yakın gerçek zamana uyarlanmıştır. D-TEİ yönteminde, IGS tarafından yayınlanan uydu yörünge bilgileri (efemeris), uydu yanlılığı bilgileri kullanılmaktadır. Alıcı yanlılığı ise her istasyon için bildirilmemektedir. TÜBİTAK 105E171 nolu projede herhangi bir tek YKS alıcı istasyonu için alıcı yanlılığını IGS merkezlerinin TEİ kestirim değerine göre ölçekleyen IONOLAB-BIAS yöntemi geliştilmiş ve IONOLAB-TEC içinde kullanılmaya başlanmıştır [6]. IONOLAB-BIAS ile herhangi bir istasyon için yapılan IONOLAB-TEC kestirimleri GIM-TEİ değerlerini genlik olarak kullandığı için tüm dünyadan kullanıcılar için başvuru kaynağı olmaktadır. IONOLAB-TEC kestirimlerinin IGS analiz merkezlerinin aradeğerlemelerine göre karşılaştırılma-
Şekil 1. ankr istasyonunun 10 Ocak 2014 günü IONEX ve IONOLAB-TEC
kestirimleri.
na bir örnek Şekil 1’de sunulmaktadır. IGS’ye bağlı ankr (Ankara) YKS istasyonunun TEİ kestirimleri, 10 Ocak 2014 günü Greenwich Saatine (GS) göre çizdirilmiştir. IONOLAB- TEC kestirimlerinin yüksek zaman çözünürlüğü ve konumsal değişimlere hassasiyeti açıkça görülmektedir.
TÜBİTAK 105E171 ve 109E055 nolu projeler kapsamında IONOLAB-TEC internet üzerinden otomatik çalışan bir program olarak hazırlanmış ve www.ionolab.org sitesinde yakın gerçek zamanlı olarak tüm dünyadan kullanıcılara bir Uzay Havası hizmeti olarak açılmıştır [7-8]. Dünyada ilk ve tek olarak bağımsız bir YKS alıcısı için gürbüz, güvenilir ve hassas IONOLAB-TEC kestirimleri sunan bu UH servisi tüm dünyadan araştırmacılar tarafından aktif olarak kullanılmaktadır.
TÜBİTAK 109E055, 110E296 ve 112E568 projeleri kapsamında TEİ kestirimlerinin elde edilmesinde kullanılan YKS istasyonları, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti coğrafyasına Harita Genel Komutanlığı (HGK) tarafından kurulmuş Türkiye Ulusal Sabit GPS Ağı (TUSAGA) ve TUSAGA-Aktif ağlarından oluşmuştur. TUSAGA 2001-2008 yılları arasında daha çok Batı Anadolu'da kurulmuş ve jeodezik amaçlı kullanılmıştır. TUSAGA-Aktif ağı Mayıs 2009’dan bu yana çalışmaktadır [9-10].
TUSAGA-Aktif ağından elde edilen IONOLAB-TEC değerleri ülkemiz coğrafyasında iyonkürenin hassas ve güvenilir yüksek konum ve zaman çözünürlüklü görüntülenmesi ve modellenmesi çalışmalarını hızlandırmıştır. TUSAGA-Aktif ağından elde elilen IONOLAB-TEC değerlerinde çeşitli fiziksel yada işlemsel kaynaklı kopma ve kesintilerin giderilmesi amacıyla özgün bir uzay-zaman aradeğerleme yöntemi geliştirilmiş ve üçüncü bölümde tanıtılan çalışmalarda bu veri seti kullanılmıştır [9-10].
III. 2-BTEİGÖRÜNTÜLEME-HARİTALAMA 2-B TEİ Görüntülenmesi yada TEİ haritalaması, iyonküre kesişim noktalarında ölçülen değerler kullanılarak, aradeğerleme ve dışdeğerleme yöntemleriyle, konumda ve zamanda ölçüm yapılamayan yerlerdeki TEİ değerlerinin düzenli ve sık noktalarda kestirimidir. TEİ aradeğerleme yöntemleri, genel olarak, ızgara tabanlı ve fonksiyon tabanlı yöntemler olarak ikiye ayrılmaktadır. Izgara tabanlı yöntemlerde ızgara noktaları üzerindeki TEİ değerleri ölçüm noktalarındaki TEİ değerlerinden kestirilmektedir. Fonksiyon
1521
tabanlı yöntemlerde ise TEİ dağılımını ifade edebilecek bir fonksiyonun parametreleri TEİ ölçümlerinden kestirilmeye çalışılmaktadır.
IONOLAB grubunun TÜBİTAK projeleri kapsamında yüksek zaman ve konum çözünürlüğünde herbir YKS istasyonu için gürbüz kestirilen TEİ verileri ileri sinyal işleme teknikleriyle birleştirilmiş, hassas ve güvenilir TEİ haritaları elde edilmesi için son derece ayrıntılı çalışmalar yapılmıştır. Kapsamlı bir literatür taraması ile başlayan çabalar, jeoistatistikte sıklıkla kullanılan Krigleme Aradeğerleme Yöntemi, doğrusal olmayan sistemlerde kestirim ve öngörü için tercih edilen Yapay Sinir Ağları (YSA) ve iyonküre haritalamasında hiç kullanılmamış Rassal Alan Öncülü (RAÖ) ve Radyal Tabanlı Ağlara (RTA) odaklanmıştır [11-14]. Krigleme, YSA, RAÖ ve RTA'nın uzayda aradeğerleme için seçilmelerinin temel nedeni iyonkürenin fiziksel yapısını ve yönsemelerini dikkate alabilmeleridir. Spline, Multi-Quadric, Uzaklığın Tersi ile Ağırlıklandırma (UTA), ve Küresel Harmonik tabanlı açılım fonksiyonları kullanımlarının kolaylıklarına rağmen iyonkürenin yapısından bağımsız bazı matematiksel fonksiyonların çeşitli katsayılarla bir araya getirilmesi yöntemini izlemektedirler. Bu nedenle Türkiye coğrafyasında TEİ aradeğerleme yöntemi olarak Krigleme seçilmiş ve TUSAGA-Aktif ağı üzerinde istenilen zaman çözünürlüğünde otomatik TEİ haritalama yöntemi geliştirilmiştir [10, 15-16]. Krigleme algoritmasında yarıdeğişinti serimi için Parçacık Sürü Optimizasyonu ve Matern Fonksiyonu gibi teknikler iyonküre haritalamasında ilk kez kullanılmıştır. Şekil 2’de, 21 Mart 2011 ekinoks günü 1000 GS ve 2200 GS’de UTA yöntemi ve otomatik özgün Krigleme yöntemi ile elde edilen Türkiye TEİ haritaları sunulmuştur. Şekil 2a ve 2b, Şekil 2c ve 2d ile karşılaştırıldığında özgün otomatik Krigleme yöntemi ile üretilen TEİ haritalarının UTA ile oluşturulan TEİ haritalarına göre Türkiye üzerinde mevsimsel, konumsal ve saatlik değişimleri hassas olarak yansıttığı gözlenmektedir.
IONOLAB grubunun 2-B görüntüleme çalışmaları, yerküresel ve bölgesel iyonküre parametrelerinin International Reference Ionosphere Extended to Plasmasphere (IRI-Plas) standart iklimsel modelinin kullanılması ve yeni bir UH servisi olarak www.ionolab.org sitesinden sunulması ile devam etmiştir. Bu özgün UH servisi ile istenilen bölge, tarih ve zaman aralığı için iyonküre kritik parametrelerinin görüntülenmesi ilk kez yapılmaktadır [17-18]. Örnek olarak, Şekil 3’te 9 Mayıs 2001 jeomanyetik fırtına günü 1000 GS’de Avrupa üzerinde TEİ, iyonküre F2 katmanı kritik frekansı foF2, enbüyük iyonlaşma yüksekliği hmF2 ve fırtına indisi W dağılımları sunulmuştur.
IV. IRI-PLASMODELİİLEGÖRÜNTÜLEME International Reference Ionosphere (IRI) iyonkürenin elektron yoğunluğu ve ısı değişkenliklerinin belirlenmesi için geliştirilen bir uluslararası standart modeldir [19-20]. Verilen bir tarih ve konum için IRI, elektron yoğunluğu, iyon bileşkesi, iyon ve elektron sıcaklıkları ve TEİ değerlerini (IRI-TEC) aylık ortalama değerlerden yola çıkarak hesaplar. Uzun
yıllara ve çalışma sürelerinde yapılan kampanya bazlı gözlem
Şekil 2. 21 Mart 2011 günü için Türkiye TEİ haritaları a) UTA yöntemi 1000
GS, b) UTA yöntemi 2200 GS, c) özgün otomatik Krigleme yöntemi 1000 GS, d) özgün otomatik Krigleme yöntemi 2200 GS.
ve deneylere dayanan IRI, şu anda Literatürde iyonküre için en yaygın kullanılan ve güvenilir bir ampirik-deterministik kestirim programıdır.
TÜBİTAK 110E296 ve RFBR 11-02-91370-CT_a projesinde IRI programı, YKS kayıtlarından elde edilen TEİ değerlerini (YKS-TEİ) kullanarak güncellenmiş ve YKS uydu yüksekliği olan 20,200 km'ye kadar iyonkürenin ve plazmakürenin modellenmesini sağlanmıştır [19]. Yeni geliştirilen model IRI Extended to Plasmasphere (IRI-Plas) olarak adlandırılmıştır. IRI-Plas programının en önemli katkısı, YKS-TEİ girdisi ile ölçek yüksekliğinin güncellenebilmesidir. Ölçek yüksekliği F2 katmanının kritik frekansı foF2 değerinin TEİ değerine oranını verdiği için YKS-TEİ ile iyonküre model parametreleri ve elektron yoğunluğu yakın gerçek zamana göre hesaplanabilmektedir [21-22].
IONOLAB grubunun yaptığı iyileştirmeler ile IRI-Plas programı geliştirilerek 1 km yükseklik çözünürlüğünde ve tüm iyonküre fiziksel parametrelerini hesaplayacak ve parametreleri birbirine göre geliştirilmiş Krigleme tabanlı aradeğerleme yöntemine göre haritalayacak IRI-Plas-G programı hazırlanmıştır. Bu çalışmalara bir örnek Şekil 4’te sunulmuştur. 12 Eylül 2013 günü Türkiye Saati (TS) ile 0842’de 250 km yükseklikte plazma frekansı dağılımı Şekil 4a’da, 1942 TS’de 400 km yükseklikte plazma frekansı dağılımı Şekil 4b’de sunulmuştur.
Şekil 4 incelendiğinde sabah saatlerinde iyonlaşmanın artmasının etkisiyle plazma frekansının güneydoğu-kuzeybatı yönünde bir eğime sahip olduğu, akşam saatlerinde ise güneşin etkisini yitirmesiyle bu eğimin güneybatı-kuzeydoğu yönüne döndüğü gözlenmektedir. Plazma frekansının büyüklüğü iyonlaşma, toplam elektron sayısı ve dolayısıyla TEİ ile doğru orantılı olarak değişmektedir.
V. SONUÇLAR
Bu bildiride IONOLAB grubunun çift frekanslı YKS tabanlı uzaktan algılama ve 2-B görüntüleme ve haritalama çalışmaları özetlenmiştir. YKS alıcılarının kayıtlarından özgün
1522
TEİ kestirimleri olan IONOLAB-TEC kullanılarak yerküresel ve bölgesel haritalar elde edilmiştir. IRI-Plas iyonküre iklimsel modeli tabanlı TEİ ve iyonküre parametrelerinin aradeğerlemelerini yapabilen IRI-Plas-G programı geliştirilmiştir. Türkiye üzerinde TUSAGA-Aktif YKS ağı için Krigleme tabanlı yüksek zaman ve konum çözünürlüğünde özgün otomatik TEİ aradeğerlemeleri yapılmıştır. Halen devam eden TÜBİTAK 112E568 projesinde bu haritalar üzerinde iyonküre modellenecek ve UH etkileri incelenecektir.
TEŞEKKÜR
Bu çalışma, TÜBİTAK 105E171, 109E055, Ortak TÜBİTAK 110E296 ve RFBR 11-02-91370-CT_a, Ortak TÜBİTAK 112E568 ve RFBR 13-02-91370-CT_a numaralı projeler tarafından desteklenmiştir.
Şekil 3. Mayıs 2002, 1000 GS’de Avrupa üzerinde www.ionolab.org sitesi UH servisinin a) TEİ, b) foF2, c) hmF2, ve d) W-indis dağılımları.
Şekil 4. 12 Eylül 2013 günü plazma frekansı dağılımı a) 0842 TS, h = 250
km, b) 1942 TS, h = 400 km.
KAYNAKÇA
[1] Arikan, F., Erol, C.B. and Arikan, O., “Regularized estimation of vertical total electron content from Global Positioning System data”,
Journal of Geophysical Research-Space Physics, 108(A12): 1469-1480,
2003.
[2] Arikan, F., Erol, C.B. and Arikan, O., "Regularized estimation of vertical total electron content from from GPS data for a desired time period, " Radio Sci., 39, RS6012, 2004.
[3] Arikan, F., Arikan, O., Erol, C.B., Regularized estimation of TEC from GPS data for certain midlatitude stations and comparison with the IRI model, Adv. Space Res., 39, 867-874, 2007.
[4] Nayir, H., Arikan, F., Arikan, O. and Erol, C.B., “Total electron content estimation with Reg-Est”, Journal of Geophysical Research-Space
Physics, 122: A11313, 2007.
[5] Nayir, H., Yer Küresel Konumlama Sistemi Kullanılarak Toplam Elektron İçeriği Kestirimi, (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü , 2007.
[6] Arikan, F., Nayir, H., Sezen, U., Arikan, O., Estimation of Single Station Inter-frequency Receiver Bias Using GPS-TEC, Radio Sci., 43, RS4004, 2008.
[7] Uğurlu, O., IONOLAB Yöntemi ile Web Tabanlı Toplam Elektron İçeriği (TEİ) Hesaplanması ve Sunumu, (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2007.
[8] Sezen, U., Arikan, F., Arikan, O., Ugurlu, O., Sadeghimorad, A., Online, Automatic, Near-Real Time Estimation of GPS-TEC: IONOLAB-TEC,
Space Weather 11, 297–305, 2013.
[9] Deviren, M.N., Arikan, F., and Arikan, O., Spatio-temporal interpolation of total electron content using a GPS network, Radio Sci., 48, 302-309, 2013.
[10] Deviren, M.N., Türkiye Üzerinde Toplam Elektron İçeriği (TEİ) için Uzay-Zaman Rassal Alan Kestirimi, (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2013.
[11] Sayın, I., Kriging ve Rassal Alan Öncülü ile Toplam Elektron İçeriği Haritalaması, (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü , 2008.
[12] Sayin, I., Arıkan, F., Arıkan, O., Regional TEC Mapping with Random Field Priors and Kriging, Radio Sci., 43, 2008.
[13] Yilmaz, A., Akdogan, K.E., Gurun, M., Regional TEC Mapping Using Neural Networks, Radio Sci., 44, RS3007, 2009.
[14] Gürün, M., Sinir Ağı Modelleme Yöntemleri Kullanarak TEİ Verileri ile Durağan ve Dinamik Bölgesel İyonosfer Haritalarının Oluşturulması, (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2007.
[15] Arikan, F., Yilmaz, A., Arikan, O., Sayin, I., Gurun, M., Akdogan, K.E., and Yıldırım, S.A., Space Weather Activities of IONOLAB Group: TEC Mapping, EGU General Assembly 2009, Geophysical Research
Abstracts, 11, EGU2009-6962, 2009.
[16] Toker, C., Gokdag, Y.E., Arikan, F., and Arikan, O., Application of Modified Particle Swarm Optimization Method for Parameter Extraction of 2-D TEC Mapping, European Geophysical Union, EGU General Assembly 2012, Geophysical Research Abstracts, 14, 2012.
[17] Çilibaş, O., İyonküre Parametrelerinin Bölgesel Olarak Görüntülenmesi, (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014.
[18] Sezen, U., Cilibas, O., Arikan, F., Gulyaeva, T.L., Online Regional foF2 and hmF2 Maps from IRI-Plas: IONOLAB-MAP, International Reference Ionosphere (IRI) Workshop 2013 `IRI and GNSS', Abstract CD, 24--28 June 2013, Olsztyn, Poland, 2013.
[19] Gulyaeva, T.L., Bilitza, D., Towards ISO Standard Earth Ionosphere and Plasmasphere Model, New Developments in the Standard Model, ed. R.J. Larsen, Nova Science Publishers Inc., 1-39, 2012.
[20] Bilitza, D., Reinisch, B., International Reference Ionosphere 2007: Improvements and New Parameters, Adv. Space Res., 42, 599-609, 2008.
[21] Cilibas, O., Sezen, U., Arikan, F., Gulyaeva, T., IRI-Plas Optimization Based Ionospheric Tomography, IEEE 16th International Conference on Information FUSION 2013, 9--12 July 2013, Istanbul, Turkey, 2013. [22] Cilibas, O., Sezen, U., Arikan, F., Gulyaeva, T., Global Mapping of
Hourly TEC and Ionospheric Critical Parameters by Using IRI-Plas Optimization, Proceedings of RAST-2013, Recent Advances in Space Research, 12-14 June 2013, Istanbul, Turkey, 2013.
1523
