Üç medya miti: gazmaskesi, kaçak, patriot

igrpcio,$A

Ollm*,

'....

*rrn;;;

*;

'''.,...'

_{...'...I.,,'..,.,..,...} rtl-r,il

G.E%

,tt44.t

Marmara iletigim

,,"

_Mitbir

_fade yoludur,

':"

bir

sdz'

bir

bigimdir'

Rorand Barthes

..':

,r',:

AEustos 1990'dan

_$ubat

1991'e

::,,, _kadar, altr ay boyunca,

tiim

dtinya-l:l:: ntn

ilgisi Kiirfez krizinin

etrafinda ,,,,, yofunlagtr. Gezegenin ttim

ytinetici-::r::

leri,

medyasr

ve

yurttaqlarr,

gtnii

,:;;

giiniine,

ikinci

diinya

sava$lnln

so-::,.:

nundan

beri

yaganan

en

cinemli :::r, uluslararasr siyasi olaylardan

birinin

.,.... dramatik geligmelerini izlediler. Bu ::::r:

olaylar,

17 Ocak 1991'de baqlaYan,

;.1,.: krsa si.ireli ama

dnemli

gaptaki

bir

.,:.,,,; _gatl$maya yol _aEacaktr.

::::::

,,,,,,

iki

galrn

birleEme

noktasr

Bir

qok iilkede

gtinliik

ya$am, ya olasr saldrnlar korkusuyla ya da

bcil-geye gidecek kuvvetlerin moral

agr-dan yanrnda bulunma

isteli

sonucu

alttist

olmuqtu.

Ekonomi,

ulaqtm,

eflence ciylesine sarsrlmrqtr

ki,

siya-si

yagam

gozlemcileri,

bugiin,

bu

krizi

"iki

cafrn

birleqme noktasl"

geklinde nitelendirmektedirler.

Kijrfez krizi,

gergekten de hem

soluk

sava$m (1947-1989) tam

an-lamryla sona erigini, hem de

qiiphe-siz

-gergeveleri heniiz tam olarak gi-zilmemig olsa da- iig gtiglti veri tara-findan karakterize edilen yeni bir

si-yasi ga!rn

baglangrcrnr

igaret

etmekiedir.

Bu ga[,

ilk

6nce, Eift kutuplu di.inyanm, Yani

ABD

ile

es-ki

Sovyetler

Birlili

arasrndaki

reka-betin askeri agrdan egemen

oldulu

diinyanrn sona erigine

dayanmakta-drr

(SSCB'nin

yerini

alan

RusYa, artrk, kendi ig sorunlarrnrn

biiyiiklti-ftinden

dolayr bunlar tizerinde yo-Eunlasmasr ve gezegenin geEitli

cep-hebrini

terk etmesi

gerektifini

kabul etmektedir).

' '

,,,,illt,i',,,,.,

:

.

_;"

t;

_;,..,'.r.,,"

_{il^i;;,.",,""}

purll;,.'catilEe,'rS99. Ramottet' Le

Monde Diplomatiqueiin baqyazarrdli.

,,,8 u, metin Ra{.no:net:niin,l-q Ty-ranqie de

ta

communication (Paris, Galilee;

r9s9j aOr xitunrno* elp*,llht .

_,,

.,

Marmnrailu$im

ikincil

olarak, bir _{dtigiince sistemi halini.armrp}

bir ekonomik _kuram

rlan

ulra-riberarizmin

{rig"r;y"r;,

t u

y.ni

gala _damgasrnr

vurmakla-drr.

Bir

.nceki

ideorojik"dii;yil;;'

_vrkrntrla'

_{iizerinEe yiikseren} (ve

Dti nva B ankasr. u I ustaiarai

iFii"'

Fil

",.

ptono,

_ik-b';il;,

"

ve re bi rr

ili

orgiitti,

ve Dtinva

Ti:,y:,

d;tffi

_{ii"ui utustararasr}

_kurumla'n

da deste_

gini alan) ultra-fiberar _{izm, gize}e,rln buttintine yayrlma ve}

iizeilikle

Do_

f

ii,iJffi

lt&1f;

ffiS;.*n"v:JJJ.'sosvalisiui["i".in"uorurtusiuru-uqtincti

karakteristik _{unsur, dtinyanrn en zengin}

iig kutbunun _kargr

5ir:

il,l

geld

i!i,,

yeni .ri p l e

uii

.it*"'*

ik

ya'

g :

ri

r"y

hm

_{er'<a (AB D,}

Kanada

_{ve Meksika), Avrupa}

_BirriEi'nin

i'j

iiri.;ri

ur'iopon_eryu_

1"1':flS,botgesi (1997

vurtndoniitu?"n

bu

biilgeyi

sarsan mari krize

ragmen).

B u altiis t

olusra'n

tiim

ii,

bir yandan. _{ekonominin kiireseleEmesinin,}

diler

_{yandan da veni}

_{traberr'egmJ".h"tir*}

_{i"r.""i":il*1iii}

ortoyu g,kr_ grnrn _{damgasrnr vurdugu}

_to;ti

_ytil"""

ro;""du

_,nlyt*o

_g"ioi.

Bu yeni iretiEim teknorojisi, _ttim qebekeJgre _yayrrarak

_iktidann,

eko_

n om in in, iirerim in ve kti lriirtin ar anraiin r orrri

o"'giitil

t#i

r ₎ Tekn _{oro_}

jideki

_bu

_diintisiim

_(m.utasytmi,

_r.L-tos-o,

Utr"'.,ig

_g"diji,i,i".

_yol

_{ag_}

maku

ve karsrrastrrmah _{orirak, fuiE".Ltitun}

modeileri geqersiz krrmakta_

drr.

Giinevoeti

vot<sut,riu.eriii. _g-eriE"ri$

_{u" ,"ngin}

_o-iiiiunrn

daha da uzalrna siirmektedir.tz1

Paradigma

_defiqiktifi

Bu "devrim" _{her ne kadar k6kri.i olsa da, (belki}

de tam da bu neden_

den dotavr) _{sercekren diisriniirmris}

o"EilJi'A'[;;;i#li"

o"

siyaser

bil _{imci, $md'ititi, t}

"sin

uiiiur"ffi

;;;;"yr,

!.ergevesini gizmeyi, geqit_

Ii

_{sonuqla'nr kestirmeyi. bagaramudi.'g",iun}

birincil neolni

dc, bu de_ $lur1n'*' ondan sriz

ettigimii

su anda

uil"

r,ur"n-J;;;;u""kte

olusu_

,Ay'ca,

aynl-zamanda

rinemli

bir

paradigma

deligimi

de, referans

n oktalanm r

a

belirsizleEtirmek _ted ir. _{Gdti qim.}

ve

_{topt'il ial}

_{uzlagm a para_}

digmala'gizlice

_{terk edilmekte ve yerlerini,}

_u;r"iil;

_ilJq1.n

u"

pazar almaktadrr.(3) Genel izrenim ise di.iriyanrn ui.

[aoii,"lE"i*

"rit.*lendigi

ydntindedir.

Bizleri

nereve

urittirdtifiinti

_{bilmeden bu}

_biiytik

_{drintiEiime kaprhp}

gitmekteyiz.

_ei.

_offif

"h.r;i.ll*to

ioir,nt,r,

.sona

erdi[inde

gezegenin,

siyasi, ekonomik, sosyal,

ktitttiiel

ve ekorojik

*u;;;r?;;;

_olacakrrr? Kimse, gimdilik, bunukestirecek durumdo

gOrun.tiyo;.

Marmnrailetisim

viik kitle

iletiSim araglanntn imgelemimizi zenginle$.tir.1e, bugiine ait

itTrl.in^r"ir"

kapasitesi ile

ilgilidir(4):

bu d6ntigiim halindeki diinyayt

;;iii"h Aiy";#t

Bizi gevreieyen bu toplum iqin nasrl bir anlau

dneri-ili;;tE;ti

nesneleri ,nod"rn Larmagarun simgeleri olarak sunuyorlar

bizlere'l

"Mit,

-der Roland Barthes- kendisini, iletisinin konusu ile

defil,

onu

iletm"

iiiEln'iyt"

ifade eder. (...) o.tra,l.{g trgr

'ey.

mit olabilir

mi? Ever,

$vle zannediyorum, gtinkti evren

alabildiline

etkileyicidir'

Diinyadaki

#;;;;;;,

Jil"rir,

kopilt

bir varhktan, sijzlti, topluma YYgun duruma

ge-iirif

r"n"

acrk

bir

hile

geEig yapabilir, giinkii,

ilolal

_9lt.u1: olmasrn

hiE-6i|;ffi:

iJni*

ft.t tuiOi

tonusmayr yasaklamaz.

(...)

Kuskusuz, her

;;;;il'#anda

soylenmez: bazr nesheler,

belirli bir

zaman boyunca

it'irL'Jii^"'G*i

rtufr

""

gelir, s.nra yokolurlar,. yerlerini haqkalarr alrr

;;;l;

;I"$it.

_t.

I

Utat.-"ya da vakrn,

mitolojinin

_Ttq.hrihsel

bir

te-*"ii',ri^t,iiir,

Eiinkti

*it,'turih

iarafrndan seEilcn

bir

sdzdiir: Eeylerin "dolasr"ndan gtkamaz.(5)"

Btjvlece.

Kijdez

sava.Erndaki eagda$ tarihe, "canll yaytn" tarihe

dlyu-,"r"k:;;u"lt,ii

AO""*in ,onunin

mitteri

olarali iig nesne sundu biz-lere...

izleyiciyi

aqrn-heyecanlandtrmak

Burada amaclmlz, Korfez savagrndaki medya yalanlannrn analizini uoo-rnut O"Eil.(6) O-<iOnemdeki sapmalarr anlaian ve teghir eden birEok

illg";fi;i;if

Duhu

on."

oe s^oyteOigimiz. ve her.yeni medyatik

fir-iloi.;

;i

b,'li

;itifim

iz gi bi, televizytin bi

ibasitlik

medyasrdr r; dol ayrst

v-i;

d;"$;;

6ifgi

u"rr"iruiinfor*1tion;

neredeyse otomatik

olarak bilgi

*i*"ii"Ve

(fiesinformation)

yol

agar. "Reel zamanda"

yaytnla'an

-c.Eunlukia

ici

boS- haber gr1r,'izleyrciyi (veya

dinleyiciyi)

aqrrr

l"y.-ffiffi;;

uiion,io, haber'ebindili

yanrlsamasrnl yaratrr. Ancak biraz

;il;ktttp

baktrfrmrzda, neredeyse her seferinde, bunun

bir

aldanma

olduIunu

gdrtiriiz.

Qiinkti,

bir

olayr "canh olarak ve reel zamanda"

aktarmak,-gazeteci-"i"itiiuZ

geri

Eetitip,

kendisine- dtiqiinme.

dolrulama

ya

da

sadece

eiiif;nin

SnUnde

*"ydono

gelenleri anlama zamam ayrmasma olanak

iuni*or...

O tereddiiieder,

lorumlar,

gigirir ve, nolens volens(a),

so-nunda izleyicileri yanilttr. Habere tqtk

hzrnt

_{oyllT*,

haber ile

giince-li,

gazetecilitle tanrkhgr kangtrrmakttr. Bu

e9t

gi"Odl hatalara-yol

aqmtg-trr.""

K6rfez

savagl, an-tnda haberin (immediat)

hakimiyeti

konusunda

kesin

bir

sorgulamamn baElamasrna yol aqml$tlr: her-yerde aynr anda trarrr

tuluntniyt,

birdenbiretifi, apansizhfr demokratikle$tirebilir mryiz?

Bunlar

ki

tistelik tannsal olana, diger

bir

deyigle otokrasiye

iizglidiir."

(7)

Marmnra iletisitn

Kdrf.ez savagmm bagrndan itibaren izleyiciler, kanallann sundulu ga-.tl$T

t

g ciriinttilerini g6rii nce ciddi bir m em nuniyersizlik d

uydular]MLr-kezi bir unsur eksikti: pv-a$ln kendisi. Garip

bii

_{seklide ed'rtinmez hate}

gelen.savaqrn yerine,

birdizi

sentez gdrtintti, oiig

krnci

vE

u^ut

ikame_ Ier kullamldr: _{argiv belgeleri, maketle-r, haritalar,}

^t".i-or.anlann

anla_

gfl.',

ta1rg.-ula{, telefon aracrhlryla tarukhklar,

yani

_{krsaca, onu,}

rizer-likle

yakrn plandan gekebilmek

_igin

_{yerlegtirihij}

_o"uusu

_ui,

_{aygrrrn kdr} noktasrnda bulunan savag drqrnOa frer qey vardr...

Gaz

maskesi

Ancak

dikkatli

izl.qyiciler, _{Eunu mutlaka hatrrhyorlardrr}

_ki,

_ttim

bu

f.J",qi

siiresince, Eekilleri agrkga ranrmlanmrg, iig nesne _{sembolik olarak}

Kendilenm dayatfllar ve hrzla

mitik

bir deler tazandrlar.

ilki

gaz _{maskesiydi. Sanki korkunun derinliklerinden srgram{gasma,}

l1_S-1,biiyut

parl+

gdr,lij y-e..syzgeg aprztt tedirgin

.01.i

Uiibo..[,

Dr

zarkanaur suratl veriyor.

ozellikle

de, g(iri.inmez ve kokusuz bir olii_ 'nq.,tr..r arkaik sapp11-ryr, z.ehirri kefeniyle-insanlan u"

Jur,u.,

sanp ay-nt iirkiing yiize sahip bir kitle _{igerisinde eritecek ofurnctif Uii sisi}

hatrla-try0r.

.

Bu aErdan,.gaz m.askesi,-gafrmzm dnemli ozelliklerinden bir

di[eri-nin de

_{kitle ideolojilerinin kriZi}

_{ile, birey ve cemaat, herkes tarafindan}

ayrdedici

kimliksel. gizgilerin arayr$r oldugu bilincine

sahif

izbyicileri

hakh olarak altiist etti.

.

9"f

geyi bilen, uzak

bir

hiyerarginin emirlerine itaat eden, suratr, ira-desi olmayan

kalabalftl.Tln

_{ye yrErnlann belirsiz tararrna}

_{iiitrr"i,'y"ni}

bireyin-

yokolma tehdidini simgeleyen egsiz bir korku

_t;ur,

gaz mas-kesi. Maske takmanrn zorunru tutulmasrnrn nedeninin,

oioliotrt

ve tek

partili

bir rejimin (Saddam Hi.iseyin'in

ki)

tehdirleri olmasr, bu nesnenin gerEekten gegmigten, demokrasi -dncesinden

_{geldili fikdni}

_{olumlamak_} tadrr- Ama,.aynl

"nmanda, bu maske,

biiyiiklir

btyulenme

yaratmak-tan da geri kalmadr, herkes onda,

orweilvari

bir

hai alan ve medyanrn agrn

btiyiimesinin bir

igpatlamaya sebep

oldulu

demokrasileri iehdit

eden unsuru gdriiyord.u : _{gozetlenen, yokianan, -denetlenen ve}

yrlrnsal-lastrnlan.yyrtra$m goklu ve.ang.n$

_yti{i

zihnnidenetleyen ve o-na giz-lice, nasrl davranmasr.gerektilini

dltitleyen

diinyanrn yeni sahipleri"ia-rafrndan manipi.ile edilen soyut bir varhk.

"Kagak"

. Kijrfez siva$r srasrnda giig_lti_bir bigimde medyada yer alan bir

diler

mit-nesne de, "Kagak" adryla bilinen

Fl

lT

A

steilth

Amerikan

bom6a-faml

ugagr,

Ilk

kez, 1989 Arahk ayrnda Panama iqgali srasrnda kuilam-lan bu

gizli

ugak, nihayet, yrllardrr etrafinr saran o kahn

gizem

sisinden

Marmarailet$im

grkryordu.

o

d6nemde, KagSI hakikaten, kelimenin.gerge\ anlamryla

iti"itm"misti.

Buna kar$rn, Kdrfez savagrnda, onun bagka hiEbir uqan

fi"rn"y.

benzemedigini gtirdtik.Zaten,

te\nik

performansl ve sava$

ma-;;;i#il;

eok,

Urioriilnal

ve eqi

bqllgl

gdri.ilmemiq.bieimidir (sanki

;i;it;il;

gtgi'filminden

9rkm4 gibidir), onu

izleyicilerin

gdziinde bu

kadar

ilgi

gekici krlan.

Bigimi,

bildifimiz

gibi, iiqgen_ve kdqelidit.

_Qqsitl

aerodinamik test-lerderi gegerek,

fiuuuyi"n diiiiik

direnci giisteren bigimleri (6zellikle de' rrabilimsel(b) aragtrrmalar stlnucu bir aktqkan madde tgP? 9n uygun $e-[ifOe sireUiimek

iiin

vi.icut]annr Eeqitli biEimlere sokan

balk

ve kuqlann

;;ilffit;h"rg

orutidiler

tiim

ugair.ya da iekerlekli araElanntersine,

Ste-liin

t,idinamik

diza-yn yasastna liarqr geliyor.

Qtinkii

_lf9u."

qok, gd;

riinmezlifi

anyor. Hem de ne gdriinmezltk: kaEmak lsteolgl, msan gozu

Oegit -sati gece oguEu yapsa vJtamamryla siyaha btlyanmrg,olsa da-,

da-ttu?ot r:frfttonik

ylt

iapturno araglarr, radailardrr. Keskin k69eli, tuhaf

*klii;;"*aqta

qizitrnigilr. tcuEkusuz, qeqitli yeni mad^deler de -tizellikle

i,Uf.."t

Oir"nt"

duttip piastik ve .seramikler- radar tarafrndan

belirlenme-';;;;;ylu,

u"

uEdgin tiretim i nde kullanrl m rgtr (radarlar metalleri daha

kolay saptar).

En ilginE noktasr da, asltnda,

bir

nesnenin, kesinlikle iglevinin $9qi-ne sattip"otmasr

gerektifi,

gerisinin ise salt siisleme ve katrqrkhk oldu-puna

_diir.

_{Bauhius tarifindan}

bu

yiizyrl

stiresince dayatrlan tasanmm

Eii[

i"*"f

tir

ilkesinin hiqe sayrlmisrdrr. Stealth bombardrman uEafir,

i5-i""i"i"

E"tline

defil,

radar yankrsrnrn srfir olmasr igin gerekli gekle sa-hip.

Bu agrdan, bir giiz yanrltrcr resim insan

stlfi

_19i1 ne

kadar.b.yvtt-eyi-civse. Siealttr de

yir

ripto*o

araElan igin ti olgi.ide

btiyiileyicidir'

Kimi

i.iiottottn

tutkunlan iqin, anamorfoz(c) cserler ne kadar heyec-an

ven-.lni",

bu uQak, bigim yaratrcrlan igin o denli heyecan vericidir.

ornefin,

G;;C

Hans

Holblin'in,

Elgiler

adh tablosunda, uzun, tuhaf, soluk

bir

t igiti,

gizdilini

ve ancak silindir bir aynanrn tuval tizerine koyuldufunda

i"i.in

otuiabildilini

biliyoruz; bdyiece, bu Eeklin ashnda bir kuru kafa

oldu[unu

gdrebiliYoruz...

Bugtin, bazr nesneler -tjzellikle de silahlar-, havaalanlan ve

diler

gci-zetim

iltrndaki

mekanlarda bulunan metal denetleyici gegitlerden

gegme-lerini

sallayacak bigimlerde ve maddelerle iiretilmektedir.

Artrk

nesne-nin

gekliri

ve olugtumldufu maddeleri belirleyen, onun islevi

dgEil,.de-netleme veya gdietleme araglarr karqrsrnda

gtiriinmezlifidir.

Gerqi

bir

nesnenin

"poritif"

iqlevinin -nesne ne ige yarar?-,

"negatif

igleviirden -nasrl yokedilmeyebilir?- daha tjnemsiz

oldu[u

da

diiqtiniilebilir.

Bu

du-rumdi,

bigim, nesnenin ya$ama kogulu olurken, iglevi

ikincil

bir

oneme sahip olabilmektedir.

Mrtrmnra iletiSim

.

Her yerde, gpzgjlgme araglan gofahrken _{-video kameralar, geligmig}

alarm sistemleri, dinleme cihazlair, _{srradan radarlar, casus uydillar, uit'_}

gisayar izleri..--, _{u."+!u.,po takipten kagma yetisine sahip}

_u"

_bo

p;.f;;-Ili:i

j:"]_cl1reiiEi

haline_setiren ve insangozrine uyumlu

olrlt

giUi

Drr cs.tgtrk.kaygr _{giitmeyen "kagak"nesnelerjn ortaya gricabilecelini}

_hiyal

edebilir miyiz?

"Kaga\'|, _{burada-, ulysse kadar eski bir}

_miti

_{temsil ediyor:}

bu rizgiir,

ama _{a$m bilgisayarla$trrrlmrq toplumlanmrzda her zamanliinden got?e_}

netlenen yurttagrn bilingsiz umudu, kendisinin de kagak olma,

ii

brrak_

mama,

bir

canh

gibi

maddi,

bir

hayalet,

bir

ruh

glt,i

gorunmez olma umududur.

Patriot

. Ve kugkusuz, Krirfez sava$rnda izrey^icilerin

dikkatini

qcken iigiinci.i

mit-nesne, Patriot adrndaki fi.ize karErtr ftizedir.

guradi,

_bi.zLri

_ilk

_cince

gtfilgy.q.n' bu aygrtrn, hig de kahramanca

.lmayan

_s"nioir.

Bu

ftize,

ikinci

diinya sava$lnm.*kui5 "Stalin orglan" gibisrradan

bii

gekilde dti_

zenlenmig ti.ip bataryalanndrur oluguydr.

yrldrz

Savaqlan gi'trl

ceorge

Lucas

filmlerinin

_{fi.iriirisr silah takimlanna benzeyenLig6fi}

_yi;nti

_yjk.

Fabrikadan yeni grkmrg, kaba, minimalist bir gekle _{sahip'olan parricir'ra,}

sanki bu sefer F117'nin tersine, iqlevinin

etkitililigi

baqfa her

tiir

dzelli-lin

riniine geEmig gibi.

Biiyiileyicilifini,

_{bizzat iEleyiqine ve hrzrna borglu olan}

patriot

_(her

ne kadar bu fiizelerin golunun _{hedefini tu-tturamadrfrnr bilsek de),}

jiig-man bir fi.ize _{afilmadan iince (bunlar, atilrrken gok ytiksek derecelere ka_}

dar _{rsrtrldrlrndan konumlannr ele verirler;, yeilerini, hrzlannr,}

_yiinlerini

veahlacalr

am belirleyen ve kendisine haber veren casus uyduiara dog-rudan bafhdrr.

. Patriot,

aldrlr bilgiler

sayesinde

diler

ftizeyle

belirli

bir noktada

kar-Erlaqmak ve onu yoketmek iizere kendini yiin-i.inii ve hrzrnr belirler. pat-riot, _{aslmda uzun siire boyunca deli bir}

_bilim

_{adammrn haval}

_iiriinti

zan-nedilen " Yrldrz _SavaElan " programr _{kapsam rnda}

_{yiiriltiileir}

_{gah$m alann}

bir sonucu oldulundan tamamryla

ftittirist

bir nesnedir.

Ancak, Patriot'un baEka herhangi bir nesneden daha "high-tech", da_

ha kuru, daha ifadesiz, arte povera gekli,

tiim

bu

nitelikleiinin

tahmin

edilmesini engelliyor. Kendisini _{gOrtince, ashnda, heniiz}

tamamlanma-mrE, hala denenmekte olan

bir

nesne

oldulunu

dtiEtindtiriiyor.

ya

da,

Baikonur iissiindeki bazr uzay araglan

gibi,

"a la sovyet", i,dizaynsrz,;

bir estetili

andrrryor.

Patriot,

("pigmig yaprlar"m

tersi anlamriroati;

"pigmemig yapilar" _{ailesine mensuptur, trpkr, grplak, iglenmemig}

siitun-lu yeraltr otopglklan, qok kath banliyd kavgaklan, el yaprmr buggie

MarmarailetiSim

Bir mit

olarak Patriot,

bizi,

modernitenin,

krtlrk,

gitlet

ve

yoksun-f uf.f o

iliiesii

gi gf uO" Runner'rn cliinyasrna gdnderiyor. Burada as lolan, varolmak, haYatta

kalmaktr...

Sonug

olarak, K6rfez

savaqryla

otayl

gr\1n

Uq

T?dY1-mLtr -.gaz

*.rk;f

"kuguk"

bombalama uEggt,

Pairiol-

bir

ortak noktaya sahip:

ii"ori

ttonutta kalmayr ele a|ygr.-Y'a aractn kendisinin (Stealth),yahut

;ii;;

ikt'6.;;r.i"

"io'"g"

gibi

onu

kullananlann hayatta kalmasr. Sanki,

;.ril

#;il;;i;

il

yiiZyida,

insanllrn

hayattakalmast,

bir

gekilde,

mitik

bir hedefmiEcesine.

Sanki, bu

asrrionunu

kabul

edilebilir

krlmak

igin,

yeni mitlere

ge-.etslni*'

Ouyuluyormu$caslna. " _Hen liz tam amlanmamr g

bir

varhk olan

i;;;;

diy#

Pieiro

Ciiati-,

mitler

anlatarak,

insanhlr

pargah

gtiriinii-mtinden kurtanYor." (8)

Sanahn

biiYiileri

Medyanrn, Korfez sava$J siiresince,

tiim

simgesel giigleriyle dayattl-gt

tu

tiJ*it,

dtnya hakkrn'da kiittimser bir giiriiqii

mii

ifade ediyor?

Evet, b6yle

diiqiintilebilir.

ozellikle.bu

iig.tintin.de, gdriinttileme ve

.otJonuiu

"if.if"slilt"rtibatlannrn

geligtili

ve-bizleri, gevremize.yeni bir

il;"

6rk*;;z'orladrfr,

karmaqrkie 6ilinmeyen bir diinyaya ait

olduk-i"riiri"

U"

vb"J.

OriEiinebiliriz. gimdiden, niimerik gdrtinttideki

ilerle-nr"f

.i'r"tr.il;"

;

;;l

ortam lar" -yaratrl

abi l mektedir. Sentez e^9.ru.nqti19 .

iili"rrf,i1iJi^*Vu

St"ufthlerin yanrsra, "qiri.irjikal.vurug"(d)

likrili

(ki

,on",;iu

ttutah grkmrgtrr) megruiagtrrmak igin ielevizY.lnu1 bol bol

g.6s-irrffii

Su f

ar"il"

u*it*

denetlenen bombalan bile y6netebilmektedir' Artrk gdrtinttileme imkanlarrna sahip ve -eJltqqre devreler

saYesinde-,uni

t"yinfe

donatrlmrq makinelerin sayrsr gitgide artmakta. Bu

gofal-;;;d;;;;kigin

algrlaniernr altiist ed.eref

ve4l"

_I.9ni

t?*llar

getirmek-i"Ji.]nia

dfrnyayi tanrmlayan stntrlar, blq diindtirecek noktalara kadar

;;i$brih"tt

iOlr.

Yeni

tei<nikler,

gdriintiiler

ve duygular

aracrhlryla

Eia".i,

sentez gdriintiilerle yaratllml$ sanal bir ortama sokarak, diinyayt

;itilyt$*

rzr d"efigtirip en sa gam referans n oktalanmrzr s arsm aktadrr.

Ornelin,

Patriot,

eler

bu ismi taqryorsa, bu

bir

tesadiif miidi.ir?

Bu-ruOo,

t,irie.",

bunca altltist oluqun ortaslnda, vatanseverlik

gibi

bazt

"ke-rin

0"g"rf"."" baglatt

ak geretti_fi siiylenmek istenmiyor mu acaba? Bu

Ltiyiiligtincel

dOintigtimtiri

tlim

bu iqaretleri ve semptomlarr yurttaglar iEin bir"uyan olmahdrr, aksi halde akrl sarsilrr ve bazrlannr, etnologlann

d-ey im

iyll

" biiyii

lti

dii giince " lere tutunm aya i ter.

Yagadrfrmrz bu btiytik teknoloji gafrnda, yrldrz fallan_ve $ans

oyun-larrnrn heiyerde yeniden yeqermesi, burglarrn _-ve her

ttirlti falcrhlrn

bu kadar tutufmasr da yine

bir

tesadiif

miidiir'l Bilimsel

geligmenin bu

go-Marmnralletisim

rtilmemiq ilerle.yi$i kargrsrndarrehgete kaprlan yurrtag akrl-drqr (irration_

nel) olana, seri dtistircelere

ilgi

_{oluyyvgi Arkaik}

_u.

;

r.oin',re!er,,lcre

bil

g.?l ddnls _{ya.sun1y9.'.vata'Jeveriik'(ve dzellikle aqrn}

ri.irevleri, milli_ yetgilik ve qovinizm), kc;ktendincilik, _neolib"ruf

_ionuiirn'.l.

"

Kdrfez

lay$Tln

_'u$rrrnr$. old.ugu, _{ttim bu azgrn tutkular, q:afdaq} kar_ ma$arun derinligini kanrtlam aktadrr-bizlere.

DiPNOTLAR

a

nolens volens: ister istemez. _CN.

b

Irabilim: (fr. Ethologie)

_{h.ayvinrarm, dogal orramlan igerisinde}

.

davranrElannr ve evrimlerini

incereyen"bili-

_{0"r,. bi,q.}

c

Anamorfoz:

(fr.

Anamorphose)

_A'cal

_{sirindir bii-ainaoan}

_{gti_}

rii ld

ii!

tinde gergek gii riin iim iine ul a5an _s"r.il.

iri"qtLih

_{iE rE_}

sim. QN.

d

$iriirlikal

vurug:.bir cenahioperasyondaki

_gibi

_{sadece isrenilen}

nokralara miidahale egne\ ibom'balam,,k): Q.N.

---'

I

Bkz.

Manuel Castells,

La

Societe

".,

.ereu,,*,

paris,

Fayard,

I 998.

2

Bkz. Bu konuda. Rapport mondialsur re _{developpemenr humain}

_t f ! 8 (in s anal. g.eiiEim iizerine

tnyo

ruporui'ni.i"E

_i9

,

h,

Milletler

getiEim prog_ramr,

paiis,

nf,rnornico,-f

qqS.

J

Bkz. lgnacio

Ramonet,

Geoporitique

_du

_chaos,

_Galiree,

1997.

4

Bkz. Marshall Mc Lu_han, _{"Mythes et Medias", in}

_D'oeil

_a

oreil-,

le, Paris, Denriel-Gonthier, _1971.

-5

Roland Barthes, "Le.m.ythe

lujourd'hui", in

oeuvres compretes, Paris, Le

Seuil,

1993, ss.683_694.

6

Bkz'

Collectif, Les

Mensonges

_de

_ra

_guerre

_du

_Gorfe,

Paris, Arlea-Reporters sans

fixtieres,

_l99j;

ve Chantal

deRudderr

_ara$trrrnasl

-'_Go.lfe, la grande

manipu-_

lation" , Le Nouvel Ohseriateur.

6

Haziran f gBf .-

--7

Paul

Virilio,

"Les_democraties,

_la

_{vitesse et I information,,,}

_in

-

Collectif , Les _{Mensonges-de la guerre rtu}

_{Golfe,,rlr.it.}

8

Pietro

_{Cirari, La}

Lumiere de

la nuit.

Les

Granii'rj,in"s

Oun.