Etkinlik Değerlendirmeleri • 151
Canberra Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi Ortak Konferansı
Kültürel Sınırlar Sorgulanıyor: Ulus, Din, Mülteciler
Cultural Frontiers in Question: Nation, Religion, Refugees
Nur Betül ÇelikCanberra Üniversitesi ile Ankara Üni-versitesi, karşılıklı bir işbirliğinin temelini oluşturmak üzere bir dizi ortak konferans düzenlemeyi planlamış ve bu dizinin ilki, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi'nin girişimleriyle 2001 Nisan ayında Anka-ra'da yapılmıştı. Bu ilk konferansın ardın-dan Canberra Üniversitesi Yaratıcı İleti-şim Okulu, 10-12 Temmuz 2002 tarihleri arasında Avustralya'nın başkenti Canber-ra'da dizinin ikinci ortak konferansına ev sahipliği yaptı. Ankara Üniversitesi İleti-şim Fakültesi'nin 6 öğretim elemanı bu konferansa sunuş yapmak üzere katıldı. 6 kişiden oluşan grup, Ankara Üniversite-si'nin önemli projelerinden biri olan "Uzaktan Eğitim Projesi" için Avustralya deneyimiyle ilgili bilgi ve belge toplamak-la da görevliydi. Bu görev kapsamında, konferans öncesinde ve sonrasında özel-likle Canberra Üniversitesi'nin ilgili bi-rimlerinin yetkilileriyle görüşmeler yapı-larak toplanan veriler Türkiye'ye dönüş sonrasında raporlaştınldı.
Canberra Üniversitesi ve Ankara Üni-versitesi arasındaki işbirliği temelinde gerçekleştirilen ikinci ortak konferans, kültürel sınırlar konusunun ulus, din ve mültecilik sorunu bağlamlarında tartışıl-masını hedefliyordu. Bu doğrultuda kon-feransın başlığı Cultural Frontiers in
Ques-tion: Nation, Religion, Refugees (Kültürel
Sı-nırlar Sorgulanıyor: Ulus, Din, Mülteciler) olarak belirlenmişti.
Konferans, 10 Temmuz günü Türki-ye'nin Avustralya Büyükelçisi Tansu Okandan'ın ve ardından yerel hükümetin Eğitim, Gençlik ve Aile Bakanı Simon Cor-bell'in açış konuşmalarıyla başladı. Bunun ardından, Avustralya'nın göçmenlerle il-gili politikasının belirlenmesinde etkili ol-muş politikacı Al Grassby "Avustralya'nın Kültürel Devrimi ve Ötesi" başlıklı bir ko-nuşma yaptı. Koko-nuşma, 1950'lerden bu-güne Avustralya'da göçmenlik ve farklı kültürlerin bir arada yaşaması ile ilgili po-litikaların geçirdiği dönüşümü anlatmayı
152 • iletişim : araştırmaları
amaçlıyordu. Grassby'nin anılarıyla da zenginleşen konuşma, mültecilik sorunu ve kültürel farklılıkların uzlaştırılması ko-nusunda Avustralya deneyimini aktarma-sı açıaktarma-sından özellikle Türkiyeli katılımcı-lar için yararlı oldu.
Açılış konuşmalarının ardından, kon-feransın ilk oturumuna geçildi. Oturumun teması, Avustralya'nın sığınma talepleri konusundaki politikasıydı. Üç konuşma-cının katıldığı oturumda ilk konuşmayı Bruce Haig yaptı. Haig'in konuşması, "Avustralya'nın Sığınmacılara İlişkin Poli-tikasının Araçları Olarak İnkar ve Hile: Daha İyi Bir Yol Var" başlığını taşıyordu. Haig konuşmasında, son dönemde sayıla-rı artan Avustralya'ya sığınma talepleri-nin hükümet tarafından, kamuoyunun dikkatini çeken bir sertlikle geri çevrilme-sini eleştirerek, Avustralya'daki muhafa-zakar hükümetin bu konudaki politikası-nın ülkenin farklı kültürleri kaynaştırma geleneğine aykırı olduğunu belirtti. Aynı oturumda ikinci konuşmacı olan Dr. Ala-ine Chanter, "Sığınmanın insani bir du-rum olmaktan çıkarılması ve diğer küresel safsatalar" başlıklı bir sunuş yaptı. Chan-ter'in konuşması daha çok küreselleşme kuramlarının sığınma olgusuna bakışı üzerine yoğunlaştı. Esas olarak Zygmunt Bauman'ın küreselleşme üzerine tezleri-nin eleştirildiği konuşmada küreselleşme süreci ile birlikte sığınmacılığın giderek daha olumsuz politikalara konu edildiği belirtiliyordu. Sabahki oturumun son ko-nuşması, Rob Schaap'ın "Küreselleşmenin
yanlılığı ve yanılgısı" konulu sunuşuydu. Schaap, Marksist sınıf kuramı açısından küreselleşme tezlerini değerlendirdi.
Öğleden sonraki oturumun teması "Hareket Halindeki Kültürler: Diasporalar ve Mülteciler" idi. İlk konuşmacı, Dr. John Docker, diaspora yazınında şiirin yerini tarihsel bir perspektifle irdelemeyi hedef-lemişti. Bu çerçevede, Docker, kavramın literatüre girmesinden önceki dönemlerde de diaspora şiiri sayılabilecek örneklerin varlığı üzerinde durdu. Sunil Govinnage ikinci konuşmacıydı ve bir göçmen ve şa-ir olarak kendisinin ve ailesinin sığınma ve bir başka kültürde yaşama deneyimini diaspora kavramı çerçevesinde tartışan bir sunuş yaptı. Govinnage'nin konuşma-sı "Karanlığın Avustralyalı Yüreği: Avus-tralya'da Sığınma Politikası" başlığını taşı-yordu. Bu oturumun son konuşmacısı Vi-nathe Sharma, sözlü tarih yaklaşımı ile yazdığı yüksek lisans tezinden üretilmiş bir konuşma yaptı. Sharma, konuşmasın-da Hindistan'konuşmasın-daki kadınların sosyo-kültü-rel statülerinin algılanışındaki kalıpyargı-lara işaret ederek, bu konuda yeni bir perspektifin ve tutum değişikliğinin ge-rekli olduğunu belirtti.
İlk günün son oturumunda uluslar içinde kültürel karşılaşmalar konu edildi. Oturumun ilk konuşmacısı Dr. Nur Betül Çelik, "Evrenselcilikler Arasında: Türk Ol-manın Muğlaklığı, Kaygısı ve Kararsızlı-ğı" başlıklı bir sunuş yaptı. Çelik'in konuş-ması, Türkiye'nin sürekli bir krizin
tanım-Çelik • Kültürel Sınırlar Sorgulanıyor... • 153
ladığı toplumsal- siyasal bağlamı içinde Türk olmanın kararsız, muğlak anlamı üzerinde duruyordu. İkinci konuşmacı Bora Kanra, başlığında "Uzlaşmanın Bir Yolu Var Mı?" sorusunu sorduğu konuş-masında, Habermas'ın iletişimsel eylem kuramından yola çıkarak farklı kültürle-rin uzlaşarak bir arada yaşamalarının ola-naklılığını sorguladı. Günün son konuş-macısı Dr. Ülkü Doğanay, "Türkiye'de Si-yasal İslam ve Kentsel Mekanlar" başlıklı konuşmasında, başkent Ankara'nın İslam-cı bir belediye yönetiminde geçirdiği me-kansal değişikliklerin İslam ve modernleş-me arasındaki eklemlenmodernleş-menin bir sonucu sayılabilecek özellikleri ve kentsel mekan-ların kazandığı kültürel sembolik anlam üzerinde durdu.
İkinci gün, Türkiye'nin Avustralya Bü-yükelçisi Tansu Okandan'ın "Uyum ya da Uyumsuzluk: Kültürel Sınırlarda Artan Hareketlilik- Türkiye Perspektifi" başlıklı konuşması ile başladı. Büyükelçi konuş-masında, küreselleşmenin kültürel sınırlar açısından olumlu ve olumsuz sonuçlarını tartıştı. Türkiye'nin kültürel sınırlar konu-sundaki politikasını açıkladı.
İkinci günün ilk oturumunun teması, "Kültürel Karşılaşmalar/Kültürel Sınırlar: İslam ve Batı" olarak belirlenmişti. Bu otu-rumun ilk konuşmacısı olan Dr. Bedriye Poyraz, "Türkiye'de Radikal İslam'a Karşı Alevi Kimliği" başlıklı konuşmasında, Si-vas olaylarının ardından devlet politikası-nın yükselen radikal İslamcı akımları
kontrol edebilmek üzere Alevi kimliğini tanıyan ve öne çıkaran bir dönüşüm geçir-diği savını dile getirdi. İkinci konuşmacı Nelly Lahoud "İslam'da Fikir Ayrılıkları" başlıklı konuşmasında, İslam'ı yorumla-yan belli başlı düşünürlerin yorumların-daki fikir ayrılıkları üzerinde durdu ve İs-lam'ın "özünü" kavrayan bir yoruma var-manın olanaksızlığını vurguladı. Dr. Ful-ya Atacan oturumun son konuşmacısıydı. Konuşmasında, Türkiye'nin İslam ve laik-lik arasında yaşadığı çelişkiyi tarihsel bir perspektiften değerlendirdi.
İkinci günün öğleden sonraki ilk otu-rumunda kültürel karşılaşmaların ve sı-nırların medyada temsili tartışıldı. Bu otu-rumda ilk konuşmacı Dr. Joelle van der Mensbrugghe, Avustralya basınında mül-tecilerin temsillerinin taşıdığı irrasyonel ve duygusal boyutları vurguladı. Konuş-macı, basında siyasal sürecin ve siyasetçi-lerin temsilsiyasetçi-lerinin bu sürecin güvenilmez-liğini ve siyasetçilerin çıkarcı tutumlarını öne çıkaran bir özelliği olduğunu örnek-lerle açıkladı. Oturumun ikinci konuşma-cısı Dr. Nejat Ulusay "Ulusal Sinema Kav-ramı Bağlamında Çağdaş Türk Sineması" başlıklı konuşmasında, "ulusal sinema mümkün müdür?" sorusunu çağdaş Türk sinemasından örneklerle tartışmaya açtı. Dr. Mine Gencel Bek, bu oturumun son konuşmacısıydı. Gencel Bek, Avrupa'da dil, kültür ve medya politikası bağlamın-da ortak bir anlayışın olup olmadığını sor-guladı. Avrupa Birliği'nin medya
mevzu-154 • iletişim : araştırmaları
atının yarattığı ve yaratabileceği olumlu ve olumsuz etkilere dikkat çekti.
İkinci gün, Avustralya'nın sığınma ta-lepleri ve mülteciler konusundaki politi-kasının konu edildiği öğrenci forumuyla sonuçlandı. Forum, Türkiyeli katılımcıla-rın da katkılarıyla bu konuda Türkiye'nin ve Avustralya'nın deneyimlerinin karşı-laştırıldığı bir diyalog ortamının doğması-nı sağladı.
12 Temmuz 2002'de konferansın son iki oturumu gerçekleştirildi. Üçüncü ve son gün, konferansın yapıldığı Avustralya Ulusal Müzesi yöneticisi Dawn Casey'nin konuşmasıyla başladı. Casey, Avustralya Ulusal Müzesinin kuruluş felsefesi ve il-kelerini kültürel karşılaşmalar ve sınırlar bağlamında açıklayarak, müzeciliğin kül-türel karşılaşmalar açısından sahip oldu-ğu ideolojik anlamın müze yönetimlerine yüklediği sorumluluğu vurguladı. Günün ilk oturumunun konuşmacıları, Avustral-ya'nın özellikle Aborijin kimliği ve bu kimlikle yerli-olmayan kimliklerin kar-şılaşması konusundaki deneyiminin farklı boyutları üzerinde durdular.
Konferansın son oturumunun başlığı, "Kültürel Karşılaşmaları Kolaylaştırmada İletişimin Rolü" olarak belirlenmişti. Dr. Christina Slade, oturumun ilk konuş-masında, 10 ülkenin araştırmacılarının katılımıyla gerçekleştirilmekte olan "Med-ya Anıları" araştırmasının ilk bulgularını sundu. İkinci konuşmacı olan Dr. Gerry Mackie, "Kültürel Pratikler: Emperyalizm ya da Diyalog" başlıklı bir sunuş yaptı. Sunuş, kültürel pratiklerin değerlendir-mesinde emperyalizm paradigmasıyla diyalog paradigması arasında bir karşılaş-tırma yapmayı hedefliyordu.
Konferansın bitiminde öğrenci ürünle-rinin sergilendiği ve gösterildiği bir etkin-lik yer aldı. Bu etkinetkin-lik kapsamında, Can-berra Üniversitesi Yaratıcı İletişim Okulu öğrencilerinin multi-medya projelerinin yanı sıra, Ankara Üniversitesi İletişim Fa-kültesi öğrencilerinin hazırladığı iki kısa film de gösterildi. Aynı etkinlik içinde Bo-ra KanBo-ra'nın "Halfeti Projesi" çalışması da sunuldu.
