Yergide g id i ‘balon lar’
► Can Yücel, Doğu’daki manzum
yergi geleneğinin yaşayan son
halkasıydı. Bu yanıyla Sadi’lerin,
Fuzuli’lerin soyağacmda yer almalı.
SADETTİN DAVRAN____________________ Can Yücel, “binyılın son güneş tutulmasını”
göremedi. “Şiir göklerde uçan nazenin bir balon
değil; o balon çoktan patladı” demişti. “Benim için şiir, akıl ve heyecan meselesidir, insan beyninin yüzde 10’u bilinir, gerisi meçhul kıta. Şiir beynin işlemeyen yüzde 90’ım harekete geçirmektir.” Böyle düşünüyordu.
Can Yücel öfkeli bir şairdi. Bu yanıyla
Sadi’lerin, Fuzuli’lerin soyağacmda yer almalı.
Ama nefesi, kendisi ne derse desin “şürinin
nazenin balonunu” yeterince yukarılarda tutu.
Doğudaki manzum yergi geleneğinin yaşayan son halkasıydı Can Yücel. Ama ne yaptıysa şiirindeki naif baloncukları gizleyemedi. Bütün iyi muhalifler gibi Can Yücel de önce iktidarı tanıdı. Babası onu etkiledi. Erken yaşta şiire başladı... Ama Can Yücel’in şiiri birden çok sayıda düzlemde yol aldı. Can Yücel şiiri bir dil olarak kullandı. Dili incelenmeli. Belki de bir
“lügatçesi” yapılmalı. Can Yücel’den kalan
külliyat, Türk dilinin en kendine özgü
damarlarından biri olarak incelenmeli. Yücel’in inişli yokuşlu, keskin virajlarla dolu Türkçesi okuru nasıl rahat ettirir? Okurla Yücel nasıl olur da kol kola girer? Can Yücel şiirin yanı sıra çeviri ile de uğraştı, şiirine güncel politikayı sokmuştu. Ama ne uzlaştı, ne de “damdan
dama” atladı.
Can Yücel, gerek şiiri gerekse kişilik özellikleri göz önüne alındığında, tekil bir kimlikti. Yeterince tanındığını sanmıyorum. “Şür seven
Türkiye” belki de onu bundan sonra tanıyacak.
i
i ? ' î
Şiiri birden çok sayıda düzlemde yol aldı.
Türkiye Can Yücel’den sonra elbette şiirsiz kalmayacak. Ama “Can Yücels’izlik” kolay giderilecek bir eksiklik gibi görülmemeli. Güneş tutulması pek sık görülmese de galaksilerin milyarlarca yıllık yaşamlarında sıradan sayılacak bir doğa olayı. Ama tutulmalar hâlâ yanıtı bulunamayan bazı soru işaretleri barındırıyor. Bense tutulmanın yeryüzünde en iyi izlenebildiği ülkenin Türkiye oluşuna şaşalım mı şaşmayalım mı tereddütteyim.
