CUMHURİYET
4 i * î l f•WS*"50 YIL ONCE
^mmuiiitnmıuMiııııııımm ımiHiımımnuiHiımmımıjş r~Türkiyede
İlk edeli
äiiäHifflitHiimiiiiimmmmmmimmim
Yazan: N. S. »inmuiüiiiiHimNwmiMnimHHiiHmil
Celâl
Sahîr’in ankete
verdiği şaşırtıcı cevablar
Rahmetli İsma il Habib, ondan bahsederken, iş te aynen şöyle demiş: (1). «— İşte '•ize yaşlı bir çocuk, vahtıd yaşranmı- yan bir çocuk.
«Bu Bahir ne den ihtiyarla maz? Çünki e - debiyatm her merhalesine ye niden doğar. «Peki neden daima çocuk ka lır? Çünki çocuk luğu bitmeden yeni bir şekle girecektir.
«Fakat biz ka bule mecburuz ki bu ihtiyarla maz çocuğun göz leri keskin, ve kulakları hassas tır.» Gerçi Celâl Sa hirin seyyal mi zacındaki mo - dalara intibak kabiliyetini us taca belirten bu teşhis, büsbütün isabetsiz değildir, i Fakat omun kal-
1 bine ve kafa - Celal Sahirln el yazısı ile cevablan sına hükmetmiş bir başka unsur
vardır ki. müfrit oportünistimiz bu - na karşı beslediği âdeta maraz; te - mayiilden hemen bütün ömrü bo yunca" vazgeçmemiştir.
Bizzat kendisi, zcndost mizacının bu değişmez temayülünü bize şöyle açıklıyor:
«Kadınlar olmasa öksüz kalırdı eş’arım, •Kadın bu sisli bayatın yegâne yıl dızıdır!» Eserlerine baktıkça onun şu dün yada bu «yegâne yıldız» dan başka neyi ciddiye aldığını kestiıebilmek hemen hemen imkânsızdır. Nitekim, simdi okuyacağınız cevablan bize, fikrî bakımdan daima karanlık gö rünen bu şöhretli hüviyeti soran müphemiyetin pek tipik tezahürleri ni sunmaktadır.
Şahsan kendim, onun cevablan
i
içinden hangilerinin ciddiyetle, ve ! hangilerinin istihza ile verilmiş ol -düklerini keslirebilmekte maalesef âciz kaldım.
Şimdi, bunu kestirmeğe muvaffak olabilecekleri peşin tebrik ederek
Celâl Sahir
sualleri ve cevablan İşte aynen ve riyorum:
«— Gaye-i hayaliniz? «— Yoktur,
«— Sizce bu dünyada en mukad des olan şey nedir?
«— Allâhü Taalâ. «— Şahsınız için? «— Uykum!
«— Fazileti müntehabeniz? «— Sükût.
«— Sevdiğinizde bulmayı arzu et tiğiniz fazilet?
«— Sükût!
«— Ya dostunuzda? «— Gene sükût.
«— Sevdiğinizin kusuru size boş gelir mi?
«— Gelmez.
«— Kalbe hükmedilebilir mi? «— Edilir.
«— Bir ân-ı müebbedin saadeti için hayatınızı tehlikeye koyar mısınız?
«— Hayır.
«— Aşkın yaptırdığı çılgınlıkları mazur görür müsünüz?
«— Hayır.
«— Merhameten sevilmek ister miydiniz?
«— Hayır.
«— Mes'ud olmak, veya nits'ud .et mekten hangisi sizi daha fazla mes- ud eder?
«— Hiçbiri!
«— Sevmek, veya sevilmekten siz ce hangisi müreccahtır?
«— Hiçbiri! «— Hüsün ve zekâ? «— Gabavet!
«— Durgun, veya fırtınalı deniz den hangisini seversiniz?
«— Fırtınalı,
«— Muztarib ânlarınızda yalnızlığı mı ararsınız, yoksa sizi teselli ede cek bir dostun refakatini :ni?
«— Muztarib hiç olmam.
«— Yâd hakkında ne Juşünürsü - nüz? «— Unutmalıl «— Aşk nedir? «— Bilmem... «— Güzellik? «— Sadegî ve sükûnet. «— Zarafet?
«— Zevki selimin tecellisi! «— En büyük saadetiniz? «— Uyku.
«— Ya en büyük felâketiniz? «— Uykusuzluk.
•— Sizce fazileti hakikiye var mı
dır ve nedir?
«— Vardır ama, ne olduğunu bil mem.
«— Mümkün olsa, ne olmak ister diniz?
«— Ne isem gene onu.
«— Gündüz, mehtab, veya karan lıktan hangisini tercih edersiniz?
«— Lâmba ziyasını. «— Hangi ayı seversiniz? «— Şubat.
«— Zamanınızı en iyi ne ile geçi rirsiniz?
«— Yalnızlıkla...
«— Tahayyülü sevef misiniz?. «— Mânasını bilmem.
«— Nerede yaşamak istersiniz? «— Yeryüzünde...
«— Emel edinilen şeye vâsıl olun duktan sonra saadet azalır mı?
*— Azalmaz.
«— Sizce tarihin en büyük vak’ai aşkı hangisidir?
«— Âdemle Havva.
- — T a r ih in jcia ti en m ü k e d d e r e t
-mİ} vak'ası?
«— Ilnvvanm Cennetten çıkışı. «— Tarihin sizce en büyük erkek kahramanı kimdir?
«— îbni Sinâ ve Otello.
«— Tarihin en büyük kadın kah ramanı?
«— Hazreti Hatice.
«— Roman, kahramanlan arasında en- sevdiğiniz erkek?
«— Mecnun.
«— Kadın? (Roman kahramanla rından?)
«— Leylâ!
•— Sizce, bugünükü kahramanla rın en büyüğü?
«— Miralay Sadık Bey... «— Bugünün en büyük kadım?
«— F.mine Semiye Hanım. '2). «— En çok sevdiğiniz şair? «— Mehmed Celâl Bey (3). «— Yabancılardan? «— Ronsar.
«— En sevdiğiniz bestekâr? «— Tatyos. •
«— En sevdiğiniz ressam? «— Şah İsmail nam kitabın mu - savviri.
«— En sevdiğiniz romancı? «— Ahmed Mithat. «— En sevdiğiniz filozof? «— Spinoza (4).
«— En çok sevdiğiniz nâsir? «— Şeyh Vasfi.
*— En çok sevdiğiniz temaşa mü ellifi? «—•Ahmed Mithat. «— Klâsiklerden? «— Ekrem Bey. «— Romantiklerden? «— Âşık Ömer. «— En sevdiğiniz diplomat? «— Rıfat Paşa (5). «— En sevdiğiniz şiir? «— Takrir-i Melal. «— Fransızcada? «— Yoktur.
«— En sevdiğiniz ecnebi roman? «— Bir Sefilenin Hayatı, ve Kır - mızı Kedi Meyhanesi.
«— Temaşa eseri? «— Uçurum.
«— En sevdiğiniz opera? *— Köse Kâhya (6).
«— En çok sevdiğiniz musikj par çası?
«— Uşşak peşrevi.
«— En çok sevdiğiniz şarkı? «— Bir açık yâreye doktor. «— Eıı çok sevdiğiniz tablo? «— Kahvelerdeki: «Ah Minelaşk» «— En çok sevdiğiniz bediî sıfat? «— Maskaralık.
«— En çok sevdiğiniz âlet-1 mu - siki?
«— Zurna.
«— En çok sevdiğiniz renk? «— Cam göbeği.
«— En çok sevdiğiniz çiçek? «— Ballıbaba.
«— En çok sevdiğiniz koku? «— Hacıyağı.
«— En çok sevdiğiniz şeker? «— Peynir şekeri.
«— En çok sevdiğiniz hayvan' «— İnsan.
*— En çok sevdiğiniz lisan? «— Esperanto (7).
«—t En çok sevdiğiniz erkek ismi' «— Ramazan!
«— En sevdiğiniz kadın ismi? «— Şekûre.
«— Ecnebi aktrisler içinde en be ğendiğiniz?
«— Yoktur.
«— En güzel bulduğunuz cümle? «— «Suş ol!».
«— Şimdiye kadar gelip geçmiş insanların en büyüğü çimdir?
«— Yuşa.
«— Sizce beşeriyete edilebilecek en büyük hizmet nedir?
50 YIL ÖNCE
Celâl Sahir’in ankete
verdiği şaşırtıcı
cevablar
(4 üncü sahifeden devam )' -— imha.
«— Dünyada bir gün hürriyet*! hakikiye teessüs edecek midir?
«— Mevcuddur.
«— Şimdiki insanların ruhları ilk insanlarınkinden farklı mıdır?
«— Hayır.
«— Her itikad, her meslek-ı felsefî, inanmak, aldanmak ihtiyacından baş ka bir şey midir?
«— Evet.
«— Sizce mânayi hayat? «— Fazla derin.
«— Sizce, bir memleketi nıer’ud edecek tarzı hükümet?
«-*- îstibdad.
«— Sosyalizm hakkındaki fikriniz? «— Fena bir şey.
«— Ne istersiniz? «— Hiçbir şey.
«— Nasıl ölmek istersiniz? «— Hiç bir suretle.
«— Bu dünyada en sevmediğiniz şey nedir?
«— Yeşil renk... «— Hayat prensibiniz? «— Ben, ben, gene ben ..
«— Bu suallerden hangisini en faz la beğendiniz?
*— Hiçbirini!»
(1) Türk Teceddüd Edebiyat tarihi, sahife: 553.
(2) O devrin tanınmış yazarların - dan.
(3) İçki düşkünlüğü yüzünden bir kaç defa tımarhaneye girmiş olması ile meşhurdur. Büyükadadaki sevgi lisine ve o sevgilisinin ilhamı ile A- daya dair pek çok şiirler yazdığı için «Ada Sairi» diye de tanıntr. E- debiyat kitablarmııza girmiş «Dağla ra» şiiri en muvaffak eseıi .'ayılır. «Ol perinin sanki aksetmiş hayali
dağlara, Ağladım, ah eyledim baktım şu hâ li dağlara». (1867 - 1912). (4) Baruch Spinoza: Onyedinei as rın maruf Flâmandiyalı filozofu. Easionaliste. Tecrübî ilmin münkiri.
(5) Devrin Hariciye Nazırı. (6) Leblebici Horhoru yapan Çu - hacıyanın ikinci eseri. Opera değil, operettir.
(7) Zamenhof adında bir Rus dok torunun 1877 de yazdığı bir risalede ortaya attığı ve beynelmilel olm a sını dilediği bir lisan taslağının (lü gatinin) adı. Zamenhof, o risalesine, bir müstear imza olarak, (ümid) mâ nasına gelen (Esperanto) kelimesini attığı için, lügati de bu isimle şöh ret bulmuştur.
Taha Toros Arşivi
