I
ÖZET
Bir ülkenin gelişebilmesi için yeterli sayı ve nitelikte yetişmiş insan gücüne gereksinimi olduğunu ve bunu sağlamanın da o ülkenin eğitim sisteminin verimli biçimde çalışması ile ilişkili olduğu belirtilmektedir. Bunun için bireyleri çağdaş dünya şartlarında yaşıtlarıyla rekabet edebilecek düzeyde yetiştirmenin gerekliliği ortaya çıkmaktadır (Sarı, 2003). Teknoloji alanında yaşanan hızlı gelişim, toplumları sadece sosyal ve ekonomik olarak yeniden yapılandırmamış, aynı zamanda eğitimin bir ürünü olarak nitelikli insanda aranan özelliklerin de yeni baştan tanımlanmasına neden olmuştur (Sünbül, 1998). Ancak ülkemizde Bilgisayar Destekli Öğretimin başarıya ulaşmasında önemli role sahip öğretmenlerin BDÖ konusunda yeterince donatılmadığı için BDÖ uygulamalarında istenilen sonuçlar her zaman alınamamaktadır..
Bu araştırmanın amacı Eğitim Fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin bilgisayar destekli öğretime (BDÖ) ilişkin görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından analiz edilmesidir. Araştırmanın evrenini Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi oluşturmaktadır. Bu evreni temsilen Küme örnekleme yöntemi ile adı geçen fakültedeki ana bilim dallarını temsil edebilecek sınıflardan 674 öğrenci seçilerek katılımcılara BDÖ’e yönelik 24 maddelik bir anket yöneltilmiştir.
Araştırmanın sonucunda araştırmaya katılan kız ve erkek öğrencilerin Bilgisayar Destekli Öğretime ilişkin görüşleri arasında farklılık olmadığı, ancak öğrencilerin mezun oldukları lise, mezun oldukları lisede aldıkları bilgisayar dersi sayısı ve bilgisayar kullanım düzeylerinin BDÖ’e ilişkin görüşlerini olumlu yönde etkilediği ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler: Bilgisayar destekli öğretim (BDÖ), öğretmen adayları ve
ABSTRACT
Well-educated people are not only needed for the improvement of a country but also a necessity for its educational system to work efficiently. Thus, individuals should be skilled enough to compete with their generation in the conditions of the modern world (Sari, 2003). The rapid development in technology has restructured both the society and the economy. It also resulted in the redefinition of the abilities expected from a well-qualified person (Sunbul, 1998). To provide these qualifications successfully, computer applications should be adapted into education.
The aim of this study is to analyse the opinions of the students who are enrolled in education faculty about computer assisted instruction in terms of different variables. Sample of this study included undergraduate students from the Education Faculty at Selcuk University. 764 selected from each each undergraduate program was formed. The questionnaires which were developed by the researcher and included 24 items were administered to the students participated in this study.
Gender difference was not found among the participants on any of the survey items. The high school the participants graduated from, the number of computer classes they took in the high school, and the level of their computer use were positively correlated with their attitudes towards CAI.
Keywords: Computer assisted instruction (CAI), pre-service teachers and attitudes
III
ÖNSÖZ
Teknolojinin gelişmesi, öğretme ve öğrenme süreçlerinde büyük değişiklikler meydana getirmektedir. Öğretim süreçlerinde bilgisayarın kullanımı gün geçtikçe daha çok artmaktadır. Bireylerin çevresine ve olgulara yönelik görüşleri onların davranışları belirlemede önemli bir öğedir. Geleceğin öğretmenlerinin bilgisayar destekli öğretime (BDÖ) ilişkin görüşlerinin belirlenmesi gerekmektedir.
Bu araştırmada öğretmen adaylarının bilgisayar destekli öğretime ilişkin görüşleri çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmiş ve çalışmanın sonucunda öneriler getirilmiştir.
Bu araştırmanın gerçekleştirilmesinde çok sayıda kişinin emeği geçmiştir. Başta bu tezin tamamlanmasında büyük emeği olan, sürekli desteğini aldığım danışmanım Yard. Doç. Dr. Hakan SARI’ya içten teşekkürlerimi sunarım. Ayrıca beni yönlendiren ve motive eden kıymetli hocam Doç. Dr. Ali Murat SÜNBÜL’e; Yard. Doç. Dr. Erdal HAMARTA’ya ve arkadaşım Yard. Doç. Dr. Şemseddin GÜNDÜZ’e; araştırmaya kendi istekleri ile katılarak kendilerinden verileri topladığım Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğrencilerine teşekkürü bir borç bilirim.
Benim bugünlere gelmeme destek olan değerli anneme, desteğini hiç eksiltmeyen sevgili eşime ve moral kaynağı biricik oğlum Ali Osman’a çok teşekkür ederim.
Altay Subutay KAYA
İ
ÇİNDEKİLER
ÖZET...I ABSTRACT...II ÖNSÖZ...III
İÇİNDEKİLER... IV
TABLOLAR LİSTESİ... VII
BÖLÜM I: ALAN YAZIN...1
1.1. Giriş ... 1
1.2. Bilgisayar Destekli Öğretim... 4
1.3. BDÖ Uygulamalarında Öğretmenin Rolü... 8
1.4. Bilgisayar Destekli Öğretimdeki Sorunlar ... 11
1.5 Amaç... 14
BÖLÜM II: ARAŞTIRMA YÖNTEMİ...15
2.1.Araştırma Yaklaşımı ... 15
2.2. Örneklem... 15
2.3 Veri Toplama Araçları... 16
2.4 Verilerin Analizi ... 17
BÖLÜM III: BULGULAR...18
3.1 BDÖ Uygulamasının Her Öğrenciye Kendi Hızında Öğrenme Fırsatı Vermesi. ... 18
3.2 BDÖ Uygulamasında Öğrencilerin Okuma Alışkanlıkları Azalır ... 20
3.3 BDÖ Uygulamasının Öğrencilerin Yaratıcılık Yeteneklerinin Ortaya Çıkmasını Sağlaması. ... 22
V
3.5 BDÖ, Öğretim Etkinliklerinin Daha Planlı Yürütülmesini Sağlaması ... 26
3.6 BDÖ Uygulaması, Öğrencinin Öğrenme-Öğretme Etkinliklerine Pasif Şekilde Katılmalarına Neden Olması... 27
3.7 BDÖ Uygulaması, Öğrencileri Sadece Ders Kitabına Bağımlılıktan Kurtarması. ... 29
3.8 BDÖ Uygulaması, Öğrencilerin ezberciliğe yönelmelerine yol açması. ... 31
3.9 BDÖ, Öğrencileri Hazırcılığa İtmesi... 32
3.10 BDÖ, Ölçme Değerlendirmeyi Kolaylaştırması. ... 33
3.11 BDÖ, Öğretmenin Öğrencilere Daha Fazla Rehberlik Yapması İçin Zaman Kazandırması... 35
3.12 BDÖ Öğretmenin Ders Anlatma Yükünü Hafifletmesi. ... 37
3.13 BDÖ Öğretmen-Öğrencileri İlişkilerinin Yüksek Düzeyde Olmasına Yol Açması ... 38
3.14 BDÖ Uygulaması Öğretmenin Sınıftaki Disiplin ve Otoritesini Bozması... 40
3.15 BDÖ İle Konular Öğrencilere Daha Kısa Sürede Öğretilebilmesi... 42
3-16 BDÖ Öğrenme-Öğretme Sürecini Tekdüze Hale Getirmesi. ... 43
3.17 BDÖ Uygulaması, Bilgisayar Her Zaman Öğretmeye Hazır Olduğu İçin Öğrenme-Öğretme Ortamında Geleneksel Metoda Göre Daha İyi Sonuçlar Verebilmesi... 45
3.18 BDÖ Öğretim Giderlerinde Ekonomi Sağlaması. ... 47
3.19 BDÖ Öğretmen Öğrenci Arasındaki Yüz Yüze Etkileşimi Azaltması... 49
3.20 BDÖ Öğrenmede Yüksek Motivasyon Sağlaması... 50
3.21 BDÖ Öğrencilerin Öğrendikleri Hakkında Öğretmenin Anında Geri Bildirim Alma İmkanını Sağlaması... 52
3.22 BDÖ Öğrencilerin Bilgiyi Kendilerinin Oluşturmasına Fırsat Vermesi. ... 53
3. 23 BDÖ Öğrencinin Birden Fazla Duyu Organına Hitap Ettiği İçin Öğrenilen Bilgilerin Daha Kalıcı Olmasını Sağlaması. ... 55
BÖLÜM IV: TARTIŞMA...58
4. 1 Öğrencilerin BDÖ ile cinsiyetleri arasındaki ilişki ... 58
4. 2 Öğrencilerin BDÖ ile mezun oldukları lise arasındaki ilişki ... 59
4.3 Öğrencilerin BDÖ ile bilgisayarı kullandıklarını düşündükleri düzey arasındaki ilişki. ... 59
4.4 Öğrencilerin BDÖ ile mezun oldukları lisede aldıkları bilgisayar dersi süresi arasındaki ilişki ... 60
4.5 Öğrencilerin BDÖ ile Eğitim Fakültesindeki Temel Bilgisayar Teknolojileri ders başarıları arasındaki ilişki... 61 V. SONUÇ VE ÖNERİLER...62 V.1. Sonuç... 62 V.2. Öneriler ... 63 KAYNAKLAR...64 EKLER...67
VII
TABLOLAR LİSTESİ
Tablo2. 1 :Araştırmaya Katılan Öğrencilerin Anabilim Dalları ve Cinsiyete Göre
Dağılımı... 16
Tablo 3. 1: BDÖ Uygulamasının Her Öğrenciye Kendi Hızında Öğrenme Fırsatı Vermesi... 18
Tablo 3. 2 BDÖ Uygulamasında Öğrencilerin Okuma Alışkanlıkları Azalır ... 20
Tablo 3. 3 :BDÖ Uygulamasının Öğrencilerin Yaratıcılık Yeteneklerinin Ortaya Çıkmasını Sağlaması... 22
Tablo 3. 4: BDÖ, Öğrencilerin Araştırma Yapma Yeteneklerinin Gelişmesini Sağlaması.24 Tablo 3. 5: BDÖ, Öğretim Etkinliklerinin Daha Planlı Yürütülmesini Sağlaması. ... 26
Tablo 3. 6: BDÖ Uygulaması, Öğrencinin Öğrenme-Öğretme Etkinliklerine Pasif Şekilde Katılmalarına Neden Olması. ... 27
Tablo 3. 7: BDÖ Uygulaması, Öğrencileri Sadece Ders Kitabına Bağımlılıktan Kurtarması. ... 29
Tablo 3. 8: BDÖ Uygulaması, Öğrencilerin ezberciliğe yönelmelerine yol açması. ... 31
Tablo 3. 9: BDÖ, Öğrencileri Hazırcılığa İtmesi. ... 32
Tablo 3. 10: BDÖ, Ölçme Değerlendirmeyi Kolaylaştırması. ... 33
Tablo 3. 11: BDÖ, Öğretmenin Öğrencilere Daha Fazla Rehberlik Yapması İçin Zaman Kazandırması. ... 35
Tablo 3. 12: BDÖ Öğretmenin Ders Anlatma Yükünü Hafifletmesi. ... 37
Tablo 3. 13: BDÖ Öğretmen-Öğrencileri İlişkilerinin Yüksek Düzeyde Olmasına Yol Açması. ... 38
Tablo 3. 15: BDÖ İle Konular Öğrencilere Daha Kısa Sürede Öğretilebilmesi. ... 42
Tablo 3. 16: BDÖ Öğrenme-Öğretme Sürecini Tekdüze Hale Getirmesi... 43
Tablo 3. 17: BDÖ Uygulaması, Bilgisayar Her Zaman Öğretmeye Hazır Olduğu İçin Öğrenme-Öğretme Ortamında Geleneksel Metoda Göre Daha İyi Sonuçlar Verebilmesi. 45
Tablo 3. 18: BDÖ Öğretim Giderlerinde Ekonomi Sağlaması... 47
Tablo 3. 19: BDÖ Öğretmen Öğrenci Arasındaki Yüz Yüze Etkileşimi Azaltması. ... 49
Tablo 3. 20: BDÖ Öğrenmede Yüksek Motivasyon Sağlaması... 50
Tablo 3. 21: BDÖ Öğrencilerin Öğrendikleri Hakkında Öğretmenin Anında Geri Bildirim Alma İmkanını Sağlaması. ... 52
Tablo 3. 22: BDÖ Öğrencilerin Bilgiyi Kendilerinin Oluşturmasına Fırsat Vermesi... 53
Tablo 3. 23: BDÖ Öğrencinin Birden Fazla Duyu Organına Hitap Ettiği İçin Öğrenilen Bilgilerin Daha Kalıcı Olmasını Sağlaması. ... 55
1
BÖLÜM I: ALAN YAZIN
1.1. Giriş
Bilgi ve teknolojide meydana gelen hızlı gelişmeler toplumun her kesiminde önemli değişiklikler meydan getirmişlerdir. Bu değişiklikler her alanda örneğin tarımda, tıpta, ekonomide, askeriyede, bankacılıkta ve diğer sektörlerde köklü gelişmelere neden olmuştur. Dolayısıyla bilgi teknolojileri eğitim alanında da birçok değişikliklere neden olmuştur. Bir başka anlatımla bu köklü gelişimlere bilgi teknolojileri neden olmuştur.
Teknoloji alanında yaşanan hızlı gelişim, toplumları sadece sosyal ve ekonomik olarak yeniden yapılandırmamış, aynı zamanda eğitimin bir ürünü olarak nitelikli insanda aranan özelliklerin de yeni baştan tanımlanmasına neden olmuştur. Bu tanımlamada eğitimin büyük rolü olduğu düşünülmektedir (Sünbül, 1998). Bir ülkenin gelişebilmesi için yeterli sayı ve nitelikte yetişmiş insan gücüne gereksinimi olduğunu ve bunu sağlamanın da o ülkenin eğitim sisteminin verimli biçimde çalışması ile ilişkili olduğunu söylenmektedir. Bunun için bireyleri çağdaş dünya şartlarında yaşıtlarıyla rekabet edebilecek düzeyde yetiştirmenin gerekliliği ortaya çıkmaktadır (Sarı, 2003).
Eğitim birçok bireyin yaşamını dengeli ve verimli bir şekilde sürdürebilmesini, içinde yaşadığı topluma yapıcı ve yaratıcı bir üye olarak katkıda bulunabilmesini sağlayacak bir araçtır. Eğitimin genel işlevi bireyin topluma uyumunu sağlamaktadır. Bunun için de eğitim, bireyde var olan yeteneklerin en yüksek düzeyde gelişmesine yardım etmekte ve bu yolla onun olumlu yönde davranış değiştirmesine katkı getirmektedir (Varış, 1985).
Eğitim sürecinin sonunda öğrencilerden istenilen yeterlilikleri göstermesi beklenir. Öğrencilerin bu yeterlilikleri gösterebilmesi için öğretim etkinliklerinin belli bir plan çerçevesinde yürütülmesi gerekir. İnsan öğrenmesini açıklayan yaklaşımlardan birisi de davranışçı öğrenme modelidir. Davranışçı öğrenme ekolünün okul eğitiminde etkili olan öğretim yaklaşımlarından biri Programlı Öğretimdir. Bilgisayar Destekli Öğretimin (BDÖ) dayandığı programlı öğretim, Skinner’in öğrenme makinelerine ve pekiştirme ilkesine dayandırılmaktadır. Öğretimin bireyselleşmesi ve tam öğrenme ilkeleri temele alınmıştır. Programlı öğretim etkinlikleri aşağıdaki ilkeler temele alınarak yapısallaştırılmaktadır (Sünbül, 2000):
a. Küçük Adımlar ilkesi
Öğretilecek konu dersin hedef-davranışları doğrultusunda öğrenci tarafından kolayca öğrenilebilecek biçimde en küçük bilgi ve beceri birimlerine ayrılır. Öğrenci bu bilgi birimlerini adım adım izleyerek, çözerek ve kullanarak konu içerisinde ilerleme sağlar. Bu ilerleme doğrusal yani aşamalı bir şekilde ya da öğrenci tercihine göre dallara-seçeneklere ayrılmış olmalıdır.
b. Etkin Katılım İlkesi
Öğrenci kendine sunulan uyarıcı ve bilgilere tepki göstermek zorundadır. Bunu sağlamak için ünite ve konu içeriği sorularla öğrencilere sunulur. Bu sorular hem sunulan bilginin öğrenilip öğrenilmediğini yoklamakta hem de öğrencinin öğrenmesinde bir araç olmaktadır.
c. Başarı İlkesi
Sorular öğrencinin cevaplayabileceği güçlükte olmalı ve sunulan bilgiyle ilgili olmalıdır. Programlı öğretimin en temel özelliği sınıfın düzeyine göre değil öğrencinin öğrenme performansına göre uygulama imkânı vermesidir. Bilgisayar desteğinde yeni geliştirilen paket programlar büyük ölçüde herkesin başarılı olabileceği öğrenme-öğretme ortamları sağlamaktadır. Programın işleyişi esnasında öğrencinin cevapladığı her soru onu hedefe yönelik güdeleyebilecektir.
d. Anında Düzeltme İlkesi
Programlı öğretim etkinliklerinde dönüt düzeltme etkinlikleri her bir uyarıcı-tepki etkileşiminden hemen sonra gerçekleşmektedir. Bu ilkede sorulan soruya öğrencinin verdiği cevabın doğruluğu yanlışlığı anında bildirilmektedir. Eğer cevap yanlışsa programın niteliğine göre ipuçları ya da beklenerek öğrencinin düzeltme yapmasına imkân tanınmaktadır.
e. Bireysel Hız İlkesi
Öğrenci kendi ilgi, yetenek, tercih ve öğrenme düzeyine uygun olarak hızını ayarlayabilir. Bunu sağlamak için çoğu programlı öğretim materyallerinde konunun farklı seçenekleri ve güçlük düzeyleri oluşturulmuştur. Öğrenci istediği düzeyi seçerek zaman ve
3 bilgi zorluğunu ayarlayabilmektedir. Uygulamada başarının sağlanabilmesi için öğrenci bir öğrenme birimini tam olarak öğrenmeden diğerine geçmemelidir.
Akpınar’a (1999) göre, teknolojik gelişmeler toplumsal yaşamın her alanında değişmelere neden olmaktadır. Bu değişmeler, eğitim kurumlarının yapı ve işlevlerini de etkilemektedir. Endüstri, ekonomi ve iletişim gibi birçok toplumsal sistem eğitim kurumlarının teknolojiyi kullanabilen bireyler yetiştirmesini beklemektedir. Eğitim sistemi de aynı işlevi öğretmenlerden beklemektedir. Bu beklenti sadece teknoloji kullanımını öğretmeyi değil onları aynı zamanda öğretim etkinliklerinde kullanmayı da kapsamaktadır. Bu nedenle toplumlar öğrenci-bilgisayar oranını artırarak öğretim kalitesini artırma yolları aramaktadırlar. Akkoyunlu’ya (1998) göre, teknoloji, eğitimde hedeflerin belirlenmesinden değerlendirme sonuçları alınana dek her aşamada kullanılır. Birey, ortama etkin katıldığı zaman yaşantılar yoluyla öğrenir; uyarıcı zenginliği öğrenciyi motive eder ve öğrenmeye katkı verir (Türkiye Bilişim Derneği, Haziran 1998).
Uşun’a (2000) göre, eğitimde de güncel ve acil olan konu bilgi teknolojilerinin eğitime aktarılması ve kullanılmasıdır. Günümüzde eğitim teknolojisine ilişkin gelişmeler yeni teknolojik sistemler arasında yer alan ve en etkili iletişim ve bireysel öğretim teknolojisi olarak nitelendirilmektedir. Bilgisayarların eğitim sistemine girmesi eğitim ve öğretim sürecinde, okul programlarında değişiklikler ve bilgi akışına yeni boyutlar getirmiş ve kalıplaşmış bilgi aktarımına dayanan eğitim sistemlerinde köklü değişikliklere yol açmıştır. Bu yüzden teknolojinin her alanda olduğu gibi eğitim alanında da kullanılması gerekmektedir. Bu gereklilik eğitim sistemimizde farklı stratejiler ve yöntemler aracılığıyla yerine getirilmeye çalışılmaktadır.
Eğitim sistemlerinin bazen toplumların gereksinim duyduğu niteliklerde bireyler yetiştiremediğini görmekteyiz. Bu sorunu gidermenin, öğretme-öğrenme süreçlerini daha verimli yapmanın, yani nitelikli bireyler yetiştirmenin bir yolu da teknolojinin eğitimle bütünleştirilmesidir (Gündüz ve Odabaşı, 2004). Eğitimde istenilen verimin alınabilmesi için teknolojinin işe koşulması gerekliliği bugün toplumun büyük bir kesimi tarafından dile getirilmektedir. Genelde teknoloji özelde bilgisayar, günümüzde eğitim süreçlerinde aktif olarak kullanılabilmektedir.
1.2. Bilgisayar Destekli Öğretim
Uşun (2000) bilgisayar destekli öğretimi kendi kendine öğrenme ilkelerinin bilgisayar teknoloji ile birleşmesinde oluşmuş bir öğretim yöntemi olarak kabul etmektedir ve dolayısıyla bunu programlı öğretim yöntemi ilkelerine dayalı olarak geliştirilmiş bireysel bir öğretim teknolojisi olarak nitelendirmektedir. Bilgisayar destekli öğretimin, bilgisayarın öğrenmenin meydana geldiği bir ortam olarak kullanıldığı, öğretim sürecini ve öğrenci motivasyonunu güçlendiren, öğrencinin kendi öğrenme hızına göre yararlanabileceği, kendi kendine öğrenme ilkelerinin bilgisayar teknolojisi ile birleşmesinden oluşmuş bir öğretim yöntemi olarak ta kabul edilmektedir. (Şahin ve Yıldırım, 1999).
Eğitimde bilgisayarların kullanım alanları aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir (Aşkar ve Erden, 1986).
1.2.a Eğitim hizmetlerinin yönetiminde bilgisayar 1.2.b Eğitim araştırmalarında bilgisayar
1.2.c Ölçme-değerlendirme ve rehberlik danışmanlık hizmetlerinde bilgisayar 1.2.d Bilgisayar eğitiminde bilgisayar
1.2.e Öğrenme ve öğretme süreçlerinde bilgisayar
Ülkemizdeki eğitim sistemine bakıldığında çeşitli problemlerle karşılaşmaktayız. Bunlardan bazıları şunlardır:
• Farklı bilgi seviyesindeki öğrencilerin aynı sınıfta olması, • Farklı anlama kabiliyetleri,
• Farklı öğrenim hızı,
• Herkes için aynı ders saatinin uygun olmayışı, • Soru sorma ve cevaplandırma çekingenliği,
5 • Konu tekrarlarında yapılan yetersizlik,
• Eğitmen sayısındaki yetersizlik, • Eğitmen kalitesindeki farklılıklar, • Eğitim masrafları,
• Hızlı değişime göre sürekli yenilenen müfredattır.
Eğitim sistemimizde yer alan bu tür sorunların çözüm kaynağı ise “Bilgisayar Destekli Eğitim”dir (Gündüz, 2002).
Öğrencilerin sınıfta anlayamadıkları konuların öğretiminde bilgisayarın yüksek düzeyde yardımcı olması, bilgisayar destekli eğitimin temel öğesini oluşturmaktadır. Bazı konuların sınıfta işlenmesiyle yeterli düzeye ulaşamamış öğrenciler, bu eksikliklerini bilgisayar yardımıyla giderebilmektedirler. Öğrenciler sınıfta anlayamadıkları ve bu yüzden başarısız not aldıkları konuların programlarını ders saatleri dışında, laboratuarda bilgisayardan izleyecekler ve alıştırmaları çözeceklerdir.
Öğrenme ve öğretme süreçlerinde bilgisayarların kullanılması ile birlikte günümüzde okullarda bilgisayar destekli öğretime geçiş süreci yaşanmaktadır. Bilgisayar Destekli Öğretim yöntemi Programlı Öğretim yöntemine dayalı olarak geliştirilmiş bir yöntemdir (Fidan, 1993). Programlanmış eğitimin bilgisayardan yararlanılarak yapılan şekillerine “Bilgisayar Destekli” ve “Bilgisayarla Öğretim” denilmektedir. Her iki tür öğretimde temelde programlanmış öğretimin ilkeleri esas alınır. Bilgisayar destekli öğretimde ise bir kurs, bir ders tamamen bilgisayar yoluyla hazırlanan programlarla gerçekleştirilmektedir. (Fidan, 1993).
Kaşlı’ya (1991) göre, bilgisayar teknolojisindeki hızlı gelişmeler nedeniyle toplumlarda bu konuda bilgilenme gereksinimi ortaya çıkmış, bunun yanında, eğitim-öğretim sistemlerindeki tıkanmalar, bu teknolojiden yararlanma fikrini yaygınlaştırmıştır. Çeşitli Avrupa ülkeleri bu sorunlara başlangıçta farklı açılardan yaklaşmakta, fakat genel olarak bilgisayar destekli bir öğretim modeli benimsenmektedir.
1.2.1. Bilgisayar Destekli Öğretim Olumlu Yönleri
Bilgisayarlar birçok pedagojik işlevleri yerine getirmede önemli faydalara sahiptir. Örneğin Bilginin aktarılması, ölçülmesi, değerlendirilmesi ve geri besleme; öğrencilerin derse motivasyonunun ve aktif katılımının sağlanması; öğretim düzeyinin öğrencilerin mevcut bilgileri ve ilerlemelerine göre ayarlanarak bireysel farklılıkların dikkate alınması; öğretim grafik, resim, animasyon ve müzik gibi materyallerle desteklenmesi, gibi birçok faydaları vardır. Kısaca, BDÖ geleneksel sınıf içi öğretimde kontrol edilemeyen ve insan öğrenmesine etki eden birçok değişkeni de öğretmenlerin kontrol etme imkânını sağlamaktadır. Bilgisayar destekli öğretimin olumlu yönleri aşağıdaki gibi sıralanabilir (Uşun 2000):
• BDÖ, daha güvenli ve sıkmayan, korkutmayan bir öğrenme ortamı sağlayabilir, • BDÖ, her öğrencinin bireysel ihtiyaç ve yeteneklerine yanıt verebilme olanağına sahiptir,
• Öğrenmeyi ve okulu sevmeyen öğrenciler bilgisayar kullanarak motive edilebilir, • BDÖ, öğrencilere daha önce başarısız oldukları alanlarda tekrar etme/ başarma şansı verir,
• BDÖ, öğrencilere yazdıklarını değerlendirme ve gerekirse üzerinde değişiklik yapma olanağı sunar,
• BDÖ, okulda başarısız olmayı azaltabilir,
• BDÖ, benzeşim (simülasyon) programları aracılığı ile öğrenciyi çözümsel (analitik) ve çok yönlü düşünmeye teşvik eder.
7
1.2.2. Bilgisayar Destekli Öğretimin Olumsuz Yönleri:
Bilgisayar destekli öğretimin olumsuz olabilecekleri yönleri Uşun (2000) tarafından aşağıdaki gibi belirtilmiştir:
• Öğrencilerin sosyo-psikolojik gelişimlerini engelleyebilmesi
Bilgisayarların öğretimi bireyselleştirebilmesi ile öğrencinin sınıf içinde arkadaşları ve öğretmeniyle olan etkileşimini azaltabilmektedir.
• Özel donanım ve beceri gerektirmesi
BDÖ ortamlarında yazılıma ve donanıma sürekli yatırım yapılması gerekli. Bunun yanı sıra BDE için hem öğretmenlerin hem de öğrencilerin bazı özel bilgi ve becerilere sahip olması gereklidir.
• Eğitim programını desteklememesi
Öğretimde kullanılan her materyalin, eğitim programını destekleyici ve programda belirlenen amaç ve hedefleri öğrenciye kazandırıcı nitelikte olması gerekir. Piyasada bulunan birçok eğitim yazılımı her ne kadar teknolojik nitelikleri bakımından gelişmiş materyaller olsa da, eğitim programlarıyla bir tutarlık göstermediği için öğretimsel değeri az olan materyallerdir.
• Öğretimsel niteliğinin zayıf olması
Program uygunluğunun yanında, eğitim yazılımlarının öğretimsel olarak da etkin öğrenme ortamlarını BDÖ’in öğrenciye sunabilmesi gerekir.
• Süre yetersizliği
Dersi hazırlamak, ders notlarını hazırlamak için süre yetersizliği. Her öğrencinin bilgisayar kullanması için gerekli süreyi sağlaması gerekir. Ancak dersi belirlenen süre içinde bitirememe ve belirlenen amaçları süresi içinde gerçekleştirememe gibi dezavantajları da olduğu gözlenmektedir.
• Sınıf yönetimi ile ilgili sorunlar
Bilgisayar laboratuarında disiplini sağlamak. Öğrencilerin laboratuarlarda ses/görüntü düzeyi. Öğrencilerin sorularını yanıtlayabilme. Yazılım ve donanıma verilebilecek zarar. Her öğrenciye uygun yazılım sağlayabilmek. Öğrencilerin konu üzerinde çalışmalarını sağlamak
1.3. BDÖ Uygulamalarında Öğretmenin Rolü
Freedman, J.L., David, O.S. ve Carlsmith, J.M. (1989), öğretmenlerin BDÖ’ deki yeni rollerini öğretimsel, toplumsal, teknik ve eğitsel olmak üzere dört grupta incelenmektedir. Buna göre öğretimsel rolü; okulda bilgisayar kullanımı konusunda yönetimsel girişimlerde bulunmayı, BDÖ ile ilgili proje ve kurslara katılmayı, ilgili kitap ve dergileri takip etmeyi gerektirmektedir. Toplumsal rolü; bilgisayar eğitimi konusunda ebeveynlere bilinçlendirmeyi, öğrencileri geleceğe hazırlamayı öğretmenlik mesleğinin statüsünü artırmayı ve bilgisayar okuryazarlığı edinmeyi içermektedir. Teknik rolü; bilgisayarların çalışma sistemini bilmeyi, bilgisayar edinmeyi, ders yazılımlarını kullanmayı bilmeyi, sınıf yönetimi ve organizasyonu kapsamaktır. Eğitsel rolü ise; eğitim programına uygulama ve BDÖ modelleri doğrultusunda BDÖ’in uygulamasını içermektedir. Görüldüğü gibi bilgisayar, öğretmeni rutin işlerden, bilgi kaynağı olma ve aktarma durumundan kurtarmakta, ona daima araştırma yapmasına olanak verecek bir ortam hazırlamaktadır. Böylece, öğretmen öğretim sistemini geliştirecek tasarımlar kurma görevini üstlenebilecektir
Ayrıca, bilgisayar destekli öğretimde öğretmenin rolü aşağıdaki gibi ifade edilebilir (http://geocities.com/zezencay):
• BDÖ'de öğretmenin rolü azalmamakta, ancak artmaktadır,
• BDÖ öğretmenin yerine geliştirilen değil, amaç itibarıyla öğretmede yardımcı olacak bir araç olduğu belirtilmektedir. Bu faydalı araç, öğrenmeyi daha kolay ve zevkli hale getirmektedir,
• BDÖ, öğretmenin sınıfında konuyu klasik yolla işledikten sonra, bilgisayar üzerinde pekiştirme ve kavram oturtma hedeflerini taşır,
9 • Öğretmenin çağdaş tanımına (öğretmen bilgi kaynağından daha çok artık bilgiye yönlendirici olması.) uygunluk,
BDÖ öğrencinin derse aktif katılımının sağlanmasını da denetler. Farklı seviyelerin ayrı ayrı izlenebilmesi için ve öğretmenin buna daha fazla zaman ayırmasını sağlayabilmektedir. Öğretim süresinde öğretmenin kendisi de sürekli öğrenme sürecine ek olarak bir şeyler öğrenir ve kendini yenileme fırsatı bulur. Bilgisayar Destekli Öğretim uygulanan sınıfta önemli ölçüde bir performans artışı görülebilmektedir, bu da öğretmenin işini kolaylaştırabilmektedir. Öğretmenin kanaat kullanımında da ek bir alternatif sağlayabilir. Genel anlamda bütün öğretmenler için, öğrenci farklı disiplinler arasında önemli aşamalar kaydeder bu da öğretmenin amacına ulaşmasına yardımcı olur. Öğretmensiz öğretim düşünülemez ancak bilgisayarsız öğretim–halen de çoğu okulda uygulandığı gibi–olanaklıdır. Ancak öğretmene bilgisayar destekli uygulanan derslerde rehberlik anlamında çok ağır yükler verilmekte ve öğretmenin değeri daha artmış olabilir. Ancak Bilgisayar Destekli Öğretimde asıl ihtiyaç nitelikli öğretmen gücüdür (http:// geocities.com/treğitim/bdemkale1.htm ).
Numanoğlu (1995) yaptığı araştırmada, bilgisayardan bir eğitim ortamı olarak yararlanmada izlenmesi gereken politika ve stratejilerin neler olması gerektiği probleminden yola çıkarak, bilgisayardan bir eğitim ortamı olarak yararlanmada esas alınması gereken politika ve stratejilerin belirlenmesini amaçlamıştır. Araştırma sonuçları anket formunu yanıtlayan ilgililerin görüşleri doğrultusunda özetlenmiştir. Bir eğitim ortamı olarak bilgisayardan yararlanmada esas alınması gereken politika stratejiler sıralanırken, üniversitelerin eğitim fakültelerinde gerekli düzenlemelerin yapılarak, öğretmenlerin hizmet öncesi eğitimleri sırasında yeterli bilgi ve deneyime sahip olmaları gerektiği de vurgulanmıştır
Oral (1994) yapılan araştırmada, öğretmenlerin “Bilgisayar Destekli Öğretim “ uygulaması hakkındaki görüşleri arasında fark olup olmadığı incelenmiş, araştırma sonuçlarına göre, “Bilgisayar Destekli Öğretim” uygulamasının öğrencilere yarar sağlayacağına en fazla bilgisayar kullanabilen öğretmenlerin, en az ise bilgisayar kullanmasını hiç bilmeyen öğretmenlerin katıldığı gözlenmiştir. Diğer bir ifade ile bilgisayar kullanabilen öğretmenler “Bilgisayar Destekli Öğretim” uygulamasında, öğrenciler için avantaj olarak kabul edilen özellikleri, bilgisayar kullanmasını hiç bilmeyen öğretmenlere göre daha fazla oynadıkları ve dezavantaj olarak düşünülen
özellikleri ise onaylamadıkları ifade edilmiştir. Yine aynı araştırmada bilgisayar kullanma durumuna ilişkin bulgular incelendiğinde, bilgisayarların öğretmenlerin rolünü olumlu yönde etkileyeceği fikrine, bilgisayar kullanmasını bilen öğretmenler, bilgisayar bilmeyenlere göre daha çok katılmışlardır.
Hizal (1989) yaptığı araştırmada, bilgisayar, bilgisayar eğitimi ve bilgisayar destekli öğretim konularıyla ilgili öğretmenlerin hazırlık, tutum, beklenti ve önerilerini ortaya koymayı amaçlamıştır. Araştırma sonuçlarına göre;
1. Sahip olunan bilgisayarlardan öğretmenler yeteri derecede
yararlanamamaktadırlar.
2. Öğretmen yetiştiren eğitim kurumlarının programlarına “bilgisayar eğitimi” ve
“bilgisayar destekli öğretim” ile alakalı dersler konulması öğretmenlerin tamamına yakını tarafından istenmektedir.
3. Bilgisayar destekli öğretim uygulamalarının başarısında öğretmenlerin ilgi ve
tutumlarıyla hükümetlerin konuya verecekleri önemin çok etkili olacağı yüksek oranlarda düşünülmektedir.
Bilgisayar eğitimi ve bilgisayar destekli öğretim uygulamalarına karşı öğretmenlerin tutumunun genelde olumlu yönde olacağı ve bu uygulamalara karşı ilgi duyacakları belirtilmiştir.
11
1.4. Bilgisayar Destekli Öğretimdeki Sorunlar
BDÖ yöntemi günümüz hem gelişmiş ülkelerinde hem de gelişmekte olan ülkelerin birçoğunun eğitim sistemlerinde kullanılmaktadır. Bu yöntem yetişkin öğrenme özellikleri açısından da uygun ve etkili bir öğretim yöntemidir (Uşun 200). Araştırmacının Alkan (1986), Keser (1988), Tandoğan (1983), Özgü (1989), Yörükoğlu (1988) ve Demirel’den (1994) aktardığına göre bu yöntemin uygulanması beraberinde birtakım sorunlar meydana getirmektedir:
• Okulların nitelikli eğitim verip vermediğine bakılmaksızın bilgisayarla donatılması yoluna gidilmektedir,
• Bilgisayar yazılımlarının sayısı sınırlıdır. Böylece ders programları ile yazılım içeriği arasında tutarlılık sağlanamamakta, hazır paket programların kalitesi tartışma konusu olmaktadır,
• Ders yazılımlarının istenilen kalitede ve amaca uygun olarak hazırlanması uzun zaman almakta ve ekip çalışması gerektirmektedir,
• Bilgisayar sistemleri pahalıdır. Eğitim sistemlerinin özellikle okulların böyle bir uygulamayı nasıl yüklenebileceği de tartışma konusudur.
• Bilgisayar eğitimi, bilgisayarla eğitim ve bilgisayar destekli eğitim kavramları birbirine karıştırılmakta ve bu yanlış değerlendirme girişimleri ve uygulamalara karşı olumsuz tepkilerin doğmasına da neden olabilmektedir.
• Öğretmenlerin ve yöneticilerin gerek hizmet öncesi, gerekse hizmet-içi eğitimleri yeterince yetiştirilip yetiştirilmediği de tartışma konusudur,
• Bilgisayar Destekli Öğretim henüz yeni olması ve genç kuşaklar üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri saptanacak aşamaya gelmediği için ve konu ile ilgili araştırma sayısının çok az olması nedeni ile bilgisayar destekli öğretim ile ilgili konular korkular sürmektedir,
• Bilgisayarın eğitim ve öğretimde etkin bir şekilde kullanımı her şeyden önce servis, yedek parça, bakım ve onarım garantisi olmasına bağlıdır,
• Bilgisayar destekli öğretim bazı amaçlara ulaşmada etkilidir. Ancak bu tür BDÖ yazılımlarının tüm öğrenciler için etkili olduğu anlamına gelmemektedir (Uşun, 2000).
Öğretim etkinliklerinin daha nitelikli olabilmesinde bireylerin etkili öğrenme süreçlerine bilişsel giriş özellikleri kadar, duyuşsal giriş özelliklerinin de büyük önem taşıdığı söylenmektedir (Gündüz, 2005). Bireylerin duyuşsal özelliklerinden birisi de onların tutumlarıdır. Sözer (1992) tutum etmeninin göz önüne alınmadığı eğitim ortamlarında, istenilen öğrenme yaşantısının oluşmasında güçlüklerle karşılaşılabileceğini belirtmiştir.
Öğrenciler bir konuyu öğrenirlerken bilişsel alan davranışları ile duyuşsal alan davranışları arasında da istatistiksel olarak anlamlı korelâsyonlar bulunmaktadır (Bloom, 1976). Bu nedenle öğrencilerin bilişsel alan davranışlarının yanında özellikle bilgisayara yönelik olan tutumlarının da ölçülüp değerlendirilmesi kaçınılmaz gözükmektedir (Berberoğlu ve Çallıkoğlu, 1991).
Aksoy (1989) “Bilgisayar Kursundan Geçen Öğretmenlerin Bir Eğitim Aracı Olarak Bilgisayara İlişkin Tutumları” isimli çalışmasını öğretmen ve yöneticiler üzerinde gerçekleştirmiştir. Bu araştırmada bir eğitim aracı olarak bilgisayara ilişkin tutumların cinsiyet, okul türü, okutulan ders ve teknolojik yenilikleri izleyip izlememe açısından farklılıklar taşıdığı bulgusuna ulaşılmıştır. Araştırmada ayrıca benzer nitelikte araştırmalar yapılması da önerilmiştir.
Hızal (1989) yaptığı araştırmada, öğretmenlerin yaklaşık %25’ inin bilgisayar eğitimi ve bilgisayar destekli öğretim uygulamalarının pahalı ve karşılığının zor alınacağını belirttiğini; uygulamaların pahalı, ancak karşılığının alınabileceğinin düşünenlerin oranının ise %65 olduğunu belirtmiştir. Uygulamaların çok pahalı olmayacağı ve çok yararlı olacağını düşünenler ise yaklaşık %10 kadar olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Yine aynı araştırmasında, öğretmenlerin yaklaşık %26’sı BDÖ uygulamalarında en az geleneksel öğretimdeki kadar başarı sağlanacağını düşünmektedir. BDÖ’ de geleneksel yöntemlerden daha yüksek düzeyde başarı elde edileceği tüm öğretmenlerin yaklaşık %71’i tarafından kabul edilmektedir. Bu uygulamada geleneksel yöntemlerden daha az başarı elde edileceğini belirtenlerin oranı ise yaklaşık %4 kadardır.
13 Mussoud (1991) “Yetişkin Öğrencilerin Bilgisayar Tutumları ve Bilgileri” isimli çalışmasını ABD’nin Texas eyaletinin Houston bölgesinde gerçekleştirmiştir. Bu araştırmada Erkek ve bayanların bilgisayar tutumlarında erkekler lehine anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bununla birlikte yaş gruplarına göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.
Kılıçoğlu ve Altun (2002) “Orta Öğretim Okullarındaki Öğrencilerin Bilgisayar Destekli Eğitime Karşı Tutumları” isimli çalışmalarını 1303 öğrenci üzerinde gerçekleştirmişlerdir. Öğrencilerin cinsiyetleri açısından tutumlarının bir değişim göstermediği bulunmuştur. Ancak daha önce bilgisayar dersi alanlarla almayanlar arasında bilgisayar dersi alanların lehine anlamlı bir fark bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, okul türleri arasında da anlamlı farklılıklar görülmüştür.
1.5 Amaç
Bu araştırmada eğitim fakültesi öğrencilerinin bilgisayar destekli öğretime (BDÖ) ilişkin görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır:
1. Öğrencilerin BDÖ ilişkin görüşleri ile cinsiyetleri arasında anlamlı bir fark var
mıdır?
2. Öğrencilerin BDÖ ilişkin görüşleri ile mezun oldukları lise türleri arasında
anlamlı bir fark var mıdır?
3. Öğrencilerin BDÖ ilişkin görüşleri ile kendilerini bilgisayarda yeterli görme
düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?
4. Öğrencilerin BDÖ ilişkin görüşleri ile aldıkları bilgisayar dersi sayıları arasında
anlamlı bir ilişki var mıdır?
5. Öğrencilerin BDÖ ilişkin görüşleri ile Temel Bilgisayar Teknolojileri dersi
15
BÖLÜM II: ARAŞTIRMA YÖNTEMİ
2.1.Araştırma Yaklaşımı
Bu araştırma Survey (Tarama) yöntemi ile tamamlanmıştır. Tarama modelleri geçmişte ya da halen var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımıdır. Bu modeller çok sayıda elemandan oluşan bir evrende, evren hakkında genel bir yargıya varmak amacıyla kullanılır (Karasar, 2000). Dolayısıyla bu model ile 674 Eğitim Fakültesi öğrencisine ulaşılarak onların görüşlerinin alınması sağlanmıştır. Karasarın' da belirttiği gibi Surveyin en önemli yararı kısa zamanda çok sayıda veriye ulaşılabilme kolaylığıdır. Dolayısıyla bu yöntemle çok sayıda Eğitim Fakültesinde öğrenim gören öğrencilere ulaşılarak onların Bilgisayar Destekli Eğitime yönelik görüşleri alınmıştır.
2.2. Örneklem
Araştırmanın evrenini Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi oluşturmaktadır. Bu evreni temsilen Küme örnekleme yöntemi ile adı geçen fakültedeki ana bilim dallarını temsil edebilecek sınıflardan rasgele 674 öğrenci seçilmiştir. Bu öğrencilerin ana bilim dallara göre dağılımı aşağıdaki Tablo 3-1 de de gösterilmektedir.
Tablo2. 1 :Araştırmaya Katılan Öğrencilerin Anabilim Dalları ve Cinsiyete Göre Dağılımı
Ana Bilim Dalları Bay Bayan Frekans Yüzde
Sınıf Öğ. 53 75 128 19,0
Türkçe Öğ. 16 12 28 4,2
Tarih Öğ. 20 10 30 4,5
Resim İş Öğ. 13 24 38 5,6
Pis. Dan. Reh. 8 12 20 3,0
Öz. Eğ. Öğ. 12 41 53 7,9 Okul Ön. Eğ. 1 31 32 4,7 İng. Öğ. 10 46 56 8,3 Coğ Öğ. 9 3 12 1,8 Ort. Öğr. Mat. Öğ. 14 9 23 3,4 Kimya Öğ. 8 12 20 3,0 Fizik Öğ. 17 12 29 4,3 Fen Bil. Öğ. 65 63 128 19,0 Biyoloji Öğ. 12 6 19 2,8
Bil. Öğ. Tek. Eğ. 24 21 58 8,6
TOPLAM 282 377 674 100
Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi araştırmaya 15 anabilim dalından toplam 674 öğrenci katılmıştır. Fen Bilgisi ve sınıf öğretmenliği ana bilim dallarından daha fazla öğrenci katılmasının sebebi bu bölümlerde okuyan öğrenci sayısının daha fazla olmasıdır. Araştırmaya katılan öğrencilerden 282’si bay 377’si bayandır.
2.3 Veri Toplama Araçları
Araştırmanın amacını gerçekleştirmek için ilgili alan yazın taranmış ve benzer araştırmalarda kullanılan ölçme araçlarından (Oral (1994), Deniz (1994)) yararlanılmıştır. Araştırmacı önce örneklemden veri toplamak amacı ile 73 maddelik bir ölçme aracı geliştirmiştir. Uzmanların değerlendirmeleri sonucunda 41 maddenin ölçme aracından çıkarılmasına, bazı maddelerdeki ifadelerin düzeltilmesine ve öneriler doğrultusunda yeni maddeler eklenmesine karar verilmiştir. Sonuçta, 32 madde belirlenerek ölçme aracın uygulama aşamasına geçilmiştir. Sonraki aşamada ölçme aracı sadece deneme çalışmaları için seçilen 100 kişilik bir gruba uygulanmıştır. Ölçme aracının uygulanmasından önce deneme çalışmaları için katılan bireylere ölçme aracındaki her maddenin anlaşılabilirliği, netliği ve bir başka madde ile herhangi bir örtüşürlüğü olup olmadığı eğer örtüşük ise bu maddeler hangisi olduğunun işaretlenmesi istendi ve ölçme aracının sonunda boş bırakılan bölüme yukarıda sayılan durumlarla ilgili görüşleri yazılmaları istenmiştir. Ölçme aracı
17 uygulandıktan sonra güvenirlik çalışmaları için madde analizi yapılmış ve Cronbach Alfa katsayısı hesaplanmıştır. Madde analizleri sonucu madde güçlüğü (Pj) 0,40 ile 0,60 ve ayrıcılık gücü katsayısı (rpb) 0,30’un üzerinde olan maddeler olduğu gibi alınmıştır. Madde güçlükleri 0,35-0,70 civarında olan maddeler ise seçenek analizi ve uzman görüşleri doğrultusunda düzeltilerek araştırmada kullanılan ölçme aracına alınmıştır. Ölçme aracının güvenirliği 0.86 olarak bulunmuştur. Ölçme aracı 24 maddeye düşerek son halini almıştır.
2.4 Verilerin Analizi
Veriler toplandıktan sonra SPSS.13.0 (Statistical Package for the Social Sciences 13.0) programı kullanılarak bütün veriler bilgisayar ortamına girildi. Bu işlemden sonra ölçme aracındaki maddelerin her birisine verilen tepkilerin frekans ve yüzdelikleri belirlendi. Daha sonra analiz işlemlerine geçildi. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma, t testi, varyans analizi ve korelasyon teknikleri kullanılmıştır. Araştırmada anlamlılık düzeyi olarak .05 benimsenmiştir.
BÖLÜM III: BULGULAR
Bu bölümde araştırmada kullanılan veri toplama aracından elde edilen bulgular aşağıda verilmiştir.
3.1 BDÖ Uygulamasının Her Öğrenciye Kendi Hızında Öğrenme Fırsatı Vermesi. Tablo 3. 1: BDÖ Uygulamasının Her Öğrenciye Kendi Hızında Öğrenme Fırsatı Vermesi.
Ana Bilim Dalları
S öz el b öl üm A ri tm et ik O rt . S öz el b öl üm fr ek an sl ar ı S öz el b öl üm Y üz de li kl er S ay sa l B öl üm A ri tm et ik O rt . S ay sa l B öl üm fr ek an sl ar ı S ay sa l B öl üm Y üz de li kl er i G en el m ad de A ri tm et ik O rt . T op la m F re ka ns la r G en el Y üz de li kl er Frekans 2,35 359 58,6 2,08 254 41,4 2,24 613 Bay 2,75 129 35,9 2,02 142 55,9 2,37 271 44,2 Cinsiyet Bayan 2,13 230 64,1 2,15 112 44,1 2,13 342 55,8 Meslek Lisesi 1,90 40 11,1 1,92 12 4,7 1,90 52 8,5 Genel Lise 2,06 193 53,8 2,07 124 48,8 2,06 317 51,7 Anadolu veya Fen Lisesi 3,03 117 32,6 2,15 102 40,2 2,62 219 35,7 Özel Lise 2,00 6 1,7 2,13 8 3,1 2,07 14 2,3 Mezun olunan lise Meslek Lisesi Bilgisayar B. 1,00 1 0,3 1,57 7 2,8 1,50 8 1,3 Hiç Kullanmıyorum 2,18 17 4,7 2,40 5 2 2,23 22 3,6 Çok Az 2,09 149 41,5 2,08 79 31,1 2,09 228 37,2 Orta 2,65 159 44,3 2,17 117 46,1 2,45 276 45 İyi 2,08 26 7,2 1,92 37 14,6 1,98 63 10,3 Bilgisayarı kullandıklarını düşündükleri düzey Çok İyi Düzeyde 2,5 6 1,7 1,69 16 6,3 2,23 22 3,6 Hiç 2,52 246 68,5 2,11 184 72,4 2,35 430 70,1 Bir Yıl 1,96 97 27 2,02 55 21,7 1,98 152 24,8 İki Yıl 2,23 13 3,6 2,00 5 2 2,17 18 2,9 Mezun olunan okulda alınan bilgisayar
dersi süresi Üç veya Fazla 1,33 3 0,8 1,80 10 3,9 1,69 13 2,1
A 3,24 78 21,7 1,95 119 46,9 2,46 197 32,1 B 2,19 127 35,4 2,24 93 36,6 2,21 220 35,9 C 1,99 96 26,7 2,03 31 12,2 2,00 127 20,7 D 2,09 35 9,7 2,00 5 2 2,08 40 6,5 Tem. Bil. Tek.Kul. Ders Başarısı F 2,13 23 6,4 2,50 6 2,4 2,21 29 4,7
Tablodaki aritmetik ortalamalarda; 1:Tam Katılıyorum
2:Katılıyorum 3:Kararsızım 4:Katılmıyorum
5:Hiç Katılmıyorum anlamındadır.
Tablo 3.1’e göre, BDÖ uygulaması, her öğrenciye kendi hızında öğrenme fırsatı vermeyle ilgili genel olarak 2,24 lük aritmetik ortalama ile maddeye olumlu olarak katılırlarken, sayısal bölümlerin sözel bölümlere kıyasla daha yüksek düzeyde katıldıkları görülmektedir (254: %41.4, X :2,08) (359: %58.6, X =2,35) .
19 BDÖ uygulaması, her öğrenciye kendi hızında öğrenme fırsatı verir maddesine bayan öğrenciler erkek öğrencilere göre maddeye daha yüksek düzeyde katıldıkları Tablo 3.1 ‘de görülmektedir (E=271: %44.2 X =2,37) (B=342: %55.8 X =2,13).
BDÖ uygulaması, her öğrenciye kendi hızında öğrenme fırsatı verir maddesine Tablo 3-1’de mezun oldukları liselere göre değerlendirildiğinde Anadolu veya Fen Lisesi mezunu olanların kararsız olmaya doğru yönelirlerken (219: %35.7, X =2.62), meslek lisesi bilgisayar mezunları tam katılıyorum şeklinde görüş bildirmişlerdir(8: %1,3, X =1.50).
Araştırmaya katılanların bilgisayarı bilme düzeyi ile “BDÖ uygulaması, her öğrenciye kendi hızında öğrenme fırsatı verir” maddesine verilen cevaplar Tablo 3-1 de incelendiğinde aritmetik ortalamaların 1,98 ile 2,45 arasında değiştiği ve genel olarak “katılıyorum” şeklinde görüş bildirdikleri ancak, bilgisayarı bilme düzeyinin madde 1 için bildirilen görüşleri etkilemediği görülmektedir.
Mezun olunan lisede alınan bilgisayar dersi süresinin bu maddeye verilen cevapları ne derecede etkilediği Tablo 3.1 den incelendiğinde, alınan bilgisayar dersini üç veya daha fazla alanların daha az alanlara göre “katılıyorum” yerine “tam katılıyorum” biçiminde görüş bildirdikleri görülmektedir (13:%2.1 X =1,69).
Tablo 3.1’e göre araştırmaya katılan Eğitim Fakültesi öğrencilerinin fakültede aldıkları temel bilgisayar teknolojileri ders başarı düzeyleri, “BDÖ uygulaması, her öğrenciye kendi hızında öğrenme fırsatı verir” maddesine verdikleri cevaplarına olan etkisi incelendiğinde, dersten F (0 ile 49 arası) alarak başarısız olanların “kararsızım” şeklinde görüş bildirdikleri gözlenmektedir (197: %32.1, X =2.46 ). Bunun dışında A, B, C, D başarı notu (50 ile 100 puan arası) alanların X =2.00 ile 2.21 arasında değişen aritmetik ortalama değerleri ile madde 1’e katıldıkları gözlenmektedir.
3.2 BDÖ Uygulamasında Öğrencilerin Okuma Alışkanlıkları Azalır Tablo 3. 2 BDÖ Uygulamasında Öğrencilerin Okuma Alışkanlıkları Azalır
Ana Bilim Dalları
S öz el bö lü m A ri tm et ik O rt . S öz el bö lü m fr ek an sl ar ı S öz el bö lü m Y üz de li kl e r Say sa l B öl üm A ri tm et ik O rt . S ay sa l B öl üm fr ek an sl ar ı S ay sa l B öl üm Y üz de li kl er i G en el m ad de A ri tm et ik O rt . T op la m F re ka ns la r G en el Y üz de li kl er Frekans 3,14 359 58,6 3,10 254 41,4 3,12 613 Bay 3,22 129 35,9 3,03 142 55,9 3,12 271 44,2 Cinsiyet Bayan 3,09 230 64,1 3,19 112 44,1 3,12 342 55,8 Meslek Lisesi 2,95 40 11,1 3,08 12 4,7 2,98 52 8,5 Genel Lise 3,19 193 53,8 2,98 124 48,8 3,10 317 51,7 Anadolu veya Fen Lisesi 3,11 117 32,6 3,23 102 40,2 3,16 219 35,7 Özel Lise 3,17 6 1,7 2,38 8 3,1 2,71 14 2,3 Mezun olunan lise Meslek Lisesi Bilgisayar B. 2,00 1 0,3 4,57 7 2,8 4,25 8 1,3 Hiç Kullanmıyorum 2,76 17 4,7 3,20 5 2 2,86 22 3,6 Çok Az 3,12 149 41,5 2,84 79 31,1 3,02 228 37,2 Orta 3,20 159 44,3 3,18 117 46,1 3,19 276 45 İyi 3,00 26 7,2 3,14 37 14,6 3,08 63 10,3 Bilgisayarı kullandıklarını düşündükleri düzey Çok İyi Düzeyde 3,39 6 1,7 3,69 16 6,3 3,59 22 3,6 Hiç 3,12 246 68,5 3,09 184 72,4 3,11 430 70,1 Bir Yıl 3,24 97 27 3,02 55 21,7 3,16 152 24,8 İki Yıl 3,08 13 3,6 2,40 5 2 2,89 18 2,9 Mezun olunan okulda alınan bilgisayar
dersi süresi Üç veya Fazla 1,67 3 0,8 4,10 10 3,9 3,54 13 2,1 A 3,09 78 21,7 3,21 119 46,9 3,16 197 32,1 B 3,16 127 35,4 3,09 93 36,6 3,13 220 35,9 C 3,10 96 26,7 2,90 31 12,2 3,06 127 20,7 D 3,11 35 9,7 2,80 5 2 3,08 40 6,5 Tem. Bil. Tek.Kul. Ders Başarısı F 3,39 23 6,4 2,33 6 2,4 3,17 29 4,7
Tablodaki aritmetik ortalamalarda; 1:Tam Katılıyorum
2:Katılıyorum 3:Kararsızım 4:Katılmıyorum
5:Hiç Katılmıyorum anlamındadır.
Tablo 3-2 incelendiğinde; araştırmaya katılan öğrenciler, “BDÖ uygulamasında öğrencilerin okuma alışkanlıkları azalır” maddesine genel olarak “kararsız” oldukları şeklinde görüş bildirmişlerdir ( X =3.12). Sözel ve sayısal bölümler arasında fark olmadığı gibi, erkek ve bayan öğrenciler arasında da farklı bir görüş bildirilmemiştir (E=271: %44.2
X =3.12) (B=342: %55.8 X =3.12).
Ancak mezun oldukları liseler açısından karşılaştırıldığında Meslek Lisesi Bilgisayar Bölümünden mezun olanlar, maddeye katıldıklarını belirtmişlerdir (8: %1,3, X = 4.25). Diğerleri ise “kararsız” olduklarını bildirmişlerdir.
21 Araştırmaya katılan öğrencilerden bilgisayarı çok iyi düzeyde bildiğini düşünenler diğerleri kararsız olduklarını belirtirken onlar “BDÖ uygulamasında öğrencilerin okuma alışkanlıkları azalır” maddesine katıldıklarını belirtmişlerdir (22: %3.6, X = 3.59), diğerleri ise “kararsız” olduklarını bildirmişlerdir.
Mezun olunan okulda alınan bilgisayar dersi süresine göre öğrenciler karşılaştırıldığında, alınan bilgisayar dersini üç veya daha fazla alanların daha az alanlara göre “kararsızım” yerine “katılmıyorum” biçiminde görüş bildirmişlerdir (13:%2.1 X = 3.54).
Araştırmaya katılan Eğitim Fakültesi öğrencilerinin fakültede aldıkları temel bilgisayar teknolojileri ders başarı düzeyinin, “BDÖ uygulamasında öğrencilerin okuma alışkanlıkları azalır” maddesine verdikleri cevaplar olan etkisi Tablo 3-2’den incelendiğinde öğrencilerin görüşleri üzerinde bir farklılık oluşturmadığı söylenebilir.
3.3 BDÖ Uygulamasının Öğrencilerin Yaratıcılık Yeteneklerinin Ortaya Çıkmasını Sağlaması.
Tablo 3. 3 :BDÖ Uygulamasının Öğrencilerin Yaratıcılık Yeteneklerinin Ortaya Çıkmasını Sağlaması.
Ana Bilim Dalları
S öz el bö lü m A ri tm et ik O rt . S öz el bö lü m fr ek an sl ar ı S öz el bö lü m Y üz de li kl er S ay sa l B öl üm A ri tm et ik O rt . S ay sa l B öl üm fr ek an sl ar ı S ay sa l B öl üm Y üz de li kl er i G en el m ad de A ri tm et ik O rt . T op la m F re ka ns la r G en el Y üz de li kl er Frekans 2,12 359 58,6 1,87 254 41,4 2,01 613 Bay 2,12 129 35,9 1,89 142 55,9 2,00 271 44,2 Cinsi yet Bayan 2,12 230 64,1 1,85 112 44,1 2,03 342 55,8 Meslek Lisesi 2,25 40 11,1 2,08 12 4,7 2,21 52 8,5 Genel Lise 2,08 193 53,8 1,81 124 48,8 1,97 317 51,7 Anadolu veya Fen Lisesi 2,14 117 32,6 1,96 102 40,2 2,05 219 35,7 Özel Lise 2,00 6 1,7 2,13 8 3,1 2,07 14 2,3 Mezun olunan lise Meslek Lisesi Bilgisayar B. 3,00 1 0,3 1,00 7 2,8 1,25 8 1,3 Hiç Kullanmıyorum 2,59 17 4,7 2,00 5 2 2,45 22 3,6 Çok Az 2,24 149 41,5 2,13 79 31,1 2,20 228 37,2 Orta 2,05 159 44,3 1,92 117 46,1 2,00 276 45 İyi 1,62 26 7,2 1,43 37 14,6 1,51 63 10,3 Bilgisayarı kullandıklarını düşündükleri düzey
Çok İyi Düzeyde 1,33 6 1,7 1,19 16 6,3 1,23 22 3,6 Hiç 2,07 246 68,5 1,84 184 72,4 1,97 430 70,1 Bir Yıl 2,21 97 27 2,04 55 21,7 2,14 152 24,8 İki Yıl 2,00 13 3,6 1,80 5 2 1,94 18 2,9 Mezun olunan okulda alınan bilgisayar dersi
süresi Üç veya Fazla 3,33 3 0,8 1,50 10 3,9 1,92 13 2,1 A 2,13 78 21,7 1,65 119 46,9 1,84 197 32,1 B 1,96 127 35,4 2,00 93 36,6 1,98 220 35,9 C 2,31 96 26,7 2,03 31 12,2 2,24 127 20,7 D 2,14 35 9,7 2,80 5 2 2,23 40 6,5 Tem. Bil. Tek.Kul. Ders Başarısı F 2,09 23 6,4 2,67 6 2,4 2,21 29 4,7
Tablodaki aritmetik ortalamalarda; 1:Tam Katılıyorum
2:Katılıyorum 3:Kararsızım 4:Katılmıyorum
5:Hiç Katılmıyorum anlamındadır.
Tablo 3-3 ‘e göre araştırmaya katılan Eğitim Fakültesi öğrencileri “BDÖ uygulaması, öğrencilerin yaratıcılık yeteneklerinin ortaya çıkmasını sağlar.” maddesine genel olarak “katılıyorum” yönünde görüş bildirmişlerdir (613, X =2.01). Sayısal bölümlerde öğrenim gören öğrencilerin sözel bölümlere göre daha yüksek düzeyde katıldıklarını gözlenmektedir (SAY=254:%41.4 , X =1.87) (SÖZ=359: %58.6, X =2.12).
“BDÖ uygulaması, öğrencilerin yaratıcılık yeteneklerinin ortaya çıkmasını sağlar.” maddesine, meslek lisesi bilgisayar mezunları “tam katılıyorum” şeklinde görüş
23 bildirirlerken (8: %1,3, X =1.25) diğerleri ise “katılıyorum” olarak görüş bildirmişlerdir.
Diğer taraftan bu maddeye bilgisayarı hiç kullanmayanlar “kararsızım şeklinde” görüş belirtirken (22:%3.6, 2.45), çok iyi düzeyde kullandığını düşünenler ise “tam katılıyorum” olarak görüşlerini bildirmişlerdir (22: %3.6, X = 1.23).
Tablo 3-3 incelendiğinde, mezun olunan okulda alınan bilgisayar dersi süresinin ve temel bilgisayar teknolojileri kullanımı dersi başarı düzeyinin maddeye katılıyorum şeklinde belirtilen görüşü etkilemediği söylenebilir. Çünkü tablodaki aritmetik ortalamalar 1.84 ile 2.24 arasında değişmektedir.
3.4 BDÖ, Öğrencilerin Araştırma Yapma Yeteneklerinin Gelişmesini Sağlaması. Tablo 3. 4: BDÖ, Öğrencilerin Araştırma Yapma Yeteneklerinin Gelişmesini Sağlaması.
S öz el bö lü m A ri tm et ik O rt . S öz el bö lü m fr ek an sl ar ı S öz el bö lü m Y üz de li kl er S ay sa l B öl üm A ri tm et ik O rt . S ay sa l B öl üm fr ek an sl ar ı S ay sa l B öl üm Y üz de li kl er i G en el m ad de A ri tm et ik O rt . T op la m F re ka ns la r G en el Y üz de li kl er Frekans 1,78 359 58,6 1,90 254 41,4 1,83 613 Bay 1,74 129 35,9 1,97 142 55,9 1,86 271 44,2 Cinsi yet Bayan 1,80 230 64,1 1,81 112 44,1 1,80 342 55,8 Meslek Lisesi 1,83 40 11,1 2,25 12 4,7 1,92 52 8,5 Genel Lise 1,80 193 53,8 1,93 124 48,8 1,85 317 51,7 Anadolu veya Fen Lisesi 1,76 117 32,6 1,95 102 40,2 1,85 219 35,7 Özel Lise 1,17 6 1,7 1,25 8 3,1 1,21 14 2,3 Mezun olunan lise Meslek Lisesi Bilgisayar B. 1,00 1 0,3 1,00 7 2,8 1,00 8 1,3 Hiç Kullanmıyorum 2,06 17 4,7 2,00 5 2 2,05 22 3,6 Çok Az 1,89 149 41,5 1,99 79 31,1 1,92 228 37,2 Orta 1,71 159 44,3 1,99 117 46,1 1,83 276 45 İyi 1,46 26 7,2 1,73 37 14,6 1,62 63 10,3 Bilgisayarı kullandıklarını düşündükleri düzey Çok İyi Düzeyde 1,33 6 1,7 1,19 16 6,3 1,23 22 3,6 Hiç 1,80 246 68,5 1,94 184 72,4 1,86 430 70,1 Bir Yıl 1,78 97 27 1,96 55 21,7 1,85 152 24,8 İki Yıl 1,46 13 3,6 1,60 5 2 1,50 18 2,9 Mezun olunan okulda alınan bilgisayar
dersi süresi Üç veya Fazla 1,00 3 0,8 1,00 10 3,9 1,00 13 2,1 A 1,79 78 21,7 1,77 119 46,9 1,78 197 32,1 B 1,72 127 35,4 2,06 93 36,6 1,87 220 35,9 C 1,85 96 26,7 1,94 31 12,2 1,87 127 20,7 D 1,66 35 9,7 1,80 5 2 1,68 40 6,5 Tem. Bil. Tek.Kul. Ders Başarısı F 1,87 23 6,4 1,83 6 2,4 1,86 29 4,7
Tablodaki aritmetik ortalamalarda; 1:Tam Katılıyorum
2:Katılıyorum 3:Kararsızım 4:Katılmıyorum
5:Hiç Katılmıyorum anlamındadır.
Tablo 3-4’de göre araştırmaya katılan öğrenciler genel olarak “BDÖ, öğrencilerin araştırma yapma yeteneklerinin gelişmesini sağlar.” maddesine “katılıyorum” şeklinde görüş bildirilerken (613, X =1.83) , erkek ve bayan öğrenciler arasında da farklı bir görüş belirtilmemiştir (E=271: %44.2 X =1.86) (B=342: %55.8 X =1.80).
Araştırmaya katılan öğrencilerden, Meslek Lisesi, Genel Lise, Anadolu veya Fen Lisesinden mezun olanlar “BDÖ, öğrencilerin araştırma yapma yeteneklerinin gelişmesini sağlar.” maddesine “katılıyorum” şeklinde görüş bildirirken Özel Lise ve meslek lisesi
25 bilgisayar bölümü mezunu olanlar “tam katılıyorum” olarak görüş bildirmişlerdir (8: %1,3,
X =1.00) .
Ayrıca bilgisayarı çok iyi düzeyde kullandıklarını düşünenler bu maddeye tam katıldıklarını belirtirlerken (22: %3.6, X =1.23), diğerleri “katılıyorum” olarak görüş belirtmişlerdir ( X =1.62) ( X =2.05).
Araştırmaya katılan öğrencilerinden mezun oldukları lisede bilgisayar dersi süresi üç veya daha fazla olanlar “tam katılıyorum” olarak görüş bildirirlerken (13: %12.1, X =1.00), mezun oldukları okulda bilgisayar dersini iki veya daha az olanlar ise “katılıyorum” olarak görüş belirtmişlerdir ( X =1.50) ( X =1.86).
Tablo 3-4’deki aritmetik ortalamalar incelendiğinde, Temel Bilgisayar Teknolojileri Kullanımı Dersi başarı düzeyinin bu maddeye genel olarak “katılıyorum” şeklinde belirtilen görüşü etkilemediği görülmektedir.
3.5 BDÖ, Öğretim Etkinliklerinin Daha Planlı Yürütülmesini Sağlaması Tablo 3. 5: BDÖ, Öğretim Etkinliklerinin Daha Planlı Yürütülmesini Sağlaması.
Ana Bilim Dalları
S öz el b öl üm A ri tm et ik O rt . S öz el b öl üm fr ek an sl ar ı S öz el b öl üm Y üz de li kl er S ay sa l B öl üm A ri tm et ik O rt . S ay sa l B öl üm fr ek an sl ar ı S ay sa l B öl üm Y üz de li kl er i G en el m ad de A ri tm et ik O rt . T op la m F re ka ns la r G en el Y üz de li kl er Frekans 2,02 359 58,6 2,13 254 41,4 2,07 613 Bay 2,02 129 35,9 2,08 142 55,9 2,05 271 44,2 Cinsi yet Bayan 2,03 230 64,1 2,20 112 44,1 2,08 342 55,8 Meslek Lisesi 2,10 40 11,1 2,25 12 4,7 2,13 52 8,5 Genel Lise 2,05 193 53,8 2,07 124 48,8 2,06 317 51,7 Anadolu veya Fen Lisesi 1,97 117 32,6 2,25 102 40,2 2,11 219 35,7 Özel Lise 1,17 6 1,7 1,88 8 3,1 1,57 14 2,3 Mezun olunan lise Meslek Lisesi Bilgisayar B. 5,00 1 0,3 1,71 7 2,8 2,13 8 1,3 Hiç Kullanmıyorum 2,47 17 4,7 2,80 5 2 2,55 22 3,6 Çok Az 1,98 149 41,5 2,19 79 31,1 2,05 228 37,2 Orta 2,03 159 44,3 2,23 117 46,1 2,12 276 45 İyi 1,65 26 7,2 1,78 37 14,6 1,73 63 10,3 Bilgisayarı kullandıklarını düşündükleri düzey Çok İyi Düzeyde 3,00 6 1,7 1,75 16 6,3 2,09 22 3,6 Hiç 2,00 246 68,5 2,14 184 72,4 2,06 430 70,1 Bir Yıl 2,09 97 27 2,27 55 21,7 2,16 152 24,8 İki Yıl 1,85 13 3,6 1,40 5 2 1,72 18 2,9 Mezun olunan okulda alınan bilgisayar
dersi süresi Üç veya Fazla 2,33 3 0,8 1,60 10 3,9 1,77 13 2,1 A 2,08 78 21,7 2,13 119 46,9 2,11 197 32,1 B 2,01 127 35,4 2,15 93 36,6 2,07 220 35,9 C 2,06 96 26,7 2,16 31 12,2 2,09 127 20,7 D 1,97 35 9,7 1,80 5 2 1,95 40 6,5 Tem. Bil. Tek.Kul. Ders Başarısı F 1,83 23 6,4 2,17 6 2,4 1,90 29 4,7
Tablodaki aritmetik ortalamalarda; 1:Tam Katılıyorum
2:Katılıyorum 3:Kararsızım 4:Katılmıyorum
5:Hiç Katılmıyorum anlamındadır.
Tablo 3-5 incelendiğinde araştırmaya katılan öğrenciler genel olarak “BDÖ, öğretim etkinliklerinin daha planlı yürütülmesini sağlar.” maddesine “katılıyorum” şeklinde görüş bildirmişlerdir (613, X =2.07). Ayrıca, erkek ve bayan öğrenciler arasında da farklı bir görüş belirtilmezken (E=271: %44.2 X =2.05) (B=342: %55.8 X =2.08), farklı okullardan mezun olanlar arasında da katılıyorum dışında görüş bildirilmemiştir.
Araştırmaya katılan öğrencilerden bilgisayarı kullandıklarını düşündükleri düzey ve Temel Bilgisayar Teknolojileri Kullanımı Ders başarı düzeyi maddeye genel olarak “katılıyorum” şeklinde belirtilen görüşü etkilemediği, ancak mezun oldukları okulda bilgisayar dersi süresi iki veya daha fazla olanların “tam katılıyorum” görüşüne
27
3.6 BDÖ Uygulaması, Öğrencinin Öğrenme-Öğretme Etkinliklerine Pasif Şekilde Katılmalarına Neden Olması.
Tablo 3. 6: BDÖ Uygulaması, Öğrencinin Öğrenme-Öğretme Etkinliklerine Pasif Şekilde Katılmalarına Neden Olması.
Ana Bilim Dalları
S öz el bö lü m A ri tm et ik O rt . S öz el bö lü m fr ek an sl ar ı S öz el bö lü m Y üz de li kl er S ay sa l B öl üm A ri tm et ik O rt . S ay sa l B öl üm fr ek an sl ar ı S ay sa l B öl üm Y üz de li kl er i G en el m ad de A ri tm et ik O rt . T op la m F re ka ns la r G en el Y üz de li kl er Frekans 3,29 359 58,6 3,32 254 41,4 3,30 613 Bay 3,39 129 35,9 3,32 142 55,9 3,35 271 44,2 Cinsi yet Bayan 3,23 230 64,1 3,32 112 44,1 3,26 342 55,8 Meslek Lisesi 3,08 40 11,1 3,50 12 4,7 3,17 52 8,5 Genel Lise 3,36 193 53,8 3,34 124 48,8 3,35 317 51,7 Anadolu veya Fen Lisesi 3,26 117 32,6 3,18 102 40,2 3,22 219 35,7 Özel Lise 2,33 6 1,7 3,38 8 3,1 2,93 14 2,3 Mezun olunan lise Meslek Lisesi Bilgisayar B. 4,00 1 0,3 4,57 7 2,8 4,50 8 1,3 Hiç Kullanmıyorum 2,82 17 4,7 2,00 5 2 2,64 22 3,6 Çok Az 3,17 149 41,5 3,16 79 31,1 3,17 228 37,2 Orta 3,43 159 44,3 3,21 117 46,1 3,34 276 45 İyi 3,42 26 7,2 3,86 37 14,6 3,68 63 10,3 Bilgisayarı kullandıklarını düşündükleri düzey Çok İyi Düzeyde 3,50 6 1,7 4,06 16 6,3 3,91 22 3,6 Hiç 3,26 246 68,5 3,26 184 72,4 3,26 430 70,1 Bir Yıl 3,26 97 27 3,36 55 21,7 3,30 152 24,8 İki Yıl 3,69 13 3,6 3,20 5 2 3,56 18 2,9 Mezun olunan okulda alınan bilgisayar
dersi süresi Üç veya Fazla 4,33 3 0,8 4,40 10 3,9 4,38 13 2,1 A 3,29 78 21,7 3,57 119 46,9 3,46 197 32,1 B 3,39 127 35,4 3,13 93 36,6 3,28 220 35,9 C 3,03 96 26,7 3,10 31 12,2 3,05 127 20,7 D 3,40 35 9,7 3,60 5 2 3,43 40 6,5 Tem. Bil. Tek.Kul. Ders Başarısı F 3,57 23 6,4 2,33 6 2,4 3,31 29 4,7
Tablodaki aritmetik ortalamalarda; 1:Tam Katılıyorum
2:Katılıyorum 3:Kararsızım 4:Katılmıyorum
5:Hiç Katılmıyorum anlamındadır.
Tablo 3-6’ya göre genel olarak araştırmaya katılan öğrenciler “BDÖ uygulaması, öğrencinin öğrenme-öğretme etkinliklerine pasif şekilde katılmalarına neden olur” maddesine karşı kararsız olduklarını bildirilerken (613, X = 3.30), erkek ve bayan öğrenciler arasında da farklı görüş belirtilmemiştir (E=271: %44.2 X =3.35) (B=342: %55.8 X =3.26).
Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesinde araştırmaya katılan öğretmen adaylarından meslek lisesi bilgisayar bölümü mezunları “BDÖ uygulaması, öğrencinin öğrenme-öğretme etkinliklerine pasif şekilde katılmalarına neden olur” maddesine, “katılmıyorum”
olarak görüş bildirirlerken (8: %1,3, X =4.50), diğer okullardan mezun olanlar “kararsızım” olarak görüş bildirmişlerdir ( X =2.93) ( X =3.35).
Ayrıca bilgisayarı hiç kullanmadıklarını, çok az ve orta düzeyde kullandıklarını belirtenler bu maddeye, “kararsızım” olarak görüş bildirirlerken, iyi ve çok iyi düzeyde kullandıklarını belirtenler maddeye katılmadıklarını bildirmişlerdir.
Tablo 3-6’ya göre araştırmaya katılan öğrencilerinden mezun oldukları okulda bilgisayar dersi süresi üç veya daha fazla olanlar “katılmıyorum” olarak görüş bildirirlerken (13: %12.1, X =4.38 ), mezun oldukları okulda bilgisayar dersini iki veya daha az olanlar ise “katılıyorum” olarak görüş belirtmişlerdir.
Araştırmaya katılan öğretmen adaylarından Temel Bilgisayar Teknolojileri Kullanımı Ders başarı düzeylerinin farklı olması maddeye genel olarak “katılıyorum” şeklinde belirtilen görüşü etkilemediği Tablo 3-6’deki aritmetik ortalamalardan görülmektedir.
29
3.7 BDÖ Uygulaması, Öğrencileri Sadece Ders Kitabına Bağımlılıktan Kurtarması. Tablo 3. 7: BDÖ Uygulaması, Öğrencileri Sadece Ders Kitabına Bağımlılıktan Kurtarması.
Ana Bilim Dalları
S öz el b öl üm A ri tm et ik O rt . S öz el bö lü m fr ek an sl ar ı S öz el bö lü m Y üz de li kl er S ay sa l B öl üm A ri tm et ik O rt . S ay sa l B öl üm fr ek an sl ar ı S ay sa l B öl üm Y üz de li kl er i G en el m ad de A ri tm et ik O rt . T op la m F re ka ns la r G en el Y üz de li kl er Frekans 2,28 359 58,6 2,52 254 41,4 2,38 613 Bay 2,22 129 35,9 2,58 142 55,9 2,41 271 44,2 Cinsi yet Bayan 2,31 230 64,1 2,46 112 44,1 2,36 342 55,8 Meslek Lisesi 2,28 40 11,1 2,17 12 4,7 2,25 52 8,5 Genel Lise 2,38 193 53,8 2,55 124 48,8 2,45 317 51,7 Anadolu veya Fen Lisesi 2,09 117 32,6 2,48 102 40,2 2,27 219 35,7 Özel Lise 2,17 6 1,7 2,38 8 3,1 2,29 14 2,3 Mezun olunan lise Meslek Lisesi Bilgisayar B. 3,00 1 0,3 3,14 7 2,8 3,13 8 1,3 Hiç Kullanmıyorum 2,41 17 4,7 1,80 5 2 2,27 22 3,6 Çok Az 2,28 149 41,5 2,49 79 31,1 2,36 228 37,2 Orta 2,28 159 44,3 2,58 117 46,1 2,41 276 45 İyi 2,15 26 7,2 2,73 37 14,6 2,49 63 10,3 Bilgisayarı kullandıklarını düşündükleri düzey Çok İyi Düzeyde 2,00 6 1,7 2,00 16 6,3 2,00 22 3,6 Hiç 2,34 246 68,5 2,43 184 72,4 2,38 430 70,1 Bir Yıl 2,09 97 27 2,69 55 21,7 2,31 152 24,8 İki Yıl 2,38 13 3,6 2,60 5 2 2,44 18 2,9 Mezun olunan okulda alınan bilgisayar
dersi süresi Üç veya Fazla 3,00 3 0,8 3,20 10 3,9 3,15 13 2,1 A 2,24 78 21,7 2,45 119 46,9 2,37 197 32,1 B 2,21 127 35,4 2,68 93 36,6 2,41 220 35,9 C 2,41 96 26,7 2,42 31 12,2 2,41 127 20,7 D 2,06 35 9,7 2,40 5 2 2,10 40 6,5 Tem. Bil. Tek.Kul. Ders Başarısı F 2,57 23 6,4 2,17 6 2,4 2,48 29 4,7
Tablodaki aritmetik ortalamalarda; 1:Tam Katılıyorum
2:Katılıyorum 3:Kararsızım 4:Katılmıyorum
5:Hiç Katılmıyorum anlamındadır.
Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesinde araştırmaya katılanlar Tablo 3-7’ye göre genel olarak “BDÖ uygulaması, öğrencileri sadece ders kitabına bağımlılıktan kurtarır.” maddesine karşı “katılıyorum” şeklinde görüş bildirirlerken (613, X = 2.38) , erkek ve bayan öğrenciler arasında da farklı görüş belirtilmemiştir E=271: %44.2 X =2.41) (B=342: %55.8 X =2.56).
Araştırmaya katılan öğrencilerden meslek lisesi bilgisayar bölümü mezunları “BDÖ uygulaması, öğrencinin öğrenme-öğretme etkinliklerine pasif şekilde katılmalarına neden olur” maddesine, “kararsızım” olarak görüş bildirirlerken (8:%1,3, X =3.13), diğer
okullardan mezun olanlar “katılıyorum” olarak görüş bildirmişlerdir ( X =2.25) ( X =2.45).
Tablo 3-7’ye göre araştırmaya katılan öğrencilerinden mezun oldukları okulda bilgisayar dersi süresi üç veya daha fazla olanlar “kararsızım” olarak görüş bildirirlerken (13: %12.1, X =3.15 ), mezun oldukları okulda bilgisayar dersini iki veya daha az olanlar ise “katılıyorum” olarak görüş belirtmişlerdir ( X =2.38) ( X =2.44).
