Üsküdar
1
konuluyor
1
Üsküdar tarihin yaprakları ara - sında oldukça mühim bir yer iş - gal etmiş .eski-bir. kazamızdır.
BizanslIların Iıiristopolis (Altın
¡şehir) diye isimlendirdikleri. Üskü- dara, şimdiki adı 1453 senesinde ya ni îstanbulun Türkler tarafından işgali zamanında verilmiştir.
-Gerek mimari gerek edebi ve ge rekse san’at bakımından üzerindp lehzmmiyetle durulmaya lâyık offn bu kazamız, her şeyden önce suyu kadar berrak ve saf. havası kadrr
temiz olan halkı ile de ayrı bir
hususiyet arzeder.
Bizans imparatorluğu inhitat dev rinde bir harabiye yüz tutmuş olan İstanbul, Türklerin zaptı senelerin de ve bir plân dahilinde imar gör meğe başlamıştı. Bu meyanda Üs kiidara da lâyık .olduğy ehem m iyet. verilmiş ve-yalılar, saraylar çeşme
ler yapılmıştır.
Şimdiki irkele meydanındaki I I I cü Ahmet çeşmesi ile inhisar depo su yanındaki Camii kebir, büyük Türk mimarı Koca Sinanm şahe serlerinden ve o zamanki mimari gelişmenin örneklerindendir.
Şemsipaşa ve Kuzguncuğa giden yollar üzerinde inşa edilmiş olan yalılar, Üsküdara tarihî güzelliği - ni vermişti. (Bilhassa, bunlardan,} Salacak parkının bulunduğu yerde
ki Molla -beyin yalısı ile, hâlâ 'ismi* unutulmayan Köprülü konağı mr-ş hurdur).
Görülüyor ki, Üsküdar tarihe mal- olmuş bir çok eser ve güzellikleri bağ nnda yaşatmıştır.
Boğazın ve Anadolu sahilinin en
güzel yerinde kurulan altın şehir, dev ■ rin saz şairlerine en büyük merkez olmuştur. Yaz günlerinde Çamlıca te pelerinin üzerinden seyredilen bir gu rup, hâlâ o devrin rüzgârım bize his settirir.
Bu kısa tarihçeyle eski üsküdarı
tanımanın mümkün olamayacağını bi liyorum.
Tarihin bize miras bıraktığı bu ka zamızın bugünkü durumu tıe halde - dir?
Bugün, bu kazamız şüphesiz ki ih mal edilmiş bir durumdadır. Bir çok yerleri haraptır bakımsızdır.
Yalnız bizi önemli bir şekilde ilgi lendiren şey, Üsküdarın içtimai bün yesindeki faaliyetin' ümit verici oldu ğudur ki bu da ilerisi içih atılmış sağ lam bir adımın neticesidir.
Kaza teşkilâtının, muhtelif hayır
. müesseselerinin, C. H. Partisinin ça - l lışmalannı başarılarım ve ihtiyaçla - ' r:nı alâkadarla tem as, ederek tesbit
ettim.
Esnafın dert, şikâyet ve ib ':yaçları nı, köyünün ziraî kalkınma yolunda
ki çalışmasını ve bugünkü duruma,
göre daha ne gibi eksikleri bulundu ğunu notlarımdan sırasiyle yazıca - ğım.
Eminim İd, Üsküdar geleceğin gc-,
ne “ Altın şehri., olacaktır. Su imi
bir halk kütlesinin idari teşkilat? çı
lan itimat ve temiz bağlılığın m hu
yoldaki faaliyetlerin bir an evvel inki şafına hizmet edeceği aşikârdır.
Yalnız uzak tarihin değil, çeyrek
asır evvelinin de 'Üsküdarı. bize miVU.
bünyesi He tanıtacak hususiyetleri
vardır.
Üsküdar bugün, Çamlıcası ile Kî - siklisi ve ebedi şöhreti ile gene kar -; Şımızdadır. Temennimiz ihmal edil - miş, bakımsız kalmış bu güzel yerin kısa bir zamanda geniş imar hareket lerîne sahne olmasıdır.
. VED AT PEKGtRGÜV
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
