Sabahattin VMM
ihbar eden Ivutav mı
Cemal Kut oy
Hıfzı Topuz un "Eski Dostlar" kitabında.
1948'de öldürülen S. Alı
yazar Sabahattin Ali'nin basına bela açan ve ölümüne neden olan kişi olarak unlu tarihçi Ce mal Kutay gösterildi. Kitaba göre; ölüm emrini veren kişi ise feci bir suikasta kurban gi den eski gazeteci ve ünlü bir politikacıydı.
a
CUMARTESİ, 5 Ağustos 2000
Müzehher Vâ-Nû ve Şahap BalcıoğluEski gazetelerde
HIFZI TOPUZ, anılarının yer aldığı Eski Dostlar ın Önsöz ünde, çoğumuzun ortak derdini tekrarlıyor.Kendi mesleğimizin bile eski ustalarım, önemli adlarını tanımıyoruz. Genç kuşağm kimilerinin insan disketleri boş.
Bütün hayatımızı çevreleyen zaman dilimi sadece 'bugün' olunca, mukayese duygusundan yoksun kalıyoruz.
Tarihi bilmemek, gelişimi anlamamaktır. 1940’h yılların gazetelerini,
gazetecilerini, gazete hayatım Hıfzı Topuz'un anılarının örgüsü içinde okumak hoşuma gitti.
Ben bu değişimin büyük bölümüne tanıklık ettim, anılardaki kişiler, onların yaşadıkları bugün gazeteciliğin geldiği yeri, düzeyi gösterme
açısmdan çok ilgi çekici. Yaşadığımız değişim dalgasından; patronundan muhabirine kadar herkesin etkilendiğini görebilirsiniz.
Hıfzı Topuz'un anılarında; o yıllardaki gazete
patronlarının yarı amatör yarı profesyonel tavırlarım gözleyebilirsiniz. Bu
gazetelerin kurum kimlikleri de belirsizdir.
Ekonomisinden haber düzenine kadar, kişilerin yeteneği ve fedakarlığı üzerine bina edilmiştir bu kurumlar.
Basm tarihi açısmdan, bir zamanların en önemli gazetesi olan Akşam'ın serüvenini, bu serüvenin içindeki kahramanları okumanızı salık veririm. O insanlar, bir zamanlar gazete ve edebiyat dünyasının ünlüleriydi hâlâ da kitapları okunuyor.
Amlarda yaratılan atmosferi severim, eğer anlatıcı onu yakalayamazsa okunması zordur. Hıfzı Topuz bunu yakalamayı başarmış.
Hıfzı Topuz'un Eski Dostlar ında Türkiye'nin ünlü aydınları, gazetecileri, sanatçıları arasındaki dostluk ilişkilerinin güzelliğini sevdim ben. Bilgi ve sanat akrabalıklarım.
Söz gelimi bir gün Rasih Nuri İleri'nin evine kalkıp gelen Sabahattin Ali gibi.
Sabahattin Ali'nin başına bela açan ve ölümüne sebep olan kimler? Konya'da okuduğu şüri emniyete-kim ihbar etmiş?
Bugün Atatürk üzerine konuşmalarıyla
tanman, tarihçi Cemal Kutay ve Emin Soysal.
Sabahattin Ali'nin ölüm emrini veren şahıs kimdir; kendi de feci bir suikaste kurban giden bir devlet adamı mı?
Ölümler arkada sorular bırakır sadece. Cevapsız sorular.
'Parmaksız Hamdi yıllar sonra Mehmet Ali Cimcoz'a, Sabahattin Ali'yi bu hale getirene Allah çok çektirdi,diyor.
Peki kimdi ölüm emrini veren adam? Bir yazar, gazeteci. Sonunda o da feci şekilde öldü zavallı. Ama adını söyleyemem. Ailesi var, çevresinde oldukça iyi bir isim bırakmış. Hakkım yok, açıklayamam.'
Peki, kim bu gazeteci? Bu CHP kalemşorü? Halk Partisi döneminde devletin üst düzeyinde görev almış, MİT'e bulaşmış, sonra da feci şekilde öldürülmüş bir politikacı?'
Kitabın bir başka sayfasmda okuyacağınız Filozof Rıza Tevfik'in Hıfzı Topuz a sorusu sizi şaşırtmaz mı: 'Bu solculuk nedir, marksizm nedir, ben hiç bilmiyorum. Bana kısaca bunları anlatır mısınız?'
O günkü Babıali'nin ekonomik düzeyini gösteren bir cümle: 'Akşam'ın sahibi Kazım Şinasi, Babıali'nin o günkü koşullan içinde büyük patron sayılırdı.Arabası ve şoförü vardı.'
Tarih 1940'lı yıllar olur da, komünistliğin adı geçmez mi?
Akşam da Melih Cevdet Anday'ın hazırladığı, sanat-edebiyat sayfası için bütün ünlü yazarlar gazeteye gelip giderler.
Arkasından o günlerin bilinen, iğrenç karalaması: Burası komünistlerin yuvası olmuş.
Ardından herkes dağılır.
Tatlı tatlı okuyacağınız, epeyce bilgi edineceğiniz, başarılı insan portreleriyle okunması gereken anılar.
ESKİ DOSTLAR
H I F Z I T O P U Z
2. BASIM
(Eski Dostlar, Hıfzı Topuz, Remzi Kitabevi)
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
