Sahi fe 10
A K Ş A M
b o & IS m i m İ ç y ü z ü
Yazan
:SÜLEYMAN KÂNI İRTEM
—- Tercüme iktibas hakkı mahfuzdur —Tefrika No. 649
... ... !■■■■■■... ... ... .. ... ...■ Il. ll. l ... ... ... .„ „ IH . ... — W
B ire liflâ m m e s e le s i - “J a c k ,, r o m a n ın ın
neşri n e d e n ira d e ile d u rd u ru ld u ?
Sabah gazetesi evvelâ Papado- pulos isminde bir Rum tarafından çıkarılıyordu. Sekiz sene sonra Mihran efendinin eline geçmişti.
Kayserili Mihran efendi bir müddet Sanayi mektebinde bu lunduktan sonra Vakit gazetesin de mürettiplik, sonra Sabahta ser- mürettiplik etmiş, nihayet Papa- opulosu kandırarak Sabahı elde
{
tmeğe muvaffak olmuş, bu ga- te sayesinde balâ rütbesine ka- Ar yükselmiş, Ermeni patrikha nesine yüz bin altın teberrü ede cek kadar zengin olmuştu.O zamanlar Ahmed Mitat efen dinin (İttihad) ı, Filip efendinin
(Vakit) i birer kuruşa satılırken bunlardan daha küçük kıtada fa kat muntazam bir şekilde ve Şem- seddin Sami beyin başmuharrirli- ğile intişar eden Sabah gazetesi on paraya satılıyordu.
Sabah kamerî - hicrî tarih ile beraber bir de şemsî - hicrî tarih kullanmağa başlamışken bir emir ile bu sonuncudan vaz geçmeğe mecbur bırakılmıştı.
Takvimi Vekayiin on iki sene süren sükûttan sonra tekrar inti şarına görülen lüzum pek adî bir sebebe istinad ettirilmiştir.
1891 de hükümetçe (devlet dai relerinin mübayaat ve saire hak- kındaki ilânları gayri resmî gaze telere verilmekte olduğundan bah- sile zatı şahanenin vilâdeti günü resmî Takvimi vekâyiin neşrile ilânların bu gazeteye verilmesi) takarrür etti. Takvimi vekayi ye niden ve dahiliye müsteşarının ne zaret ve mesuliyeti altında intişa ra başladı.
Takvimi vekayi bu defa tertip ve tashihi ikmal edilip musahhih ve mautbuat müdürü tarafından imza, dahiliye tarafından da tabı na işaret olunduktan sonra basılı yordu. Bir gün daha 12 yaşında bir çocuk olan Felemenk kraliçe sine nişan verildiğine dair gazete ye bir irade gelir. Bu haber ilk çı kacak nüshaya geçecekti. îradei seniye tertip edilerek gazetenin resmî tevcihat sütununa sıkıştırı lır. Fakat acele ile (ita kelimesi
(hata) olarak dizilir.
Dahiliye mektubî kalemi mü dür muavinliğinde bulunan Fuat bey (on iki yaşında bulunan bir çocuğa nişan verilmekle hata edil diğinin Takvimi vekayi ile res men ilân olunmuş bulunduğunu) arzeder. Bunun üzerine Takvimi vekayi yeniden ve külliyen tatil edilir. (15 mayıs 1892) (1 )
Dahiliye müsteşarlığında bulu nan Reşit Mümtaz bey de: (Tak vimi vekayii iyi idare edemediğin den dolayı) Takvimi vekayi neza retinden olduğu gibi dahiliye müsteşarlığından da azl ile beş se ne menkûp kalır.
Bay Ahmed İhsan matbuat ha tıralarında Takvimi vekayiin il gasını ş.u sebebe atfetmektedir:
(Takvimi vekayi matbaamızın biraz ilerisinde Mahmut bey mat baasında basılıyordu. Matbuat me murları ile dahiliye müsteşarı Re şit Mümtaz bey her akşam Mah- mud bey matbaasında çalışırlardı. Sadrazam Kâmil paşanın
infi-( I ) Memşrutiyetin ikinci ilânında ye niden intişara başlayan Takvimi Vaka- yiin biricik olan tam bir kolleksiyonu Serkis Karakoç efendinin kütüphane sinden Cumuriyetin ilânından sonra hü- ’ •‘‘'metçe satın alınmıştır.
A dres tebdili için yirmi beş kuruşluk pul göndermek lâzımdır
Zilhicce 9 — Kasım 117
S. İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı E. 10,54 12,32 6,24 9,34 12 1,30 Va. 4,54 6.33 12,26 15,35 18,3 19,32
İdarehane: Babıâli civan Acımusluk Sok. .¿d 1 3 No.
AKŞAM
Abone ücretleri
Ecnebi Türkiye SENELİK 6 A Y L IK 3 A Y L IK I A Y L IK 1400 kuruş 2700 kuruş 750 » 1450 » 400 » 800 » 150 » —Posta ittihadına dahil olmayan ecnebi memleketler: Seneliği
3600, altı aylığı 1900, üç aylığı I 000 kuruştur.
şalinde - ilk dadaretindeıı ola cak - tebeddül hattı hümayunun da kullanılan (hasbelicab) tabi rindeki harfitarifin elifi sehven
(icab) kelimesinin elifinden son ra dizilir. Kelime (hasbelâ icab) şeklini alır.
Abdülhamid büsbütün aksi mâ nayı tazammun eden bu tertip ha tasından dolayı küplere biner; bir gece de Takvimi vekayi külliyyen ilga olunur; Reşit Mümtaz bey bir daha devlet memuriyetinde kulla nılmamak üzere azil ve azlinin se bebi ilân edilir.)
Kâmil paşa birinci sadaretin den (29 muharrem 1309/3 eylül
1891) tarihinde infisal eylemiş; Reşit Mümtaz paşanın resmî ter- cümei haline göre müsteşarlıktan ve Takvimi vekayi nezaretinden azlile Takvimi vekayiin lâğvi 3 mayıs 1308 - 15 mayıs 1892) tari hindedir.
Malî ve hicrî takvimlerin sene ve ay hesabına göre tetkiklerin den Takvimi vekayiin ilgası Kâ mil paşanın infisalinden sonra Ce- vat paşanın sadaretine isabet ediyor.
Buna göre Kâmil paşanın inli- şalinde bir (Elif, lâm) meselesi geçtiğini ve Takvimi vekayiin bu yüzden dahi muvakkat bir tatile uğradığını kabul etmek lâzım ge liyor.
Bay Ahmed İhsan bu hadise do- layısile (Serveti Fünuna) ait bir garibe dahi cereyan eylediğini ya zıyor ki hakikaten zikre değer; bu elif, lâm meselesi olduğu günün ertesi perşembe sabahı bay A h med İhsan Babıâliye çağrılır; matbuat müdiriyetinde müteşek kil bir komisyon karşısına çıkarılır.
mmmmmmmmmmmmmmsmmtiia
D iy a r ıb e k ir d e k i
e s k i e s e r le r
Diyarıbekir surları v e eski eserler hak kında tedkikat yapmak üzere mimar Se- dad ve M acid Kültür bakanlığı tarafın dan memur edilmişlerdir. Resmimizde iki mimar, kendilerine malûmat veren Ziya G ökalp mektebi baş muallimi Sü- leymanla bir arada Ulu camide tedkikat yaparken görünüyorlar.
O günlerde Serveti fünunda Al- fons Dödenin Sami paşa zade Se zai bey tarafından tercüme edilen
(Jack) romanı tefrika ediliyordu. Bay İhsan Serveti fünunun o gün kü nüshasını bu tefrikanın son fıkrasile (mabaadi var) kelimele rini kırmızı kalemle çizilmiş oldu ğu halde ortada görür; bu son fıkrada şu sözler vardı:
(Elde bir gazete lâzımdı; iş gö rüldükten sonra gazetenin kapa tılması kolaydı.)
Romanda bir gazetenin kapatı labileceğinden bahsolunuyordu. Demek ki Takvimi vekayiin ka panacağından haberleri olanlar vardı!
Bay Ahmed İhsana sorarlar: — Siz Takvimi vekayiin kapa nacağını nereden duydunuz?
Bu soruya gülmeli mi, ağlamalı
m ıydı? -- •
Roman ne vakit yazılmış, ne va kit tercüme edilmişti? Serveti fü nunun sahifeleri de elif, lâm hikâ yesinden 48 saat evvel bağlanmıştı!
Böyle bir soru nasıl irad edile bilirdi?
Bay İhsan izahat verir; komis yon işi anlar. Ancak sorular de vam eder; nihayet romanın dur durulmasına karar verilir; bu mü him mesele ( ! ) atebeye arzolunur. Sadır olan irade üzerine romanın neşri durur!
Bununla matbuat vakalarının takvimine garip bir yaprak daha ilâve edilmiş olur! (Arkası var)
imİM
15 T IP
Müsabakamız bugün
başladı
Müsabakamızı teşkil eden l 5 ka rikatür arasından birini bugün neşre diyoruz.
Bu karikatürler, dünya gazetelerin de tanınmış, meşhur mizahî tiplerdir.
Bunları gayri muayyen günlerde neşredeceğiz. Müsabakaya iştirak et mek istiyenlıer, 15 karikatürün neşri bittikten sonra, bunların arasından hangisini beğendilerse yalnız onu ke sip, isim ve adreslerde beraber, (A k şam gazetesi müsabaka memurluğu) - na göndereceklerdir.
Gönderilecek cevaplar için 15 resmin neşri bittikten sonra, kabul müddeti ilân edilecektir.
Bu müsabaka için .ayrıca kupon yoktur.
Gelen cevaplar birer birer bakıl dıktan sonra en çok beğenilen kari katüre rey vermiş olanlar ayrılacak ve sıra ile
100 kişiye
şu hediyeler verilecektir:
1 kişiye 20 lira 2 „ 10 ar „ 3 ,, 5 er ,, 5 ,, d er ,, 10 „ 3 er „ 25 „ 2 er „ 54
Meşhur I 5 tipten biri budur:
(Fransızca Le Journal gaaetesinden)
Taha Toros Arşivi
