41
Girifl
Bruselloz, tüm dünyada yayg›n olmakla birlikte, Türki-ye’nin de içinde bulundu¤u Ortado¤u ve Akdeniz ülkelerin-de enülkelerin-demik görülen bir zoonozdur. ‹nfeksiyonun seyrinülkelerin-de birçok organ tutulumu olmas› nedeniyle çeflitli klinik tablo-larla karfl›m›za ç›kar (1). Hastalar›n %70’inde gastrointesti-nal tutulum (karaci¤er, safra kesesi, ince-kal›n barsak, pankreas ve periton gibi) vard›r ve kar›n a¤r›s›, bulant› kus-ma, ishal, konstipasyon gibi belirtilerle seyreder (2). Litera-türde bruselloza ba¤l› kolesistit, pankreatit ve mezenterik lenfadenit sonucu akut bat›n tablosu geliflen olgular bildiril-mifltir (3-6). Bu yaz›da mezenterik lenfadenit sonucu akut bat›n tablosu geliflen bir bruselloz olgusu sunulmufl ve ko-nu ile ilgili literatür gözden geçirilmifltir.
Olgu
29 yafl›nda erkek hasta, atefl yüksekli¤i, bat›n sa¤ alt kadran›nda a¤r›, terleme ve eklemlerde a¤r› yak›nmalar› ile baflvurdu¤u bir hastanede, akut bat›n ön tan›s› ile genel cer-rahi klini¤ine yat›r›lm›flt›. Bat›n ultrasonografik incelemede mezenterik lenfadenopatiler saptanmas› üzerine, mezente-rik lenfadenit düflünülerek bafllanan sefazolin 3 gr/gün ve salisilasülfapiridin 3 gr/gün tedavisine karfl›n üç gün içinde atefl ve kar›n a¤r›s› semptomlar› geçmemifl ve kontrol ultra-sonografik incelemede mezenterik lenfadenopatilerde kü-çülme görülmemiflti (fiekil 1). Bunun üzerine klini¤imize yönlendirilen hasta yat›r›ld›.
Hastan›n taze peynir yeme ve hayvan besleme öyküsü vard›. Sistem sorgulamas›nda 10 gündür atefl tan›ml›yordu. Bafl a¤r›s›, kar›n a¤r›s›, artraljiler ve sol testiste a¤r› yak›n-malar› mevcuttu. Fizik incelemede, atefl 38.5°C, nab›z 107/dakika, TA 130/80 mmHg, bat›nda sa¤ alt kadranda palpasyonla istemli defans ve “rebound”, skrotumda flifllik, k›zar›kl›k ve hassasiyet vard›.
Laboratuvar incelemesinde, hemoglobin 13.2 gr/dl, be-yaz küre 7100/mm3 (PNL %70, lenfo-monositer %30), trombosit 210 000/mm3idi. Eritrosit sedimentasyon h›z› 61 mm/saat, CRP 225 gr/lt, AST 36 U/lt, ALT 80 U/lt idi.
Bat›n›n ultrasonografik incelemesinde, sa¤ alt kadranda en büyü¤ü 18x13 mm boyutlu, konglomerasyon oluflturan mezenterik lenfadenopatiler mevcuttu. Skrotal ultrasonog-rafik incelemesinde, solda epididimoorflit tespit edildi. Bru-cella standard tüp aglütinasyonu 1/1280 titrede pozitif bu-lundu ve kan kültüründe B. melitensis üredi. Bruselloza ba¤l› mezenterik lenfadenit ve epididimoorflit düflünülen hastaya rifampisin 2x300 mg/gün ve doksisiklin 2x100 mg/gün baflland›. Tedavinin birinci haftas›nda atefl normale döndü. Kar›n ve eklem a¤r›s› yak›nmalar› düzeldi ve epidi-dimoorflit bulgular› geriledi. ‹ki hafta sonraki kontrol bat›n ultrasonografik incelemesinde mezenterik lenfadenopatile-rin kayboldu¤u saptand›. Tedavi alt› haftaya tamamland›. Sonraki 6 ayl›k takipleri normaldi.
‹rdeleme
Bruselloza ba¤l› gastrointestinal tutulum s›k bildiril-mekte ve hastalar›n %70’inde görülbildiril-mektedir. Genellikle ifl-tahs›zl›k, kar›n a¤r›s›, bulant›, kusma, diyare, konstipasyon gibi semptomlarla kendini gösterir (2,7). Gastrointestinal tutulumla ilgili üç genifl çal›flma sonuçlar› de¤erlendirildi-¤inde toplam 757 hastan›n %30-60’›nda gastrointestinal semptom ve %32-87’sinde gastrointestinal bulgu saptan-m›flt›r. Semptomlar içinde ifltahs›zl›k (%25-68), kar›n a¤r›-s› 16), dispepsi (%15), kusma (%11-15), diyare (%6-16), konstipasyon (%11-18), hepatomegali (%10-87), sple-nomegali (%15-61), hepatosplesple-nomegali (%29) ve bat›n muayenesinde hassasiyet (%15) de¤iflik oranlarda bildiril-mifltir (2,8-11).
Bruselloz olgular›nda akut kolesistit, pankreatit, perito-nit ve mezenterik lenfadeperito-nite ba¤l› geliflen akut bat›n tablo-lar› nadir de olsa bildirilmifltir (3-6,12). Mezenterik lenf gangliyonlar›nda lenfadenit veya inflamasyon ve Peyer
Klimik DergisilCilt 16, Say›:1 l2003, s:41-42
Akut Bat›n Tablosunu Taklit Eden Bruselloz Olgusu
Hürrem Bodur, Aylin Çolpan, Ayfle Erbay, Esragül Ak›nc›, Selim Eren
Ankara Numune E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, 2. ‹nfeksiyon Hastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Servisi, S›hhiye-Ankara
Özet: Yüksek atefl, kar›n a¤r›s›, yak›nmalar› ile baflvuran hastan›n, bat›n sa¤ alt kadran›nda defans ve “rebound” mevcuttu. Bat›n ultrasonografik incelemesinde konglomere görünümde mezenterik lenfadenopatiler saptand›. Brucel-la serolojisi 1:1280 titrede pozitif bulundu ve kan kültüründe BrucelBrucel-la melitensis üredi. Rifampisin ve doksisiklin bafl-lanan hastan›n, bir hafta sonra cerrahi müdahale yap›lmaks›z›n semptom ve bulgular› düzeldi. Kontrol ultrasonogra-fik incelemede mezenterik lenfadenopatilerin kayboldu¤u tespit edildi.
Anahtar Sözcükler: Akut bat›n, bruselloz, gastrointestinal tutulum, mezenterik lenfadenit.
Summary: A case with brucellosis mimicking acute abdomen syndrome. The patient admitted with the complaints of high fever and abdominal pain. In abdominal examination, tenderness to palpation in the right lower quadrant and rebo-und was obtained. Ultrasonography revealed conglomerated mesenteric lymphadenopathies. Standard Brucella tube agg-lutination test was positive at 1:1280 dilution. Brucella melitensis yielded from blood culture. After rifampin and doxycyc-line treatment started, symptoms and signs recovered without surgical operation at the end of first week. Mesenteric lymphadenopathies disappeared in control ultrasonographic examination.
Klimik DergisilCilt 16, Say›:1 42
plaklar›nda ülserasyon sonucu, kar›n a¤r›s› ve ishal görüle-bilir. Peyer plaklar›nda ülserasyona ba¤l› kar›n a¤r›s› yan›n-da kanl› ishal ve tifo benzeri klinik tablo yan›n-da geliflebilir (8).
Jayakumar ve arkadafllar› (6), 19 yafl›nda, atefl, kar›n a¤-r›s›, kusma, abdominal rijiditesi olan ve akut apandisit tan›-s› ile opere edilen bir olgu bildirilmifller; ancak laparotomi-de apendiks normal bulunmufl ve mezenterik lenfalaparotomi-denit saptanm›flt›r. Histopatolojik inceleme reaktif lenfadenit ola-rak de¤erlendirilmifl. Hastan›n kan kültüründe B. melitensis üremesi üzerine medikal tedavi bafllanm›fl ve klinik düzel-me sa¤land›¤› bildirilmifltir.
Fernandez ve arkadafllar› (12) ise, 15 yafl›nda, atefl, gö-bekten bafllayan, sa¤ alt kadranda lokalize olan kar›n a¤r›s› nedeniyle laparotomi ve apendektomi yap›lan bir olgu bildir-mifllerdir. ‹ntraoperatif olarak ileal ve mezenterik lenfadenit tespit edilmifl ve histolojik inceleme apendikste foliküler hi-perplazi ve mezenterik nonspesifik lenfadenit olarak de¤er-lendirilmifltir. Kan kültüründe Brucella sp. üremesi üzerine medikal tedavi bafllanan hastada iyileflme sa¤lanm›flt›r.
Literatür gözden geçirildi¤inde yukar›da k›sa özeti veri-len olgular d›fl›nda mezenterik veri-lenfadenitle seyreden ve
akut bat›n› taklit eden baflka olgu ile karfl›lafl›lmam›flt›r. Mezenterik lenfadenit sonucu akut bat›n tablosunu taklit eden hastam›zda cerrahi giriflim yap›lmadan medikal tedavi ile düzelme sa¤lanm›flt›r.
Brusellozun birçok hastal›¤› taklit etti¤i bilinmektedir. Bu olgu nedeni ile mezenterik lenfadenite yol açarak, akut bat›n tablosunu taklit edebileci¤i, ülkemizde endemik gö-rülmesi nedeni ile de ay›r›c› tan›da akla getirilmesinin ya-rarl› olaca¤› kanaatindeyiz.
Kaynaklar
1. Young EJ. Overview of brucellosis. Clin Infect Dis 1995; 21:283-9
2. Ablin J, Mevorach D, Eliakim R. Brucellosis and the gastroin-testinal tract. J Clin Gastroenterol 1997; 24(1):25-9
3. Morris SJ, Grenwald RA, Turner RJ, et al. Brucella-induced cholecystitis. Am J Gastroenterol 1979; 71:481
4. Göke M, Neurath M, Braunstein S, et al. Brucellosis: differen-tial diagnosis of acute abdominal pain. Z Gastroenterol 1993; 31:671-4
5. Madkour M. Brucellosis. London: Butterworth, 1989 6. Jayakumar RV, Al-Aska AK, Subesinghe N, Wright SG.
Unusual presentation of culture positive brucellosis. Postgrad Med J1988; 64:118-20
7. Young EJ. Brucella species. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R, eds. Mandell, Douglas and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Disease. Fifth ed. Philadelphia: Churc-hill Livingstone, 2000:2389-93
8. Ho H, Zuckerman MJ, Schaeffer L, Polly SM. Brucellosis: Atypical presentation with abdominal pain. Am J Gastroen-terol1986; 81(5):375-7
9. Al-Aska AK. Gastrointestinal manifestations of Brusellosis in Saudi Arabian patients. Trop Gastroenterol 1989; 10:217-9 10. Mousa AM, Elhag KM, Khogali M, Marafie AA. The nature
of human brucellosis in Kuwait:study of 379 cases. Rev Infect Dis 1988; 10:211-6
11. Crosby E, Llosa M, Miro Quesada C, Carrillo P, Gotuzzo E. Hematologic changes in brucellosis. J Infect Dis 1984; 150:419-24
12. Fernandez MD, Garcia JLZ, Garcia FD, Fernandez MTC. Brucella acute abdomen mimicking appendicitis. Am J Med 2000; 108(7):599-600
fiekil 1. Mezenterik lenfadenopatilerin ultrasonografik görünümleri.
