A. O. Vet. Fak. Derg.
40 (2): 187-194 1993
NEVROLEPT ANALJEZİK ETKİLİ GVAIFENESİN (GLYCERYL-GVAICOLATE_
ETHER) VE TmOPENTAL SODYUM KOMBİNASYONWW'VN ATLARDA ÖNEMLİ
BAZI BİyoKİMYASAL PARAMETRELER ÜZERİNE ETKİsİ
Berrin Salmanoğlul Taşkın Özdemir2
Auswirkungen der neuroleptanalgesi5ch~n Kombinatton von Gaaic'}lglycerin-Ather (GGE) und Thiopenta! sodium auf Stoffwechscl des prferdes
Zusammenfassung: Die '-'mürgende Arbcit berichtet iiber die ııar-kotische TıVirkımgsdauer bei Pferdrn, die durch kombiniate Arıwendımg von GuiacolglyzerinA. ther (GG E) l/nd 7hiopentha 1 sodil/m gewehrleistet war. Für die ÜberwacllUng der Stof'fiveclısel wl/rde ein([J,ebiochemisclı~ Parameter (GIl/cose, Calcium, Kreatinin, Hamstofr, Gt'samt Bilimbin, Lipide, Choles-teriıı, Albumin) festgestellt.
[fııtersucht wl/rde von uııtnschiedlichen Alter, Gcsch/esclıt und Rasse
ı
o
gesunde pferde.ı
o
% GG E (100 mgi
ky,) Ili/d:>%
Thiopental sodium (8,4 mg jkg) Kombination wl/rde als schnelle Peı-fiısfon intravcnö::: aplizieıt. Die Tiere waren ca. 45 Minuten gegeniiber Selımce ..rd:::.enulIempfindlieh.Nach der Applikation dcr Naıkotika wurde Serum Gwlcsterinkon:::.m-tration signdikant höhn (p
<
0,05) gemessen. Bei den iibrigen Parameterwurde keine signifikanün Veraıu!enmgcn festgestellt. Fiir Rutingebraueh be; den pferden wird 10pro:::.entigeGGf.' und thiopental Jodium empholen.
Özet: Bu çalışmada atlarda /!,end aneJte::.;sağlamak amacı ile (iv) uygulanan Glisr!ril-G:ıyakolat- -f.'ter (GGE) ve thiopental sodyum koınbinas-yonımım metaboli.?:.maü:::erincetkisi araştırılmıjtn.
Çalışmada farklı ırk, ciJ;siyetVI'yaşta 10 adet at kullanılmıştır.
l1..ygu-lama
%
ıd GGF içeren Gu..yatal(.')00 ml, AUJcula/J) 100 mg Ikg dozda vc'%
5 TMopental sodyum (Pentothal -Abbat 10S-I g) 8.4 mg (kg dozda katılarak (iv) olarak gerçekleştirilmişti,-. Kateter aracılığı ile sağ vena ju/!,u-laristen Iıı::.!ıbirjmIü{)'on tal';:,ındaıDRulanmıştn. Sağlanan anestezi ortalamai Dr. Ar;,.~. Gör., Al: Veteriner Fakü1Lcsi, Biyakimya Anabilim Dalı. Ankara. 2 Uzın. Vet. lfck. Yzb., Cemlik Asker; Veteriner Aras. Enst. Gemlik.
188 BERRİ~ SAL!\lA:'\O(;LU - TAŞKI1\ ÖZDEMİR
45 dakikalık sürryi kapsamaktadır. Anes!e.:;:isüresince sağırman m£yorelaksas-yon /tn türlü şirurjikal müdahaleye i::..invermektedir.
Metabolik değişimleri idemek iizere ölçülen kolesterol seviyesi önemli dere-cede (p < 0,05) artmıştır. Ölçiilen diğer parametrelerde (albumin, total bi-lurubin, kolesterol, kreatinin, üre) aneste::..isonrasında, öncesitil' göre istatistik olarak ön'Jmli bir farklılık (p
<
0,05) gö::..lenmemiştir.Giriş
Atlarda en güvcEli yör.tem olan inhalasyon anestezisi, tam bir ekipmar. ve tecrübeli personele gereksir.im olması r.cdeı'.i ile pratik ve ekoı'.omik değildir (2). Ülkemizde adarıı'. ger~el anestezi si içir. (iv) olarak kloralhidrat kullap.ılınakt::ı.dır. Fakat bslarda s.:'rtlik, ek<itasyo:'. ve toksik etkisi riski buluP.masl ı'.edeni ile, ayrıca yatırma i51emi için köstek ve persor.el kullar.ımı gerektirmesi, olumsuz yönleridir (3,3i).
Gliseral gayakolat (GG E) g-ibi propar.diol türevIeri seı'.tral etkili iskelet kası gevşeticilcrdir ve özellikle beyir., omurilik, subkortikal böl-gelerde, vücudup. değişik bölgelerine dağılan r.europ.ların implus ile-timid inhibe eder (13). Respirc.'~yonu sağlayap. kasIar üzerindeki dep-resif etkisi kuvvetli olm<"dığı içir'. kullanımı güvenlidir (4,34). İp.sanda ger.el ar.estezi sağlanmaslI~da ilave olarak kullanılmıştır (28), tetapj tedavisip.de uygulap.mış (29), çocuklarır. serebral felç tedavisip.da (30) ve krOl'.ik romatizma tedavisinde kullanılmıştır (38).
FDA (Food ap.d Drug Administiration) tarafmdan GGE'nin atlarda kas relaksasyomı sağlamak içiı'. kullanılması uygur. görül-müştür, fakat ir.<;arıJar tarafından eti tüketilen hayvaP.larda kullanıl-ması öP.erilmez (2).
Gliseril.-gayakolat-ctcr (GGE) ve Thioper.tal sodiuın kombinas-yor.u bir alterr.atif olarak ir.celenmiştir. GG E, klip.ikte bir analcptik olarak 20 yılı ?Ş2.P.bir süredir, Avrupa ve Amerikada kullap.ılmıştıl"
(33). İr5al'.da (6) ve hayvar.larda (:),26) GGE ve diğer ar.csteziklcr-le kombir.asyonu iıı..cclep.miştir. GGE'r,il'. özellikle adal'da kullar.ımı, .>aha şartlarında kullar.ılması ve yatırma eSP.asır.da büyük kolaylık sağlaması, esaSlI'.a daYdr.ır. Ayrıca ucuzdur ve ir.halasyon ancstezisi için gereker. ekipman ihtiyacı yoktur. Bu kuııap.ım kolaylıkları yaEIn-da, tek Ixı.;;ır.a yeterli anestezi süresi ve d(~rinliği sağlay?m,'.dığı için, çoğur.lukla thiob,~rbituratlarla kombiı'.asyon haliı"'.de kullal'.ılrnası tercih edilir (19, 31, 36). ÖI'.ceki yıllarda yapılaı'. çalışmalarda (28),
ATLARDA Öi\"EMLI BAZı llİYOKİlvn-A,)AL PARAMETRELER lll?
serum fizyolojik ilc hazırlar.a!"., ';;, .'j'lik kvulozla kombi!".c olarak kul-lanıldığı!".da, ö!".emli clerecede hemolizc yu! ;\çmıştır. ıkı çalışmalar sonucuP.cla, il'.sar.dJ. kullal'.ılacak GG E kor.sal'.trasyoP.unun % 10 dan yüksek olmaması gerektiği gösterilmi~tir (28:,
Ap.estezik maddelerin metoboli;;:c edilmesi ve vücııttar'. böbrekler yolu ile uzaklaştırılm".sıı,ı tcı.kip etmek yöp.ürı.deı'. kar.da üre seviyesirj belirlemek ör.emli bir kriterdir (2), Y ,~pılar'. çalışmalarda üre siklusu ve biluruLirı. lıağlar'.maslI'.d2. ör.cmli gecikmeler olduğu sapte.l,mıştır(2).
Bir stres faktörü obı'. ar:ı'stezi (19) aracılığı ile artar'. adrerı_al aktivite protei!'. kulL'.i'.IInI!'.1 artırır, ~;();'.UÇt,l.total proteiı: ve dbumir. miktarb.n o.,:alır. AyrıG\ gtT.iş adamcl" hcl' türlü ()])(T,ı.syor~da s(~rum dbumirı. düzeyi düşmüştür. (9), Stres :,or.unı <,.rt<'.r.('.dreı'.dir~
st'vİyesi-Ll' pa,rdd ol?rak s('J'um kolesterol ve kolesterol est.erleri de aı tar (21;,
Sahada, özeilikle ;'.tkre1<,. GGE kullap.ılTIl pratik çözüm getirme-sir.c rağrneı: yüksek kor5ar.tr;.,syol'.ul, hemolize yol açması r.eder.i ile gerekli bs rchksasycr.lt s,ı.ğlaınak içiı\ mümküı'. claı'. cr. kısa sürede, Ci: fazla miktarda \'c düşük kor:sal'.tra.syoI'.da solüsyor.u (iv) uygula-mak zonır.luluğu doğar. Atlarda. heınolizl' yol açar'. GG E konsar'.tras-yonuı'.uı~
%
10 vc%
20 arasmda olduğu belirleı:miştir. Aynı zama!'.-di', GG E solüsyoJ:una ekskstroz, glukoz, levüloz eklel'.diğiı'.de, oluşa-hilecek hemoliz şiddetir.iı: azaldığı gösterilmiştir (IO).Bu çalışma ilc ,'.tlarda ekonomik ve güvedi bir ,>.r.estezi sağlamak için kul1acılan %) iO konsaT'.trasyoP.da GC E+ 8,1 mg /kg dozdaki 'flıioper.td sodyum kombiEasyonunUl: scrumda. bilirubiı'., üre albu-min, kreat.ir.iı~, kolestnol ve total lipid düze)'lcri üzeriEC etkisi olup olmadığıı~ın araştırıl ması amaçları. mıştır.
Materyal ve l\1ctot
Bu çcdışl11mla değişik ırk ve yaşlarda, h(~r iki ciı'.siyettel'. toplam
ıo
at kul1aı:llmıştır. Ar:l'stczi sağlamak üzere Guaifer.esiı~ (Gujatal-Aescııh,.p,%
10) ile Thioper.tal Sodyıım (Per~tothal-Abbot; 0.5--1 g), serum fizyolojik (Baxtc!',%
O ,9::, pt'rfüzyoı~ cihazı ve ir.tra venüz kateter (A1Jboacath--Abbott, 16 G) kulhmılmıştır.Aı:estczi u.ygulaı'.a.cak (l.tl.'.i' 24 s,'.at boyunca a\~ lJl!';",kı1mıştır. A-P.cst.czi uygular.masır.da1'\ 1 saat ÜP.CC\T aı'.l'stezi SOITası at ayağa
kalktıkte'.r'. 1 sa,l,t sonrasır.da kaı'. alııı.mış \'e kısa sürede serum ayrıla-rak total bilimIJip., ".Ihumir:, tot('.1 lipid, krcatir~in ve üre analizleri için.. ISoe'de kOrlU'.mll~tur (27),
190 BERRİi'\ Si\LyrA:\'O(;LU - TAŞKIN ÖZDEMİR
Kullal'.llar: Metodlar:
Serumd:1 kolesterol düzeyi Leffler YÖP.temip.egöre (24) bclirler'.-miştir. Total bilirubic düzeyi Mdloy ve Evelyp. ::\letodıı (25), total lipid miktarı Kur.kd metodu (23), kf(;atir.ir'. düzeyi jaffe reaksiyonu
(18), albumin miktarı Mikrometod (29) vc serum üre düzeyi modi-fiye Gentzkow' metodu (I) kuııap.ılarak belirler.miştir.
Ar.estezi ör.ccsi ve so:-.rasır.a ait kar: parametre değerleri arasıı'.-daki farklılığır. ör.emliliğir.i belirlemek i<,:ir:eş yapma :w.alizi yör.temi uygulanmıştır. (8).
Bulgular
Ortalama i00 mg (kg GG E \"("8,4 mgjkg thioVT'.tal sodium uy-gular.arak, yakl:'.şık 45 (L\ika süreli şiruıjikc.l ar.estezi elde edilmiştir. Anestezi uygulamasır.d".r. i S:1at önce ve sor.rasIP.da alır.al'. k?ı'. ör-r.eklerir.de ölçüle)~ p?rametrcler istatistik ol".r;'.k değerleJ~dirjlip, Tab-lo i'de verilmiştir.
Tablo i. Anestezi öncesi ve sO:1r:ı.~ınd;ı değerlendirilen kan parametrelerinin ortalama, sundart S;ıı)ma ye p değerleri
ÖI,;ülcn
Parametreler Anesteziden Önce Anesteziden Sonra
n Sx n x Sx r
Toıal Bilinıbin LO 0.737 O.I:)~ 10 1.381 0.550 Önemsiz
Kreatinin 10 1.56 o.m LO 1.55 O.i i 7 Önemsiz
Albumin LO 0.094 LO 4.21 O.i7 i Önemsiz Total Kolesterol Total Lipid Üre LO 8:>.31 LO 37.2 8.17 15.1 4.75 lO i 1~.8 LO 342.8 LO 36.4 ı5.rı 4.97 0.026* Önemsiz Önemsiz :_---'----'---'--- _.-.:._-_-.:..--_:..-_-_..:...
Sapta'-.arı. pa',>.metrderdeı'. Y:'.kızc:!. k,)k~;terol :;cviyckrir.de
gÖ'l-lener. değişme istc.tistik olarak öı:emli bulur.muştur. Kolesterol orta-lama değeri p < 0,05 derecesinde artma göstermiştir. Total
XLLARDA ÖNEMLİ BAZI BiYOKi~1YASAL PARAMETRELER 191
tst,~tjstik olarak ör.cmli !:;,lluElll<'.ll11Ştır. Diğer parc\metrclerdt' (krcatiLin, albumir., total lipid ve üre) ölçüler'. ort"Jama değerler is. tati~tiki değerleEdirmede öLenıli değildir.
Taırtlşma ve Sonuç
Ar'.estezik madde olarak thiojlcl'.td sodyuımır'. kullal'.ılması kalp ve soluP.um yetersizliği. gibi hayati ör.eın t3.şıyC'.r. yar: etkileri yeı.r.ır.da yüzeysel bir ,I,p.czsl':zi s(f.ğlamakt;'.dır. (2) GGE is(~etkili bir miyorcl-aksarı. maddedir. fakc.t yeterli duyn kc.ybı s~',ğ!?,yamaz. Her ~kisi kombir.asyür~ haliı'.de kullö,p.,lır:ia thioper.t2.l sodyumurı. ar.estezik etkisi UZ2,r ve kalp, solur'.um si~tcmi üzeriEdeki olumsuz etkisi ortadar. kalkar (Lı, 20). Yalı'.ızca GGE'Lir.
<;;, .')
ve%
33,3 k()r~saı'.trasyor.1a-nl'.lp. aı'.estezik madde 012.1'?-.kkullanleY. bir çalişmada (12), \.I.ygula-nan%
5 kor.saı'.trasyor.und?ki GG E 'I'.ir. serum p,ı.ramctrclerirı.de, herhaı'.gi bir cl('ğj~ikliğC' yol <:t(;'m,\c\ığıgöstcrilmisti r.Fakat
%
33 .3 kOI'.sar.tra.syoı~U iv uygulandıktaı~ ~)Odakika sor.ra önemli miktarda ver.öz hemoliz gijstcrmiştir. İntravasküler olarak gelişeı~ hemoliz, gerekli scdasyoI'.u sağlamd;. üzere uygulaı:.<!.p. fazla . miktardan do!a yı değil, doza bCl,ğlı olimık gelişmektedir (19).çalışmamızda kullanılan %) iO kOl:sar.trasyol'.undaki GG,E so-lüsyoJ1.U1~un olıı~tura bileceği hernolizi belirlemek üzere serum tot".! biliru bil'. seviyesi ölçülmüştür. /I,.p.este:zi SOT'xasl biliru bir. miktarında gözIcr.cp. utma eğilimi istatİstik değerler.dirmede öı:emli değildir. . Budurum bireysel farklılıklardar'. doğan clalgala;o.malarır. istatistik hesap dı~ır.da tutulmasır.dan kayrı.akları.maktaelır. Birçok araştırıcı tarafmdan
%
i(j'ela!: yüksek ol{l.E GGE koı:sap.trasyoı'.uı~urı. hernolize yol açabileceği bildirilmektedir (3,4,1,37).Ölçülcı~ pa.r<l,n~drcler af?,slI'.d<ı toed kolesterol seviyesiı:dc önemli artış (r < 00,5) beıirlenmiştir. Ar.estezir.iI'. atl;:ı.rda stres faktörü olduğu (1 ~)) ve stresii: genel ohırak 1ı<',yva,I'.I2.rcL,total kolesterol ve kolesterol esterlnir.de artış" r,edeı: olduğu bildirilmiştir (22::. Diğer yar.dar. baskı altıp.da kahn org<'.nizmad,ı. artar. katcşolamider cA:\1P
ara,cı!ığı ile trigliserid-li paz cı'.zi miLi akti\'e ederek trigliseridlerir. )'ıkımır.a l'.ecleE olduğu bilir.mektcdid21). Serum total lipid düzeyinde anestezi öl.ccsi ve sonrasmda istati~;tik olarak ôı:cmli bir f~rklılık sap-tar.maması, lipid meti'.bolizmasıı,ı etkileyen değişik enzim sistemlerin-den (21, 22) kaynaklaı'.<ı.bilir.
192 BERRL\ö SALMA:\O(;LU '., TAŞKI~ ÖZDEMİR
Gliseril-gayakolat-etcr (GGE) subkortikal ve spinal bölgelerde vücudun çeşidi bölümlerir.l ir.ervc ed ep. sir.ırkri dcpresyona uğratarak, iskelet kaslanp.da rel2.ks<l.syo,~\'C b.lp atıın sayısıp.da azalmaya I'.eden olur (13). K?p. doh?~ım hızır.cla ve k2.1p atım sa.yısmda meydana gel CI'. azalma dolayısıyla birikıc:bilcrı.cı, öp.emli metabolizma ürüp.ü olarak üre bildirilmektedir (9).
Diğer taraftarı. ç?lışmaınızda kullap.ılaı, ar.rstezik kombip.asyo-p.ur.un yol açabileceği böbrek tobikasYOl'.un1] belirlemek amacı ile
serum kreatidI'. sedyesi ölçülmüştür. Olçüleı'. kreatinip. ve üre düze-yip.de anestezi ör.cesi ve sor.rasır.da öp.cınli bir farklılık saptar~ma-mıştır. Birçok aı,estczik maddcck olduğu gibi thioper.tal sodyum sup-ra-optikahipofizial si~;t(~miuyararak ar.tidiürctik hanna!'. salmımınI artırarakoligoüri oluşturur (17). Kaı~ volümüı:de buı,a bc.ğlı olarak gelişen artma, ar.estezi r.eder.İ ile metoabolizma ürür.lcri olarak bi-lir.en üre ve kreatir,in kor.~ar.tn'.syoP.11yükselmiş olsa bile, dilüsyon sonucu istatistiksel yör.deI'. öı,eınli bir farklılık göstermeyebilir.
Adal'da promazin (lG) ilc sağlanan aı'.cstezicle ve yip.c adal'da halotap. gibi alfa-ıitik etkili ar.esteziklerir. kullar.ımıp.da plazma pro-teirlerip. de azalma (14) gözlenmiştir. İı'.sap. (32) ve köpeklerde (ll) neuroleptap.algezik etkili maddeleri!'. kullar.ıJmasır.dar. soı,ra artan plazma hacmir.e pareklolarak sıc:rum total protcil'. ve 2.Jbumin düzey-lerip.de azalma olduğu belirler. miştir. Fakat bu çalışmada ilaç uy-gulanmasıp.dan 1 saat sonra alır.an kar. serumunda albumin miktarı önemli birdeğişme göstermemiştir.
GGE ve thioper.tal sodyum kambip.a~'yOl'.u atlarda, operasyon için arzu edilen miyorelaksasyOl'.u sağlanmıştır. Ayrıca uygulama ko-laylığı sağlaclığı için sahada kullar.ımı eSP.aliında gerekli olan cihaz ve ekipman ihtiyacıcı ortadan kaldırır. Yletabolizma üzeıip.de kalı-cı veya bir süre etkili olan olumsuzlukları bulunmamasından dolayı kliniktc rutin olarak uygulanması herhangi bir risk faktörü ta5ıma-maktaciıl".
Kaynaklar
ı. Arnio, }.S. (1964). Cli'.ical Chemıstry. Liıtle Brown and Co. p. 155.
2. Bootb. H., and Mc Di»nald, L.E. (1988). Vetcr:,,,,.' Pharmacology at/d Thmıpeuti"s. 6th. cd., lo",a Sıatt: L'niversity Prcs,jAmcr.
3. Brauwer, G.}. (1985). Pratical guideli1li!s for the cot/duct of,{ıeld anestlıesia in tlıe ham.
ATl.ARDA Ö;';'EMLİ BAZI nIYOKtl\lYASAL PARA1\-lETRELER 193
4. 8rauwer, G.J. (198.i). lise of guaiaeol glyceryne etlıer in clinical anaesthesia it. the /ıorse.
Eqııine vet ..J. Ii: 133-.131;.
.l. Copiand, V.S., Hlldebrand, S.V., Hill, T., and Wong. P. (1989). Biooi pressure respolise to toumiquel U.fein anest/u:ıi::.edhorses..J. A. V. 1\1. A., 195 (8): 109i-1103.
6. Crone- Munzebrock, A. (1953). G(yeeryl -Gıı£liacolalt: a ı;oluable adju"et to mıaest/ıesia ir. Surgery -Chirug. 24: 263-266.
7. Davis, L. E. and Wolff, W.A. (1970). PILarlııaeokitu:liesand metabalism oj gfyec'J'l guaia-colale in ponies. Am.J. Vet. Res., 31: 469-473.
8. Düzgüneş, O., Kesici, T., Gürbüz, F. (1963), Ismtisıik metodları, i. A.O. Ziraat Fak. Yayınları; 861. Ders kitabı: 229. A.O. Bas:mcvi, Ankara.
9. Finco, D.R. (1980). Kidne.Y f<imelior/ .ln: Clinical Chemistry ol Domestk f\"imals edt. J.J. Kaneko, Acaılcınic Pres.-, l\:cw York, p. 338-394.
10. Fritsch, R. (1965). Die Eigr.ulig tk, Gııaiakolgly::.eritıathers zum medikıımeııw.ıon Ablegeli vali Pfird uııd Riııd ~ıır Daııerrelara!ioıı iıı der Tefaııııstltera/,ie. Zbl. V ct. 1\-led. A., 12:
,l15-'12e.
11. Fritscb, R. and Van Zylen, A.L. (1966). Neııroleptar.algesie Typ LI bdm Huııd wıd mr EiııfluB aıif Nierenfmıktioıı uııd Blııt~llSammensef:U1lg. BerI. Münch. TierArztl. \"sehr., ii:
1.10-157.
12. Garner, H.E., Roshorogb, j.P., and Amend, j.F. (19652). EJftcts of glyeeryl guaiaco-late on eerlaiıı serum, plasnıa m, cellular parameters itz Poııies. V ct. med. Smail Ainim. Clin. 67: 408--412.
13. Gasthuys, F., Vanelamme, R., De Moor. A., De Meuricby, W. (1989). Haeıııodyııa-mic, membolie o/ıd p/ıysical responses to a nCILroleplanalgesic.efyccryl eombir>atılm itı Itorse. Vet.
Res. Comm. 13: 1 13- 126.
14. Glllepie, J.R., Schaltn, A. W., and Tyler, W.S. (1975). Hematologic respolise of the Iwrs. to geııeral anesı/usia: il revicwand a tu:w data. Proe. 1 th. Int. Symp, Eq. hemat. 490--496.
15. Goday, A.P., Rose, L.C., and maldonado, R.j. (1983). Anesıhesia erıMvCltOSaen
equi-/l7Siııducida can glycerylx guaiaeolaıo] ıhiopell~l sodieo•. h. Cs. Vet., 3: 82-87.
16. Gotb, A. (1981). Pharmaeology qf general ar.esthesia. in: :\.fcdieal Pharmaeo1ogy Principali arid Coneeps., The C. V. Mosby Company. St Lois, Toronto, Londor.
17. Hall, L.W. (1971). T/ıe aııcsth.tie agents in: 'Vright's Veıerinary Anacsthesia and Anal-gesia. p: 201-232, Hailliere Tindall, London.
18. Henry, R.J. (1964). Clinical Chemislry: Prineiples a/ld Ttc!lIlies, XC\\' York, Horgeı' and Row, P'ıbliseher, pp. 237-.302.
19. Jackson, L L., LundvaU, V.L., (1972). Effeets ofglyce~),r guaiaeolatc-thiam,>'lal sodiwl! solutian Ol. respiraloıy JunctiJ71 aııd 1'OriOllshem~tologie Jaetors oj the Iıorse.,.1. A. Vet. 1\-fed. Assoc. 161 (2): 161-168.
20. Karimi, A. (1957). Comparisaıı qf 'he ifftcls oj /;L'oslcts oj atu:sthetie agents and pastııre on respiratory rale, Ileart rate, pH, blood gase aııd acid base statııs in the /!Orse. Br. \'et. J., 143:
19ı BERRİl\ SALMANOGLU - TAŞKIN ÖZDEMİR
21. Kissehaeh. A.H. (197-1), "Slress" hanıınııes aııd lil,id melato/i.<m. ProCoroy. Sac. ~Iccl. 67: 66',-667.
22. Kriesten,K., Murawski, U., Egge, H., Fiseher, W. und Semmel', H., (1978).
StreHbeding'le Vcrriııd~nmgeıı dcr liı,id- Ilmi Fe!!s,1urclııııslel im S//rIlJII1:071 S!iemı Zbl. Vet.
med. A. 25: 207-22 i.
23. Kunke!, H. G. and Ward, S.M. (le),~O).J. Biol. Chem., 182: 597.
24. Lef£ler, H.H. (1959). Esıimatioı? of cholesl,ı;1I11il• .<enıı/l. Am ..J. Clin. Path., 31: 310. 25. MaIloy, W. T. and Evelyn, K.A. (1937). 1Jctermiımlioıı of biliw!;iıı willı l,lıoIDe/ccll fe
colorimcler . .J. Biol Clıcm. iı9: 480.
2G. Mc. Carty, J.E., Trim, C.M. and Ferguson. D., (1990). Pro!oııgatiOlI of a/lDsıhesi"
witlı X)la:::ine, /.pto'ımine, and gııiaileııesiıı iıı hOTSes;: 64 cases (19ll6 1989) . .J.A.V.~'I.A., 197 (ız;: IG'IG--16')0.
27. Merek, E. (1974). eliııical L"bnratory II th. Ed. Darmstadt, r.ermany.
28. Mostert, J.'\,. (I963). Obserwlion 011 tlıe lzemolytic actioi~l' ~iguaincol gl.yceryl ether. Brit.
J .. \nae:sıhesia. 35: 461-464.
29'. Natelson, S. (19G3). Microıcc/liquô o{Cliııiml e/lClnislry. 2 nd. cel. I'p. 34C .. Charles C. Th"ınas Publisher Springfit:kl, Iliinois USA.
30. Newman, M. K., -Penoly, G.V., Godstein, A.S. and katzen, G.D. (19':i6). The use
~f resyl as al' adiııı/ct iı; ıhe tren! mimt ~f cerebralı)(/I~y. Ani ..1. Plıys. ~1t.d., 35: 16G- 169. 31. Roherts, D. (1968). Tlıe role ~f g/pcCl)'1 gııaiflcolatf in a b"lflecd e'lUiM aıu:stlteıic. VM!
SAC, ::il: 1')7-160.
32. Rudolph, P .• Haug, H. and Weis, K.H. (1972). Der Eüflu Bvon Halotltaı.eııarkose u/ld
NeurolelJlaııalgcsiae fltıf eiııige clı,mise/ı, /ii/d CQr/IILfmlare Besl<1l1dleilcdcs Blu!es. Anesthesist., 21: 71182.
33. Sehatznıann, U., Tsehudi, P., Held, J.P. und Muh1ebaeh, B. (1978). An
ilıvflS-tigatioıııiftlıe aotion and hacmolytic efftc! of glyccryl guaincola!e. Eqııine. Vet. J., LO (4)- 224-228.
3.1. Sebebitz, H. and Tranieke, R. (1964). <ur SediaU/ıg und Narkoze beiııı Pferd. BerI.
Münch. Tierarzt!. Wschr. 77: 93-97.
35. Simensen, M.G. (1980). Cflleium, Plwsphortls and ivfngııes;uııı Mctabollsm. in: Clinical
Biochcmstry at Domestic Animals Pr"" , l\ew York., p. 576-535.
36. Tavernor, W.D. (1970). Tminf/umce ~f guiacflcol glyceryl eıher or cflrdiovascııler aııd rcs-piratory fwtCtio/l in the horse. Res. Vet. Sci., i i :91.
37. Taylor, P. (1983). Field annestlıesiil in the Imse. Vet. Re. in I'r3cıicc Supp!., 5: 112-119.
38. Tillis, H.H. (1963). Use oj musele relnxnııt-solicyl"te combiı;ati~1l in cltroııi, rheumntir disease.
