Nederlans Historisch-Archaeologisch Institut Te ~stanbul, LXXV, Leiden
1996, 279 s. (Anadolu'da Eski Assur Bak~r Ticareti).
Yazar, Acknowledgements: Te~ekkürler (s.1) k~sm~ nda, bu kitab~ n Leiden Üniversitesi Edebiyat Fakültesi ö~retim üyelerinden Prof. K.R. Veennof ba~kanl~~~nda yap~lan doktora tezi oldu~unu belirtmektedir. J.G. Dercksen, 1948 ve 1950 y~llar~ nda Kültepe kaz~lar~ nda ortaya ç~ -kar~lan ve büyük bir k~sm~~ yay~ mlanmam~~~ çivi yaz~l~~ tabletlerin, Ankara'da Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde bulundu~unu ve 1990 y~hnda bunlar üzerinde çal~~ma izni veren Prof. E. Bilgiç ve Prof. T. Özgüç'e sonsuz te~ekkürlerini sunmaktad~r.
Yazar eserinin Introducdon: Giri~~ (s. 1-3) ba~l~~~nda, Kayseri'nin yakla~~k 20 km. kuzeydo-~usunda yer alan Kültepe'nin (eski Kane~) 1880 y~llar~ ndan itibaren ke~fedili~~ öyküsünü ve Assurlu tüccarlar~ n b~rakm~~~ olduklar~~ çivi yaz~l~~ tabletlerin bulunup okunu~unu özetlemektedir. 1948 y~l~ndan itibaren ise Türk Tarih Kurumu ad~na T. Özgüç ve daha sonra K. Emre ba~kanl~ -~~ nda Kültepe'de yap~ lan arkeolojik kaz~larda ortaya ç~ kar~lan yakla-~~ k 15.000 çivi yaz~ l-~~ tabletin büyük bir k~sm~n~n parçalar halinde oldu~u ve henüz yay~ nlanmad~~~m belirtmektedir. Assurlu tüccarlar muhtemelen Afganistan'dan e~ek kervanlanyla Kuzey Suriye ve Anadolu'ya getirdikleri kalar, atun ve gümü~~ ile de~i~tirerek çok büyük kazançlar elde etmi~lerdir. Daha sonra kendi-sinden önce çivi yaz~l~~ metinler üzerinde yap~lan çal~~malar~~ s~ras~yla özedemi~tir. Ancak R.D. Penhallurick taraf~ ndan yay~mlanan ve kalay konusunda son y~llar~n en ayr~nt~l~~ çal~~mas~n~~ olu~-turan Tin in Antiquity, its mining and trade throughout the ancient world with particular refe-rence to Cornwall, London 1986 adl~~ eserden yararlan~lmam~~~ olmas~n~, çok büyük bir eksiklik olarak görmekteyiz.
Chapter 1: 1. Bölüm; The geographical background: Co~rafi Zemin, ana ba~l~~~n~n Scientifically: Bilimsel Yönden, Old workings: Eski Çal~~malar (s. 5-6) ara ba~l~klan alt~nda, Anadolu'da en eski yerle~im merkezi olarak Çayönü'de, M.(5.
7250-6750
y~llar~~ aras~nda kullan~ -lan do~al bak~r hakk~nda bilgi vermektedir. Daha sonra Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü tara-f~ndan yap~lan ara~t~rmalar sonucunda Anadolu'da saptanan kur~un, bak~r ve çinko yataklar~~ ile arkeometalurjisder taraf~ndan Anadolu'nun maden yataklan ile eski i~letmeler konusunda yap~ -lan çal~~malara yer verilmi~tir.Sourcing: Kaynak Çal~~malar~~ (s. 6-10) ara ba~l~~~~ alt~nda, arkeo-metalurji konusunda ça-l~~malar yapan bilim adamlar~n~ n Anadolu'da hangi maden yataklann~n kullan~l~p kullan~lma-d~klan konusunda yapt~klar~~ bilimsel ara~t~rmalar, ayr~ nt~l~~ olarak anlaulm~~ur. Yap~lan bu ça-l~~malar sonucunda Anadolu'da saptanan ve alt~~ ba~l~ k alt~nda toplanan bak~ r yataklann~n, hangi bölgeler için önem ta~~d~~~~ vurgulanm~~ur.
Philologically: Dilbilimsel Aç~dan, The geographical aspect: Co~rafi Yönü (s. 10-14) ara ba~l~~~nda, Eski Assurca metinlerde geçen yer adlar~~ ve deyimlerinin anlamlar~, kar~~l~klan ve lokalizasyonu sorununa de~inilmi~tir. Bu k~s~mda Anadolu'da birçok yerle~im merkezinin lokali-zasyonu sorununa yeni bir yakla~~mda bulundu~u için, tarihi co~rafya aç~s~ ndan büyük bir önem ta~~maktad~r.
The cooper-p~-oducing regions: Bak~r Üretim Bölgeleri (s. 15-17) ara ba~l~~~ nda, Eski Assurca metinlerde bak~r üretim merkezi olarak geçen yer adlar~n~ n lokalizasyonu sorununa de-
~inilmi~tir. Bu ilginç k~s~m da, Eskiça~'da Anadolu'nun tarihi co~rafyas~~ için büyük bir de~er ta-~~maktad~r.
Conclusion: Sonuç (s. 17) k~sm~nda ise, arkeo-metalu~jistler taraf~ndan Anadolu'da yap~lan ara~t~rmalar~n sonuçlar~, çok k~sa bir ~ekilde özetlenmi~tir.
Chapter 2 : 2. Bölüm; Copper production: Bak~r Üretimi ana ba~l~~~mn In~roduction: Giri~~ (s. 18-19) ara ba~l~~~~ alt~nda, bak~~-~n türleri, bile~imleri, ergime dereceleri ve arkeo-metalu~jist-ler taraf~ndan Anadolu'da saptanan farkl~~ bile~ime sahip bak~r cevherinin ergitilmesi i~leminde kazan~lan yöntemler anlat~lm~~t~r.
The smelting of oxide ores in the Wadi Arabah: Wadi-Arabah'da Oksit Cevherinin Ergitilmesi (s. 19-25) ara ba~h~~~ alt~nda Timna, Feinan ve yakla~~k olarak M.O. 2200-1900 y~lla-r~na tarihlenen Oman. Al-Maysar'da bulunan zengin bak~r cevherinin ergitilmesi ile ilgili yap~lan bilimsel ara~t~rmalar, arkeolojik buluntular ve hangi döneme ait olduklar~~ aynnuh bir ~ekilde incelenmi~tir.
The smelting of sulphide ores at Mitterberg, Aus~ria (c. 16th century B.C.) Avusturya'da Yakla~~k Olarak M.Ö. 16. Yüzy~la Tarihlenen Mitterbe~g'deki Sülfit Cevherinin Ergitilmesi (s. 25-26), Cyprus : K~br~s (s. 26-27), Turkey : Türkiye (s. 27-28) ara ba~l~klar~~ alt~nda, sözü edilen ülke-lerde sülfitli bak~r cevherinin ergitilmesi konusunda arkeo-metalurjisderin yapt~klar~~ bilimsel ça-l~~malar do~rultusunda eski maden yataklan ve i~letme merkezleri, ergitme f~r~nlar', bak~r ciiruf-lan ve bak~r killçelerinin bulundu~u yerler ile hangi döneme ait olduklar~~ ayr~nnh olarak anla-alm~~t~r.
Quality and shape of traded copper: Ticareti Yap~lan Bak~r~n Niteli~i (s. 28-29) alt ba~h~~~ alt~nda, Archaeological evidence: Arkeolojik Kan~tlar ara ba~l~~~~ alt~nda yap~lan arkeolojik kaz~-lar~n sonuçkaz~-lar~na göre Sina Yar~madas~, K~br~s ve Anadolu'da balunn ne zaman ve hangi yerle-~im merkezlerinde ergitildi~i, ticareti yap~lan bak~r killçelerin bileyerle-~imleri ve hangi döneme ait oldu~u vurgulannu~nr.
Textual evidence : Yaz~l~~ Kaynaklar (s. 30-31) ara ba~l~~~~ alt~nda, Eski Assur metinlerinde balur~n nereden geldi~i ve özellikleri hakk~nda bilgi verilmi~tir.
Assessing the quality of copper: Bak~m~~ Niteli~inin Belirlenmesi (s. 31-32) ara ba~h~~~ al-t~nda, balunn niteli~i ve kalitesi konusunda bilgi verilmi~tir.
Conclusion : Sonuç (s. 32) ara ba~l~~~~ alt~nda ise, Eski Assur Döneminde ticareti yap~lan balunn büyük bir olas~l~kla oksitli bak~r oldu~u sonucuna var~lm~~t~r.
Chapter 3 : 3. Bölüm ; The Old Assyrian terminology : Eski Assur Terminolojisi ana ba~l~-~nun Qualifications of copper : Bak~m~~ Niteliklerine ili~kin (s. 33) ara ba~l~~~~ alt~nda, Eski Assur metinlerinde balunn niteli~i hakk~nda çok zengin terminoloji bulundu~u belirtilerek, ~u ara ba~l~klar alt~nda verilmi~tir; werium- "copper": Bak~r (s. 33-34), Copper of high purity: En Saf Bak~r (s. 34), masium- "rafined" : Rafine Edilmi~~ (s. 34-35), dammuqum- "line" : ~yi (s. 35-36),
~vatrum- "excellent" : En Kaliteli (s. 36), zaku'um— "clean" : Temiz (s. 36), Copper of low purity :
Katk~l~~ Bak~r (s. 37), ara ba~l~~~~ alt~nda lammunum- "poor" : Niteliksiz (s. 37), massuhum- "dirty" :Kirli (s. 37), ~allamum- "black" : Siyah (s. 37-39), ~a masa'im- "which has to be refined" : Refe~ring to the shape of the copper: Balunn Biçimine ili~kin (s. 39) ara ba~l~~~~ alt~nda ise ~un-lar verilmi~tir; hassu'um "?" (s. 39-40), ki~rum- "Iump" : Yumru (s. 40), ~ahhirum- "small-sized" : Küçük Boyutlu (s. 40). ~abburum- "broken" : K~r~k (s. 40-41), ~a ~adu~su- "native copper" : Do~al Bak~r (s. 41-42), ~ikkum- "?" (s. 42-43).
Topony~ns with nisba-ending ot preceded by §a :nisba Son Eki veya Önüne ga Gelen Yer Adlar~~ (s. 43) ara ba~l~~~~ alt~ nda, balur~n geldi~i yerler konusunda ~u bilgiler verilmi~tir; Haburatayum- "from Haburata" : Haburata'dan (s. 43), lAtunuwayum- "from Igtanuwa" : Igtanuwa'dan (s. 44), Kunanamayum- 'from Kunanamit" : Kunanamieten (s. 44), Aa Nina~Aa-"fi-om Ninagga" : Ninagga'dan (s. 44), Aa PuruAhattim- "from Purughattum" : Purughattum'dan (s. 44), Aa mat Sawit- "from the country of Sawit" : Sawit Ülkesinden (s. 44), TapaAatuayum- "from Tapagatta" : Tapagatta'dan (s. 44), Ta/iritarayum, Aa Ta/iritar- "from Ta/iritar" : Ta/iritar'dan (s. 44-45), Tigmurnayum, ga Tismurna- "from TiAmurna" : TiAmurna'dan (s. 45), Aa Tuhpia-"from Tuhpia" : Tuhpia'dan (s. 45)„ k~~ WaAhania- "from Waghania" : Waghania'dan (s. 45).
Serap : Art~k (s. 45-47) ara ba~l~~~~ alt~nda, Assurca metinlerde geçen art~k'~n kar~~l~~~~ ke-lime, de~eri ve kullan~m~~ konusunda bilgi verilmi~tir.
Arsenical copper : Arsenikli Bak~r (s. 47-50) ara ba~l~~~~ alt~nda, arsenikli bak~r konusunda
ayr~nt~l~~ bilgi verilerek, Kültepe'de bulunan çe~idi e~ya ve silah~n yap~lan analizinde, art~k arse-nik oran~n~n çok dü~ük oldu~u vurgulanm~~ur.
Conclusion : Sonuç ((s. 50) ara ba~l~~~~ alt~nda ise, Eski Assur terminolojisinde bak~r~n ge-nellikle iyi ve kötü diye ikiye ayr~ld~~~ n~, ikincil olarak da yukar~da ayr~nt~l~~ bir ~ekilde anlat~ld~~~~ gibi, bak~rm kirli, siyah gibi nitelikleri belirtilmi~~ ve nereden geldi~i konusu özetlenmi~tir.
Commercial terminology : Ticari Terminoloji (s. 50) ara ba~l~~~~ alt~nda, Eski Assur metin-lerinde bara'um ve barr~ fum (s. 50-53) ve ka'unum (s. 53-57) fiilleriyle ifade edilen bak~r objeler hakk~nda ayr~nuh bilgi verilmi~tir.
Ingots : Külçeler (s. 57-60) ara ba~l~~~~ alt~nda, bak~r külçelerin biçimleri ve a~~rl~klar~~
ay-r~nt~l~~ olarak anlaulm~~ur.
Transport: Ta~~ma (s. 61) ara ba~l~~~~ alt~nda, Donkey and porters : E~ekler ve Hamallar (s. 61-63), Wagons : Arabalar (s. 64-67) The Sikkum: Sikkum (s. 67-69), Storage : Depolama (s. 69-71) konular~nda ayr~nt~l~~ bilgi verilmi~tir.
Gopper and bronze artefacts : Bak~r ve Bronz Eserler (s. 71) alt ba~l~~~n~n The coppers-mith : Bak~rc~~ (s. 71-76) ara ba~l~~~~ alt~nda, Kültepe (Kane~) ve Karum'da bak~rc~~ atölyeleri ve
ürettikleri çe~itli e~ya, tak~~ ve silahlar ayr~nt~l~~ olarak anlat~lm~~ur.
Textual and archaeological evindence of copper and bronze artefacts :.Bak~r ve Bronz Eserlere ili~kin Yaz~l~~ ve Arkeolojik Kaynaklar (s. 76-80) ara ba~l~~~~ alt~nda, Eski Assur metinleri ~~~~~~ alt~ nda Kültepe'de ortaya ç~ kar~lan bak~r ve bronzdan yap~lm~~~ çe~idi e~ya ve silahlar hak-k~nda verilen bilgi ile bu eserlerin bak~r ve bronz olup olmad~klar~~ konusunda yap~lan analizleri ayr~nt~l~~ bir ~ekilde incelenmi~tir.
On weights : A~n-hklara ili~kin (s. 80) alt ba~l~~~~ alt~nda çivi yaz~l~~ metinlere göre ~u konu-lar ayr~nt~l~~ bir ~ekilde anlaulm~~ur; The Old Assyrian weight-stones : Eski Assur Tart~~ Ta~lar~~ (s. 80-82), Weight corrections : Tart~lar~n Düzeltilmesi (s. 82-86) ve The Anatolian weight aban ma-tim: Anadolu A~~rl~k Birimi aban mati~~~ (s. 86-89).
Chapter 4 : 4. Bölüm; The trade : Ticaret (s. 90) ana ba~l~~~n~n The archival app~-oach : Ar~iv Kaynaklan I~~~~nda (s. 90-93) ara ba~l~~~~ alt~nda, Ar~iv kaynaklar~na göre Assur ile Anadolu aras~nda yap~lan ticaretin boyutlar~, ~u ana ba~l~klar alt~nda çok geni~~ bir ~ekilde ele al~nm~~t~r;
Adad-~ululi son of Kuskusum/S.u-Anim: Kuskusum/u-Anim O~lu Adad-~ululi (s. 93),
(s. 103-106), Geography of the copper trade: Bak~r Ticaretinin Co~rafyas~~ (s. 106-107),
Conclusion : Sonuç (s. 107) k~sm~ nda ise, Adad-~ululi'nin ar~iv belgelerine göre yap~lan bak~r ti-careti özetlenmi~tir.
Alahum son of Sukuhu~n : Sukuhum o~lu Alahum (s. 107) alt ba~l~~~~ alt~ nda, Participants: Kat~lanlar (s. 107-111), Procurement and sale of copper : Bak~r Üretimi ve Saum~~ (s. 111-117),
Geography of the copper trade: Bak~r Ticaretinin Co~rafyas~~ (s. 117-118), Conclusion : Sonuç
(s. 118) k~sm~nda ise Alahum'un ar~iv belgelerine göre Anadolu'da yap~lan bak~r ticareti özet-lenmi~tir.
Imdilum son of &~-Laban : ..u-Laban o~lu Imdilum (s. 119) alt ba~l~~~~ alt~nda, Participants: Kat~lanlar (s. 119-125), Procument and sale of copper: Bak~r Üretimi ve Saum~~ (s. 125-129),
Geography of the copper trade : Bak~r Ticaretinin Co~rafyas~~ (s. 129-131), Conclusion : Sonuç
(s. 131) k~sm~nda ise, Imdilum'un ar~iv belgelerine göre Assurlu tüccarlar~n Anadolu'da yapt~k-lar~~ yün, bak~r ve gümü~~ ticareti özetlenmi~tir.
Puzur-MS'ur son of Bar-kitt-A«ur : Bar-kitt-A4S'ur o~lu Puzur-Ms'ur (s. 131) alt ba~l~~~~ al-t~nda, Participants : Kat~lanlar (s. 131-135), Procurement and sale of copper : Bak~r Üretimi ve Satum (s. 136-138), Geography of tl~e copper trade : Bak~r Ticaretinin Co~rafyas~~ (s. 138-139),
Conclusion : Sonuç (s. 139) k~sm~ nda, Puzur-AUur'un ar~iv belgelerine göre yap~lan bak~r tica-reti özetlenmi~tir.
Usur4a-I~tar son of A.§4ur-imitti : A«ur-imitti o~lu U~ur-ga-Btar (s. 140) alt ba~l~~~~ alt~nda, Participants : Kat~lanlar (s. 140-143), Procurement and sale of copper : Bak~r Üretimi ve Saum~~
(s. 143-147), Geography of the copper trade : Bak~r Ticaretinin Co~rafyas~~ (s. 147-149),
Conclusion : Sonuç (s. 149) k~sm~nda da, U~ur-~a-I~tar'~n ar~iv belgelerine göre Assurlu tüccarla-r~n Anadolu'da yapt~klar~~ alt~n, gümü~, bak~r ve metal ticareti özetlenmi~tir.
Economic aspects : Ekonomik Yönden (s. 149) alt ba~l~~~n~ n Trade : Ticaret (s. 149-154) ara ba~l~~~nda, Assurlu tüccarlar~ n Anadolu'da yapt~klar~~ alt~n, gümü~~ ve kalay ticareti ayr~nt~l~~ olarak anlaulm~~ur.
The main copper markets : Ba~l~ca Bak~r Pazarlar~~ (s. 154-157) ara ba~l~~~ nda, Anadolu'daki ba~l~ca bak~r pazar yerleri tek tek verilmi~tir.
How profitable was the trade in copper ? : Ticarette Bak~r Ne Derece Karhyd~? (s. 157-161) ara ba~l~~~~ alt~nda, Anadolu'daki ünlü ticaret merkezlerinde balur~n yün, tekstil ve kalay fiyatlar~~ ile bu tür mallar kar~~s~ndaki de~eri örnekleriyle birlikte ayr~nt~l~~ olarak incelenmi~tir.
Chapter 5 : 5. Bölüm: The palace and the karum: Saray ve Karum (s. 162) alt ba~l~~~~ al-t~nda, The Assyrian position in Anatolia: Anadolu'da Assurlularm konumu (s. 162-165), The pa-lace asa buyer of merchandise : Emtia Ahc~s~~ Olarak Saray (s. 165-168), The bet karim o~- ka-rum- &Ece: bet karim veya karum bürosu (s. 168-170), The transfer of copper from the palace to the karum-office : Bak~rm Saraydan karum Bürosuna ~ntikali (s. 170-172), The karum-oflice and the ~itapkum-system: Karum Bürosu ve sitapkum-Sistemi (s. 173-176), The 'five per cent" or
me-tum hamS'at in PuruS'l~attum: Yüzde Be~~ veya Purufl~attum'da metum hanAat (s. 176-178) gibi ara ba~l~klar alt~ nda verilen konular, ayr~nul~~ bir ~ekilde aldat~lm~~t~r.
Conclusion : Sonuç (s. 179-182) k~sm~ nda ise, M.Ö. 19. yüzy~lda Anadolu'da Eski Assur Bak~r Ticareti adl~~ konunun amac~, üç ana ba~l~k alt~nda özedenmi~tir;
Metali~~~ hangi miktarlarda ve ~ekillerde ticaretinin yap~ ld~~~ n~~ ve Assurlulann kulland~~~~ terminolojiyi belirlemek.
~ç Anadolu Bölgesi'ndeki bu tür ticaretin amaçlar~ n~~ ve i~leyi~~ biçimlerini ortaya ç~ kar-mak.
Selected texts: Seçilmi~~ Metinler (s. 183-208) k~sm~nda, seçilen metinler ve çevirileri veril-mi~tir.
Catalogue of copper in Old Assyrian texts: Eski Assur Metinlerinde Bak~ r ile Ilgili Bölümlerin Katalo~u (s. 209) ba~l~~~~ alt~ nda, werium: Bak~r (s. 209-210), masium-"refined": Rafine edilmi~~ (s. 210-211), dammuqum-"fine" : ~yi (s. 211-213), watrum-excellent" : En kaliteli (s. 213), zaku'um-"clean" : Temiz (s. 213), la~nmunum-"poor" : Niteliksiz (s. 213-214), masffsu-hum-"dirty" : Kirli (s. 214), ~allamum-"black" : Siyah (s. 214), Sa masa'im- "which has to be refi-ned" : Rafine edilmesi gereken (s. 214), hassu'um-"?" (s. 214), ki~rum-"Iump" : Yumru (s. 215), ~ahhirum-"small-sized" : Küçük Boyutlu (s. 215), ~abburum-"broken" : K~ nk (s. 215), ~a sadu~~u - "native copper" : Do~al bak~r (s. 215), ~ikkum-"?" (s. 216-217), Haburatayum-"from Haburata" : Haburata'dan (s. 217-218), I~tunuwayum-"from I~tanuwa" : Istanawa'dan (s. 218), Kunanamayum-"from Kunanamit-" : Kunanamieten (s. 218), a NinaMa-"from Ninaüiia" : Ninassa'dan (s. 218), .~a Purufl~attim-"from Puru~hattum" : Puru~hattum'dan (s. 218), ga mat Sawit-"from the country of Sawit" : Sawit Ülkesinden (s. 219), TapaS'attayum-"from Tapa~atta" : Tapa~atta'dan (s. 219), Ta/iritarayum, sa Ta/iritar-"from Ta/iritar" : Ta/iritar'dan (s. 219), Ti~murnayum, Tismurna-"from Ti~murna" : Ti~murna'dan (s. 220), .~a Tuhpia-"from Tuhpia" : Tuhpia'dan (s. 220), ~a Wa<hania-"of Wa~hania" : Wa~hania'dan (s. 220), Serap : Art~k (s. 221-223), niggalum-"sickle" : orak (s. 223) gibi bak~r ile ilgili deyimlerin katologlar~~ verilmi~tir.
Appendices : Ekler ba~l~~~~ alt~nda, Appendix 1 : Value of commodities expressed in copper : Ek 1: Ticari Emtialann De~er Kar~~l~~~~ Olarak Bak~r (s. 227) ba~l~~~~ alt~ndaki konu, A- Metals and minerals : Metaller ve Mineraller (s. 227-228), B- Textiles : Kumaslar (s. 228-230), G Animals and slaves : Hayvanlar ve Köleler (s. 231-232), D- Agricultural Products : Tar~m Ürünleri (s. 232) gibi ara ba~l~ klan alt~nda sunulmu~tur.
Appendix 2: Moulds found at Kültepe : Ek 2 : Kültepe'de Bulunmu~~ Olan Kal~ plar (s. 233) ba~l~~~~ alt~ ndaki konu, 1- For ingots: Külçeler ~çin (s. 233-234), Il- For weapons : Silahlar için (s. 234-235), Ill- For i~nplements : Alet ve E~yalar ~çin (s. 235) gibi ba~l~klar alt~ nda anlaulm~~ur. Ayr~ca Kültepe'de bulunan kal~ plar hakk~ nda iki önemli çal~~ma yap~lm~~t~ r. Bunlardan biri Tayfun Y~ld~ r~ m'~ n M.Ö. 2 Binde Orta Anadolu'da Madeni Silah Üretimi, Ankara 1993 adl~~ dok-tora çal~~ mas~d~ r. Öteki de Andreas Müller-Karpe'llin, Anatolisches Metallhandwerk, Neumünster 1994 adl~~ kitab~d~ r. E~er bu iki eserden de yararlandm~~~ olsayd~, çok daha iyi ola-cakt~.
Appendix 3 : Copper and brolue objects : textual evindence : Ek 3 : Bak~ r ve Bronz Nesneler : Yaz~l~~ Kaynaklarda (s. 236-241) ba~l~~~~ alt~nda, yaz~l~~ metinlerde geçen bak~r ve bronz nesneler ile ilgili deyimler, alfabetik olarak s~ralanm~~t~ r.
Appendix 4 : Copper and bronze objects : archaeological evidence : Ek 4 : Bak~r ve Bronz Nesneler : Arkeolojik Buluntularda (s. 242) ba~l~~~~ alt~ nda, 1- Weapons : Silahlar (s. 242-244), II-Implements :Alet ve E~yalar (s. 244-245), III- Vessels : Kaplar (s. 245-247),Jewelle~y, ornaments : Kuyun~culuk, Tak~lar (s. 247-250), V- Ingots : Külçeler (s. 250) gibi ara ba~l~ klan alt~nda veril-mi~tir.
Appendix 5 : The Old Assyrian weights : Ek 5 : Eski Assur A~~rhk ölçüleri (s 251-253) ba~-l~~~~ alt~nda, Kültepe ve Bo~azköy'de bulunan ta~, kaya kristali ve kur~undan yap~lm~~~ a~~rl~k öl-çüleri verilmi~tir.
Map A: Geography of Old Assyrian activities in Anatolia : Harita A : Anadolu'da Eski Assur Etkinliklerinin Yay~hm~~ (s. 254), antik ve modern isimler ile birlikte gösterilmi~tir.
Map B : The Main copper deposits in Turkey (after MTA 1972) : Harita B : Türkiye'de Ba~l~ca Bak~r Yataklar~~ (MTA 1972'ye göre) (s. 255), haritada özellikle Orta ve Do~u Karadeniz Bölgeleri ile Ergani bak~r yataklar~~ gösterilmi~tir.
Bibliography : Kaynakça (s. 256-263) k~sm~nda, lusaltmalar ve yay~nlar, alfabetik olarak ve-rilmi~tir.
Indexes : Dizinler (s. 264) ba~h~~~ alt~nda s~ras~yla Texts : Metinler (s. 264-274), Akkadian words : Akkatça sözcükler (s. 274-275) Sumerograms and Sumerian words : Sumerogramlar ve Sumerce Sözcükler (s. 276), Personal names :Ki~i Adlar~~ (s. 276-277), Place-names : Yer Adlar~~ (s. 277-278), Subject index : Konu Dizini (s. 279) gibi ba~l~klar alt~nda çok düzenli bir ~ekilde s~-ralanm~~ur.
Çok titiz ve ba~ar~l~~ bir ara~t~rman~n ürünü olan The Old Assyrian copper trade in Anatolia: Anadolu'da Eski Assur Bak~r Ticareti, bugüne kadar bu konuda yap~lan çal~~malar~n en aynnt~l~s~m olu~turmaktad~r. özellikle Anadolu ve kom~u bölgelerde eski bak~r metalurjisi konusunda yap~lan arkeo-metalurji çal~~malar~~ ile Kültepe'de yap~lan kaz~larda ortaya ç~kar~lan buluntulardan da yararlanan J.G. Dercksen, yapm~~~ oldu~u dilbilimsel çal~~malar~n~~ g~klendir-mi~tir. Ayr~ca Kültepe kaz~lar~nda ortaya ç~kar~lan çivi yaz~l~~ tabletlerin bilim dünyas~na sunul-mas~~ ve bu tür karanhkta kalm~~~ konular~n ayd~nlaulmas~nda kullan~lmas~, bir ba~ka sevindirici konuyu olu~turmaktad~r.
Assurlu tilccarlar taraf~ndan Anadolu'da ticareti yap~lan bak~nn kökeninin saptanmas~na ili~kin çal~~malar, madencili~in be~i~ini yapm~~~ ülke olarak kabul edilen Anadolu'nun madenci-lik tarihine yepyeni boyutlar kazand~rmaktad~r. M.Ö. 1900 y~llar~nda metal ticaretinin hangi bo-yutlarda yap~ld~~~~ ve Assurlu tüccarlar~n kulland~~~~ terminolojinin belirlenmesi, en az~ndan ba-lunn nereden geldi~i konusunda yap~lan çal~~malar kadar büyük bir de~er ta~~maktad~r. Bu tür ticaretin amac~~ ve i~leyi~~ biçiminin ayr~nt~l~~ bir ~ekilde gözler önüne serilmesi ise, ticaret tarihi aç~s~ndan önemlidir. Bu yüzden J.G. Dercksen'in bu kitab~, M.Ö. 2. biny~l~~ ba~lar~nda Anadolu'da uluslararas~~ düzeyde yap~lan metal ticareti için çok önemli bir kayna~~~ olu~turmak-tad~r.
