• Sonuç bulunamadı

Spor liderlerinin sporcu motivasyonlarına ve takım başarılarına etkileri

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Spor liderlerinin sporcu motivasyonlarına ve takım başarılarına etkileri"

Copied!
39
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

T.C.

PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI

EĞİTİM YÖNETİMİ, DENETİMİ, PLANLAMASI ve EKONOMİSİ BİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJESİ

SPOR LİDERLERİNİN SPORCU MOTİVASYONLARINA

VE TAKIM BAŞARILARINA ETKİLERİ

Murat DABAN

(2)

EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI

EĞİTİM YÖNETİMİ, DENETİMİ, PLANLAMASI ve EKONOMİSİ BİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJESİ

SPOR LİDERLERİNİN SPORCU MOTİVASYONLARINA

VE TAKIM BAŞARILARINA ETKİLERİ

Murat DABAN

Danışman

Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Meral TANRIÖĞEN

Denizli Haziran 2019

(3)

iii

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU

Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Murat DABAN tarafından hazırlanan “Spor Liderlerinin Sporcu Motivasyonlarına Ve Takım Başarılarına Etkileri” başlıklı Tezsiz Yüksek Lisans Projesi tarafımdan okunmuş, kapsamı ve niteliği açısından Tezsiz Yüksek Lisans Projesi olarak kabul edilmiştir.

Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Meral TANRIÖĞEN Danışman

Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yönetim Kurulu’nun …… Temmuz 2017 tarih ve ………….. sayılı kararıyla onaylanmıştır.

Prof. Dr. Mustafa BULUŞ Enstitü Müdürü

(4)

iv

ETİK BEYANNAMESİ

Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, tez/proje yazım kurallarına uygun olarak hazırladığım bu proje çalışmasında;

– Proje içindeki tüm bilgi ve belgeleri akademik kurallar çerçevesinde elde ettiğimi, – Görsel, işitsel ve yazılı tüm bilgi ve sonuçları bilimsel ahlak kurallarına uygun olarak

sunduğumu,

– Başkalarının eserlerinden yararlanılması durumunda ilgili eserlere bilimsel normlara uygun olarak atıfta bulunduğumu,

– Atıfta bulunduğum eserlerin tümünü kaynak olarak gösterdiğimi, – Kullanılan verilerde herhangi bir tahrifat yapmadığımı,

– Bu projenin herhangi bir bölümünü bu üniversitede veya başka bir üniversitede başka bir proje çalışması olarak sunmadığımı beyan ederim.

(5)

v

ÖZET

SPOR LİDERLERİNİN SPORCU MOTİVASYONLARINA VE TAKIM BAŞARILARINA ETKİLERİ

Murat DABAN

Araştırmamızda sporcu liderlerinin sporcu motivasyonu ve takım başarısına etkisi incelenmiştir. Sporda liderlik önemli bir konuyu arz etmektedir. Bu nedenle antranörlerin ve yöneticilerin liderlik tarzlarının sürekli olarak incelendiği söylenebilir. Sporda oyuncuların motive olması takım başarısının gerçekleşmesi açısından gerekli bir unsurdur. Bu durum spor liderlerinin takım özelliklerine göre liderlik davranışı sergilemesi gerektiğini göstermektedir.

Araştırmamız nitel araştırma yöntemlerinden mülakat yöntemi iler gerçekleştirilmiştir. Araştırmamızın evreni, profesyonel futbol kulüplerinin yöneticileri, örneklemini ise Türkiye Süper Ligi ve PTT 1. Ligi sporcuları antrenörleri ve yöneticileri oluşturmaktadır

(6)

vi

İÇİNDEKİLER

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU ... iii

ETİK BEYANNAMESİ ... iv ÖZET ... v İÇİNDEKİLER ... vi BİRİNCİ BÖLÜM ... 1 GİRİŞ ... 1 1.1. Problem ... 1 1.1.1. Alt Problemler ... 1 1.2. Amaç ... 2 1.3. Önem ... 2 1.6. Tanımlar ... 3 İKİNCİ BÖLÜM ... 4

KURAMSAL ÇERÇEVE ve İLGİLİ ARAŞTIRMALAR ... 4

2.1.1.Liderlik Kavramı ... 4

2.1.2.Lider-Sporcu İlişkisi ... 4

2.1.3.Spor Lideri ... 6

2.1.3.1. Spor psikolojisinde liderliğin tanımı... 6

2.1.3.1.Liderlik tarzı ... 7

2.1.3.3.Özellik Yaklaşımı ... 8

2.1.3.4.Etkileşimsel Yaklaşım ... 9

2.1.4.Spor Liderleri ve İletişim ... 9

2.1.5.Spor Koçluğunda Liderlik Kuramları ... 12

2.1.6. Etkili Bir Koçluk Ortamı Yaratmak ... 16

2.1.9. Koçluk Davranışları Ve Takım Performansı ... 17

2.2. İlgili Araştırmalar ... 18 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ... 21 YÖNTEM ... 21 3.1. Araştırmanın Modeli ... 21 3.2. Evren ve Örneklem ... 21 3.3. Verilerin Toplanması ... 21 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ... 22 BULGULAR ... 22 BEŞİNCİ BÖLÜM ... 26

(7)

vii

TARTIŞMA SONUÇ VE ÖNERİLER ... 26 KAYNAKÇA ... 28 ÖZGEÇMİŞ ... 32

(8)

GİRİŞ

Bir takım lideri olarak, koç oyuncularına yüksek performans ve başarı seviyelerini elde etmede yardım etmede önemli bir rol oynar; bu nedenle, bir antrenör sporcularının bu zorlu görevleri yerine getirmelerine yardımcı olacak becerilere sahip olmalıdır.

Liderlik araştırması spor profesyonelleri arasında giderek daha yaygın hale gelmektedir. Dahası, bilgi yoğun kuruluşlardaki ekip motivasyonu, spor sektöründe liderlik ve örgüt kültürü perspektifleri arasında varolan karmaşık yapı nedeniyle nadiren tartışılmaktadır. Etkili liderliğin benimsenmesi ekip motivasyonunda iyileşmelere yol açabilir ve spor uygulamalarında kurum kültürünün dinamiklerini büyük ölçüde yararlanabilir. Spor profesyonelleri için, ekip motivasyonunun bileşimindeki zorluk, çok-profesyonel bir rehabilitasyon organizasyonunda statüsünü korurken miras kalan liderlik beklentilerinin üstesinden gelmektir.

1.1. Problem

Spor lideri kimdir? nasıl davranır? nasıl bir vizyonu olmalıdır? bir spor liderinin çevreyle ilişkileri ne olmalıdır? Takımı mahalleyi semti veya şehri nasıl etkiler?

1.1.1. Alt Problemler

Bu araştırmanın alt problemleri şunlardır: – Futbolda lider kimdir?

– Fporcuların motivasyonunu nasıl etkiler?

– Lider sektörün içinden mi gelmeli dışından mı gelmeli?? – Teknik direktör mü olmalı , yönetici mi olmalı?

(9)

2

1.2. Amaç

Bu araştırmanın amacı, kulüplerde sporcuların lider olarak karşılaştıkları kişilerin motivasyonlarına ve takımlarının sportif başarılarına etkilerinin incelenmesidir.

1.3. Önem

Spor, çağdaş toplumda hayati bir rol oynamaktadır. Bireylerin fiziksel ve zihinsel iyiliği için gerekli olan yaşamın ayrılmaz bir parçasıdır. Bu sadece fiziksel bir aktivite değil aynı zamanda insanların sosyal olarak etkileşime girdiği bir alandır. Çoğu insan için, pasif seyirci veya aktif katılımcı olarak spor temel bir rol oynamaktadır. Genel olarak spor dalından, aşağıdakileri içeren sayısız yararı için övgüyle söz edilmiştir:

 kültürel ve etnik ayrımları köprülemek,  spor ve zindeliği geliştirmek,

 istihdam ve işletmelerin gelişmesi için fırsatlar yaratmak,  ekip çalışmasını ve adil rekabeti teşvik etmek,

 kültürlerarası diyaloga katkıda bulunmak ve barışçıl çözümler sağlamak vb.

Seyirci etkinliği olarak spora atıfta bulunan küçük fakat büyüyen bir sosyolojik literatür vardır. Günümüzde spor sosyolojisinde, özellikle de seyirci olgusu kapsamı hala kabataslak ve incedir; birçok kalıntı alanı hala keşfedilmemiştir. Modern toplumda ana seyirci etkinliği olarak profesyonel spor üzerine nispeten az sayıda çalışma yoğun olarak incelenmiştir. Bireyi spor izlemeye motive eden çeşitli faktörlerin belirlenmesi araştırmacılar ve spor pratisyenleri için pratik ve teorik bir zorluk olmaya devam etmektedir. Daha yakın zamanlarda, spor dünya çapında büyük bir boş zaman etkinliği haline geldi. Önemli ölçüde daha fazla kapsama alanı olan medyadaki belirginliği, spora en büyük eğlence seyirci etkinliği olarak önemli katkılar sağlamıştır. Araştırmalar, spor etkinliklerine çok sayıda insanın katıldığı sonucuna varmıştır. Çok sayıda izleyiciye hitap eden çok çeşitli sporlar vardır. Bazıları azınlık veya ragbi, golf ve yatçılık gibi sınıf temelli sporlardır, bazıları ise futbol gibi pek çok zevke hitap eder.

Futbolda, diğer yüksek statü sporlarında olduğu gibi, menajerin pozisyonu, bireylerin bir takımın performansından halka açık olarak sorumlu tutulduğu stresli ve çalkantılı bir mesleği temsil eder. Ancak, etkili ve başarılı bir yöneticinin amacı tartışmasız en iyi insanları

(10)

seçme, elde tutma ve geliştirme yeteneğidir; Bu, sonuçta rolde uzun ömürlü olmanın anahtarı olabilir.

Türkiye'deki profesyonel futbol liderinin rolü geleneksel olarak, koç rolünün ötesine uzanan çeşitli sorumlulukları kapsamıştır. Günümüzde futbolda yönetimin gerçekten bir meslek olup olmadığı tartışmalı bir konudur. Bunun anlamı, yöneticilerin bir yönetim organının uyguladığı yüksek düzeyde bir eğitim ve öğretim göstermesi gerektiğidir. Bazı teorisyenler, yöneticinin örgütsel rolünü ve liderler tarafından sağlanan vizyon ve yönü vurgulayarak bir yönetici ile lider arasındaki farkı ayırt etmeye çalışsa da futbol yöneticisinin rolü açıkça her ikisinin elemanlarını kapsar.

1.4. Varsayımlar

 Katılımcılar, ölçme aracındaki (görüşme formundaki) sorulara gerçekçi ve samimi bir biçimde yanıt vermiştir.

 Katılımcıların mesleki deneyimi ve gözlemleri, bu araştırmanın sorularını yanıtlamak için yeterlidir.

1.5. Sınırlılıklar

Bu araştırma;

 Profesyonel kulüplerde sporcular, liderler ve yöneticiler ile yapılmıştır  Futbol kulüplerinde yapılacaktır. Diğer spor branşlarını kapsamamıştır  2019-2020 sezonun da yapılacaktır, diğer yılları kapsamamıştır

1.6. Tanımlar

Liderlik, bireyleri ve grupları belirlenen hedeflere doğru etkilemenin davranışsal süreci olarak tanımlanabilmektedir. Bu tanım önemlidir çünkü lider ile grup üyeleri arasındaki gerekli etkileşimi vurgularken bir liderin vizyonuna (yani hedefler, hedefler) vurgu yapar. Etkili liderlik, bir motivasyon anlayışını kapsayacak ve bir grubun faaliyet göstermesine veya potansiyeline yakın olmasına izin verecek şekilde hem görev hem de grup uyumu geliştirerek verimlilik kaybını en aza indirmesi muhtemeldir.

(11)

İKİNCİ BÖLÜM

KURAMSAL ÇERÇEVE ve İLGİLİ ARAŞTIRMALAR

2.1.1.Liderlik Kavramı

Liderlik eylemi, diğerlerini etkilemeye ve 'takipçilere' dönüştürmeye çalışır ve zorlama, ikna ve manipülasyon gibi çeşitli mekanizmalar yoluyla gerçekleştirilebilir. Liderlik, etkileyici ve takipçi arasındaki güç dinamiğine ilişkin bir anlayış veya saygı gerektirir. İlişki, iki taraf arasındaki her hareketin zorlama potansiyeli olan “siyasi bir eylem” olduğunu kabul eder (Antonakis ve Day,2017;10)

Araştırmacılar oyuncu ve lider arasındaki oyunda kişilerarası dinamiklerin karmaşık olduğunu öne sürmüşlerdir. Bu karmaşıklığın oyuncu ve menajer ilişkilerini de genişletmesi muhtemeldir. Oyuncuları ile etkili bir şekilde iletişim kuramayan menajerler, perspektiflerinden anlama yetersizliği nedeniyle istemeden kötüleşebilirler (Cranmer ve

Myers, 2015; 00-108).

Yönetici tarafından iletilen bilgilerin algılanması ve yorumlanması, kökenini, bireyin gelişiminin biçimlendirici aşamasında olabilir. Oyuncu ve menajer arasındaki entelektüel değişimi geliştirmek için her iki tarafın yansımasını kolaylaştırmak için uzman spor psikolojisi danışmanlarını takıma dahil etmek gerekebilir. Liderliği anlamak için kazanma açısından başarıyı belirleme eğiliminde olan yüzeysel ve geriye dönük bakış açısını aşmak önemlidir. Sınırlı kaynaklara sahip bazı futbol kulüpleri için, başarı durumlarını korumak açısından tanımlanabilir (Duguay vd.,2018;22) .

2.1.2.Lider-Sporcu İlişkisi

Her ne kadar bilimsel çalışmalar dernek futbol liderleri ile oyuncular arasındaki ilişkiyi incelememiş olsa da, son araştırmalar, başarılı bir lider-sporcu ilişkisinin önemli özelliklerinin daha net bir şekilde anlaşılmasını sağlamıştır. Yakınlık , beğenme, güven ve saygı gibi kişilerarası faktörlerin bir işlevi gibi görünen duyguları ve algıları ifade eder. Açık iletişim kanalları, ihtiyaçların dile getirilmesi, etkili problem çözme, kabul ve takdir, yakınlığı karakterize eder (Aleksić vd.,2016;63).

(12)

Bağlılık, lider ve sporcu arasındaki düşüncenin birliğini yansıtıyor gibi görünmektedir ve ilişkileri sürdürmek ve optimize etmek için bir amaç olarak tanımlanmaktadır. Performanslar beklentilerin altına düştüğünde, bağlılık barınma teşvik ederek misillemeye karşı koruyabilir ve bu değişiklik gerektiğinde esneklik ile karakterize edilir. Taahhüt eksikliğinin eleştiriye, iletişimin bozulmasına ve ortak hedeflerin eksikliğine bağlı olduğu gösterilmiştir.

Tamamlayıcılık, lider ve sporcunun performansı iyileştirmek için birlikte çalıştığı olumlu bir çalışma ortamını yansıtır. Bu araştırmayı yönetici ve oyuncu ilişkileri içerecek şekilde genişletmek, kesinlikle futbol içindeki kişilerarası ilişkiler bilgisini genişletmeye yardımcı olacaktır. Diğer etkileşimli takım sporlarından elde edilen güncel literatüre dayanarak, profesyonel futbolcuların daha fazla otokratik liderlik tarzı tercih edeceği (bazı pozisyonlarda farklılıklar olsa da) ve otokratik tarzın başarılı yöneticilerde karmaşıklığı göz önüne alındığında, ön plana çıkacağı varsayılabilir (Cranmer,2016;45).

Futbolda, menajerin ve koçluk ekibinin diğer üyelerinin, oyuncular arasında ortak bir zihinsel model geliştirmesi, takım koordinasyonunu ve performansını etkilemede önemli bir faktör olacaktır. Futbol ortamlarındaki faydasını değerlendirmek için böyle bir liderlik yaklaşımının etkinliğini araştırmak için daha resmi bir girişim açıkça gereklidir. Kuşkusuz, etkili futbol menajerleri ekip üyelerinin eşsiz yeteneklerine değer verecek ve onları koordineli ve verimli bir programa nasıl entegre edeceklerini öğreneceklerdir.

Aslında, organizasyon tek bir kişiye daha az bağımlı hale gelebilir, menajer ve liderlik, oyuncuların oyun alanında menajere 'düşünebileceği' gibi çoğul olur. Yönetici, en azından medyanın gözünde resmi otoriteye sahip olabilir, ancak etkinliği, organizasyona katılan herkesin kümülatif etkisinin bir fonksiyonudur. Bu yaklaşım aynı zamanda işletme yönetimi araştırmalarındaki son gelişmeler ve dağınık liderlik hakkındaki fikirlerle de benzer görünmektedir.

Özellik yaklaşımlarından, başarı için çok ön koşul olmayan, ancak potansiyel olarak faydalı özelliklere sahip bazı özellik ve becerilerin kanıtı olduğu görülmektedir. Her ne kadar zihinsel sağlamlık ve cesaretin iki önemli bileşen olarak öne sürülmesine rağmen, sınırlı araştırmalara dikkat edilmeksizin erken olarak kabul edilebilse de, strese tahammül edebilme, sıkıntıdan geri tepme ve 'geçmişte köklü kalmaktan ziyade yeni uygulamalar arama yeteneği' muhtemeldir.

(13)

6 Davranışsal bakış açısına göre, dikkate almanın (iletişim ve bina ilişkilendirme dahil) ve başlangıç yapısının (süreçler, ve hedefler) liderlerin yaptıklarının önemli parçalarıdır. Spora özel araştırmalar net talimatlar vermenin ve koşullu olumlu pekiştirmenin de temel davranışlar olduğunu göstermektedir.

Etkileşimsel yaklaşımlardan esnekliğin önemi açıkça uygulanmaktadır: Bir futbol yöneticisi, yalnızca bir baskın liderlik tarzına güvenmeyi bekleyemez, ancak durumsal ve grup değişkenlerine dayanarak liderlik yaklaşımını değiştirecek kadar uyarlanabilir ve yeterince anlayışlı olmalıdır. Tatmin edici deneyimler sağlamak ve oyuncu performansını optimize etmek için yöneticinin oyuncularının etkileşim tercihlerinin farkında olması önemlidir.

Teori ve araştırmaya odaklanmasına rağmen, yöneticilerin dışındaki değişkenlerin finans, yaralanma ve tavsiye kararları gibi doğrudan kontrol dışındaki değişkenlerin kaçınılmaz olarak bireyin yaşadığı başarı derecesini etkileyeceği açıktır. Ayrıca, önerilen kompozit görüşe uymayan, ancak etkili olan bazı futbol menajerleri (özellikler, davranışlar veya etkileşimler yoluyla) olacağı kabul edilmektedir. Bir yöneticinin benzersiz becerilerinin veya bilgisinin, araştırmanın kanıtlarına aykırı görünen ama yine de başarılı olabileceği şekilde çalışmasına izin vereceği durumlar olacaktır ( Elgar,2016;600-601).

Profesyonel futbolda spor bilimi tekniklerinin ve uygulamalarının kullanılması, tanıma konusunda belirgin bir şekilde artmaktadır. Profesyonel kulüplerin ve ulusal derneklerin çoğunluğu şimdi “rekabet avantajı” elde etmek için spor bilimcilerini kullanmaktadır Bununla birlikte, bu gelişme, yöneticinin psikolojik ihtiyaçlarını ele almamaktadır. Bireylerin sorumluluklarını mümkün olduğu kadar etkin bir şekilde yönetebilmeleri ve kritik müdahaleleri kolaylaştırmaları için yeni, yenilikçi ve yansıtıcı yönetici eğitim kursları açıkça gerekmektedir (Stenling ve Tafvelin,2016;495-500).

2.1.3.Spor Lideri

2.1.3.1. Spor psikolojisinde liderliğin tanımı

Liderlik genel olarak “bireyleri ve grupları belirlenen hedeflere doğru etkilemenin davranışsal süreci” olarak kabul edilebilir. Bu tanım yararlıdır çünkü birçok boyutu veya liderliği içerir. Spor ve egzersizde bu boyutlar, karar vermeyi, katılımcıları motive etmeyi,

(14)

geri bildirimde bulunmayı, kişilerarası ilişkiler kurmayı ve grubu veya ekibi güvenle yönetmeyi içerir.

Bir lider, grubun veya ekibin nereye gittiğini biliyor ve oraya ulaşması için yön ve kaynakları sağlamaktadır. İyi liderler olan liderler yalnızca neye çaba sarfettikleri konusunda bir vizyon değil, aynı zamanda günlük yapı, motivasyon ve vizyonu gerçeğe dönüştürmek için destek sağlarlar. Liderler, öğretmenler ve egzersiz uzmanları, her bir katılımcıya başarıya ulaşmaları için maksimum fırsat sağlamayı amaçlayan liderlerdir.

Liderler, liderlik rollerinde, her bir sporcunun başarı elde etmek için maksimum fırsata sahip olduğu ve böylece takım başarısını elde ettiği bir ortam geliştirmeye çalışır. Lider sadece fiziksel çevre ile değil aynı zamanda psikolojik ve sosyal ortamlar ile de ilgilidir

(Harris vd.,2019;460).

Resmen tanımlanmış liderlik, bir bireyin başkalarını belirlenmiş hedeflere doğru etkileme eylemidir. Genellikle yönetim ile karıştırılır. Yönetim planlama, organize etme, işe alma ve işe alma, zamanlama, bütçeleme ve halkla ilişkilerden oluşur. Liderler bu işlevleri yerine getirir veya başkalarına devreder, ancak daha fazlasını da yaparlar. Liderler geleceğin yönünü belirler ve daha sonra bu vizyonu takip etmek için organizasyon içindeki kaynakları paylaşır. Yöneticiler sadece rutini idare eder, asla rutinin yapılıp yapılmayacağını sorgulamazlar.

Liderlik, kişilerarası ilişkileri vurgular ve motivasyon üzerinde doğrudan bir etkiye sahipken, yönetim mutlaka gerektirmez. Koçluk, farklı geçmişlere, yeteneklere, deneyimlere ve ilgi alanlarına sahip insanları bir araya getiren, sorumluluk almalarını ve başarılarını sürdürmelerini teşvik eden ve onlara tam ölçekli ortaklar ve katkı sağlayanlar olarak davranan yüz yüze liderliktir. Koçluk, teknikleri ezberlemek veya mükemmel oyun planını oluşturmakla ilgili değildir. Bu, insanlara gerçekten inanma, onlara gerçekten inanma, onlara değer verme, onları gerçekten dahil etme ile ilgilidir (Gjerde ve Ladegård,

2019;45-46).

2.1.3.1.Liderlik tarzı

Demokratik ve otokratik iki liderlik tarzı vardır. Demokratik bir tarza sahip olan koç tipik olarak atlet merkezli, kooperatif ve ilişki odaklıdır. Buna karşılık, otokratik tarz genellikle kazanma odaklı, sıkı bir şekilde yapılandırılmış ve göreve yöneliktir. Bir koçun

(15)

8 tamamen ya da böyle davranması gerekmez. Liderler demokratik ve otokratik liderlik stillerini etkili bir şekilde bütünleştirebilir ve harmanlayabilir. Buradaki zorluk, hangi stilin şartlara en uygun olduğunu ve bireylerin baskın stillerini belirli bir liderlik durumuna uyarlayacak kadar esnek ve esnek olup olmadığını belirlemektir. Uygun koçluk tarzı durumsal faktörlere ve üye özelliklerine bağlıdır (Ödemiş ve Karagün, 2016;5201-5202).

Araştırılan stilin bir yönü, kararların liderler tarafından nasıl alındığıdır. Aslında, koçluk etkinliği büyük ölçüde iyi kararlar almaya ve bu kararların sporcular tarafından kabul edilme derecesine bağlıdır. Sporda beş ana karar verme tarzı kullanılmaktadır

(Bensiz,2016;20):

 Otokratik tarzı. Koç, mevcut bilgileri kullanarak sorunu kendiliğinden çözer.

 Otokratik danışma tarzı. Lider gerekli oyuncuları ilgili oyunculardan alır ve daha sonra bir karara varır.

 İstişare-bireysel tarz. Lider oyunculara bireysel olarak danışır ve daha sonra bir karar verir. Karar, oyuncuların girdisini yansıtabilir veya yansıtmayabilir.

 Danışma grubu tarzı. Lider oyunculara grup olarak danışmanlık yapar ve daha sonra bir karar verir. Karar, oyuncuların girdisini yansıtabilir veya yansıtmayabilir.

 Grup tarzı Lider sorunu oyuncularla paylaşır; Daha sonra oyuncular ortaklaşa koçtan etkilenmeden karar verir.

2.1.3.3.Özellik Yaklaşımı

1920'lerde araştırmacılar, işletme ve sektördeki büyük liderler için hangi özelliklerin veya kişilik özelliklerinin ortak olduğunu belirlemeye çalışmıştır. Liderlik özelliklerini, istihbarat, atılganlık, bağımsızlık ve özgüven gibi nispeten istikrarlı kişilik eğilimleri olarak görüyorlardı. Bu özellik teorisinin savunucuları, başarılı liderlerin hangi durumda olduklarından bağımsız olarak lider olmalarını mümkün kılan bazı kişilik özelliklerine sahip olduklarını iddia ettiler (Stogdill, 1974;10-12).

Özellik yaklaşımı, Stogdill'in 100'den fazla özellik teorisi liderlik incelemesini incelediği ve sadece birkaç tutarlı kişilik özelliği bulduğunda, Dünya Savaşı'ndan sonra kaybedilmiştir. Her ne kadar belirli özellikler bir liderin sahip olması için yararlı olsa da, başarılı liderlik için kesinlikle gerekli değillerdir. Liderler, egzersiz liderleri ve sanatçılar arasındaki ortak liderlik özellikleri bulunmadığından, bugün çok az sayıda spor araştırması

(16)

liderlik teorisine yönelik özellik yaklaşımını kullanmaktadır. Liderlerin çeşitli kişilik özellikleri vardır. Bir lideri başarılı kılan özel bir özellik yoktur (Alkın, 2006;30).

2.1.3.4.Etkileşimsel Yaklaşım

Özellik ve davranışsal yaklaşımlar, insanlar ve durumsal kısıtlamaları arasındaki etkileşimi göz önünde bulundurma pahasına kişisel faktörleri vurgular. Endüstri ve genel psikoloji alanındaki birçok araştırma, etkileşimli liderlik modelleri önermiştir. Bu etkileşimli teorilerin spor ve egzersiz ortamlarında etkili liderlik için önemli etkileri vardır.

Görüldüğü gibi, hiçbir özellik seti başarılı bir liderlik sağlamaz. Araştırmacılar, büyük liderlerin liderlik rolüne uygun ve liderlik dışı rollerden farklı ortak kişilik özelliklerine sahip olduğuna inanmaktadır. Bununla birlikte, liderler yalnızca kişilik özellikleri tarafından tahmin edilmemiştir.

2.1.4.Spor Liderleri ve İletişim

Bir lider ve bir sporcu arasında var olan ilişki kapsamlı bir şekilde araştırılmış ve hem aşırı hem de güçlü olabilir. Bir lider, sporcularının fiziksel ve psikolojik gelişimi üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Liderin asıl sorumluluğu, sporcularının başka türlü elde edilemeyecek performans seviyelerine ulaşmalarını sağlamaktır. Bu nedenle liderlerin sporcuları motive etmesi ve öğrenme için doğru koşulları oluşturması gerekir. Etkili koçların birçok yeteneği vardır. Örneğin, iyi iletişimciler olmalı ve öğrenme süreçleri ve sporlarıyla ilgili öğretim yöntemleri, eğitim ilkeleri ve değerlendirme prosedürleri hakkında bilgi sahibi olmalıdırlar (Türksoy, 2013;11).

Bu beceriler, bir Liderin öğretmen, organizatör, rakip, öğrenci ve arkadaş ve mentor olan beş tanımlı rolü üstlenmesini sağlar.

 Öğretmen: Bu rol, bir Liderin en hemen tanınan işlevidir. Kaliteli eğitim veya pratik yapmak, liderlerin sporcuların yarışmaya hazırlanmasına yardımcı olmak için bilgi ve becerilerini göstermesi için fırsatlar sağlar. Eğitim, sporun fiziksel, taktik, teknik ve zihinsel yönleriyle ilgili ders verilmesini içerir.

 Organizatör: Genellikle lider olmanın en az zevk veren veya ödüllendiren kısmı, sahnelerin ardında yapılan çalışmaları, uygulamaların ve yarışmaların organizasyonunu ve başarılı bir sezon için yapılan sporcuların programlanması,

(17)

10 planlanması ve nakliyesini içerir. Ancak, organizasyon lidere ve yarışmaya hazırlanmak için bir lidere yardımcı olur ve tüm sporlarda başarı için çok önemli bir değişkendir. Bir lider, özellikle takım sporlarında, açık bir plan veya vizyona sahip olmalıdır. Bir Liderin, başarıya ulaşmak için gereken adımları açıklayarak her mevsimde başlaması çok önemlidir. Bir organizatör olarak Liderin rolü ile ilgili olarak, genellikle belirli kısıtlamalar dahilinde çalışmak zorunda olduklarının tanınmasıdır. Liderin kazancını kaybetme rekorunu etkileyebilecek burs dağılımı ve bütçeler gibi yerlere ve bağlamsal faktörlere özgü konular vardır.

 Yarışmacı: Yarışma günü boyunca, koç çeşitli görevlere katılmalıdır. Bu görevler spordan spora değişir. Takım liderleri bireysel sporlarda çalışan liderlerden daha aktif bir rol oynamaktadır; Sporcu değişikliği yapmak, molaları çağırmak ve görevlilerle etkileşimde bulunmak. Bireysel spor liderleri, yarışmalar sırasında genellikle pasif gözlemcilerdir. Takım sporlarındaki liderler, bireysel sporculardan daha duygusal olma eğilimindedir, çünkü sporcularının çoğu ile aynı duyguları deneyimleme olasılıkları daha yüksektir. Bu duygusal tepki, takımın nasıl oynadığı ve yarışmanın sonucunun algılanmasıyla birleştiğinde, atletlerle yarışma sonrası toplantının içeriğini ve odağını etkilemek için etkileşime giriyor.

 Öğrenci: Bir lider sürekli olarak sporlarını öğrenmeli ve bir lider olarak yeteneklerini geliştirmelidir.

 Arkadaş ve akıl hocası: Liderler, sporcularıyla güçlü ilişkiler geliştirme ve arkadaş ve akıl hocası rolünü üstlenme fırsatına sahiptir. Bu süreç olumlu bir rol modeli olmayı, sorunları tartışmayı, başarıları paylaşmayı, gerektiğinde destek vermeyi ve gerektiğinde danışmanlık vermeyi içerir. Liderlüğün bu yönü sporcu üzerinde güçlü bir olumlu veya olumsuz etkiye sahip olabilir ve lider-sporcu ilişkisinden duyduğu memnuniyet duygularını etkiler. Önemli bir araştırma bulgusu, başarılı liderlerin sporcuların spor içindeki ve dışındaki yaşamlarını iyileştirmeye çalıştıklarıdır. Liderlerin özelliklerine yönelik araştırma sonuçları, bireysel sporlarda çalışanlar ile takım sporlarında çalışanlar arasında bazı farklılıklar olduğunu göstermektedir. Aynısı sporcular için de geçerlidir. Ancak, spor türüne bakılmaksızın, her iki taraf da lider-sporcu ilişkisinin yapısını ve işlevini aynı şekilde görür. Bununla birlikte, bireysel sporlardaki sporcuların genellikle koçlarına kendilerini takım oyuncularından daha yakın ve daha kararlı hissetmeleri dikkat çekicidir (Çepikkurt vd.,2012;19-22)

(18)

Bireysel spora göre takım sporu ayrımına göre daha önemli görünen şey, bir Liderin sporcularına olan beklentisidir. Beklenti teorisi ya da kendini gerçekleştiren kehanet, koçların sporcu ile ilgili algılarının kendilerine karşı davranışlarını etkilediği durumu açıklar. Sonuç olarak, ilk yargı ile tutarlı olan atletlerden gelen eylemleri teşvik etmek. Sporda, beklenti modeli dört aşamadan oluşmaktadır. İlk olarak, liderler, sporcuların kişisel ipuçlarına (ör. Fiziksel görünüm, etnik köken ve cinsiyet ve performans bilgilerine, örneğin uygulama davranışı, geçmiş performanslar ve beceri testleri) dayanarak beklentilerini oluşturur (Can vd.,2009;230-232)

İkincisi, liderlerin beklentileri, sporcuların etkileşimin sıklığı ve kalitesi, eğitimin niteliği ve niceliği ile geri besleme türü ve sıklığı ile ilgili davranışlarını etkilemektedir. Üçüncüsü, zamanla, liderlerin davranışları düşük beklenmedik sporcuların düşük standartta performans göstermelerine neden olarak sporcuların performanslarını etkiler çünkü daha az güçlendirme ve oyun süresi kazandılar, daha az güven duydular ve yeteneklerinin sınırlı olduğuna inanıyorlar, Genellikle üstün performans gösteren yüksek beklentili oyuncularla karşılaştırıldığında. Sporcunun performansı Liderin beklentisini onayladığında döngü tamamlanır. Eğer bir lider yanlışsa, yetenekli bir sporcu potansiyelini asla elde edemez.

Koçluk bir bilim kadar bir sanattır. Bir koç sporu hakkında çok fazla bilgi ve bilimsel veriyi özümsemek ve pratik koçluk ve eğitim programlarına dönüştürmek zorundadır. Bu sürecin başarısı veya başarısızlığı büyük ölçüde koçun deneyimine, kaynakların kullanılabilirliğine, etkinlik veya sporun bilgisine ve koçluk yaptıkları sporcularla olan ilişkilerine dayanır. Sporlarını çevreleyen bilimsel prensipleri anlayarak, bir sporcunun tüm potansiyellerine ulaşmalarına yardımcı olacak iyi tasarlanmış bir eğitim programı geliştirilebilir. Koçluk sanatı bilimin anlayışı ve uygulamasındadır.

Bu bağlamda koçla ilgili faktörler de önemlidir. Koçluk, karar verme süreçlerini, motivasyon tekniklerini, geri bildirimde bulunmayı, kişilerarası ilişkileri kurmayı ve ekibi güvenle yönlendirmeyi içerir. İyi liderler sadece neye çaba sarfettikleri konusunda bir vizyon değil, aynı zamanda vizyonu gerçeğe dönüştürmek için günlük yapı, motivasyon ve destek sağlar. Liderlerin davranışlarının önemi ve oyuncuların davranışlarıyla olan olası ilişkisi nedeniyle, bu ilişkinin önemine dair anlayışımızın iyileştirilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Koçların davranışlarını kapsamlı bir şekilde inceleyen bazı araştırmacılar, koçluk davranışlarını kategorize etmeye çalışmıştır. Liderlerin davranışlarını aşağıdaki kategoriye ayırır (Unutmaz ve Gençer,2014;30-32):

(19)

12  Güçlendirme

 Hata-koşullu teşvik  Hata-şartlı teknik talimat  Ceza

 Cezalı teknik talimat  Hataları dikkate almamak  Kontrolü tutmak

 Genel teknik talimat  Genel teşvik

 Organizasyon ve Genel iletişim

Liderlik, bir bireyin bazı hedefler koyduğu, onları desteklemeye ve başkalarının da yardımıyla başarmaya çalıştığı süreçtir. Lider, diğerlerini yöneten ve onlara rehberlik etmeye ve ilham vermeye çalışan bir kişidir. Bir lider, sporcularının fiziksel ve psikolojik gelişimini etkiler. Bir koçun bazı önemli rolleri öğretmen, organizatör, rakip, lider, arkadaş ve mentordur. Bir koçun özellikleri, kime koçluk yaptığına bağlı olarak farklılık gösterir.

2.1.5.Spor Koçluğunda Liderlik Kuramları

Motor beceri öğrenme oldukça spora özgüdür, ancak bu becerileri öğrenme, sürdürme ve geliştirme ile ilgili genel prensipler üzerine güçlü bir bilim temeli ortaya çıkmıştır. Hakim model, motor öğrenme sürecini üç aşamaya ayırır: bilişsel, birleştirici ve özerk aşamalar. Bunların her biri farklı koçluk teknikleri gerektiriyor. Bilişsel aşamada, Liderin açıklamaları ve gösterileri, sporcuların bir motor programı, bir iç gösterimler dizisi ve hareketi yönlendirmek için kendi kendine talimatlar geliştirmesini sağlar. Hem sporcunun duyu sistemlerinden hem de liderden gelen pratik ve geri bildirimlerle, motor programı, becerinin giderek daha senkronize bir şekilde yürütülmesi için gözden geçirilir, düzeltilir ve geliştirilir. Lider alıştırmalar ve alıştırma rutinleri tasarlar, gösterilen ilerlemeye bağlı olarak talimatı ayarlar, düzeltici geri bildirim verir ve süreci kolaylaştırmak için teşvik sağlar

(Özbay,2008)

Sporcu beceri gösterildiği şekilde uyguladıktan sonra, birleşme aşaması başlar. Öğrenmenin bu orta aşamasında, öğrenci, onu doğru ve tutarlı bir şekilde yapabilme becerisini nasıl gerçekleştireceği hakkında genel bir fikre sahip olmaktan uzaklaşmıştır.

(20)

Hız, doğruluk, koordinasyon ve tutarlılık daha da gelişir ve sporcu, daha özerk bir motor programa ve hatalar oluştuğunda kendi kendini düzeltme yeteneğine dayanan aktivite için örtük bir “his” geliştirir. Liderin rolü şimdi beceriyi gerçek spor durumlarında kullanmak ve büyük ölçüde sporcunun simüle edilmiş veya gerçek rekabet koşullarına beceri uygulayabilmesi için etkili uygulamalar tasarlayarak stratejiyi planlamaktır.

Hata düzeltme giderek daha ince hataları tespit etme ve daha fazla ayrıntılandırma ve beceri uygulaması için kullanılabilecek bir şekilde gösteriler ve geri bildirim sağlama yeteneğini gerektirir. Kapalı becerilerde (örneğin bowling veya serbest atış atışları), ortam oldukça sabittir ve hareketin tutarlılığı ana odak noktasıdır. Çevrenin çeşitli ve tahmin edilemez olduğu açık becerilerde (örneğin golfde), koç sporcunun, çevresel talepleri karşılamak için hareketi çeşitlendirmesine yardım etmeli ve sporcuya hangi çevresel ipuçlarının planlama ve ayarlamalar yapmanın anahtarı olduğunu öğretmelidir (Barutçu ve

Özbay, 2009).

Etkin geri bildirim sağlanması, bu aşamada Liderin önemli bir işlevi olmaya devam etmektedir. ve hareketin tutarlılığı ana odak noktasıdır. Çevrenin çeşitli ve tahmin edilemez olduğu açık becerilerde, koç sporcunun, çevresel talepleri karşılamak için hareketi çeşitlendirmesine yardım etmeli ve sporcuya hangi çevresel ipuçlarının planlama ve ayarlamalar yapmanın anahtarı olduğunu öğretmelidir (Temel, 2010;15).

Beceri öğreniminin özerk veya ileri aşamasında, motor programı çok az bilinçli düşünce veya harekete dikkat edilerek çalıştırılır. Aslında, harekete bilinçli dikkat çekmek, oldukça gelişmiş beceri dizisinin otomatikliğini bozarak performansı düşürebilir.

Lider-sporcu ilişkisinin sadece beceri gelişimini değil, aynı zamanda her yaştan sporcudaki geniş bir psikososyal çıkarımı da olumlu veya olumsuz yönde etkileyebileceği konusundaki artan farkındalık, çok büyük bir deneysel araştırma grubuna atfedilebilir. Koçluk davranışlarının, sporcuların özgüvenini, motivasyonunu, performans kaygısını, spor deneyimlerine yönelik tutumlarını, akran ilişkilerini, tükenmişliği, psikolojik becerilerini geliştirme, fiziksel iyilik halini ve spor yıpranmasını etkilediği gösterilmiştir (Serin,2016;5).

Çok Boyutlu Liderlik Modeli (ÇBLM), sporda etkin liderliği analiz etmek için sportif olmayan ortamlardan araştırma yapan bir çerçevedir. Modelde liderlikteki başarının birçok farklı faktörden nasıl etkilendiğini göstermektedir. Lider / Liderin asıl amacı, sporcuda yüksek düzeyde performans ve memnuniyet sağlamaktır. ÇBLM, lider / Liderin “gerçek” davranışının hem sporcunun tercih ettiği davranış konusundaki farkındalığından hem de

(21)

14 koçluk bağlamında “gerekli” davranışından etkilendiğini gösterir. Örneğin, elit bir tenisçi koçluk metodolojisini sorgulayabilir ve antrenmana daha fazla girdi isteyebilir. Koç davranışını buna göre değiştirebilir. Aynı zamanda, lider, bir ilçe takımı seçerken bölgesel yönetim organlarının kısıtlamaları ile sınırlandırılacaktır.

Koçun gerçek davranışı karakter özelliklerinden ve bilgi / beceri tabanından da etkilenecektir. Bu nedenle, bir video analiz seminerine katılarak bilgi tabanını yakın zamanda yükselten olgun bir golf profesyoneli, sporcuya geri bildirimi arttırma çabalarında akıllı telefon uygulamalarının kullanımını dahil etmek için liderlik davranışını değiştirebilir. Durumsal özelliklerin liderlik tercihlerini nasıl etkilediğine dair araştırmalar da karıştırılmıştır. Liderlik tercihlerine ilişkin atlet ve durum özelliklerine yönelik yapılan çalışmaların çeşitli sonuçları dikkate alındığında, koçların koçluk stratejilerini üye özelliklerine göre nasıl uyarlamaları gerektiği açık değildir. Öte yandan, dönüşümcü liderlik, takipçilerin kendilerini liderlerle bir araya getirdikleri ve büyük ölçüde artan performans seviyelerine yol açan karizmatik bir liderlik türüdür. Dönüşümsel liderler, MLK'nın hem durumsal hem de atlet özelliklerini etkilemektedir.

Sosyal psikolog Lewin (1890-1947) üç ana klasik liderlik stilini tanımlamış ve farklılaştırmıştır. Birçoğu Lewin'i, liderlik çalışmaları kadar sosyal psikoloji ve yönetim teorisinin de kurucusu olarak görüyor. Grup dinamikleri ve liderlik üzerine yoğun deneyler yaptıktan sonra liderlik iklimi kavramını geliştirdi. Bu düşünceye dayanarak, Lewin üç tür liderlik iklimi tanımlamıştır: demokratik, otoriter ve laissez-faire. Dahası, liderlik tarzı seçimi karar vermeyle ilgili ihtiyaçlara bağlıdır. Üç tür liderlik stili aşağıda tartışılmaktadır

(Burnes,2017;749-751):

Otoriter Liderlik Tarzı: Otoriter liderler çalışanlarından uzaktır. Bu tür liderlik talepler, cezalar, yönetmelikler, kurallar ve emirler yoluyla kazanılır. Otoriter liderlik tarzının ana işlevleri arasında görevlerin atanması, tek taraflı karar alma ve kural koyma ve problem çözme yer almaktadır. Otoriter liderlerin takipçileri yorum veya soru olmadan tüm talimatlara uymak zorundadır. Otoriter liderler, tüm kararları çalışanlar veya takipçiler dahil etmeden kendileri alır ve bu kararları kendilerine empoze eder.

Uzun vadede, otoriter liderlik tarzı doğada diktatör olduğu için zararlı olabilir. Bu liderlik tarzı, yaratıcılığı ve bireyselliği baltalıyor çünkü bu yöneticiler kendilerini haklı buluyorlar. Bununla birlikte, liderlik sanatı esnekliktir, yani dinamik durumlara uyum sağlamak. Ancak bu liderlik tarzının da bazı avantajları vardır: aciliyet varsa ve bir iş zaman

(22)

açısından kritikse, o zaman işin hızlı bir şekilde yapılabilmesi için disipline ve yapıya sahip olmak gerekir. Durumsal bir liderlik tarzında, bazı durumlarda otoriter liderlik benimsemiştir.

Demokratik Liderlik Tarzı: Bu aynı zamanda katılımcı liderlik stili olarak bilinir ve kendini belirleme ve eşit katılım gibi ilke ve süreçleri yansıtır. Ancak, demokratik liderler seçilmiş pozisyonlarda bulunanlarla karşılaştırılmamalıdır. Bu liderler, takipçilerini veya çalışanlarını içeren ve onlara destek ve seçenek sunan ortak karar vermeyi kolaylaştırır. Ayrıca, bu liderlik tarzı, otoriter tarzın aksine, işbirliği, aktif katılım, hesap verebilirlik ve sorumlulukların ve görevlerin delegasyonu ile karakterize edilir. Demokratik liderliğin temel bir işlevi astların güçlendirilmesi, sorumluluk dağılımı ve grup görüşmelerinin kolaylaştırılmasıdır. İzleyiciler, grubun özgürlüğünü ve özerkliğini koruma kararları, eylemleri ve istekliliklerinden sorumlu tutulur .

Etkili olmasına rağmen, demokratik liderlik tarzının bazı dezavantajları vardır. Roller açıkça tanımlanmadığında ve zaman sınırlı olduğunda, bu liderlik tarzı başarısızlığa yol açabilir. Ayrıca, bazı durumlarda, grubun üyeleri karar vermeye katkıda bulunacak bilgi ve uzmanlıktan yoksun olabilir. Demokratik liderlik tarzı, üyelerin uzmanlıklarını ve bilgilerini isteyerek paylaşmaları durumunda faydalıdır. Ayrıca, demokratik liderlik tarzı altında karar vermek çok zaman gerektirir.

Laissez-Faire Liderlik Tarzı: Bu liderlik tarzında, liderler astlarına veya takipçilerine dahil değildir. Bu tarz devamsızlık liderlik tarzı ile karakterizedir. Laissez-faire liderleri grupla ilişkili kararlar ve politikalar vermiyor. Astları veya takipçileri tüm kararları vermek ve problemleri çözmekle sorumludur. Laissez-faire liderlerinin örgütleri içinde otoriteleri ya da az yetkisi yoktur. Bu liderlik tarzının temel işlevleri, uygun kararlar alma konusunda üyelere güvenmeyi ve eğitimli çalışanları işe almayı içerir. Bu liderlik tarzının rolü, kaliteli ürün ve hizmetler üretmenin yanı sıra problem çözmeyi ve kendi kendini izlemeyi de içerir. Laissez-faire liderleri son derece başarılı ve liderleri tarafından her adımda eleştirel bir şekilde yönlendirilmedikleri için takipçileri kendi kendine yönetiliyor.

Dinamik Liderlik Tarzı: Bu, doğada uyumlu bir çift odaklı liderlik tarzıdır. Bu liderlik tarzı değişir ve farklı durumlara tepki gösterir. Dinamik liderlik teorisi, liderin yönetilen takıma göre uyum sağlamak için akışkan bir liderlik tarzı kullanması gerektiğini savunmaktadır. Dinamik liderler, etkili eylem, odaklanmış enerji ve iyi niyetli şefkat ile nitelendirildiği için dinamik liderlik, ekip motivasyonunu geliştirmeye yardımcı olur.

(23)

16 Ayrıca, dinamik liderler başarının herhangi bir bireye değil tüm takıma dayanması için çalışanlarla ilişki kurmaya odaklanır.

Bu, genel olarak başarıya olan katkılarının farkındalık duygusu yaşadıkları için ekipleri motive etmeye yardımcı olur. Dinamik liderler, engellerde fırsatları zor zamanlarda etkili bir şekilde harekete geçiren ve risk alan bulan adaptif liderlerdir. Ayrıca, uyarlanabilir liderlik, ekip üyeleri arasında paylaşılan bir amaç duygusu yaratır. Ekip üyeleri motive edici hissediyorlar çünkü uyarlanabilir liderler sadece hiyerarşik komuta ve kontrolü göstermek yerine onlara ilham veriyor ve etkiliyorlar.

Dinamik liderler ekipleri ve her çalışanın katkısını takdir ediyor; çalışanları farklı durumlarda destekliyorlar, özenli, adil, mütevazi ve ilham veriyorlar. Tüm bu özellikler dinamik bir liderin sadece bireylerden ziyade ekipleri motive etmesine yardımcı olmaktadır. Tüm bu özellikler dinamik bir liderin sadece bireylerden ziyade ekipleri motive etmesine yardımcı olmaktadır.

Dinamik liderlik, oldukça rekabetçi ve dinamik bir iş ortamında çalışması gereken kuruluşlar için önemli bir kaynaktır. Bu tür liderlerin değişen iş ortamına göre işlem yapabilmeleri için hem uyarlanabilir hem de esnek olmaları gerekir.

2.1.6. Etkili Bir Koçluk Ortamı Yaratmak

Lider, sporcu ve altında çalıştıkları koşullar arasındaki karmaşık, iç içe geçmiş ilişkiyi daha iyi anlayabilmek için Smith ve Smoll (1977), spor liderliğinin meditasyon modelini önermiştir. Bu model, spordaki çocuklar için nasıl olumlu bir ortam yaratılacağı konusunda lider anlayışını geliştirmek için formüle edilmiştir. Koçluk davranışlarına daha derin bir içgörü kazandırmak için bu davranışların kökenlerini, bu davranışların algıları nasıl etkilediğini ve nihayetinde bu algıların eylemleri nasıl şekillendirdiğini incelemek gerekir.

Stebbings ve arkadaşlarının (2011) yaptığı araştırmada, liderlerin kendi psikolojik ihtiyaçları ile ilgili koçlarda özerklik destekleyici ve kontrol edici davranışları öncelikleri araştırılmıştır. Özerklik destekleyici ortamlar, sporcuların karar vermeyi tercih etmelerini, deney yapma fırsatını, aktiviteler için anlamlı bir gerekçe göstermesini ve bir sporcunun duygusal gereksinimlerinin tanınmasını sunan bir koç tarafından yaratılır. Bir otokratik, diktatörce tavır sergileyen bir lider tarafından kontrol ortamı oluşturulmuş ve bu da sporculara karar verme sürecinde seçim yapmamasını sağlamıştır.

(24)

Özerkliğin destekleyici ortamlarının, artan içsel motivasyon ve daha yüksek performans seviyeleri gibi sporculardan olumlu tepkiler ortaya çıkardığı düşünülmektedir. Lider davranışlarının sporcu algılarını etkilediği düşünülür ve bu algılar daha sonra eylemleri şekillendirir. Bu, bir Liderin sporcunun davranışları ve performansları hakkında ilk tahminlerde bulunacağı kendi kendine yeten bir kehanet yaratma riskini en aza indirmektir. Bu tahminler, Liderin sporcu ile iletişim kurma şeklini etkileyecektir, bu da sporcunun kendi algılarını ve performans seviyelerini etkileyecektir.

2.1.9. Koçluk Davranışları Ve Takım Performansı

Bireylerle çalışanların aksine, ekiplerle çalışan koçların takım uyumu ile daha fazla ilgilenmeleri gerekmektedir. Takım uyumu, bir takımın sergilediği birlik, yakınlık ve camabaddelerin miktarıyla ilişkilidir. Uyum, en önemli grup özelliği olarak tanımlanmıştır. Bir koç gündemini hazırlarken, bir koç belirli bir bağlam için her ikisinin de uygun bir dengesini sağlamayı amaçlamalıdır (Onağ vd.,2013).

İşbirlikçi bir eğitim ortamının formülasyonu da takım performansının yararı olarak gösterilmiştir. Liderlerin, genel ve bireysel performans seviyelerini yükseltmek için birbirleriyle (örneğin, taktikler, oluşumlar ve oyun kalıpları) ve birbirlerine karşı (örneğin, savunmaya karşı saldırı) işbirliği içinde çalışması gerekir.

Bu işbirlikçi eğitim ortamının bir parçası olarak, liderlerin ve sporcuların hem birey olarak hem de takım sorumluluklarında birbirlerinin güçlü ve zayıf yönlerini anlayabilmeleri gerekir. Etkili ekiplerin, yoğun eğitim ve performans durumlarının ortak deneyimiyle oluşturulan yüksek derecede paylaşılan bilgiye sahip olduğu düşünülmektedir. Koçlar koçluk gündemlerini oluşturup geliştirirken, oyuncularını birçok farklı alanda incelemeliler. Mevcut engelleri aşmak ve gelecek için plan yapmak için meslektaşlarla tartışma, kişisel gözlem, resmi değerlendirmeler ve geçmiş deneyimler gibi birçok kaynaktan bilgi toplanmalıdır (Bayrak,2015).

Sporculara takım hedef belirleme konusunda daha fazla etkiye izin vermek, ayrıca artan görev ve sosyal uyumu da beraberinde getirebilir. Bu artan etki aynı zamanda üstlenmeleri gereken görevlerin daha iyi anlaşılmasına ve hedeflerin takım davranışını olumlu yönde etkileyeceğine dair daha güçlü inançlara yol açmaktadır. Koç, bireysel ve toplumsal roller anlayışı geliştirmeli ve ekip üyelerini birbirlerine güvenmeye teşvik

(25)

18 etmelidir. Çeşitli ekip gruplarıyla yapılan düzenli toplantılar ve tartışmalar sayesinde takımlar ve koçlar anlaşma, anlayış ve bağlılık oluşturabilir.

2.2. İlgili Araştırmalar

Bu bölümde spor liderlerinin sporcu motivasyonlarına ve takım başarılarına etkilerine yönelik yapılan bazı çalışmalara çalışmalara yer verilmiştir.

Charbonneau vd. (2001)’ içsel motivasyonun aracılık etkisiyle dönüşümsel liderliğin

spor performansını dolaylı olarak etkilediği bir model geliştirmiştir. Sezon boyunca, 168 üniversite sporcusu, koçlarının dönüşümsel liderlik algıları ve kendi içsel motivasyonları hakkında bilgi vermiştir. Sezon sonunda antrenörleri sporcuların performansını değerlendirilmiştir. Sonuçlar, dönüşümsel liderliğin görevle içsel ilgiyi artırabileceğini öne sürerek, dönüşümsel liderlik ve spor performansı arasındaki ilişkinin bir aracı olarak içsel motivasyonu izole etmiştir.

Rieke vd. (2008)’e göre antrenörler, günümüz sporcusu ile rezonansa giren çağdaş

liderlik modellerini aramaktadır. Hizmetkar Liderlik modelinin güven, katılım, alçakgönüllülük ve hizmet gibi pek çok unsuru, bu kohortla daha fazla koçluk davranışları için çok uygundur. Bu çalışmanın amacı, sporcuları tarafından “hizmetkar lideri” özelliklerine sahip olduğu algılanan antrenörlerin, sporcularının zihinsel becerilerini, motivasyonlarını, memnuniyetlerini ve performanslarını kullanmalarıyla nasıl ilişkili olduğunu incelemektir. Antrenörünü hizmetkar lider niteliklerine sahip olarak algılayan sporcuların da daha yüksek içsel motivasyon sergiledikleri, daha çok görev odaklı, daha memnun oldukları, “zihinsel olarak daha sert oldukları” bulunmuştur. Sonuçlar, hizmetkar lideri modelinin önerdiği yöntemleri kullanan koçların, aynı zamanda iyi performans gösteren spor için daha sağlıklı bir psikolojik profili olan sporcuları yetiştiğini göstermektedir.

Smoll ve Smith (1989)’in çalışmasında gençlik sporlarında liderlik davranışlarına

ilişkin bir sezgisel model sunulmuştur. Bilişsel davranış modelinde bireysel koçluk davranışlarının ve sporcuların bunlara verdiği tepkilerin aracılık ettiği varsayılan bireysel değişkenler, durumsal faktörler ve bilişsel süreçler belirtilir. Başlangıçta, liderlik araştırmasının durumu incelenerek davranışsal değerlendirmenin bu sorgulama alanı ile olan ilişkisi ele alınmaktadır. Daha sonra, atletik ortam psikolojik araştırmalar için büyük oranda keşfedilmemiş bir doğal ortam olarak nitelendirilir ve gençlik sporlarında liderlik çalışması

(26)

için bir mantık geliştirilir. Bunu takiben, bir antrenör-atlet etkileşimi modelinin temel bileşenlerine ve modele ilişkin bazı ön araştırmalara dikkat edilir. Genişletilmiş bir model daha sonra sunulmuştur, gelecekteki araştırmalar için öneriler ve hipotezlerle birlikte. Son olarak, spora özgü model ve ilgili araştırma, liderlik alanındaki teorik gelişmelerin ve deneysel çalışmaların daha geniş bağlamı ile ilgilidir.

Gould ve Voelker, (2010) çalışmasında liderlik, genç sporcular arasında önemli fakat

az gelişmiş bir yaşam becerisi olarak tanımlanmıştır. Bu makale, spor kaptanlığı deneyimine resmi bir eğitim yaklaşımı alarak liderlik geliştirme çabalarını tartışmaktadır. Programın tasarımı, yapısı ve içeriği ile en büyük başarımız, zorluklarımız ve gelecek yönergelerimiz tartışılmaktadır. Spor danışmanları, antrenörler ve diğer uygulayıcılar için uygulamalar temin edilmiştir.

Stornes ve Bru, (2002)’ya göre çağdaş toplumda, sporda kazanmaya verilen aşırı

önem konusunda bir endişe vardır. Araştırmalar, rekabetçi sonuçlara aşırı vurgu yapılmasının sosyal yanlısı davranışı azaltan ve hatta antisosyal davranışı teşvik eden ahlaki sorunlar yarattığını göstermektedir. Adil oyun ve sosyomoral tutumları teşvik etmek için, antrenörler ve liderliklerinin önemi büyük olabilir. Bu araştırmanın amacı, Norveç'teki ergen hentbol oyuncuları arasındaki sporcılığı (N = 440) değerlendirmek ve oyuncuların antrenörlerin liderlik algılarının bu tür davranışlarla nasıl ilişkilendirildiğini araştırmaktır. Sonuçlar, oyuncuların genel olarak kendilerini sosyal olarak davranışta bulunduğunu algıladıklarını gösterdi. Ancak, oyuncular ayrıca araçsal saldırgan davranışlar ve rakiplere karşı az saygı duyduğunu bildirdi. Algılanan liderliğin sporcılık ile dernekleri öncelikle takım arkadaşlarının algılarına kıyasla bireysel algılarda bulunmuştur. Bu, sporciliği etkileyen ikili ilişkilerde kişiselleştirilmiş liderlik olduğunu gösterebilir. Oyuncuların destekleyici liderlik boyutlarına ilişkin algılarının sporculukla ilişkili olduğu bulundu. Antrenörlerin liderliği ile sporcılığın kişisel algıları arasındaki nedensellik testine daha uygun tasarımları içeren daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Stenling ve Tafvelin, S. (2014) çalışmasında koçların dönüşümsel liderliğinin

atletlerin refahı üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkisini incelemiştir. Katılımcılar, antrenörlerinden algılanan dönüşümsel liderlik hakkındaki anketleri tamamlayan, memnuniyeti ve sporla ilgili refahı olan 184 Florbol oyuncusu idi. Analizler, algılanan dönüşümsel liderlik, memnuniyet ihtiyacı ve iyilik arasındaki pozitif ilişkileri ortaya koydu.

(27)

20 Sonuçlar aynı zamanda dönüşümsel liderliğin sporcuların refahı üzerindeki olumlu etkisinin sporcuların ihtiyaç duyduğu memnuniyetine aracılık ettiğini göstermiştir.

(28)

YÖNTEM

3.1. Araştırmanın Modeli

Bu araştırma, nitel araştırma modellerinden “görüşme” ile gerçekleştirilmiştir. Görüşme yöntemi ile sporculardan, antrenörlerden ve kulüp yöneticilerinden elde edilen bulgular nitel araştırma metotları ile yorumlanmıştır.

3.2. Evren ve Örneklem

Araştırmanın evreni, profesyonel futbol kulüplerinin yöneticileridir. Örneklemi ise Türkiye Süper Ligi ve PTT 1. Ligi sporcuları antrenörleri ve yöneticilerdir. Bu kulüplerden her birinden bir ya da iki yönetici, antrenör ve sporcu ile görüşülmüştür.

3.3. Verilerin Toplanması

Veriler, görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Görüşme araştırmacı MURAT DABAN tarafından geliştirilmiştir.

(29)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BULGULAR

Soru 1. Futbolda Lider Kimdir?

 Cevap Futbolcu: Futbolda lider takımını sportif başarısı için bütün şartları sağlayan kişidir

 Cevap Futbolcu.2: Takım oyuncularını mutlu etmeyi bilen kişidir  Cevap Futbolcu.3: Beni başarılara sürükleyen kişidir

 Cevap Sportif Direktör: Futbolda lider takımın başarısı için her türlü zorlukla mücadele eden kişidir

Soru 2. Futbolcuların Sporcuların Motivasyonunu Nasıl Etkiler?

 Cevap Futbolcu: Lider motivasyon konusunda tüm sporcu grubunu etkisi altına alabilmelidir

 Cevap Futbolcu.2: Çoğu zaman olumlu yönde etkiler ama bu durumun her zaman böyle olduğu söylenemez

 Cevap Futbolcu.3: Motivasyonumuzu yukarıya taşıyabilmelidir kendine bizi inandıran kişidir

 Cevap Sportif Direktör: Futbolcuların motivasyonlarını olumlu etkileyen kişi liderdir iyi ve kötü günlerde

Soru 3. Taraftarı Nasıl Etkileyebilir?

 Cevap Futbolcu: Taraftarı iyi veya kötü hertürlü sonuçta takımla birlikte bir bütün olarak tutabilmelidir

 Cevap Futbolcu.2: Taraftara takımını yalnız bırakmasına müsaade etmiyorsa zaten liderdir

 Cevap Futbolcu.3: 12. adamı iyi ve kötü günde futbolculara ve kulübe destek olması için tek yumruk olarak her zaman yanlarında olduğunu hissettirebilen kişidir

 Cevap Sportif Direktör: Taraftarı bölmeden bir arada tutabilen tek bir güç ya da grup olarak hareket etmelerini sağlayabilmelidir

(30)

Soru 4. Lider Sektörün İçinden Mi Gelmeli Dışından Mı Gelmeli?

 Cevap Futbolcu: Sektörün içinden gelmelidir  Cevap Futbolcu.2: Kesinlike içinden gelmelidir

 Cevap Futbolcu.3: İşini iyi yaptıktan sonra içinden veya dışından olması çok da önemli değil

 Cevap Sportif Direktör: Kesinlikle sektörün içinden gelmelidir

Soru 5. Alaylı Mı Olmalı Mektepli Mi Olmalı?

 Cevap Futbolcu: Alaylı olması futbolun doğasını bilmesi gerekir

 Cevap Futbolcu.2: Mektepli olmalıdır çünkü teknoloji futbolun her anında var artık  Cevap Futbolcu.3: Bilim her geçen gün ilerlediği için mektepli olması değişimlere

daha cabuk ayak uydurmasını sağlayacaktır

 Cevap Sportif Direktör: Mektepli olmalıdır artık futbol her saat değişen bir oyundur buna ayak uydurabilmelidir

Soru 6. Nasıl Bir Vizyonu Olmalı?

 Cevap Futbolcu: Gelişime açık futbolcuların haklarını savunabilecek ve yarını önceden düşünen bir vizyona sahip olmalıdır.

 Cevap Futbolcu.2: Dünyaya ayak uydurabilmelidir

 Cevap Futbolcu.3: Her zaman aynı şeyi değil farklı ekolleri ve dünyayı takip edebilecek geniş bir vizyona sahip olmalıdır

 Cevap Sportif Direktör: Gelişime açık olmalıdır herşeyi ben biliyorum dediğim dedik biri değil at gözlükleriyle değil hertürlü eleştiriye iyi veya kötü hazırlıklı bir vizyona sahip olmalıdır.

Soru 7. Teknik Direktör Mü Olmalı Yönetici Mi Olmalı?

 Cevap Futbolcu: Sportif başarı için teknik direktör olması daha çabuk sonuçlara ulaştırabilir

 Cevap Futbolcu.2: Teknik direktör olmalıdır  Cevap Futbolcu.3: Yönetici olmalıdır

 Cevap Sportif Direktör: Yönetici olmalıdır futbol kulübünde yönetici bir lidere sahip değilseniz alt kadronuzu doğru seçemeyebilir ve kontrol edemeyebilirsiniz

Soru 8. Yönetici İse Teknik Direktörün İşine Karışmalı Mı? Karışmamalı Mı?

(31)

24  Cevap Futbolcu.2: Kesınlıkle karışmamalıdır teknik direktörün saygısı ve

oyuncuların ona bakış açısının değişmemesi adına

 Cevap Futbolcu.3: Etik olan karışmaması fakat işler iyi gitmiyorsa müdahele edebilir

 Cevap Sportif Direktör: Yönetici teknik direktörün işine sahada değil ama transferde ve mali konularda karışabilmelidir

Soru 9. Yetki Devretmeli Mi Çevreyle İlişkileri Ne Olmalıdır Özellikle Yaşadığı Şehirle?

 Cevap Futbolcu: Yaşadığı şehirle ve çevreyle ilişkilerini üst düzeyde tutmalıdır hem destek için hemde işlerin iyi gitmediği dönemlerde dengeyi sağlayabilmeli

 Cevap Futbolcu.2: Çevre ve şehir çok önemli işler kötü gitsede koca bir şehri sakinleştirmeyi bilmelidir

 Cevap Futbolcu.3: Şehirle ve çevreyle ilişkileri çok iyi olmalı ki işler iyi gitmediğinde yanında destek olabilecek kitleler olsun başarabileceklerini o kitleye inandırsın

 Cevap Sportif Direktör: Şehirle basınla ve çevreyle iyi ilişkilere sahip olmalıdır arkasında itici bir güç olarak kullanabilir

Soru 10. Yönetimdeki Lider, Teknik Ekipteki Lider, Sahada Ki Lider..?

 Cevap Futbolcu: Yönetimde ki lider kulüp başkanıdır,teknik ekipteki lider teknik direktör olmalıdır,sahada ki lider ne kadar kaptan gibi görünsede saha içinde deneyimli oyuncularda liderdir çoğu zaman

 Cevap Futbolcu.2: Başkan teknik direktör sahada ki ise şimdi ne yapacağız dediğimiz anlarda bizi ayağa kaldıran oyuncudur bunlar genellikle tecrübeli oyunculardır

 Cevap Futbolcu.3: Yönetimde maaşımı ödeyen başkan liderdir teknik ekipte iletişimi iyi olan liderdir sahada ise takım kaptanı liderdir

 Cevap Sportif Direktör: Başkan olmalıdır teknik ekipte teknik direktö sahada ise maçın her anında ayakta kalabılen psikolojisi ve mentali güçlü arkadaşlarının reaksiyon göstermesini sağlayacak bir oyuncu olmalıdır

Soru 11. Spor Liderliğine İlişkin Ne Düşünüyorlar?

(32)

 Cevap Futbolcu.2: Spor liderliği oyuncuların planlamalarını ve geleceklerini de doğru şekilde yapabilmelidir sadece günü birlik başarılar değil uzun vadeli planlar yapabilmelidir

 Cevap Futbolcu.3: Spor lideri adil olmalıdır haklarımı savunmalıdır iyi oynadığımda değil oynamadığımda nedenini sorup çözüm arayandır

 Cevap Sportif Direktör: Spor liderliği sporcuların ve spor yöneticilerinin arasında ki bağı sağlamlaştırabilecek sorunları büyümeden bitirebilmeyi bilen her koşula hazırlıklı ve donanımlı insanlar olmalıdır

Soru 12. Spor Lideri Kimdir Nasıl Davranır?

 Cevap Futbolcu: Eşit ve adil davranmalı herkese aynı mesafede yaklaşmalıdır  Cevap Futbolcu.2: Spor lideri benim yüzümü güldürebiliyorsa saha içinde golü atan

oyuncudur maaşımı yatırıyorsa başkanımdır en önemlisi benım karıyerıme artı katması çok önemlidir

 Cevap Futbolcu.3: Benim için sahada kendıme en yakın hissettiğim kişi liderdir beni yapabileceğime inandırırsa bende onun için sonuna kadar savaşırım

 Cevap Sportif Direktör: Spor lideri işlerin iyi gitmesini sağlayan en çok çıkmaza girilen anlarda karamsar havayı dağıtabilen bir davranış sergilemelidir

Soru 13. Spor Liderlerinin Sporcu Motivasyonlarına Ve Takım Başarılarına Etkileri?

 Cevap Futbolcu: Liderler motivasyonu üst düzeyde tuttukları sürece herşeye rağmen takımın başarısını olumlu yönde etkilerler

 Cevap Futbolcu.2: Spor lideri öncelikle sporcu gurubunu motive edip verdiği sözlerin arkasında durabilen ve takımın başarısı için hiçbir fedakarlıktan kaçınmayarak takım başarısına olumlu katkı sağlamalıdır

 Cevap Futbolcu.3: Futbolda motivasyon çok önemli ve biz Türk milleti çok duygusalız ve Türkiye de duygularla oynanan bir oyun futbol bunun için zafere inandırırsa lider takım başarısına yüzde yüz katkısı olacaktır

 Cevap Sportif Direktör: Spor liderleri yapılamayacak veya imkansız gibi görünen olayları sporcu grubuna inandırmayı sağlayan motivasyonuna artı katan ve takımın başarında çıtayı yükseltebilen bir rol modeldir.

(33)

BEŞİNCİ BÖLÜM

TARTIŞMA SONUÇ VE ÖNERİLER

Motivasyon iklimi, oyuncular tarafından algılanan eğitim ve rekabet durumunun hedef yapısıdır. Bu iklim önemli kişiler tarafından yaratılmıştır ve oyuncuların evlerinde olduğu gibi tenis derslerinde de geçerlidir. Futbolcu gençler, antrenörler, ebeveynler ve akranlar gibi önemli kişilerle tekrarlanan etkileşimler yaparak görev ve ego odaklı hedefler için tercihlerini geliştirirler. Ayrıca, aynı büyükler tarafından yaratılan teniste durumsal bir hedef yapısını algılarlar. Bireysel motiflerde olduğu gibi, tenis ve motivasyon iklimlerini tanımlamak için görev ve ego odaklı terimler de uygulanmaktadır.

Görev yönelimi yüksek olan ve tenis ortamını ilgilendiren bir görevi algılayan oyuncuların tenisten psikolojik çekilme bildirme ve yanma sıkıntısı yaşama ihtimalinin daha düşük olduğu görülmüştür. Bu tür ortamların, oyuncuları öğrenme ve iyileştirmenin süreçlerine ve içsel kazanımlarına odaklanmaya yönlendiren, grup işbirliği ve uyumluluğunun yanı sıra çabaları güçlendirdiği düşünülmektedir. Ego'nun dahil olduğu motivasyonel iklimler, sonuçları ve sonuçları vurgulamak, genellikle sadece yetenekli oyuncuların çalışmalarını tanımak, takım veya takım içindeki rekabeti teşvik etmek ve hataları ceza formlarıyla tebrik etmek için vurgulanır.

Kuşkusuz, egonun dahil olduğu iklimlerin hüküm sürdüğü özel futbol ortamlarında, oyuncular antrenörler ve takım arkadaşları tarafından daha fazla devalüasyon bildirmişlerdir. Çeşitli oyuncu anketleri, görev odaklı motivasyonel iklimlerin güçlü iş etiğini ve daha yüksek algılanan yeterliliği arttırdığını, aynı zamanda kendine güven, gelişim, memnuniyet, oyuncu keyfi, sportmenlik, sebat ve çabayı olumlu yönde öngördüğünü ortaya koymuştur. Oyuncuların koçları ve diğer oyuncuları ile daha fazla memnuniyet gösterdikleri, bunun yanı sıra anksiyete tepkilerini ve “kaçış düşüncelerini” azalttıkları görülmüştür.

Çalışma, kişisel ustalığa ve kendi kendine referans verilen hedeflere odaklanmanın, diğerlerine göre üstünlük kazanmaya ve göstermeye odaklanmaktan çok, içsel motivasyonu daha fazla teşvik ettiği önermesine geçici bir destek sağlamıştır. Bu bulgu, yüksek dışsal ve yüksek içsel motivasyonun eşzamanlı mevcudiyetinin yetişkin sporcular için en olumlu yararları sağlayabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, dışsal motivasyonların sağlam bir içsel motivasyon temeli üzerine beslenmesi kritik öneme sahiptir. İçsel motivasyonun

(34)

yüksek olmadığı durumlarda, sporcuların yaralanma, seçim yapma ya da indirgeme gibi sorunlarla karşılaştıklarında düşmeleri muhtemeldir.

(35)

28

KAYNAKÇA

Aleksić-Veljković, A., Dimić, I., Mujanović, R., & Živčić-Marković, K. (2016). College Athletes’ Perceptions Of Coaching Behaviours: Differences Between İndividual And Team Sports. Baltic Journal Of Sport & Health Sciences, 101(2), 61-65.

Alkın, C. M. (2006). Liderlik Özellik Ve Davranışlarının Belirlenmesi Ve Konuyla İlgili Olarak Yapılan Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne, Türkiye.

Antonakis, J., & Day, D. V. (Eds.). (2017). The Nature Of Leadership. Sage Publications. Barutçu, E., & Özbay, Ö. (2009). Koçluk Yaklaşımının Yönetici Ve İş Gören Üzerine

Etkilerine İlişkin Bir Araştırma. Akademik Araştırmalar Ve Çalışmalar Dergisi (Akad), 1(1).

Bayrak, E. (2015). Profesyonel Takım Sporlarında Görev Yapan Antrenörlerin İletişim Beceri Düzeylerinin Araştırılması/Studyi? Ng The Level Of Communi? Cati? On Talent Of Coaches Worki? Ng İ? N Professi? Onal Team Sports.

Bensiz, A. (2016). Amatör Futbolcuların Algılarına Göre Antrenörlerin Liderlik Özelliklerinin İncelenmesi (Master's Thesis, Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).

Burnes, B. (2017). Kurt Lewin (1890–1947): The Practical Theorist. The Palgrave Handbook Of Organizational Change Thinkers, 749-763.

Can, Y., Soyer, F., & Bayansalduz, M. (2009). Sporcuların İş Tatmini İle Lider Bağlılığı Ve Örgütsel Bağlılık Duyguları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 228-238.

Charbonneau, D., Barling, J., & Kelloway, E. K. (2001). Transformational leadership and sports performance: The mediating role of intrinsic motivation 1. Journal of applied social psychology, 31(7), 1521-1534.

Cranmer, G. A. (2016). A Continuation Of Sport Teams From An Organizational Perspective: Predictors Of Athlete–Coach Leader–Member Exchange. Communication & Sport, 4(1), 43-61.

(36)

Cranmer, G. A., & Myers, S. A. (2015). Sports Teams As Organizations: A Leader–Member Exchange Perspective Of Player Communication With Coaches And Teammates. Communication & Sport, 3(1), 100-118.

Çepikkurt, F., Kale, E. K., & Tiryaki, Ş. (2012). Futbolcuların Algıladılkaları Lider Davranışları Ve Güdüsel İklim Arasındaki İlişki. Cbü Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 19-25.

Duguay, A. M., Loughead, T. M., & Munroe-Chandler, K. J. (2018). Investigating The Importance Of Athlete Leadership Behaviors And The Impact Of Leader Tenure. Journal Of Sport Behavior, 41(2).

Elgar, M. A. (2016). Leader Selection And Leadership Outcomes: Height And Age İn A Sporting Model. The Leadership Quarterly, 27(4), 588-601.

Gjerde, S., & Ladegård, G. (2019). Leader Role Crafting And The Functions Of Leader Role İdentities. Journal Of Leadership & Organizational Studies, 26(1), 44-59.

Gould, D., & Voelker, D. K. (2010). Youth sport leadership development: Leveraging the sports captaincy experience. Journal of sport psychology in action, 1(1), 1-14. Harris, T. B., Cardador, M. T., Cole, M. S., Mistry, S., & Kirkman, B. L. (2019). Are

Followers Satisfied With Conscientious Leaders? The Moderating İnfluence Of Leader Role Authenticity. Journal Of Organizational Behavior, 40(4), 456-471. Onağ, Z. G., Güzel, P., & Özbey, S. (2013). Futbol Antrenörlerinin Görüşlerine Göre, Takım

Başarısını Etkileyen Faktörler: Nitel Bir Araştırma. Pamukkale Journal Of Sport Sciences, 4(2).

Ödemiş, M., & Karagün, E. (2016). Leadership Behaviours That Dance Athletes Perceive And Prefer Dans Sporcularının Algıladıkları Ve Tercih Ettikleri Liderlik Davranışları. Journal Of Human Sciences, 13(3), 5201-5213.

Özbay, Ö. (2008). Koçluk Yaklaşımının Yönetici Üzerine Etkileri Ve Bir Araştırma (Master's Thesis).

Rieke, M., Hammermeister, J., & Chase, M. (2008). Servant leadership in sport: A new paradigm for effective coach behavior. International Journal of Sports Science & Coaching, 3(2), 227-239.

Referanslar

Benzer Belgeler

Fetihten sonra rağbet görmedi, fakat A v­ rupa ile münasebetlerimiz ilerledikten sonra Beyoğlu’ndaki kış­ lık sefaret binalarından başka yazlık sefaret

“Çömçeli gelin çöm ister Bir kafl›c›k ya¤ ister Ya¤ verenin o¤lu olsun Bulgur verenin k›z› olsun Teknede hamur.. Tarlada çamur Ver

Müsabaka isim listeleri işbu talimatın 2., 3. maddelerinde belirtilen şartlar dahilinde aşağıdaki usule göre oluşturulur. a) 18 Kişilik müsabaka isim listesinde

Futbolun endüstrileşme süreci hızlandıkça, futbol ekonomisi büyümüş; acımasız bir rekabet ortamının varlığı, futbol sahaları için de geçerli olmuş; artık sadece oynamak

Maç öncesi takım kaptanı müsabaka cetvelini imzalar ve kurada takımını temsil eder. Maç esnasında ve oyun alanında olduğu sürece, takım kaptanı oyundaki kaptandır.

1111 Sayılı Askerlik Kanunu’nun 35nci madde E fıkrası 3ncü bendi ve Milli Savunma Bakanlığı Sevk Tehiri İşlemleri Yönetmeliği gereğince;. Askerlik erteleme işlemine uygun

2019-2020 Sezonunda Futbol Altyapı Gelişim Projesi U13 ve U14 kategorilerinde düzenlenecektir.. Direkt penaltı atışları ile sonuç alınır. 30 Büyükşehir ilinin katılımı

Kuramsal olarak vücudun el yada kol dışında kalan her bir yeri vuruş için en uygun biçimde kullanılabilmelidir. Ancak teknik yapılanmaya yönelik