209 G‹R‹fi
Mantar infeksiyonlar› tüm yafl gruplar›nda görül-mekle birlikte, hücre yenilenmesi, bariyer fonksi-yonu, duyusal alg›lama, mekanik koruma, yara iyileflmesi, immun cevap, ›s› regülasyonu gibi de-rinin fonksiyonlar›nda azalmadan dolay›, di¤er yafl gruplar› ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda yafll›
popülas-yonda daha s›k ortaya ç›kmaktad›r (1,2,3). Oni-komikoz, etken olarak en s›k dermatofitlerin (% 80-90) sorumlu tutuldu¤u, t›rnaklar›n fungal in-feksiyonudur (4). Ayr›ca mayalar (% 5-17) ve Scopulariopsis spp., Scytalidium spp., Acremonium spp., Fusarium spp., Aspergillus spp. gibi derma-tofit olmayan filamentöz mantarlar (% 3-5) da onikomikoza neden olabilmektedirler (4).
Oniko-Abant ‹zzet Baysal Üniversitesi T›p Fakültesi, 1Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, 2Dermatoloji Anabilim Dal›, 3‹nfeksiyon Hastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, BOLU.
Esra Koço¤lu1, Nadir Göksügür2, O¤uz Karabay3, Betül Özbostanc›2, Nevin ‹nce3, Ali Haydar Parlak2 Türk Mikrobiyol Cem Derg (2007) 37 (4) : 209-212
© 1993 Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti / Turkish Microbiological Society ISSN 0258-2171
ÖZET
Yafll› nüfusun önemli sa¤l›k sorunlar›ndan biri olan mantar infeksiyonlar› birçok malzemenin ortak kullan›ld›¤› kapal› toplu-luklarda s›k görülmektedir. Huzurevi sakinlerinde mantar infeksiyonlar›n›n s›kl›¤›n›n bilinmesi ve takibi infeksiyon yay›l›m›-n› ve olas› komplikasyonlar› engelleyecektir. Bu araflt›rmada huzurevinde kalan yafll›larda dermatofitoz s›kl›¤› ile buna ne-den olan etkenlerin s›kl›¤›n›n belirlenmesi amaçland›. Huzurevlerinde kalan 80 kifliye ulafl›larak dermatolojik muayeneleri yap›larak 65 flüpheli lezyondan al›nan kaz›nt› örneklerinin mikroskopik de¤erlendirmesi ve mikolojik kültürleri yap›ld›. Al›-nan örneklerden 23'ünde (% 35,4) direkt mikroskobide mantar elemanlar› görüldü. Toplam 17(% 26,2) kültürde üreme ol-du. Bunlar›n alt›s›nda (% 35,3) Trichophyton rubrum, beflinde (% 29,5) Epidermophyton floccosum, iki örnekte (% 11,8) Fu-sarium spp., iki örnekte (% 11,8) Candida spp. ve birer örnekte (% 5,8) Trichophyton tonsurans ve Trichophyton mentagro-phytes üredi. Bu bulgular do¤rultusunda huzurevlerinde yaflayan yafll› insanlardaki dermatofitoz s›kl›¤› ve etken da¤›l›m›n›n di¤er yafll› popülasyondan farkl› olmad›¤›, huzurevlerinin ek bir risk oluflturmad›¤› kan›s›na var›ld›.
Anahtar Kelimeler:Dermatofit infeksiyonlar›, Huzurevi Sakinleri, Onikomikoz SUMMARY
One of the important health issues of elderly people is fungal infections and these infections are mostly encountered in clo-sed communities in which use of shared items is frequent. Detection and follow-up the rate of fungal infections among nur-sing home residents may prevent spreading and complications. In this study we aimed to determine the rate of fungal infecti-ons and types of causative agents among nursing home residents. Dermatologic examinatiinfecti-ons of 80 residents were performed. Fungal infection was suspected and skin scrapings for mycological examination and fungal culture were taken in 65 of them. Hyphae or spores were seen in 23 (35.4 %) by direct microscopic examination, and mycological cultures were positive in 17 (26.2 %) of them.
Isolated agents from mycological culture were Trichophyton rubrum in 6 (35.3 %) samples, Epidermophyton floccosum in 5 (29.5 %) samples, Fusarium spp. in 2 (11.8 %) samples, Candida spp. in 2 (11.8 %) samples, Trichophyton tonsurans in 1 (5.8 %) sample and Trichophyton mentagrophytes in 1 (5.8 %) sample. As a conclusion, the rate of fungal infections and dis-tribution of causative agents in nursing home residents were not different from other elderly population. We think nursing ho-mes were not a risk factor for fungal infections.
Key Words:Dermatophyte infections, Nursing Home Residents, onychomycosis
Huzurevi sakinlerinde dermatofit infeksiyonlar› (*)
‹letiflim / Correspondence: Esra Koço¤lu Adres / Address: Abant ‹zzet Baysal Üniversitesi T›p Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD 14280 Bolu Tel: 0 374 2534656 (3211- 3068) Fax: 0 374 2534616 E-mail: kocogluesra@yahoo.com
Dermatophyte infections in nursing home residents
210
Huzurevi sakinlerinde dermatofit infeksiyonlar›
mikozis yafll›larda ve erkeklerde daha s›k olarak görülmektedir (5,6).
Geliflen sosyoekonomik koflullara ba¤l› olarak ül-kemizde yaflam süresi uzamakta ve yafll› nüfusu da artmaktad›r. Bu nedenle yafll›lar›n t›bbi ve epidemiyolojik özellikleri ile ilgili çal›flmalar da önem kazanm›flt›r. Yafll›larda mantar infeksiyon-lar› kseriozisten (kuru cilt) sonra ikinci s›kl›kla görülmektedir (6,7). Huzurevi gibi malzemelerin ortak kullan›labildi¤i, kapal› ve kalabal›k toplu-luklarda mantar infeksiyonu olas›l›¤›n›n yüksek olmas› beklenir. Riskli gruplar›n taranmas› ve ta-kibi infeksiyon yay›l›m›n›, olas› sekonder infek-siyon riskini ve komplikasyonlar› engelleyecektir. Araflt›rmalar›m›z sonucunda, ülkemizde huzurev-lerinde kalan yafll›larda dermatofitoz s›kl›¤›n› araflt›ran bir çal›flmaya rastlanamam›flt›r. Bu ça-l›flmada huzurevinde kalan yafll›lar›n dermatolojik muayeneleri yap›larak flüpheli lezyonlardan izole edilen dermatofitlerin s›kl›¤›n›n araflt›r›lmas› amaçlanm›flt›r.
GEREÇ VE YÖNTEM
Bölgesel idari makamlar›n yaz›l› izinleri ve yerel etik kurul onay› al›nd›ktan sonra Bolu ‹zzet Bay-sal Huzurevi ve Bolu ‹zzet BayBay-sal Yafll›lar Evin-de kalan toplam 83 yafll›ya ulafl›lm›flt›r. Yafll›la-ra çal›flma hakk›nda ayr›nt›l› bilgi verilmifl ve araflt›rma için gönüllü olan 80 yafll›n›n yaz›l› onamlar› al›nd›ktan sonra bir dermatoloji uzman› taraf›ndan dermatolojik muayeneleri yap›lm›flt›r. fiüpheli görülen lezyonlardan kaz›nt› örnekleri al›nm›fl ve al›nan kaz›nt› örnekleri steril kuru kaplar içinde laboratuvara ulaflt›r›lm›flt›r. Tinea pedis (T. pedis) ve onikomikoz birlikte olan has-talardan tek örnek al›nm›flt›r. Toplanan materyal-lerin KOH ile mikroskopik incelemesi yap›larak mantar elemanlar› araflt›r›lm›flt›r. Kültür için sik-lohekzimidsiz ve siklohekzimidli (% 0,4 mg/l) Saboraud Dextroz Agara (SDA) ekim yap›lm›flt›r. Besiyerleri 25ºC'de 3 hafta süreyle inkübe edil-mifltir(8.9). Bu süre içinde üreme olmayan besi-yerleri bir hafta daha inkübe edilmifl. Üreme olan besiyerlerinde mantar›n makroskopik ve
mikros-kopik özelliklerine göre tan›ya gidilmifltir. Mak-roskopik olarak koloni morfolojisi ve koloni ta-ban› de¤erlendirilmifltir. Mikroskopik olarak lak-tofenol pamuk mavisi ile haz›rlanan preparatla makro ve/veya mikrokonidialar›n özellikleri de-¤erlendirilerek kaydedilmifltir (8).
BULGULAR
Çal›flmaya kat›lmay› kabul eden 80 olgunun 65'in-de flüpheli lezyon saptanm›flt›r. Örnek al›nan yafl-l›lar›n 25'i (% 32,5) kad›n, 55'i (% 67,5) erkek ve yafl ortalamas› 75,15 (±17) idi (Tablo 1). Der-matolitoz s›kl›¤› erkeklerde (%70.6) kad›nlardan (%29.4) daha yüksek bulunmufltur.
Kad›n Erkek Toplam
T. pedis 7 19 26 T. unguium 7 12 19 T. pedis + T.unguium 2 6 8 T. manuum 0 3 3 T. corporis 0 1 1 Distrofik t›rnak 4 4 8 Toplam 20 45 65
Tablo 1. Yafll›larda cinsiyete ve huzurevine göre lezyonlar›n da¤›l›m›
Toplam 26 olgu tinea pedis, 19 olgu tinea un-guium, 8 olgu tinea pedis ve tinea unun-guium, 3 olgu tinea manuum, 1 olgu tinea corporis ön ta-n›s› alm›fl ve 8 yafll›da da distrofik t›rnak bulgu-su saptanm›flt›r.
Al›nan örneklerden 23'ünde (% 35.4) direkt mik-roskobide mantar elemanlar› görülmüfltür. Kül-türlerin 17'sinde (% 26.2) dermatofitoz etkeni üretilmifltir. Örneklerin alt›s›nda (% 35.3) T. rub-rum, beflinde (% 29.5) E. floccosum, iki örnekte (% 11.8) Fusarium spp., iki örnekte (% 11.8) Candida spp. ve birer örnekte (% 5.8) T. tonsu-rans ve T. mentagrophytes üremifltir. Üreyen mik-roorganizmalar›n lezyon yerlerine göre da¤›l›m› Tablo 2'de gösterilmifltir.
211
TARTIfiMA
Onikomikoz genel popülasyonda s›kça karfl›lafl›lan, hayat kalitesi üzerine olumsuz etkileri olan, kronik bir hastal›kt›r (5,10,11). Yafll›lardaki deri hastal›k-lar› aras›nda fungal hastal›klar önemli bir yer tut-maktad›r. Fungal hastal›klar mortalite, fiziksel ve psikolojik aç›dan önemli bir sorun olmamakla bir-likte bulafl›c› olmalar›, estetik sonuçlar›, kronikli¤i ve tedavideki zorluklar› nedeniyle önemli klinik zorluklara neden olmaktad›r (4). Huzurevinda ya-flayan topluluklarda fungal infeksiyonlar›n s›kl›¤›-n›n bilinmesi tedavide ve olas› komplikasyonlardan korunmada yol gösterici olabilir.
Yalç›n ve ark. (7) yapt›klar› çal›flmada yafll›lar-da fungal infeksiyon s›kl›¤›n› % 15,8 ve Liao ve ark. (12) ise % 38 olarak bulmufllard›r. Epidemi-yolojik olarak yap›lan bir çal›flmada 65 yafl üstü grupta onikomikoz s›kl›¤› % 50,7 olarak bildiril-mifltir (13). Çal›flmam›z, bilgilerimize göre ülke-mizde huzurevlerinde yap›lm›fl ilk çal›flma olup saptad›¤›m›z mantar infeksiyonu oran› (% 35,4) di¤er yafll› hasta gruplar›nda yap›lan çal›flmalar-daki oranlarla benzer bulunmufltur. Bulgular›m›z huzur evi flartlar›n›n yafll›larda fungal infeksiyon riskini art›rmad›¤›n› düflündürmektedir.
Çal›flmam›zda en s›k T. rubrum (% 35,3), ikinci s›kl›kla E. floccosum (% 29,4) izole edilmifltir. Yap›lan birçok çal›flmada T. rubrum aya¤›n man-tar infeksiyonlar›ndan izole edilen etkenler aras›n-da ilk s›ray› almaktad›r (4,13-17). ‹kinci s›kl›kla
Esra Koço¤lu, Nadir Göksügür, O¤uz Karabay, Betül Özbostanc›, Nevin ‹nce, Ali Haydar Parlak
izole etti¤imiz E. floccosum Erbakan'›n (16) ça-l›flmas›nda üçüncü s›kl›kla (% 25.8) rapor edil-mifl, ‹lkit'in (15) çal›flmas›nda ise en az s›kl›kla (% 1.0) izole edilmifltir. ‹ran ve Irakta yap›lan iki ayr› çal›flmada ise E. floccusum en s›k izole edilen (s›ras›yla % 31.4 ve % 35.7) etken ola-rak bildirilmifltir (18,19). De¤iflik bölgelerde, de-¤iflik iklim koflullar› sonuç ve bulgularda farkl›-l›klara neden olabilir (15).
Dermatofitozlar erkeklerde kad›nlardan daha s›k görülmektedir (5). Bu durum erkeklerin yat›l› okul, k›flla gibi toplu yaflanan kurumlar ve spor salonlar›nda daha s›k bulunmalar›na ba¤lanmakta-d›r (20). Çal›flmam›zda da mantar infeksiyonu s›kl›¤› erkeklerde (%70,6) kad›nlardan (%29,4) daha fazla bulunmufltur. Bu fazlal›k da çal›flma grubumuzdaki erkeklerin fazla olmas› ile ilgili olabilir.
Sonuç olarak, huzurevlerinde kalan her dört yafl-l›dan birinde dermatofitoz oldu¤u saptanm›flt›r. Bu çal›flmada huzur evlerinde kalan yafll›larda saptanan dermatofitoz oran› di¤er yafll› gruplar›n-da bildirilen oranlar ile benzerdir. Bu bulgular sonucunda huzurevi flartlar›n›n yafll›larda mevcut fungal infeksiyon riskini daha fazla art›rmad›¤› kan›s›na var›lm›flt›r.
KAYNAKLAR
1. Hay, RJ. Dermatophytosis and other superficial mycoses, In: Mandel GL,. Bennett JE and Dolin R eds. Principles and Practice of Infectious Diseases, Sixth edition New York: Churchill Livingston, 2005: 3051-3062.
2. Yaar M, Gilchrest BA. Aging of Skin. In: Freedberg MI, Eisen AZ, Wollf K et al editors. Fitzpatrick's Dermatology in General Medicine. 6th edition, New York, Mc Grawe-Hill Book Company, 2003: 1386-1398.
3. Loo DS. Cutaneous fungal infections in the elderly. Der-matol Clin. 2004;22: 33-50.
4. Perea S, Ramos MJ, Garau M, Gonzalez A, Noriega AR, del Palacio A. Prevalence and risk factors of tinea unguium and tinea pedis in the general population in Spain. J Clin Microbiol. 2000;38: 3226-30.
5. Gupta AK. Onychomycosis in the elderly. Drugs Aging 2000;16: 397-407.
6. Scheinfeld N. Infections in the elderly. Dermatology On-line Journal 2005; 11: 8.
T. pedis T unguium T. pedis + T.unguium T. manuum Toplam T. rubrum 1 4 - 1 6 E. floccosum 2 2 1 - 5 T. tonsurans - 1 - - 1 T. mentagrophytes - 1 - - 1 Fusarium spp. 1 1 - - 2 Candida spp. 2 - - - 2 Toplam 6 9 1 1 17
212
Huzurevi sakinlerinde dermatofit infeksiyonlar›
7. Yalç›n B, Tamer E, Toy G, Öztafl P, Hayran M, All› N, The prevalence of skin diseases in the elderly: analysis of 4099 geriatric patients. International Journal of Dermato-logy 2006; 45: 672-676.
8. Forbes BA, Sahm DF, Weissfeld AS. Bailey & Scott's Diagnostic Microbiology. Eleventh Edition. Missouri: Mosby, 2002.
9. Bilgehan H. Klinik Mikrobiyolojik Tan›. 3. Bask›. ‹zmir: Bar›fl Yay›nlar›, 2002.
10. Drake LA, Scher RK, Smith EB, Faich GA, Smith SL, Hong JJ, Stiller MJ. Effect of onychomycosis on qua-lity of life. J Am Acad Dermatol 1998;38: 702-4.
11. Elewski BE. Onychomycosis. Treatment, quality of life, and economic issues. Am J Clin Dermatol 2000;1: 19-26. 12. Liao YH, Chen KH, Tseng MP, Sun CC. Pattern of skin diseases in a geriatric patient group in Taiwan: a 7-year sur-vey from the outpatient clinic of a university medical cen-ter. Dermatology 2001;203:308-13.
13. Ioannidou DJ, Maraki S, Krasagakis SK, Tosca A, Tse-lentis Y.The epidemiology of onychomycoses in Crete, Gree-ce, between 1992 and 2001. J Eur Acad Dermatol Venereol 2006;20:170-4.
14. Jain S, Sehgal VN. Commentary: onychomycosis: an epi-demio-etiologic perspective. Int J Dermatol 2000;39: 100-3. 15. Ilkit M. Onychomycosis in Adana, Turkey: a 5-year study. Int J Dermatol 2005;44:851-4.
16. Erbakan N. Klini¤imizin Dokuz Y›ll›k Dermatophytosis Durumu. 6. Ulusal Dermatoloji Kongresi (21-24 Eylül 1976, Mersin) Kitab›nda. Adana, Turkey: Çukurova Üniversitesi Ba-s›mevi, 1976: 123-126.
17. Mugge C, Haustein UF, Nenoff P. Causative agents of onychomycosis--a retrospective study. J Dtsch Dermatol Ges. 2006;4: 218-26
18. Falahati M, Akhlaghi L, Lari AR, Alahehbandan R. Epi-demiology of dermatophytoses in an area south of Tehran, Iran. Mycopathologia 2003; 156: 279-87.
19. Muhsin TM, al-Rubaiy KK, al-Duboon AH. Characteris-tics of dermatophytoses in Basrah, Iraq. Mycoses 1999; 42: 335-8.
20. Tümbay E. Dermatofitler. Editörler: Topçu, Söyletir ve Do¤anay. ‹nfeksiyon Hastal›klar› ve Mikrobiyolojisi Kitab›n-da. 2. bask› Nobel T›p Kitabevi, ‹stanbul, 2002: 1785-1797.
