Dünya medyasında olaylar ve sorunlar

Manrcra lletiSimDergisi, Sayt:9, Ocak 1995

Mannara Joumal of Comtnnicatiors, Number:9, January 1995

DUNYA MEDYASINDA OLAYLAR

VE

SORUNLAR

Prof. Dr.

ismet

ciRiTLi

MARMARA

I.]NiVERS ITES

i

iletiqim

Faktiltesi

I

Geqen

yiizyrltn

ortastnda

ingiliz

yatlrlmcllarlntn kaptldtklan

"De-miryolu

Cinneti"ne benzer

bir

gekilde,

ABD'nin

ve $irketlerinin telefon,

bil-gisayar ve televizyon harmanmdan olu$an ve adrna "Multimedia" denilen

bir

"Yeni

Endiistri"

iptilasrna

siiriiklendikleri

bilinmektedir.

Nitekim

son zamanlarda, birEok telefon, kablolu televizyon ve video kiralama girketinin birlegme yoluna

gittiklerini,

Amerika'nrn

iinl[

(AT

and

T)

girketinin

McCaw

adh, taqman telefon firmastnt kendisine katma

girigi-minde

bulundulunu

gOriiyoruz. Bu yeni teknolojinin haberlegme akrmtnr ar-uracalr ve evlere damla damla gelen habederin bundan sonra "Sel"e

dOniig-tiiriilereK

seyircilerin onlart sadece yayrncrlar tarafindan sunulan "Tabldot" ile yetinmekten ve kOgebaglanndaki video dtikkanlanna koqmaktan

kurtara-calr

ifade edilmektedir.

Multimedia'ntn bin "Information

SuperHighway-Haberleqme Siiper Anayolu" olugturacalr ve bunun

bir

tek anayoldan ibaret olmayrp, evlere telefon, televizyon kablosu ve uzay yolu ile ulagtlaca$ anla-grlmaktadrr.

Ne var

ki,

Bagkan Clinton'un seqimdeki vaatlerine ra[men, bu

konu-daki

srnrrlaylcr mevzuatln deligmemesi gikayetlere

yol

agmakta, Bagkan yardrmcrst

Al

Gore'nin senatdr srfatiyle

yaptlll

segim kampanyasmda

"ln-iormation Highways" sisteminin kurulmasr konusunda bagltca taraftar

oldu-!u

hatflatrlmaktadrr. Oysa segimi kazanmalanndan bu yana

ikt

yldan

fazla zaman gegmig olmasma rafmen, Clinton-Gore yonetiminin mevcut mevzua-tr

liberallegtirilmek

konusunda fazla birgey yapmadrklan ve bunun sonucu

olarak

Bell

Atlantrc ile

TCi

arastndaki 33

milyarhk

iqbirlilinin

ve yine

mil-yaflarca dolara ulagan

bir

taktm

difer

multimedia ortakhk giriqimlerinin

mevzuat engeline

takrldrlr

ifade edilmektedir.

Bu dev girketler arasmdaki

iqbirli[inin

gergekleqmemesinin bir

diler

nedeni "Federal iletiqim Komisyonu (FCC)"nin 1993'te yaprlan 7o10

fiyatin-diriminden sonra 1994'te de 7o7 oranrnda kablolu yayrnlara

indirim

koyarak dev girketlerin kazang beklentilerini boga grkarmast olmugtur. FCC'nin son karannda baghca sorumlunun BagkanYardtmctst

Al

Gore'nin gOreve

getirdi-!i

FCC'nin yeni bagkanr Reed Hundt

oldulu

ve bu nedenle bir yildan daha

k-sa

bir

siire iginde itibanndan qok qey

kaybetti[i

vurgulanmaktadn.

Nitekim

multi-

media dev qirketlerin patronlan ile

ABD'nin

ig dtinya-srnrn kalbinin garptrgl

Wall

Street mensuplan, %o1'llkyeni

indirimi

protesto etmekte ve bunun nedeninin FCC bagkaru Hundt'un habedegme endiistrisine

besledili

nefretten

kaynaklandtlmt

sOylemektedirler.

1992yitndakabul

edilen "Cable Act-Kablo Kanunu"nun iicret oran-lannr diigi.irmeyi amagladrfr, FCC'nin gdrevinin de bu mevzuaft uygulamak

oldu[u

hatrrlanrsa, patronlarm Hundt'a kargt Ofkelerinin yiizde ytiz hakh

ol-dufu

soylenemez.

Krsaca 19.

yiizylda

piyasayr

iyi

hesaplayamayan yaturmcrlann

de-miryolu

iqinde iflas etmelerinden, multimedia yatmmcrlannrn ders almasr

lazrmdr.

"Multimedia Qalr

Oncesi"nin baganh kumarbazr olan Rupert

Mur-doch'un uydu televizyonculufunda cesur, multimedia konusunda ise

muha-fazaku

ve gekingen davrandr[r hatrrlanarak, bugtiniin multimedia

kumar-bazlut

bundan ders

almahdr.

II

Son zamanlarda Bau'da dile getirilen yeni gOriig; Devletlerin Medya

Miilkiyetinin

srnrdarrnrn tayininde oldukga miiphem olan

"Kamu Yaran"

kavrammdan ziyade "rekabet"e

alrhk

vermeleri

gerektifidir.

Oysa Batr diinyasrndaki biittin

iilkelerin,

"Medya

Mesleli"nin

politikacrlann gok Onem atfettiEi ve

kontroliinii

ele gegirmek

istedifi

bir

faaliyet sahas olmayndan hareket ederek, medyaya, 0rnepin: Gemi

sahiplili

veya biracilrk gibi

meslek-lerden daha farkh yanaqttklan herkesin malumudur.

Ne var

ki,

Batl diinyasrnda Medya Tekellerini

konrol

etmek ve srnlr-lamak iqin yaprlan kanuni di.izenlemeler Ingiltere ve Almanya'dan baglaya-rak giderek her yerde itiraz ve tar[9ma konusu yaptlmakta, deEilim halinde olan lletiEim

Endiisrisinin

Onceden ve katl kurallarla diizenlenmesinin do€ru olmayacall ve bu kurallann oldukga

"Degilken"

ve

"Keyfi"

oldulu

ileri

sii-rtilmektedir. Gergekten ornegin; ABD'de gazeteler

yaytnlandlklarl

_Whirde

bir

TV

kanahna sahip olmazken, ingiltere'de ulusal gazeteler

bir TV

imtiya-zrmn 7,20'sine kadanm satrn alabilmelce, kablo TV'si igin ise herhangi bir

sl-nrlama

mevcut bulunmamaktadlr. Buna

mukabil

Almanya'da gazetelerin

TV

kanallnrn 7o49.9'una kadar sahip

olabileceli

kabul edilmektedir.

Bunun sonucu

oluak

Medya

_$irkeded

bu

tiir

duzenlemenin

giinii-miizde kanqma ve birlelme egilimi giisteren lletigim Teknolojisi ile bafdaqa-madr!rnr ve sbzde bir ulkede

"Pltilalizm-Cok Seslilik"

saglamak isteyen bu tiir diizenlemenin, kurulacak Eirke erin

biiyiik

pazadarda rekabet yapma

im-kanrnl yok ettiEi iddia edilmektedir. Gergekten bazr

gdzler

er _bu

Sikayetle-dn

haktlhgrnl

ortaya koymakta, Medya'nrn kamu

iizerindeki

"Temerkuz-Konsantrasyon" korkusunun bagka yollardan da giderilebilecegi kabul edil-rnektedir.

Ilin

ilging

yonii qudur: Medya i.izerinde tekeli onlemek igin konu-lan

miilkiyet

slnlrlamalannln saEllkh

demokasinin

qartr olan "Depiqik Ka-naatlere" yol agmasl beklenirken, uygulamada bu hedefe 9ok ender ulaqllml!, 1994 Sonbahannda ABD'ye katllmak igin Skandinav iilkelerinde yaptlan re-ferandunlarda, bu iilkelerde "Medya

Miilkiyeti"

deEilik ellerde oldugu' yani "Yaygrn" bir manzara arzettigi halde hemen biitiin ulusal gazeteler sdz

birligi

edercesine, seQmenleri

AB iiyeligi

igin oy kullanmaya

telvik

et]ni$lerdt. Bu-na mukabil Medya

Miilkiyetinin

aynl ellerde toplanmasr halinde "Farklt Ka-naatlerin"

savunulabilecelinin

en giizel OmeEi;

lngiltere'nin

muhafazakar

giinliik

gazetesi

"Daily

Mail

"in

sahiplerinin miilkiyednde bulunan ve

"Sto-keon-Trenf'

qehrinde yaylnlanan

bt

yerel gazetenin

biitiin yiiz

yll

boyunca

ilqi

Partisi

egilimi

sergilemesidir.

Medyada "lgerik QegitliliEi" saglamanln esas yolu, kigilerin ve

dzel-likle

yeni girigimcilerin

geEitti medya

pMarlarlna girmelerini

kolaylaqtrr-maktr.

Bu aynt zamanda Yabancr Sermayenin de

iletilim

alanrna gelmesrni ve dolayrslyla

teknolojik

geli$me ve deEigmenin gergekleqmesini sallamak gibi

bir

fayda arzedeceKir.

Dolrusu

istenirse, insanlafln haber alma

yollan

giderek gogalmakta'

teleyizyon yayrnlafl uzay ve kablo yoluyla yaprhrken,

giinliik

gazeteler

"ln-ternet" yontemiyle qe$itli

gehirlerde yayrnlanmakta,

dijital

stktltrr-ma"Compression" yolu ile sayrsl afian kanallar devletlerin bu alanlara mUda-halesinin nedenini onadan

kaldrmaktadr.

Rekabeti tegvik etmek bu

alafl

tamarnen denedmsiz bmkmak demek

degildir.

Bununla

birlikte, polidkayl

bmamen medya drqrna

sitmeye

kalk-mak

miinktin

olmadrlr gibi, bu davramg

hmh

politikacllan bu

dtienlemele-ri

daha faz la kurcalamaslna

yol

agar.

trI

Ame

kan Ulketerarasr Basm

Dernefi'nin bir

toplantlslnda konulan Uruguayln haftahk dergisi

"Busqueda-Arqtma"nn

yazl

igeri

mtiditii

Da-nilo

Arbilla,

son altr ayrn en onemli ye mutlu olayrnrn yrllardan beri

ilk

defa olarak, Colombia'da bir tek gazetecinin bile

itlditiilmemiS

olmasr olayl oldu-gunu soylemi$tir.

Bununla

birlikte

bu siire zarfrnda

biri

Guetamala,

diged

de

Meksi-ka'da olmak iizere

iki

gazetecinin oldiirtilmesine raBmen, yine de Ladn Ame-dka gazetecilerinin kendilerine kar$r diizenlenen cinayetlerde meydana ge-len bu azalmadan

dolay

iqinde yaqadrklan

dliim

korkusunda azatma oldugu

bildirilmektedir.

Fakat cinayetlerdeki bu azalmaya

ralmen Latin

baslnlnm

"Ozgiir"

oldugu soylenemez. Latin Amerika

tilkeleri

1970'lerde ve 1980'le-rin baglannda kaslp

kaluran

askeri

diktatorluklerin

basma

kar$

estirdikleri teriir sona

ermil

olmakla

birliKe

askeri ydnetimler yerine kuru.lan

"Siyil"

hu-kiimetlerin ve diger

binahm

gewelerin _{bu defa}

_degilik

_{merodlada basln} Oz-giirlUgUnU hsmaya

gahftlklafl

goriilmektedir.

Latin Amerika'mn sivil yiinetirnlerini en golg yolsuzluk ve

kanunsuz-luklan

ortaya grkaran "Aragtrrmacr Gazetecilik" tedirgin etmekte ve bunlar bu

tiir

gazetecilige kar$r _{geqirli "Caydrrma" silahlan kullanmaktadlrlar. Bu} metodlara ornek olarak

"lftira"

suguna verilen cezalann

artr

masr, gazercct-Ierin gah$ma ruhsauna baflanmasr, medya

mesleli

iizerindeki

vergilerle, matbaa makineleri ve gazete kagldl ithalat

vergilerinin arttftlmasl,

kamuya ait ilan dagltlmlnda

keyfi iilgtilerin

uygulanmasl ve resmi haberleEme kay-naklanna bagvurunun engellenmesi gibi,

_ba

lafl

gegmiSte

Titkiye'de

de uy-gulanan merodlar g0sterilebilir.

leri, son yrllarda dldtiriilen arkadaqlannrn da aldbetlerini hatrlayarak, haber vermekte kendi kendilerini krsldamaktadrrlar. Ozellikle "UyuEturucu

Trca-reti"

ile

ilgili

haberler sadece kokain tiiccadannln deEil, bu alandaki

yolsuz-luklafln

yayrnlndan rahatslz olan reklamcdann, yiiksek

rtitbeli

devlet

me-murlaflnln

ve hatta iq adamlaflnrn tepkisi ve baskrsr

ile

karqdaqmakta ve mevzuat bu geqit haberlerin yayrnlanmaslna

karll

dava agma yolunu kabul etrnig bulunmaktadrr.

Mtekim

buna iirnek olarak Colombia'da ve

ABD'de

"UyuEturucu Taciri" olarak adlandnlan bir kimsenin admrn

bi

gazetede

zik-redilmesi iizerine,

ayn

gazetede birinci sayfadan

ozit

dilemeye mecbur

bfa-kllmsrr.

Peru'da, u9 emekli subay, silahh

kuwetleri

takdir effnekten askeri mahkemede

yarg

anrken,Arjandn

HiiKimeti iftira

igin verilecek hapis ce-zasrm 6 yrla, para cezasrnr da 200.000 dolara

grkarmgtr. Adantin'in

"Diaro Popular-Halkrn

GinliiBii"

gazetesinin yayln miidtirti Jorge Pascetto bu

me!-zuat degi$ikligindeki amacln;

Hiikiimetin

tist seviyelerindeki yolsuzluBun baslnda dulurulmasrnr onlemek oldugunu beyan etrniqtir.

IV

Giiney Liibnan'da lsrail'e

ka{l

gerilla sava$r yapan ve terorist eylem-lerde bulunan lran

taraftafl

Hizbullah orgiittinun, Beyrut'un giineyinde

bir

apartman iginden

Liibnanln

h€f, tarafina ulaqar ve ula5trn sahasrnr lsrail iEine de

tatmak

igin qal$malar yapan

"Al

Manar-Yol G0sterici" adll

bir

televiz-yon kanahna sahip

bulundulu

haber

verilmeKedir.

Al

Manar, 1980'lerin sonlannda Liibnan'da

kudan

50 ozel televiz-yon istasteleviz-yonlaflndan

biri

olup, izleyiciler sayrsr bakrmmdan ise dtudiincu sF rada gelmektedir. Bu neden ile son ylllarda silah ve roket-atar ta$yan Hizbul-lah mensuplannln ozellikle Giiney Liibnan'daki Israil birliklerine

ka$l

girig-tikleri

hiicum ve

eyler

erde beraberlerinde

TV

kameralan da taqldlklan gd-rtilmekte ve burada gekilen

filmler

dncelikle Hizbullah

militanlartntn

evle-rinde ve diger ilgilenenler ve ozellikle agln dindadar tarafindan idenmehedir.

Giinliik haberleri itina ile giylnmiE ve ballan

ortiilii

kadln spikerler ta-rafrndan okunmakt4 genellikle her haberde omegin Giiney Liibnan'da devri-ye gezen lsrail konvoyuna

girililmig

bir

roketli

hucum veya Giiney Lubnan Ordusu iginde

lsrail'in

olugturdufu

Liibnanll

milislerden herhangi

bir

miis-mhkem mevkinin

Hizbullahln

silahh komandolarl mrafindan

ilgali

olaymln

ekana

getirilmesine ozen gosteri lmeldedir.

Yukanda da igaret etdEimiz uzere,

"Al

Manar"

TV kanal

Liibnan'da

Eeqidi milis gruplannrn aralaflnda savag[Er I9 Sava"! esnasrnda ve 1980'lerin sonlannda

kuulmug

ve "Siyasal Mesaj"lartnt iilkedeki sakinlere du!'urmayr amaQlamrqtrr.

Nitekim

Subat ayrnda,

Al

Manar

TV

kanallnda' Hizbullah

li-deri $eyh Hassan Nasrullah ile yaptlan ve iiE buquk saatlik yaym siiresine slg-dtnlan ve fakat gergekte beE saat olan

bir "Mulakat'ln

yayrnlandtgrnl diinya medyaslndaki haberlerden dEreniyoruz.

Hizbullah orgudintin bu

TV

kanah zengin _{Sii Miisliimanlardan} olu-$an

bir

grubun

miilkiyefnde

bulunmakta ve baSlannda

yiikek

riitbeli bir

$ii

din mensubunun bulundugu bir komite tarafindan yonetilmektedir.

Bu

TV

kanahna

Mlsr

filmleri,

dyatro oyunlatl,

belgeselleri, spor olaylan ve batta Amerikan yaplmt

filmler

bile gostedlmekte ve fakat istas-yon mudiir Muharnrnad

Afifin

soylediEi gibi; rol icabr 9ok zorunlu haller ha-g, kadrnlafl gosteren sahneler

genellikle

sanstte ugramaktadlr. Muham-mad

Airf;

"Biz _{$iddet ve} igki sahnelerini de sansiire utsatarak, bir ahlak tele-yizyonu _{olmaya gahqryoruz"} diyerck, bgunmekte,

Al

Manar'rn canh olarak

wimbledon

tenis

oyrnlannt

yayrnladrlr ve fakal bunu sadece "erkekleruast" maglara inhisar ettirdigi gozlenmekrcdir.

Al

Manar kanalt reklam iicreti ola-rak 30 saniyelik

bir

yayln igin 400 dolar

gibi

yukek

bir iicret almasna raE-men, yayrn politikasrndan fedakarhk yapmakta ve drneEin; Kdkten

Dincile-rin

ABD'deki

mal varhglnrn dondurulacagrnr 1995 baglartnda Clinton'un soylemesi iizerine, kanaldaki Coca-Cola ve

Pepsicola

reklamlanntn durdu-ruldugu haber verilmektedir.

Krsacai Liibnan sokaklannda "Kanun ve Dtizen" kurulmuq olmakla

birlikte,

yayln dalgalanndaki anarqi bugiin de siirmektedir.

"Evet

evlilik dllr

bir

kztm

var. Yani ne olmu$?" Bu sozler, kendisine

bir

gayri melru gocugu olup olmadrgr konusunda

bir

sorunun

yiineltilmesi

antnda-ve bundan 10 yrl once- Franslz Devlet Baqkanr Frangois

Mitterand

taraflndan sdylenmig ve konu o anda kapanarak, Franslz basrnl hig

bir

_ley

yazmamrqtrr. Oysa brrakrnrz

Tiirkiye'yi,

boyle

bt

olayln BiU Clinton'a John Major'a arfedilmesi halinde kopacak giirtiltUyti tahmin etmek gU9

delildir.

GerEeKen Fransa'da bir Devlet Bagkanrnln yalan soylemesi,

yaknla-nnr kayrmasr ve yolsuzluk yapmasr basln taraflndan

titizlikle

izlenerek tepki gormek@, fakat konu bir

tahm

sek

olaylanna taalluk

efigi

takttde bastn

ta-rafindan yaylnlanmamakta ve yorumlanmamaktadlr.

Nitekim, 3 Kasrm 1994 ta,rihli "Paris Match" detgisinin,

y

lardan beri bilinen ve fakat higbir zaman basrn tarafindan ofiaya atrlmayar Bagkan

Mit-Frand'rn

20

yallndaki

krzlnrn bir resmini yayrnlamasr tepki ile karqtlanmtg ve dergi ayrplanmrqtlr.

Gerqekten Fransa'da Balkan

Mittenand!n

evlilik

drqr bir

iliEkisi

ol-masr olayr higbir zaman yiiziine

wrulmamll

ve Fransz kocalannln takdben yanslnln bu geEit

iligkileri

bulundufu ve ingiltere'de oldugu grbi Fransa'da da dogan gocuklarln 1/3'unun

evlilik

dlql oldupu bilinirse, bu

ilgisizligin

dogal kar$lanmasr, buna mukabil "Paris Match" dergisinin bu "Tabu"yu

ylknaya

kalkrqmaslnln @pki uyandlrmasl dogal

karfllanabilir.

Kamuoyu,

politikacllann

ozel hayatlannrn basrnda tartl$lmasrnrn

kijtii

bir emsat olusturacagrm ve bunun Fransrz Baslnrnr, ABD'de ve Ingilte-re'de olduEu gibi, seks olaylan ile haqrr neSir

olraya

sevkedeceEini kabul et-mekte ve fakat politikacrlafln da bir takrm

"Gizli

Bahge"lere hakkl bulunabi-leceEini kabul etmektedir.

Dogrusu istenirse,

bir

iki

onemsiz isdsna drllnda" Fransrz Basrnlnln "Sansasyon" aramadrEr teslim edilmek gerekir. Bunun sonucu olarak

Baqka-nu

10

y

iince Elysee Sarayfnda yaptlan

bit

kahvaltrh

toplan[da bir

gayri

melru

krzl olduEunu kabul etmesi Franstz gazetecileri araslnda ylllarca

bir

"Agrk _{Srr" olarak}

bilnmil,

"Paris Match"ln son aqrklamalan ise, Franstz med-yasrnda onaylanmadlgr

gibi,

ilgisizlikle

ve sukiitla

geqigtirilmiltir.

Nitekm

kamu televizyon kanah FR 2 olaydan hig bahsetmediEi

gibi'

Fransrz Ulusal Basrn Federasyonu Bagkanl Jean

Miot

stnrstz

olan "Haber Toplama

Ozgtidiilii"

ile sorumluluk iginde kullanllnnsr gereken "Haber ver-me dzgtirliigii'nUn ka.nltllllmamast gerektigine deEinmil, kanaatine

ba$vu-rulan

vatandaqlafl

n

7o79'u

Mitterrand'rn

ktztntn

resminin

yaytnlanmaslnt onaylamamr!t1r.

Krsaca Franstzlar, herkes gibi seks skandallannrn dedikodusunu yap-makta, fakat Anglo-Amerikanlardan farkh olarak, bu konuyu

bir

satalma ve saldm malzemesi

olank

degil, daha ziyade bir "Ellence" olarak gdrmehedider'

VI

Ylllar

6nce

Alvin Toffler

gibi gelecegi kestirmeye Eall$an

futiidstler'

87

Amerikan gazetecilik

endiistlisinin ylpranmll,

eskimiq ve blmeye namzet

"Bacah

Endijstriler"in

sonuncusu

oldulunu iddia

etmi$lerdir.

Nitekim

1980'lerde gazetelerin

reklan

ve ilan gelid bakmrndan gok

biiyiit

dugunluk

yaEadrlrnr, son yrltarda bazr duzelmelere raEmen gazetecilik endustrisinin srkrntlsrnm devam etdgini,

oku]ucu

saylsl diigerken, gazete ilanlarlna ayn-lan ilan paralannda diili.iqiin devam ettiEini goriiyoruz.

Biitiin

bu dertler

yetmiyormul gibi, yaztlt

bastntn tepesinde

"Yeni

Teknoloji"nin

oluqturdugu tehdit, Demokles'i

ktltcr gibi

aslh bulunmakta, iletiqimci Jon Katz, son zamanlarda yayrnladrlr bir makalede gazeteleri

"lle-tiqim

Devrimi"nin

en

biiyiik

kurbanlan olarak ilan etmekt€dit. GergeKen ya-zrh basrnrn durumunun gok padak olduBu soylenemez.

Habederi

"Mitekkeple Y^zllmrl

Kagrt"

iizerinden ogrenmek iste-yenlerin saysr giderek azatmakta, aynca TV habederi daha gabuk

duyuarak

onlafl

sansasyonel malzeme

ile

siislemektedir. Bu nedenle gazete okuyan Amerikahlann sayrslnda azalma devam etmekte, 1970'de

relil

niifusun 4/5'i her giin gazete okurken, bu oran 1993

yhnda

3/5'e di\lmii$ bulunmaktadr.

ABD'de gok az gazete sadece gazete saugrnrn gelirinden ayakta kala-bilmekE ve Amerika'da yaylnlanan

gijnliik

gazgtele'in qo85'i 50.000'in alun-da satmaktadr. Ornegin bunlardan Tennessee'de yaylnlanan "Kingsport

Ti-mes- News" _{Eok sayrh yerlerde} biirolara sahip bulunup,

balkert

Washing-ron'unun haberlerini bile"Haber

Ajansl'

amclh& ile elde etmektedir. Bu

ma-halli

g^ze@ler, mahal halkrna ilan veren reklamcllarla bululturarak, kadart-nln aslan paynr kazanmakta, ne var ki reklamcllar,

yaz

basm ekarte ederek tiiketiciye doErudan

dolruya

ulaqmaya gahsmaktadrlar.

Bir

taraftan okuyuculannr, diger taraftan reklamctlan ve reklam

ge-lirlerini

kaybeden

g

zetelet,

yayrnlanna

son vermekte

ve

1955

ytltnda

ABD'de I 760 adet gazete yayrnlanrken, bu sayr 1 994'de I 556'ya dii$mu$

bu-lunmaktadrr. Dtiler ta.raftan, 1956'da 2'den fazla gazete yaytnlayan gehirlerin sayrsr 94 iken bugiin bu sayr 33'e dulmtiq bulunmaka ve bunun en

vuucu

irr-negi olarak 172

yllhk

"fukansas Gazette"nin yayrnrn durdumasr gosteril-mektedir.

Nitekim

Bill

Clinton'un, 1992 segim kampanyasrm,

Little

Rock'da bu gazetenin lerkedilmiE ofi sinden

yiinettigi

bildirilmekedir.

Herleye ragmen yazrh baslnln TV'ye naz aran habederi,

tahlilleri

ile

bulun-maktadr.

ABD'de gazeteciliginin

bir

diEer ozelliEi ulkede

"Yerel

Bastn"tn i$gal ettigi

biiyiik

yerdir.

Bugiin

"Ulusal Basln"a

ABD'den

ancak

iki

ijrnek

gO-sterileUitlr. Buntardan

biri

1982'de yaynlanmaya baqlayan

"USA

Today" digeri

ire

"wal

Stt""t

Joumal"dir.

ABD

yazth bastntnda "Tekelleqme" goze garpmakta ve Gannetq Knight-Ridder ve Newhouse adh en buyiik ii9

kurulul

13t g[nluk

gazeteyi tekellerinde tutarak iilkede

giinliik

okuyucu sayrslnrn q,

_t0-!

_otan

_i2.5

_milyon

_{ki$iye hitap} ederek

ABD'deki

toplam gazetelerin 3/4'iinun ise _Su veya bu gruba mensup olduklarl bildirilmektedir' Gazetelerin drajl

aftrmak

igin ba{\urduklan bL diger yol da giqirilmiq ve anlams^tz sayfa-lardan otuqan"iazar Sayrsf' grkarak,

tirajl

diEer gunlere nazaran 20

milyon

kadar arttlrmalarldtr.