kavrama testi
Gerçek, Yan ve Mecaz Anlam
Ünite01
7
Test
01
1.
“Harcamak” sözcüðü, aþaðýdaki cümlelerin hangi-sinde gerçek (ilk) anlamýyla kullanýlmýþtýr?A) Çoluk çocuðu uðruna kendini harcadý zavallý adam. B) O güzelim dostlarý basit bir çýkar uðruna nasýl
har-carsýn!
C) Bize güvenenleri harcamak yakýþýk alýr mý! D) Bu inþaatý tamamlamak için epeyce para harcamýþtý. E) Bunca yetenekli genci harcadýlar çarpýk eðitim
sis-temiyle.
2.
I. 1954 yýlýnda hayatýný kaybeden þair ve yazar Sait Faik Abasýyanýk'ýn tüm eserleri baðýþlanmýþtý. II. Ülkemizde yoksul öðrencilere yardým amacýylaku-rulmuþ çok sayýda kurum bulunmaktadýr.
III. Ýyi ve saðlam bir cümlenin niteliklerinden biri de du-ruluktur.
IV. Ýþ hayatýnda baþarý kazanamamýþ olan babam, bü-tün evi Eskiþehir'e taþýmýþtý.
V. Bir olaya bizzat þahit olmak, o olaya olan tepkimizin þiddeti üzerinde belirleyicidir.
Yukarýdaki cümlelerde altý çizili sözcüklerden han-gileri gerçek anlamý dýþýnda kullanýlmýþtýr?
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve V E) IV ve V
3.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde "adam" sözcüðü, mecaz anlam kazanmýþtýr?A) Bir adam ki ondan herkes kaçar, sen de kaç. B) Adamýn iyisi iþ baþýnda belli olur, derler atalarýmýz. C) Adam ol da, þu iþin ucundan tut, diye söyleniyordu. D) Adamý, görünüþüne göre kabul, konuþmasýna göre
yolcu ederler.
E) Adamý, aç götüren susuz getiren cinslerdendi o.
4.
I. Ben çoðunlukla polisiye romanlar okurum. II. Bu iþi de kolaylýkla baþardýk.III. Genellikle bu saatlerde trafik sýkýþýr. IV. Bunlar bize rahatlýkla on gün yeter.
V. Sorunu iyilikle çözümlemeliyiz.
Yukarýdaki cümlelerin hangilerinde altý çizili söz-cükler, cümleye kattýklarý anlam bakýmýndan birbiri-ne en yakýndýr?
A) I ve III B) I ve IV C) II ve IV D) II ve V E) III ve V
5.
Ak, kara, soðuk, ekþi, tatlý, sert, yumuþak... sözcüklerinin karþýladýðý kavramlar, duyu organlarýmýzla algýlanýr. Bu sözcükler kendi duyu alanlarýndan farklý duyu alanlarýna ait ayrýntýlarý aktarmak için kullanýldýklarýnda mecaz an-lam kazanýrlar.Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde bu yolla mecaz an-lam kazanmýþ bir sözcük vardýr?
A) Bu biberlerin acý olduðunu sana kim söyledi? B) Çok tatlý bir sesi vardý, ruhumun derinliklerine
iþli-yordu bu ses.
C) Kendi beyinsizliklerinin sýkýntýsýný halka çektiriyor-lar.
D) Buranýn kabak tatlýsý ünlüymüþ, tadýna bakmak isti-yoruz.
E) Bu saatte yumuþacýk yataktan kalkmak oldukça zor gelmiþti.
6.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde insana ait bir özellik insan dýþýndaki varlýklara “yakýþtýrma yoluyla” aktarýl-mýþtýr?A) Ekip arabalarý yolun baþýný tutuyordu, kimse gitme-sin diye.
B) Irmak, kasabanýn ortasýndan akýp denize “merha-ba” diyordu.
C) Arada bir eski þiir kitaplarýný açar, uzun uzun þiir okurdu.
D) Ýflasýn eþiðine gelince yine babasý elinden tuttu. E) Çocuk, oynayacaðým diye bütün boyalarý eline
kavrama testi
Anlam Olaylarý - Sözcükler Arasýndaki Anlam Ýliþkileri
9
02
1.
Aþaðýdaki dizelerin hangisinde ad aktarmasý var-dýr?A) Bu noktada birleþmiþ vatanýn dört bucaðý Gurbet çeken gönüller kuþatmýþtý ocaðý B) Sen bizim köyleri görmedin ki hiç
Yollarý toz, çamur, evleri kerpiç C) Þiþesi is baðlamýþ bir lambanýn ýþýðý
Her yüze çiziyordu bir hüzün kýrýþýðý D) Yataðýnýn yanýnda esmer bir dua vardý
Üstünde yazýlarla hatlar karýþmýþlardý E) Gözlerime çökerken aðýr uyku sisleri
Çiçekliyor duvarý ocaðýn akisleri
2.
"Victor Hugo'yu geçtiðimiz yaz okudum ve çok beðen -dim." cümlesinde "Victor Hugo" sözünün kullanýlýþý-na benzer bir kullaným, aþaðýdakilerin hangisinde vardýr?A) Akþam bulaþýk yýkarken birkaç bardak birden kýr-dým.
B) Tepedeki geçide vardýklarýnda güneþ batmak üze-reydi.
C) Kara topraklar, yeþil bir örtü altýnda kaybolup git-miþti.
D) Yaðmur damlacýklarý, otomobilin camýna düþmeye baþladý.
E) Beþ dakika daha beklediler ama çadýrdan hiçbir ses çýkmadý.
3.
Tek sözcükle anlatabilecek bir kavramý birden çok söz-cükle anlatmaya “dolaylama” denir.Aþaðýdakilerin hangisinde dolaylama yoktur? A) Polis, kasa farelerini bugün de yakalayamadý. B) “Aþk-ý Memnu” ikinci kez beyaz perdeye aktarýldý. C) File bekçisi, tüm dikkatiyle rakibine bakýyordu. D) Volkan, üniversiteyi yavru vatanda okuyacak. E) Gerçek dostlarýnýn kimler olduðunu anladý.
4.
Derdinden ince hastalýða yakalanan genç kadýn için doktorlarýn yapabileceði bir þey kalmamýþtý.Bu cümlede verilen altý çizili sözcükteki anlam olayý aþaðýdakilerin hangisinde doðru belirtilmiþtir? A) Terim anlam
B) Somutlaþtýrma C) Güzel adlandýrma D) Deyim aktarmasý E) Ad aktarmasý
5.
Ýnsan organ adlarý doðaya, doðayla ilgili ögeler insana aktarýlarak sözcüklere yan anlamlar kazandýrýlýr. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde bu açýklamaya uy-gun bir kullaným yoktur?A) Çiçekler baharla birlikte tomurcuklarýný patlattý. B) Sen yüce dað baþýnda bir top kar gibi güzelsin. C) Köprünün ayaðýnýn altýndan geçerken bir dilek tut. D) Biraz ilerideki yol aðzýnda karþýlaþtýk.
E) Gözlerindeki bulut biraz sonra aðlayacaðýnýn iþare-tiydi.
6.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde altý çizili sözcük "terim" anlamýyla kullanýlmýþtýr?A) Köþeye konulan divan, salonu daha da küçük gös-teriyor.
B) Ay, Dünya’nýn tek uydusudur.
C) Gümüþ gibi parlayan bu kaþaðýnýn diþlerine baktým. D) Ýçeriye sýzan güneþ, eve deðiþik bir hava vermiþti. E) Çalýlarýn arasýndan gelen çýtýrtý herkesi ürkütmüþtü.
kavrama testi
Anlam Olaylarý - Sözcükler Arasýndaki Anlam Ýliþkileri
Ünite01
11
Test
03
1.
Sen ey yardým sevenim, ruhumu derde saldýn Azimli bir yüreðin yorgun kimyasýnda mý Yalnýzlýðým aðlarken gülerim, nerde kaldýn Sevda denklemlerinin memnû dünyasýnda mýBu dizelerde aþaðýdakilerden hangileri bulunmak-tadýr?
A) Dolaylama - benzetme B) Terim anlam - kinaye C) Yansýma - ad aktarmasý D) Ýkileme - mübalaða E) Kiþileþtirme - karþýtlýk
2.
Aþaðýdakilerin hangisinde somut anlamlý bir ad soyut bir anlam kazanmýþtýr?A) Düþünceleri bizimkine göre farklý. B) Korku verici bir durum yoktu. C) Hayatý boyunca kendi bildiðini yaptý. D) Bu yol, kasabanýn yakýnýndan geçer. E) Aramýzdaki bu bað geçmiþe dayanýyor.
3.
Aþaðýdakilerin hangisinde insanla ilgili bir kavram, doðaya aktarýlmýþtýr?A) Üzüm baðlarý adanýn dört bir yanýný sarmýþ gibiydi. B) Derenin kenarýndaki akasya aðacýnýn gölgesine
çe-kildik.
C) Küçük yaþlarda serçe parmaðýmý makinenin diþleri-ne kaptýrmýþtým.
D) Sürü, çobanýn kavalýna göre suya gider, sudan dö-nerdi.
E) Makine köye geldiðinde biz çocuklar her gün ona bakmak için koþuþurduk.
4.
Ben garibim, dehlizlerde yatarým Arkadaþtýr bana bütün kaygýlar Gurbet sokaðýnda hüzün satarým Hüzündür içimde sesler, duygularBu dörtlükteki anlamsal olaylarla ilgili olarak, I. Dolaylamaya yer verilmiþtir.
II. Birden çok sesteþ sözcük kullanýlmýþtýr. III. Kiþileþtirmeye baþvurulmuþtur. yargýlarýndan hangileri doðrudur?
A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) Yalnýz III D) I ve III E) II ve III
5.
I. Bu sorunu kökünden çözümlemeliyiz artýk. II. Su sözcüðü, ad soylu bir köktür.III. Oturduðu yerden saatlerce kalkmaz, adeta kök salardý orada.
IV. Ýkiyüzlü deðil misiniz? Kökünüze kibrit suyu... V. Otsu bitkilerde saçak kök bulunur.
"Kök" sözcüðü, yukarýdaki cümlelerin hangilerinde "terim" anlamlýdýr?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) II ve V
6.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde güzel adlandýrma vardýr?A) Engelli vatandaþlarýmýz için yeni bir çalýþma yapýlýyor. B) Bu yýl beyaz altýn, çiftçinin bir nebze de olsa
yüzü-nü güldürdü.
C) Bu otobiyografi, sürükleyici bir roman gibi zevkle okunuyor.
D) Onu sevmek þöyle dursun, görmek bile istemiyo-rum.
E) Yer bulamayýnca davet beklemeden bizim masamý-za oturdu.
kavrama testi
Ýkileme, Deyim ve Atasözü
13
04
1.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde "deyim" yoktur? A) Böyle durumlarda insanýn elinden bir þey gelmiyor. B) Þehrin ýþýklarýný görünce rahat bir nefes aldýkhepi-miz.
C) Akþamdan sabaha kadar buz kesmiþti zavallýnýn ayaklarý.
D) Böyle davranmak delinin eline deðnek vermektir. E) Baþýmýn aðrýsýndan, sabaha kadar
uyuyamamýþ-tým.
2.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde "bal" sözcüðü de-yim içinde kullanýlmamýþtýr?A) Bu çizgiler, bence bal gibi de sanat eseridir. B) Ne tatlý ihtiyar; aðzýndan bal damlýyor. C) Göreceksin bak bu takým, bal gibi baþarýlý olur. D) Bu hurda yýðýnýndan araba olmaz, diyordun; bal
gi-bi oldu.
E) Doðal besinler içinde bal gibi yararlý olan ne var?
3.
Deyimler anlatýma güç kazandýrýr. Çoðu zaman anlatýmý etkileyici kýlmak için deyimleri kullanýrýz. Örneðin, kötü bir iþ yapmadýðýndan emin olduðunu belirtmek amacýyla abdestinden þüphesi olmamak; sevgi gösterip onukoru-I
yuculuðuna almak anlamýnda baðrýna basmak; herkesin II
kendi canýnýn kaygýsýna düþtüðü, kendi canýný kurtar-maya çalýþtýðý bir durumu belirtmek için can pazarý;
sýkýn-III
tý, üzüntü sebebiyle insanlardan kaçýp ýssýz yerlerde yaþadýðýný anlatmak için dal budak salmak; iþinden
çýkar-IV
mak veya atmak anlamýndaysa ekmeðinden etmek deyim- V
lerini kullanýrýz.
Bu parçada numaralanmýþ deyimlerden hangisi yan-lýþ açýklanmýþtýr?
A) I B) II C) III D) IV E) V
4.
Aþaðýdakilerin hangisinde "Rastgele söz söylemek-ten kaçýnmak."anlamýnda kullanýlan bir deyim var-dýr?A) Size, olanlarý anlatmaya dilim varmýyor.
B) Sürekli senden söz ediyor, seni dilinden düþürmü-yor.
C) Dilim döndüðü kadar ona bir þeyler anlattým. D) Sen her zaman: "Dilini tut." demez miydin? E) Adamýn dili kýlýçtan keskin, ondan korkulur.
5.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde, "küçük bir sorunu, büyük bir olay durumuna getirmek"anlamýnda bir de-yim kullanýlmýþtýr?A) Çok yaþlanmýþ, bir ayaðý çukurda yani. B) Bir bardak suda fýrtýna koparýyorsun. C) Sonunda bir çuval inciri berbat ettin. D) Benim bu dünyada bir dikili aðacým bile yok. E) Elinden gelse bir kaþýk suda boðacak beni.
6.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde ikileme, söze "en ince ayrýntýlarýyla, tüm incelikleriyle" anlamýný katmak-tadýr?A) Zaman zaman þu köþeden denizi seyrederdi dalýp giderek.
B) Aðýr aðýr konuþuyor ama gerçekleri anlatýyor. C) Bu zamana kadar çözemediði ufak tefek bazý
so-runlarý olmuþtur.
D) Olanlarýn tümünü uzun uzun anlatacaðým zamaný gelince.
E) Sana az çok hak veririm ancak onu baðýþlayamam.
7.
Aþaðýdaki atasözlerinin hangisinde karþýt durum-lardan yararlanýlmamýþtýr?A) Güvenme varlýða düþersin darlýða.
B) Deli dostun olacaðýna, akýllý düþmanýn olsun. C) Gençliðin kýymeti yaþlýlýkta bilinir.
D) Zengin, arabasýný daðdan aþýrýr; züðürt, düz ovada yolunu þaþýrýr.
kavrama testi
Söz Öbeðinde Anlam
Ünite01
15
Test
05
1.
Aþaðýdakilerin hangisindeki altý çizili söz, cümleye "asla, kesinlikle"anlamý katmýþtýr?A) O, hep baþkalarýnýn yardýmýna koþtu; bundan bez-ginlik duymadý.
B) Ýnsan, genellikle görmek istediðini görür; anlamak istediðini anlar.
C) Gazetelerin, insanlara hiçbir zaman yanlýþ haberler vermemesi gerekir.
D) Hayat, önünde sonunda bana istediðimi verecektir. E) Ýyi olan, her çaðda kendine uygun bir yer
saðlaya-caktýr.
2.
Ben de senin gibi tuzu kuru olsaydým rahat rahat oturur-dum.Bu cümleye altý çizili sözün kattýðý anlam aþaðýdaki-lerin hangisinde vardýr?
A) Ýþleri týkýrýnda gidince insan, elbette çok mutlu olur. B) Bu kadar karmaþýk problemi çözünce dünyanýn en
mutlu insaný oldu.
C) Köyden kente göçün getirdiði sorunlar göç edenler-de bir kambur oluþturdu.
D) O öyle bir eleþtirmendir ki, onu etkilemek olanaksýz-dýr.
E) Yemeðin tadý tuzu yerinde, yemeði herkese önere-bilirsiniz.
3.
Aþaðýdakilerin hangisinde altý çizili sözün anlamý ikinci cümlede verilmemiþtir?A) Bize de gelin, diyordu yarým aðýzla ama aslýnda is-temeye isis-temeye davet ediyordu.
B) Camdan dýþarýya sýk sýk bakýyor, zaman zaman da saatini kontrol ediyordu.
C) Bunu nasýl yaptýðýnýzý önünde sonunda öðrenece-ðim; er geç bu iþin üstesinden geleceðim.
D) Bazen durup dururken birbirimizle dalaþýrýz, bu de-fa da hiç yoktan kavga ettik.
E) Herkesin parmaðý aðzýnda kaldý; kimse þaþkýnlýðýný gizleyemedi.
4.
Edebiyatýn ünlü aþk hikâyelerinde genelde kadýna edil-gen bir rol biçilir fakat bazý ünlü âþýk kadýnlar hiç de edilgen deðildir. Örneðin Romeo ve Juliet’in baþkahra-maný Juliet, kendi kaderini kendi çizen hayatýnýn ve aþ-kýnýn senaristi olan bir kadýn kahramandýr.Bu parçadaki altý çizili sözle anlatýlmak istenen aþa-ðýdakilerden hangisidir?
A) Ölümü baþka türlü düþünen B) Aþký yaþam gayesi yapan C) Hayatta pasif kalmayý kabullenen D) Sevdiðine deðer vermeyi bilen E) Yaþam çizgisini kendi belirleyen
5.
Genç sanatçýlarýn en aklý baþýnda olanlarý bile "eski"nin sözü açýlýnca - - - -; sanki o yapýtlarýn hiçbir güzelliði yokmuþ gibi.Bu cümlede boþ býrakýlan yere aþaðýdakilerden han-gisi getirilmelidir?
A) dudak büküyorlar
B) onlara toz kondurmuyorlar C) deli divane oluyorlar D) mýrýn kýrýn ediyor E) kem küm ediyor
kavrama testi
Söz Öbeðinde Anlam
17
06
1.
Resim, renklerin özgürlüðüne kavuþmasý olayýdýr. Ren-gin, çizginin ve tonun yepyeni bir evren oluþturmasý yani sözün, çaðrýþýmýn, müziðin ve ýþýðýn özgür bir evren þek-linde ortaya çýkýþýdýr. Resim inkâr ediþin ve yükseliþin etkin bir aracýdýr ayný zamanda. Resim renklerin ayak-lanýþý, tahtlarý yýkmasýdýr. Doðanýn akýl almaz biçim ve renk çeþnisi olan resim insaný büyülemiþtir her zaman. Bu parçada altý çizili sözle resimlerle ilgili olarak anlatýlmak istenen aþaðýdakilerden hangisidir? A) Duygu ve sezgiye dayalý bakýþ açýsýyla hareketetme-si
B) Tabiatýn güzelliðinden etkilenerek imge, müzik, ýþýk ve sözün düzene itiraz etmesi
C) Resmi gündelik olay ve durumlar üzerine temel-lendirmeyip sonsuzluðu renklerde aramasý D) Sezgi ve duygularýna sýnýr koymayýp doðayý yok
say-masý
E) Mantýk ve kurallarý hiçe sayýp yalnýzca düþleri kaðý-da dökmesi
2.
O zaman önüne boyuna düþünecek, araþtýracak, bu yargýnýn doðru olup olmadýðýný ortaya çýkaracaktým. Bu cümledeki altý çizili sözün cümleye kattýðý an-lam, aþaðýdakilerin hangisinde vardýr?A) Bu kitabý yazmak tam tamýna üç yýlýmý aldý. B) Buradan gideli þöyle böyle üç buçuk saat oldu. C) Ýþimiz üç gün, hadi bilemedin, dört gün sürer. D) Yolda bu meseleyi etraflýca tartýþtýlar ama o
kararýn-dan dönmedi.
E) Þiir konusunda herkesin iyi kötü bildiði bir þeyler vardýr.
3.
Sinirinden elleri titreyen yaþlý kadýn, yüzü sapsarý bir hâlde kaldýrýmýn kenarýna çökercesine otururken mýrýl-danmaya baþladý: - - - - !Bu cümle, aþaðýdakilerden hangisiyle sürdürülürse kiþinin, "zamanýn olaylarýndan yakýndýðý" anlaþýlýr? A) Ne hâli varsa görsün
B) Ne oldum delisi olmuþ C) Ne günlere kaldýk
D) Ne sakala minnet, ne býyýða E) Ne olur, ne olmaz
4.
Hayýr, sevmiyorum iþte! Bir türlü olmuyor. Þekil baký-mýndan özenilen, mükemmelleþtirilen ama anlamýn gü-dük býrakýldýðý þiirleri sevmiyorum. Ýkisi birlikte bulunsa ne güzel olur hâlbuki!Bu parçadaki altý çizili sözle anlatýlmak istenen dü-þünce aþaðýdakilerden hangisidir?
A) Þiirin çok hýzlý geliþme gösterdiði B) Þiirde biçimsel mükemmelliðe ulaþýldýðý C) Arka plana atýlarak þiirde anlamýn geriletildiði D) Þiirde þekille düþüncenin iç içe olmasý gerektiði E) Þiirde farklý konulara hiç yer verilmediði
5.
Onun yarattýðý karakterler, sanki yaþlý bir adamýn basto-nuna dayanmýþ eski günlerde dolaþýyor havasý veriyor. Bu cümledeki altý çizili sözün cümleye kattýðý anlam aþaðýdakilerin hangisinde yoktur?A) Çocukluðunun o þen yazlarýný hatýrladý birden. B) Okullarýn düzenlediði pilav günleri, bizi formalý
gün-lere geri götürüyor.
C) Gençliðini yeniden yaþamak için her fýrsatta Büyük Ada’ya giderdi.
D) Yalnýzlýðý seçip odasýna geçtiðinde hatýralara çadýr açardý.
E) Bugün de günle birlikte gitti, artýk yeni þeyler öðren-mek lazým, derdi.
6.
Bir aydýnýn, bir sanatçýnýn toplumun yaþadýðý sýkýntýlarý unutmasýndan daha acý ne olabilir ki? O sanatçý toplu-ma ne kazandýrabilir artýk? Hafýza lambalarýndan biri sönmeyedursun yazýlanlarýn elbette içi boþalacak ve hepsi sýradanlaþacaktýr.Bu parçadaki altý çizili sözün cümleye kattýðý anlam aþaðýdakilerden hangisidir?
A) Algýlama güçlüðü çekmek
B) Yaþanýlanlarýn bir kýsmýný unutmak C) Ýstenmeyen olaylarý hafýzada tutmak
D) Yaþanan olaylar arasýnda baðlantý kuramamak E) Geçmiþi ve geleceði tamamen arka plana atmak
kavrama testi
Söz Öbeðinde Anlam
Ünite01
19
Test
07
1.
Sanat, gerçeðin kopyasý olamaz; þair, her þeyi rüya-daymýþ gibi görmeli. Diðer bir deyiþle sanat yapýtýnda her þey sis perdesi altýnda olmalý. “Bu durumda okuyu-cu gerçeðe nasýl ulaþacak?” denilecektir. Bu soru, þiiri okuyucuyu gerçeðe götürme aracý olarak görmekten kaynaklanýyor. Oysa þiir, bir þeyler öðrenmek için deðil; bir müzik yapýtý gibi dinlenmek için yazýlýr.Bu parçadaki altý çizili söz öbeðini anlamca karþýlaya-bilecek bir kullaným aþaðýdakilerin hangisinde vardýr? A) Bahçede yanýmýza oturan adam, gizemli tavýrlarýyla
bizi izliyor, içimizi manasýz bir korku kaplýyordu. B) Edebî deðeri yüksek yapýtlar yerine, sanatsal
derin-liði olmayan sýradan yapýtlarý beðenmiþti.
C) Yazarlar, birbirlerinin sanatçý kiþilikleri ve eserleri hakkýnda yorum yapmamalýdýr.
D) Üsküp'te aðaç ve parklarýn bolluðu ve düþük nüfus yo-ðunluðunun verdiði rahatlýk hemen göze çarpýyor. E) Ortalama Ýstanbullu bir ailenin yaþamýna odaklanan
sergi, Osmanlý Devleti'nin son döneminden Cumhu-riyet'e dek üç kuþaðý kapsýyor.
2.
Yolda arabasýnýn lastiðinin patlayabileceðini hesaba kat-mamýþtý, bu yüzden çok zor durumda kaldý.Bu cümledeki altý çizili sözün cümleye kattýðý anlam aþaðýdakilerden hangisidir?
A) Acýmasýz olmak
B) Gelirine göre hareket etmemek
C) Ýleride bir aksilik çýkabileceðini düþünmek D) Maddi zarara uðramak
E) Hayranlýkla seyretmek
3.
Kýzýnýn eve geç geldiði cumartesi akþamýndan beri içine kurt düþtü.Bu cümledeki altý çizili sözle ayný anlamda olan deyim aþaðýdakilerin hangisinde vardýr?
A) Mehmet Efendi’nin karýsýný dinlerken içim kan aðlý-yordu.
B) On yedi yaþlarýnda, içi içine sýðmayan acaip bir çocuktu.
C) Aylardýr içimi kemiren düþünceler onu tanýyýnca yok oldu.
D) Onun içten pazarlýklý olduðunu yýllar sonra anladým. E) Eski günleri anarak iç geçirdi yaþlý adam.
4.
Hikâyeciliðimizin kendi yolunda giden yolcusu olmuþtur Sa-it Faik. Günümüzde de yazdýklarýyla hâlâ yaþýyor. Ne var ki anlatýsýnda düðmeleri iliklememesi, bu yüzden cümlelerinin yaþantýsýnýn yeline kapýlmýþçasýna savruk ve daðýnýk olma-sý hâlâ eleþtiriliyor.Bu parçadaki “anlatýsýnda düðmeleri iliklememesi” sö-züyle anlatýlmak istenen aþaðýdakilerden hangisi-dir?
A ) Düzenli bir hayatýnýn olmamasý B) Geleneksel öykü anlayýþýndan kopmasý C) Yazdýklarýnýn, yaþadýklarýyla özdeþleþmesi D) Özensiz bir anlatýmýnýn olmasý
E) Öyküleriyle ölümsüzleþmesi
5.
“Sýrt sýrta verirsek bu iþin de üstesinden gelebiliriz.” cüm-lesindeki altý çizili sözün cümleye kattýðý anlam aþaðý-dakilerin hangisinde vardýr?A) Arka arkaya gelen bu sorunlarý da çözeceðiz. B) Sýrtýný aðaca yaslamýþ, gökyüzünü seyrediyor. C) Düþüncelerini bizimle paylaþarak ne yapacaðýna
karar vermelisin.
D) Düþmanýna sýrtýný dönmemelisin, dönersen gafil av-lanýrsýn.
E) Birbirimize destek olursak baþaramayacaðýmýz iþ kalmaz.
6.
Aksal’ýn deneme yazarlýðý için þunlarý söyleyebiliriz: O, olaylar ve durumlarla ilgili düþüncelerini sergiliyor; sadece “kendimce” tabirinin üstünde duruyor ve deðerlendirmele-rin düðümünü çözmeyi, bir sonuca ulaþmayý okura býraký-yor.Bu parçadaki altý çizili sözün cümleye kattýðý anlam aþaðýdakilerden hangisidir?
A) Okurlarýnýn düþüncelerini önemsemesi B) Çözülmesi karýþýk konular üzerinde durmasý C) Bilimselliði kanýtlanmýþ düþünceler sunmasý D) Anlattýklarýndaki kiþiselliðe vurgu yapmasý E) Her türlü birikimden faydalanmasý
kavrama testi
Söz Öbeðinde Anlam
21
08
1.
Kimi þairler, yazdýklarý þiirlerle herkesin bildiði dünyayý özgün bir renkte sunar.Bu cümledeki altý çizili sözün cümleye kattýðý anlam aþaðýdakilerden hangisidir?
A) Anlaþýlmayan þiirler yazmak
B) Þiirlerde doðayý bilinen yönleriyle anlatmak C) Okurlarýn þiirden daha çok tat almasýný saðlamak D) Gözlemlenen gerçekleri farklý bir tarzda sunmak E) Þiirleri maddi amaç güderek oluþturmak
2.
Reþat Nuri Güntekin, “Deðirmen” adlý romanýndaki kah-ramanlarý, genellikle kalýn çizgilerle betimlemiþtir. Bu cümledeki altý çizili sözün cümleye kattýðý anlam aþaðýdakilerin hangisinde vardýr?A) Sanatçý, eseri aracýlýðýyla düþüncelerini yansýtýr. B) Romanlarýndaki kiþileri, sadece belirgin yönleriyle
ele alýyor.
C) O, okurlarýnýn gönlüne iþlediði kiþilerle kendi tahtýný kuruyor.
D) Sanatçý, eserlerinde her yöreden insana yer verme-lidir.
E) Roman kahramanlarý, her gün karþýlaþtýðýmýz in-sanlara benziyor.
3.
Madame Bovary, hayatýna son vermek için arsenik içtiði zaman Flaubert, o zehrin acýsýný bütün burukluðu ile að-zýnda duymuþtur.Bu cümledeki “aðzýnda duymak” sözüyle anlatýlmak istenen aþaðýdakilerden hangisidir?
A) Büyük sanatçýlar yaþadýklarýný yazar.
B) Sanatçýlar yapýtlarýndaki kusurlarý düzeltmek için uzunca bir süre uðraþýr.
C) Yaþanarak yazýlan eserler, okuyanlarda gerçekmiþ hissi uyandýrýr.
D) Sanatçýlarýn çektiði acýlar birbirlerini etkiler. E) Büyük sanatçýlarýn yapýtlarý, büyük ün kazanýr.
4.
Ben yazar olarak çaðýmýn, çaðdaþlarýmýn yapýtlarýný ve yaþamýný içime sindire sindire yerleþtirdikten sonra okurlarýmýn karþýsýna çýkmaya özen gösterdim. Bu cümledeki “çaðdaþlarýnýn yapýtlarýný ve yaþamýný içi-ne sindirmek” sözüyle anlatýlmak istenen aþaðýdaki-lerden hangisidir?A) Çaðdaþý olanlara, elinden gelen yardýmý yapmak B) Yazarlýðý diðer mesleklerden üstün tutmak C) Okurlarýn beklentilerini dikkate alan bir yazar olmak D) Döneminin düþünce yapýsýný ve yaþamýný özümseyip
benimsemek
E) Ayný çaðdaki bilim insanlarýnýn hayatýný bilmek
5.
Yalnýzca eðitim, dil, terbiye gibi alanlara iliþkin sapta-malar getirmez Nurullah Ataç. Gündelik yaþamýn pek çok kesitine uzanmýþtýr. Kimseye hoþ görünmek, toplu-ma kendini beðendirme kaygýsý taþýtoplu-mamýþtýr. Onun için de alabildiðine cüret isteyen cümleleri bin dereden su getirmeden kurar.Bu parçadaki altý çizili sözle anlatýlmak istenen aþa-ðýdakilerden hangisidir?
A) Herkesin anlayabileceði þekilde, ayrýntýlara yer ve-rerek yazmak
B) Sözünü esirgemeyen, karþýsýndakini sýkmayacak an-latýma sahip olmak
C) Terbiye ölçüsünü aþmadan yalýn bir dille anlatmak D) Söyleyeceðini baþka yollara sapmadan dolambaçsýz
þekilde anlatmak
E) Yanlýþ anlamalara meydan vermeden kýsa ve özlü bir dil kullanmak
6.
Þiir için salt acýyý tatmak, yaþamak da yetmiyor; bunun yaný sýra yaratma acýsýna, sabrýna da katlanmak gerekiyor. Ozanlarýmýz bu iki acýya katlandýklarý gün þiirimizin yüzüne kan gelecektir.Bu parçadaki altý çizili sözün cümleye kattýðý anlam aþaðýdakilerden hangisidir?
A) Anlamda yoðunlaþma
B) Dil ve anlatýmda olgunluða ulaþma C) Etkinleþtirip canlýlýðý artýrma D) Baþarýlý ve kalýcý olma E) Süsten, sanattan uzak olma
mantýk ve muhakeme testi
Sözcükte Anlam
Ünite01
23
Test
09
1.
Aþaðýdaki altý çizili sözcüklerden hangisi cümleye "yalýn olmayan" anlamý katmaktadýr?A) Sanatçý, konularýný gerçek hayattan almýþ, öykü-leyici bir dil kullanmýþ.
B) Ahmet Haþim'in þiirindeki yoðunluk, herkese bu þi-irden farklý tatlar aldýrýyor.
C) Þair bu þiirinde boðuk, hýrýltýlý bir ses ve bulanýk bir dille çýkýyor karþýmýza.
D) Bu öykünün çok sevilmesinin nedeni, gizemli dilin-de saklý.
E) Onun þiirindeki derinliði anlamak, birikim gerektiri-yor.
2.
Roman okumak benim için vazgeçilmez bir tutkudur. IÖzellikle töre ve tarihle ilgili romanlar ilgi alanýma girer. II
Halide Edip'in Sinekli Bakkal'ý, Tarýk Buðra’nýn Osman-cýk’ý, Kemal Tahir’in Devlet Ana'sý bir solukta okuduðum
III
romanlardandýr. Bu romanlarý okurken benim için sanki zaman durur. Kendimi romana o kadar kaptýrýrým ki
ne-IV
redeyse dünyayla iliþkim kesilir. V
Bu parçadaki numaralanmýþ söz öbeklerinden hangi-leri yakýn anlamlýdýr?
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve V E) IV ve V
3.
Bu düþüncelerin dal budak salmadýðý yer kalmamýþtý. Bu cümledeki altý çizili deyimin anlamý aþaðýdakile-rin hangisinde vardýr?A) Yeni basýlan kitabý çok ilgi çekmiþti. B) Adamýn girip çýkmadýðý iþ kalmamýþtý. C) Geceyi yýrtarak ilerliyordu koca vapur. D) Dedikodu, bir anda her yana yayýlmýþtý.
E) Herkes dün yayýmlanan programdaki konuþmacýyý anlatýyordu.
4.
“Acý” sözcüðü dilimizdeki pek çok deyimde kullanýlmakta-dýr. Bunlardan acýsýný çekmek, yapýlan yanlýþ bir iþindo-I
ðurduðu sýkýntýyý ve üzüntüyü yaþamak; acýsý yüreðine iþlemek, yaþanan bir þeyden kaynaklanan
II
üzüntüyü derinliðine hissetmek; acý söylemek, olum-III
suz, kötü bir durumda ortaya çýkmak; acýsýný çýkarmak, IV önceden uðradýðý maddi ve manevi zararý eline fýrsat geçtiðinde ilgili kiþiye fazlasýyla ödetmek; acýsýný almak,
V bir kiþinin üzüntüsünü paylaþarak üzüntünün etkisini azaltmak anlamýna gelmektedir.
Bu parçadaki altý çizili deyimlerden hangisinin açýk-lamasý yanlýþ verilmiþtir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
5.
Tarih ve tarihe mal olmuþ eserler; yaþayýþ, inanç ve sanatla ilgili birçok ihtiyaca (gereksinime) cevapvermiþ-I
miþtir. Yaþadýðýmýz mekânlarda tarih içerisinde iþlenmiþ o güzelim tarihi eserlere sýkça (ayrýntýlý olarak) rastlarýz.
II
Camiler, medreseler, köprüler, abideler, konaklar, hanlar hamamlar, surlar, çeþmeler, heykeller, mezarlýklar yol kenarýnda veya yerleþim (oturum) yerlerinde
III
huþu içinde kendisine ilgi duyanlarý selamlamaktadýr. Bunlardan kimileri ise kiþilere kýrgýn (incinmiþ) ve
yal-IV
varmalý bir ses tonuyla seslenmektedir: “Lütfen! Beni görün; yýkýlmama, yok olmama izin (müsade) vermeyin.
V
Bu parçada numaralanmýþ sözlerden hangisinin an-lamý yay ayraç ( ) içinde verilen açýklamaya uyuþma-maktadýr?
mantýk ve muhakeme testi
Sözcükte Anlam
25
10
1.
I. Adam var gücüyle iþi bitirmeye çalýþýyor. II. Demek ki onun için boþu boþuna üzülmüþüm. III. Sen kendini gereksiz yere üzüyorsun; onunumurunda deðil.
IV. Sen kendini iyiden iyiye bu iþe kaptýrdýn.
Yukarýdaki altý çizili sözlerden hangileri anlamca birbirine en yakýndýr?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV
2.
Ele aldýðýmýz ipe sapa gelmez konularý bile fazla ince eleyip sýk dokuyarak zaman zaman laf kalabalýðý ettiði-mizin dikkatli okuyucunun gözünden kaçmadýðýnýn far-kýna varýyor ve iþin tadýný kaçýrdýðýmýzý kabul ediyoruz. Bu parçada kaç deyim kullanýlmýþtýr?A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
3.
Açlýk sorunu daha önce birçok ünlü kalem tarafýndan ele alýndý.Bu cümlede, "kalem" sözcüðünün anlamca kullaný-mýna benzer bir kullaným aþaðýdaki cümlelerin han-gisinde vardýr?
A) Onun son kitabýnda diþe dokunur bir þiire rastlaya-madým.
B) Karanlýktan kurtulmanýn tek çaresi bilgilenmektir. C) Toplumda meslek sahibi olan insan sayýsýný
artýr-malýyýz.
D) Ýþimizde bilinçli olmalýyýz; el yordamýyla bir yere va-rýlamaz.
E) Ülkemizden giden deðerli beyinlerin geri gelmeleri-ni saðlamalýyýz.
4.
Yasal birtakým önlemlerle dilimizin - - - - söyleyenler var. Bu iþ yasa ile düzenlenebilseydi bundan yedi yüz yirmi yýl önce Karamanoðlu Mehmet Bey'in fermaný hayata geçer-di. Ama oylumda, obada, oymakta halkýn içinde yaþattýðý dilin dýþýnda yasa zoruyla dil tutmamýþ çünkü dil, yasa zoruyla, korkuyla deðil; sevgiyle konuþmayla, etkileþimle zenginleþerek - - - - .Bu parçada boþ býrakýlan yerlere sýrasýyla aþaðýda-ki sözlerden hangileri getirilmelidir?
A) korunabileceðini - yaygýnlaþýr B) geliþeceðini - belirtir
C) büyüyeceðini - ayrýþýr D) konuþulacaðýný - düzelir
E) unutulacaðýný - geliþir
5.
Halkýn bir eseri beðenmesi, onda kendi hislerinin (yaþa-Imýnýn) ifadesini bulmasý demektir. Goethe, “Sanatçý, ya-ratabilmek için devrinin yaþananlarýndan ilham (esin)
II
almak zorundadýr.” der. Bu nedenle beðenilen eser, hedefine (amacýna) varmýþtýr. Beðenilmeyen eser ise
III
devrinin tercümaný olamamýþ yani sanatýn gerçek ülküsüyle (idealine) ulaþamamýþtýr. Beðeni, sanatçýnýn
IV
en emin (güvenilir) kýlavuzudur ve alkýþlanmayan eser V
eksik veya kötüdür.
Bu parçada numaralanmýþ sözlerden hangisinin anlamý parantez ( ) içinde verilen açýklamayla uyuþ-mamaktadýr?
mantýk ve muhakeme testi
Sözcükte Anlam
Ünite01
27
Test
11
1.
Eline kalem alýp duygularýný yazan herkesin yazdýklarýný çok beðenmesi gayet (oldukça) doðaldýr. Yazma eylemiI
insanýn kendisiyle en içten baþ baþa kaldýðý (yüzleþtiði), II
içinden geçenleri anlattýðý, konuþtuðu; kýsaca (sonuç ola-III
rak) kendi olduðu andýr. Hem ulaþýlmasý kolay hem de masraf gerektirmeyen (ucuz) en yüce eylemdir yazmak.
IV
Yazarken önemli olan ise herkesin dediklerini tekrar et-memektir (yineleet-memektir).
V
Bu parçada numaralanmýþ sözlerden hangisinin an-lamý parantez ( ) içinde verilen açýklamayla uyuþma-maktadýr?
A) I B) II C) III D) IV E) V
2.
Yazar, her zaman: "Ben sanat kaygýsýyla (endiþesiyle) Iyazmýyorum. Amacým, insanlara bir þeyler anlatmak." diyor. Bu, hiçbir þekilde (en azýndan) onun bir yazar ol-
II
duðu gerçeðini deðiþtirmez. Eðer kitaplarýnýz bu ülkede ve baþka ülkelerde baský üstüne baský yapýyorsa
(sü-III
rekli yayýmlanýyorsa), insanlar sizi okuyorsa bu durum sorgulamalýdýr. Þimdiye kadar belki de onun ben sanat için yazmýyorum tavrýndan (tutumundan) dolayý bu iþ,
IV
ihmal edildi. Ama artýk yeter; yazar olan kimse, tezini desteklemek için kitap yazmanýn kriterlerine (ölçütlerine)
V uymak zorundadýr.
Bu parçada numaralanmýþ sözlerden hangisinin anlamý parantez ( ) içinde verilen açýklamayla uyuþ-mamaktadýr?
A) I B) II C) III D) IV E) V
3.
Sanat için konu önemsizleþmiþse yapýt kendisini ortaya koymuþ; konu, söyleyiþin taþýyýcýsý olmuþsa en yüksek noktaya ulaþmýþtýr.Bu parçadaki altý çizili sözün cümleye kattýðý anlam aþaðýdakilerden hangisidir?
A) Bir konunun yazarýn çabasýyla güncellik kazanmasý B) Ýçerik ve üslubun birbirini tamamlamasý
C) Sanat yapýtlarýnýn kalýcýlýðý yakalamasý
D) Konusu etkili olmayan sanat yapýtlarýnýn yok olmasý E) Biçim kusursuzluðuna ulaþan yapýtlarýn olmasý
4.
Yaþar Kemal, Türk edebiyatýnda yazarlar arasýnda kendi baþýna bir usta, her türlü kategorileþmeye karþý koyan apayrý bir gezegendir. Türk edebiyatýnda yazar kavramýnýn çok ötesine açýlan, bütün kýtalarý kucak-layan bir edebiyatçýdýr.Bu parçadaki altý çizili sözün yerine aþaðýdakilerden hangisi getirilirse cümlenin anlamý deðiþmez? A) Tüm Türk yazarlarýndan daha iyi olan B) Kendine özgü sýradýþý bir üslubu olan C) Ulusal nitelikleri öne çýkaran
D) Dünya yazarlarý arasýnda benzeri bulunmayan E) Evrensel niteliklere sahip olan
5.
O, Murat Yalçýn’ýn “insanýn baþýndan geçenleri deðil de zihninden geçenleri anlatmaya yakýn hikâye anlayýþýna uygun biçimde, zamaný herhangi bir noktasýnda kavrýyor, zaman içerisinde ileri geri deviniyor ve sanki daha ileri sýçramak için yeniden anlatý anýna dönüyor.Aþaðýdakilerden hangisi bu parçadaki altý çizili söz-lerden birinin anlamýný karþýlamaz?
A) Olaylarý kurgulayarak anlatmak B) Olanlarýn farkýna varmak C) Deðiþiklik arz etmek D) Farklýlaþmayý saðlamak E) Geleceðe yönelik adýmlar atmak
mantýk ve muhakeme testi
Sözcükte Anlam
29
12
1.
Yeni bir ahlak, yeni ve daha özgür bir ahlak yaratmaya yönelmiþ bir yazar, dünya görüþü ne olursa olsun, eski iplikle yeni kumaþ dokumaya çalýþýyor demektir. Bu cümledeki altý çizili sözle anlatýlmak istenen aþa-ðýdakilerden hangisidir?A) Geleneksel görüþlerden uzak durmak B) Eski fikirlerden vazgeçmek
C) Özgür düþünceleri bir kalýba sokmaya çalýþmak D) Zamaný geçmiþ fikirlerle uðraþmamak
E) Olmayacak bir uðraþ içerisinde bulunmak
2.
Aþaðýdaki deyimlerden hangisi, karþýsýndaki açýkla-maya uygun deðildir?A) Kalbine girmek: Birinin sevgisini elde etmek B) Eli para görmek: Para sýkýntýsýndan az çok
kurtul-mak
C) Gönül koymak: Hoþnut ya da razý olmasýný saðla-mak
D) Kelli felli: Giyimi kuþamý düzgün, yaþlýca ve göste-riþli kimse
E) Meteliðe kurþun atmak: Hiç parasý olmamak
3.
Þiir hakkýndaki bilgilerimiz, ön yargý ve sezgilerimiz, I mýsralarýn etrafýnda ister istemez bir iklim yaratýr. Þiir hazzýna þair hakkýndaki bilgilerin karýþtýrýlmasý þiire kar-II
þý bir günah sayýlýr ve öyledir de. Bununla beraber, bize III
hitap eden sesin sahibini belirsiz bir þekilde tasarlamaktan IV kendimizi alamayýz. Þiir hazzý þairin adýyla baþlar ve biter de o yüzden. Ýyi tanýdýðýmýz, hayat görüþünü bildiðimiz
V
bir þairin þiirlerini daha anlamlý bulur ve daha çok beðeniriz. Bu parçadaki altý çizili sözler, aþaðýdaki açýklamalar-dan hangisiyle uyuþmamaktadýr?
A) I. söz, gerçeði dolaysýz ve içgüdüsel olarak kavra-ma
B) II. söz, istek duyulan bir þeyi elde etmekten doðan hoþnutluk
C) III. söz; tasdiklemek, onaylamak D) IV. söz; zihinde oluþturmak, düþünmek
E) V. söz; ýlýmlý yaþamý destekleyen her türlü düþünce
4.
Edebî eserdeki her kelime, her fikir ama ilkenin - - - - göre eserde bir rol almak mecburiyetindedir. Eser ancak böyle bir çalýþma neticesinde açýklanýr. Eserin içindeki bütün unsurlarýn ödevi belirtilirse o esere bir deðer yargýsý vermek imkâný olur. Bu deðer yargýsý da zaten ana ilkeyle -unsurlarýn bulunup bulunmamasýna baðlýdýr.Bu parçada boþ býrakýlan yerlere anlam bütün-lüðünü saðlamak için aþaðýdakilerden hangisi sýrasýyla getirilmelidir? A) amacýna - birlikte B) duygularýna - hayatsal C) gerekçelerinde - baðdaþamayacak D) hedeflerine - izlenimsel E) nedenlerine - ortak
5.
Kimi eðitimciler vardýr ki bozuk plak gibi takýlmýþ kalmýþ-lardýr eðitim sistemlerine. Yenilenemeyen zihinler hep on-larýn eseridir.Bu parçadaki altý çizili sözle anlatýlmak istenen, dü-þünce aþaðýdakilerden hangisi olamaz?
A) Ayný düþünceyi savunmak B) Basmakalýp fikirlere baðlanmak C) Farklý bilgiler üretememek D) Yanlýþ düþünceleri savunmak E) Tekdüze bir sistemi benimsemek
6.
Bazý sözcükler vardýr ki miadýný doldurmuþtur. Artýk bun-larý gömmek yeni, taze sözcüklere fýrsat tanýmak gerekir. Bu parçadaki “miadýný doldurmak” sözüyle anlatýl-mak istenen aþaðýdakilerden hangisidir?A) Geleneksel izler taþýmak B) Kullaným süresini tamamlamak C) Yeni anlamlar çýkarmak D) Deðiþime kapalý olmak E) Geçmiþten iz taþýmamak
Ünite
31
Konular
Cümle Yorumu . . . 1 - 2 Kavrama Testi Ýletilen Duygu ve Düþünceye Göre Cümleler . . . 3 - 4 Kavrama Testi Anlatým Özelliklerine Göre Cümleler . . . 5 - 6 Kavrama Testi Ýçerdiði Kavram, Duygu ve Düþünceye Göre Cümleler . . 7 - 8 Kavrama Testi Cümle Oluþturma ve Tamamlama . . . 9 Kavrama Testi Anlatým Özellikleri . . . 10 Kavrama Testi
Cümlede Anlam . . . 11 - 17 Mantýk ve Muhakeme Testi
02
Cümlede Anlam
Cümle Yorumu
34 CA: 1-E 2-C 3-C 4-D 5-D 6-E 7-E 8-E 9-B 10-E 11-C 12-D
01
7.
Anlatýmýn gücünü artýrmak, anlamý pekiþtirmek ve zen-ginleþtirmek amacýyla kullanýlan ikilemeler, sözcüklerin farklý anlamsal özellikler çerçevesinde bir araya getiril-mesiyle oluþturulur.Bu cümleden ikilemeler ile ilgili olarak aþaðýdakiler-den hangisi çýkarýlamaz?
A) Birden çok sözcüðün kullanýmýyla oluþtuðu B) Anlatýmýn daha etkileyici bir þekle büründüðü C) Sözcüklerin anlamsal iliþkileri doðrultusunda farklý
þekillerde oluþturulabildiði
D) Varlýðýnýn dilimizin anlatým gücüne güç kattýðýný E) Birçok edebî türde sýklýkla kullanýldýðýnda
8.
Aþaðýdakilerin hangisinde iletilmek istenen düþün-ce ötekilerden farklýdýr?A) Sanatçý, sadece çaðýnýn fotoðrafýný vermemeli, ça-ðýnýn sorunlarýna da çözümler üretmelidir.
B) Sanatçý, hem bir saat gibi zamaný hem de bir pusu-la gibi gidilmesi gereken yönü göstermelidir. C) Sanatçý, salt çaðýnýn tanýklýðýyla yetinmemeli,
oku-runu da güzelliklere doðru yönlendirmelidir. D) Sanatçý, gerçekleri yansýtýrken yararlýlýk ilkesini de
göz ardý etmemelidir.
E) Sanatçý, birkaç yýl içinde unutulacak olaylarý deðil, her zaman geçerliliðini koruyabilecek olgularý yaka-lamalýdýr.
9.
I. Tek baþýna verilen karar, domino etkisi yaratýp hiç ummadýðýmýz bir geliþmeye neden olabilir. lI. Her an tetikte olmalý ve çýkabilecek olumsuzluklarakarþý hazýrlýklý olmalýyýz.
III. Bazen ortaya koyduðumuz bir davranýþ, çevremiz-dekileri harekete geçirerek birçok þeyin deðiþmesi-ne yol açabilir.
IV. Geçmiþimizi iyi bildiðimiz ölçüde geleceðe adým atabiliriz.
V. Yaptýklarýmýz insanlarýn hayatýný olumsuz etkileye-bilir.
Yukarýdaki numaralanmýþ cümlelerden hangileri anlamca birbirine en yakýndýr?
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve IV E) IV ve V
10.
Güzel olan her þey, insanýn hafýzasýnda kaybolabilir ama sanatta asla.Bu cümlede sanatýn hangi yönü vurgulanmaktadýr? A) Edebî boyutu
B) Karmaþýklýðý C) Yaþanýlabilirliði D) Evrenselliði E) Kalýcýlýðý
11.
(I) Pille çalýþan portatif radyolarda sesin yüksekliði pilin ömrünü etkilemektedir. (II) Radyonun açýk, sesin az du-yulur þekilde olmasý ile sesin sonuna kadar açýk olmasý arasýnda ciddi bir fark vardýr. (III) Ses sonuna kadar açýldýðýnda pillerden çekilen akým %30 artmaktadýr. (IV) Bu durum, küçüðünden büyüðüne pille çalýþan ve ses yükselticisi olan bütün radyo, teyp, müzikçalarlar için geçerlidir. (V) Bu tip aletlerde pilin çok çabuk tükenme-mesi için sesin duyulabilir seviyede tutulmasý gerekir. Bu parçadaki numaralanmýþ cümlelerin hangisinde pille çalýþan radyolarýn pilinin çabuk bitmesinin asýl nedeni açýklanmaktadýr?A) I B) II C) III D) IV E) V
12.
Hayatta bir gayesi olmayan insanlar, bir nehir üzerinde akýp giden saman çöplerine benzerler; onlar gitmezler ancak suyun akýþýna kapýlýrlar.Aþaðýdakilerden hangisi anlamca bu cümleye en yakýndýr?
A) Herkes; insanlýðý deðiþtirmeyi düþünür ama kimse önce kendisini deðiþtirmeyi düþünmez.
B) Yalaný yalancý ile yanlýþý cahil ile sakýn tartýþma çün-kü yalancýya gerçeði, cahile doðruyu anlatamazsýn. C) Ýçinden ne zaman birini eleþtirmek gelse bu
dünya-da herkesin senin sahip olduðun üstünlüklerle doð-madýðýný anýmsa, yeter.
D) Ýnsanlýðýn büyük ve muhteþem eseri, bir amaçla yaþamayý bilmektir.
E) Dorukta bir hedefiniz olmadan doruk performans elde edemezsiniz.
Cümle Yorumu
Ünite02
36 CA: 1-A 2-E 3-E 4-A 5-A 6-D 7-C 8-B 9-B 10-E 11-C 12-D
Test
02
7.
(I) Okumak insaný bilgiye, geliþime ve eyleme sürük-lemelidir. (II) Dolayýsýyla bizi bütün insanlýk adýna faydalý olacak kalýcý davranýþlara ulaþtýracak kadar okumalýyýz. (III) Daha sonra da faydalý eserler oluþturmalýyýz. (IV) Okumanýn yemek ve içmekten daha önemli bir ihtiyaç olduðunu anlamalý ve herkese anlatmalýyýz. (V) Bunu gerçekleþtirdiðimiz takdirde geleceðimizi garanti altýna almýþ, bir neslin yetiþmesini saðlamýþ oluruz.Bu parçadaki numaralanmýþ cümlelerle ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. cümlede, eylemin bir amaç doðrultusunda yapýl-masý gerektiði söylenmiþtir.
B) II. cümlede anlamsal olarak birinci cümleyi destekler niteliktedir.
C) III. cümlede, hedefine ulaþmayan eylemin gereksiz-liði vurgulanmýþtýr.
D) IV. cümlede, sosyal bir aktivitenin fiziksel ihtiyaçlar-dan daha önemli olduðu anlatýlmaktadýr.
E) V. cümlede, bir koþul-sonuç iliþkisine yer verilmiþtir.
8.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde koþul-sonuç iliþ-kisi vardýr?A) Ya susmak ya da suskunluktan daha kýymetli bir söz söylemek gerekir.
B) En iyisi, sevinmeyi öðrenelim; böylece baþkalarýna acý vermeyi ve acýlarý düþünmeyi unuturuz. C) Beni mahveden þey; bana yalan söylemiþ olman
deðil, sana bir daha inanmayacak olmamdýr. D) Gülmek için mutlu olmayý beklemeyin, belki de
gül-meden ölürsünüz.
E) Mutlu olmayý yarýna býrakmak, karþýya geçmek için nehrin durmasýný beklemeye benzer.
9.
I. Yasalaþmamýþ bir adaletin olduðu yerde yöneticiler, özgürlüðün kýsýtlayýcýsý olurlar.II. Haklýlýðý ispat etmenin en iyi yolu önce gücünü ispatlamaktýr.
III. Adalet ve düzen, toplum için vazgeçilmezdir. IV. Bir düzene baðlý olunmadýðýnda her þeye
hükmet-me arzusu, zorbalýða yol açar.
V. Ýnsanlar, belli bir sistem içerisinde olduklarý zaman kargaþa çoðalýr.
Yukarýdaki cümlelerden hangileri anlamca birbirine en yakýndýr?
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve IV E) IV ve V
10.
Belli ki Yahya Kemal baþýndan beri beni izlemiþ ve ken-di þiir dünyasýnýn sadýk bir silahþorünü bulmuþ benim yazýlarýmda.Bu cümleyle sanatçýlarýn hangi özelliði vurgulan-mak istenmiþtir?
A) Sanat adamý da kendisine taraftar seçerken onlarýn niteliklerine dikkat eder.
B) Bir eleþtirmen eleþtirdiði konuda ne ölçüde güçlüy-se o ölçüde inandýrýcý olur.
C) Olaylar ve kiþiler hakkýnda ön yargýlý olanlar sanat dünyasýna ayna tutamazlar.
D) Kamuoyunca taraf bulamayan bir anlayýþý bir silah-þor gibi korumak gerekebilir.
E) Pek çok sanatçý, kendi sanat anlayýþýna yakýn yazý-lar görmek ister.
11.
(I) Türk edebiyatýnýn divan edebiyatýndan sýyrýlýp Avru-paî bir karaktere bürünmeye baþlamasý, 19. yüzyýlýn ikinci yarýsýna rastlar. (II) Böyle bir deðiþimin siyasî, ekonomik ve tarihî nedenleri vardýr. (III) Ýmparatorlukta zamana ve çevreye uymadýðý için çözülme ve çöküþ baþlamýþtýr. (IV) M. Reþit Paþa, Osmanlý idare örgütü-nün kökünden deðiþtirilmesi gerektiðine inanýyordu. (V) Ýnançlarýný ünlü bildirisiyle dile getirdi.Bu parçadaki numaralanmýþ cümlelerin hangisinde neden - sonuç anlamý vardýr?
A) I B) II C) III D) IV E) V
12.
(I) Gece yolculuðumuz baþlamýþ ve herkesi sabah baþ-layacak yorucu ama bir o kadar da keyifle geçecek bir turun heyecaný sarmýþtý. (II) Rehberimizin tur hakkýnda-ki bilgilendirmelerinden sonra mikrofon elden ele gezdi ve herkes kendini tanýttý. (III) Grubumuzun profili geniþ bir aileyi andýrýyordu: Anneler, anneanneler, ikinci bahar yaþayan çiftler, üniversiteli gençler... (IV) Hepimizin or-tak paydasý, güzel ülkemizin güzel coðrafyasýný, doða harikalarýný, tarihini öðrenmek ya da yeniden hatýrlamak. (V) Böylesinde güzel bir ortamda sabaha kadar uyu-mayýp yolculuðu sohbet ederek tamamladýk.Bu parçada numaralanmýþ cümlelerin hangisinde yargý, gerçekleþme amacýyla birlikte verilmiþtir? A) I B) II C) III D) IV E) V
Ýletilen Duygu ve Düþünceye Göre Cümleler
38 CA: 1-D 2-B 3-E 4-D 5-E 6-E 7-C 8-E 9-C 10-E 11-E 12-A
03
7.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde “özlem” söz konu-sudur?A) Dedikodularla uðraþmak zorunda kalmamalýydý. B) Ýki kardeþ arasýnda büyük farklar olduðunu
düþün-müyorum.
C) Özgürlüðün mavi yurduna ben de gidebilseydim. D) Yazarýn konferanslarýna biz de katýlalým. E) Memurun elinde, kalýnca bir dosya vardý.
8.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde “onaylatma” anla-mý vardýr?A) Geçtiðimiz yýl, Nobel Edebiyat Ödülü’nü hangi ya-zar aldý?
B) Evin telefon faturasýný ödedin mi? C) Bu öðrenci hangi üniversiteyi kazanmýþ? D) Kediye attýðým taþ, cama gelmesin mi? E) Euro para da lira para deðil mi?
9.
(I) Yaþamda kendimi iyi hissettiðim anlarý hiç unutmadým, o anlar benim için çok özeldi. (II) Mutlu olmak için kendimizi her zaman iyi hissetmeliyiz.(III) Kendimi iyi his-settiðim anlarýn hepsinin bir nedeni vardý. (IV) Bazen sevgili, bazen yelkenli, bazen tepesi karlý bir dað, bazen bir çiçek, bazen yaðmur, bazen rüzgâr o kadar çok þey vardý ki aslýnda hiçbirisi benim deðildi ama hepsi benim gibiydi, benim için çok özeldi, sevinçleri onlardan alýr, mutlu olurdum. (V) Doðadaki her þey sanki benim için ya-ratýlmýþtý o anlardan.Bu parçada numaralanmýþ cümlelerle ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. cümlede, geçmiþe duyulan bir özlem vardýr. B) II. cümlede, amaç-sonuç iliþkisi bulunmaktadýr. C) III. cümlede, hayýflanma söz konusudur. D) IV. cümlede, varsayýma yer verilmiþtir.
E) V. cümlede, neden-sonuç iliþkisi yer almaktadýr.
10.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde “tahmin” söz konu-sudur?A) Yazarýn son romanýnýn konusunu aþk, yalnýzlýk ve umut oluþturmaktadýr.
B) Acýnýn oldukça yalýn bir biçimde anlatýlmasý onu etkiliyor.
C) Yazar, konuyu abartýsýz bir bakýþ açýsýyla bize yan-sýtýyor.
D) Yazarýn kullandýðý biçim ve anlatýmý yoðunlaþtýrma çabasý romanýn sýnýrlarýný zorluyor.
E) Yazarýn özgün bir dille yazdýðý bu roman çok ilgi toplayacak gibi görünüyor.
11.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde sözü edilen duru-mun “en az iki kez” gerçekleþtiði kesindir?A) Yaz, bu yýl da sýcak geçecekmiþ. B) Ýþ yerini doktora kiraya verecekmiþ.
C) Bundan dolayý, benden para istemeyeceksin. D) Dünkü olayda senin de parmaðýn var. E) Münazarada sýnýfýmýz bu defa da galip geldi.
12.
Aþaðýdaki dizelerin hangisinde “yakýnma” anlamý vardýr?A) Söyleyin söyleyin kim anlar dilimden Kim alýr yarý yolda kalmýþ selamýmý B) Yalnýzlýk bir yaðmura benzer
Yükselir akþamlara denizlerden C) Sofalar kýpkýzýl, odalar duman
Belki var kaçacak kadar bir zaman D) Enginden engine koþarken rüzgâr
Bende bir yolculuk heyecaný var E) Sisler bulvarýnda seni kaybettim
Ünite
67
Konular
Paragrafýn Yapýsý . . . 1 - 6 Kavrama Testi Paragrafta Konu - Ana Düþünce . . . 7 - 18 Kavrama Testi Soruya Yanýt Olan Paragraf . . . 19 - 20 Kavrama Testi Paragrafta Yardýmcý Düþünce . . . 21 - 26 Kavrama Testi Anlatým Teknikleri ve Türleri . . . 27 - 29 Kavrama Testi
Paragraf . . . 30 - 36 Mantýk ve Muhakeme Testi
03
Paragraf
Paragrafýn Yapýsý
70 CA: 1-E 2-B 3-B 4-C 5-C 6-D 7-E 8-D 9-A 10-C
01
6.
Romancý hangi görüþte olursa olsun, kolaya kaçamaz. (I) Her eserinde mutlaka özgün bir fikir, ileriye doðru tu-tulmuþ bir ýþýk bulundurmak zorundadýr. (II) Ýnsanlara daha doðrusu insanlarýn sorunlarýna bu açýdan bakma-mýþsa kendisine o romaný neden yazdýðý sorulabilir. (III) Bu sorunun karþýlýðýný romancý hiçbir çaðda kolayca ve-rememiþtir. (IV) Günümüzde romancýlýkta büyük geliþ-meler can alýcý noktada. (V) Çünkü bu soruya rahat ya-nýt verebilmek özgün ve yenilikçi olmaktan geçmekte-dir.Bu parçadaki numaralanmýþ cümlelerden hangisi düþüncenin akýþýný bozmaktadýr?
A) I B) II C) III D) IV E) V
7.
- - - -. Hýzlý ve etkili okuma becerisi de bu niteliklerden biri-sidir. Okunmasý gereken eserlerin çokluðu, buna karþýn zamanýn yetersizliði, insanlarýn daha hýzlý ve etkili oku-mak için bilimsel çalýþmalara yöneltmiþtir. Bu çalýþmalarla okuma sýrasýnda göz ve beyindeki çalýþma sistemi belir-lenerek hýzlý ve etkili okuma teknikleri geliþtirilmiþtir. Bu parçanýn baþýna düþüncenin akýþýna göre aþaðý-dakilerden hangisi getirilebilir?A) Etkili bir okuma gerçekleþtirebilmek için hýzlý okuma alýþkanlýðýndan bir an önce kurtulmak gereklidir. B) Edebiyatýn kendi varlýðýný insanlýða
duyurmasýnda-ki temel gaye güzel olaný sunmak istemesidir. C) Yaþamýn her anýnda insanlar, varlýklarýný
hissettire-bilmek adýna bir takým eðitim faaliyetlerinde bulu-nur.
D) Bir çýkar uðruna yapýlan okuma, insana faydadan çok zarar verir.
E) Geliþen dünya þartlarý, yeni çaðda insanlarýn birta-kým nitelikler kazanmasýný zorunlu kýlmýþtýr.
8.
(I) Roman okunsun diye yazýlýr. (II) Haydi þiir bir kenar-da bekleyebilir, zamanla bir deðer kazanabilir. (III) Ama sonraki kuþaklar için roman yazýlabileceðini pek düþü-nemiyorum. (IV) Günümüze kalmýþ romanlar hep za-manýnda beðenilmiþ yapýtlardýr. (V) Hâlbuki ilginç bir roman iyi basýlýr, iyi pazarlanýrsa o romanýn okuyucusu artar. (VI) Romanýn niteliði kadar okuyucuya sunuluþu, sunuluþ tekniði de önemlidir.Bu parçadaki numaralanmýþ cümlelerin hangisin-den sonra, “Bizde kitap basýmý bir endüstri aþamasýna daha ulaþamadý.” cümlesi getirilirse parça iki parag-rafa ayrýlabilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
9.
Kontakt lensler; miyop, hipermetrop ve astigmat gibi kýr-ma kusurlarýný düzeltmek ya da gözün saydam tabakasý-nýn ileri doðru aþýrý bombeleþtiði durumlarda gözlük camla-rýndan yararlanamayan ve görmesi artýrýlamayan hastala-rýn tedavisi amacýyla veya hiçbir göz problemi olmayýp sa-dece kozmetik nedenlerle kullanýlabilmektedir. Ne amaçla kullanýlýrsa kullanýlsýn kontakt lensler mutlaka göz hekimi-nin kontrolü altýnda kullanýlmalýdýr. Kontakt lensin yanlýþ kullanýmý, - - - -.Bu parçanýn sonuna düþüncenin akýþýna göre aþa-ðýdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) basit göz hastalýklarýna yol açabildiði gibi kalýcý gör-me kaybýna dahi yol açabilecek ciddi göz enfeksi-yonlarýna neden olabilmektedir
B) insanlarýn gözlük takmayý sevmemelerinden kaynak-lanmaktadýr
C) özellikle Batý toplumlarýnda önlem alýnmasý gere-ken bir sorun olarak görülmektedir
D) insanlarýn doktorlara karþý çok daha hassas olmasý gerektiðini gözler önüne sermiþtir
E) son yýllarda insanlarýn gözlüklerini bir daha kullan-mamalarýna yol açmýþtýr
10.
I. Çünkü güçlüler yenik düþürdüðü kiþiyle bir de alay etmeye kalkarsa bu davranýþýn mizah deðeri olmaz. II. Bu çatýþmada güçlü olan, güçsüzü ezer, yener amaonunla alay edemez.
III. Alay etme; yenilmiþlerin vazgeçilmez, dayanýlmaz kusuru ya da meziyetidir.
IV. Mizah, yaþam çatýþmasýnýn bir ürünüdür.
V. Yenik düþürdüðü kiþilerle alay eden güçlüye ancak kýzýlýr.
Yukarýda numaralanmýþ cümlelerden anlamlý ve ku-rallý bir paragraf oluþturulmak istense sýralama aþa-ðýdakilerden hangisi olmalýdýr?
A) III - I - II - V - IV B) III - II - IV - I - V C) IV - II - I - V - III D) IV - III - I - II - V E) V - II - I - III - IV
Paragrafýn Yapýsý
Ünite03
72 CA: 1-D 2-E 3-E 4-D 5-C 6-C 7-D 8-C 9-E 10-C
Test
02
6.
(I) “Sevda Masalý” yazarýn beðenilerek bir çýrpýda oku-nan öykülerinin sonuncusudur. (II) Genç yazarlarýn son yýllarda yayýmlanan öyküleri içinde belki de en baþarýlý-sý. (III) Anlatýlan olaylarýn bütünüyle gerçek olduðu duy-gusunu uyandýrýyor insanda. (IV) Öykülerde anlatýlanlar kadar anlatýmýn da önemli olduðunu unutmamalýyýz. (V) Bir yapýtta anlattýklarýna bakarak yazarýn sonraki yapýt-larýnda ne anlatacaðýný tahmin edebiliriz. (VI) Onlar hakkýnda böylece önceden bazý fikirler öne sürebiliriz. Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci pa-ragraf numaralanmýþ cümlelerin hangisiyle baþla-malýdýr?A) II B) III C) IV D) V E) VI
7.
Biçimle ilgili her türlü deðiþikliði yapabilirim þiirimde. Ölçülü, uyaklý þiirlerim olduðu gibi bunlara hiç yer ver-mediðim þiirim de var benim. Sözcüklerin müzikal zenginliði üzerinde de pek titizlikle çalýþtýðýmý söyleye-mem. Ancak bütün þiirlerimde ödünsüz bir tutarlýlýkla uyguladýðým temel bir düþüncem var: Belirgin bir anlam içermesi gerekmez. Bana göre, þiirin - - - -.Bu parçanýn sonuna düþüncenin akýþýna göre aþa-ðýdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) þiir tüm insanlýða seslenen ortak bir sanattýr B) sanatçý kendinden önceki dönemlerde yazýlan
eser-lerden yararlanmalýdýr
C) bir þair þiirlerinde ses zenginliðine önem vermelidir D) anlam belirsizliðinden dolayý içeriði karmaþýklaþan
þiir, en gerçek þiirdir
E) sanatçý, eserlerini her þeyin üstünde tutmalýdýr
8.
(I) Son yýllarda toplumda görsel sanatlar sevgisinde bir ký-mýldanma görülüyor. (II) Örneðin resme olan doðal ilgi, se-vindirici düzeylere çýkmýþ görünüyor. (III) Ancak bu ilgi, in-sanlarý bilim ve edebiyattan uzaklaþtýrýyor. (IV) Resim de öteki sanat dallarý gibi yaþama açýlan pencerelerden biri. (V) Bilimden ve edebiyattan uzaklaþan insan, bazen resmin o büyülü dünyasýnda buluyor kendini. (VI) Kýsacasý görsel sanatlara olan ilgi arttýkça eksiðimiz giderilirken bu, diðer eksikleri ortaya çýkarýyor.Bu parçadaki numaralanmýþ cümlelerden hangisi düþüncenin akýþýný bozmaktadýr?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
9.
- - - - Bir zamanlar, gelincik denizleri gibi buðday tarlala-rý vardý burada; þimdi yok. Tarlalatarlala-rýn yerini büyük büyük binalar almýþ. O tarlalarda eskiden adýna “þekerli” deni-len bir lahana yetiþtirilirdi ki katmer katmer göbeði olur-du. Ya Ýngiliz elçisi Sir William Dante’nin konukseverlik-lerini, samimiyetlerini büyük hayranlýkla anlattýðý bura-nýn güleryüzlü insanlarýna ne oldu? Bunlarýn hepsi son yirmi yýlda yok oldu.Bu parçanýn baþýna aþaðýdakilerden hangisi getiri-lemez?
A) Kenti büyük bir hüsranla dolaþýyoruz.
B) Doðup büyüdüðüm bu yerle aramýzdan bir þeyler akýp gitmiþ.
C) Kentin son hâlini gördükten sonra geçmiþe nasýl öz-lem duymazsýnýz!
D) Serin bir bahar gününde, çocukluðumun güzel aný-larýyla dolu bu yöreyi dolaþýyoruz.
E) Bu tarihî þehir, sürekli bir deðiþim ve geliþim içinde güzelleþmekte.
10.
(I) 1985 yýlýnda Japonya’nýn Okinawa Adasý yakýnýnda-ki Yonaguni’nin açýklarýnda dalýþ yapan bir balýkadam, hiç beklemediði bir görüntüyle karþýlaþtý. (II) Suyun met-relerce altýnda dipte derinlere doðru alçalan basamakla-rýyla garip bir antik kalýntý uzanýyordu. (III) Ýlkin göz ya-nýlmasý sandý, basamaklara doðru yaklaþýp inceledi. (IV) Balýkadam sudan çýkar çýkmaz bildiði her yere bu keþfi-ni haber verdi. (V) Bilinmez bir zamandan beri suyun al-týnda yattýðý belli olan bu yapý, düzenli kývrýmlara ve son derece hassas çizgilere sahipti. (VI) Yonaguni sularýnýn dibindeki bu esrarengiz yapýnýn sýrrý henüz tam olarak çözülebilmiþ deðil.Yukarýdaki numaralanmýþ cümlelerin hangileri yer de-ðiþtirirse parça anlamlý bir bütün oluþturur?
A) II ile III B) III ile IV C) IV ile V D) IV ile VI E) V ile VI
Paragrafýn Yapýsý
74 CA: 1-A 2-D 3-A 4-C 5-B 6-D 7-B 8-A
03
5.
Bir arkadaþ sohbetinde konuþurken konu bu kitaba gelmiþti ve ben de aklýmýn bir köþesine yazmýþtým. Son-ra kitapçýmda görüp hemen saldýrdým. Ýyi ki almýþým dediðim kitaplarýn baþýnda geldi. Kitabýn sayfalarýný hýz-la çevirdim ve bir gecede yuttum da yuttum. Kitap bol aþk, bol aksiyon, bol macerayý beraberinde getiriyor. Nerede durmanýz lazým, nerede soluklanmanýz gereki-yor, karýþtýrýp kalýyorsunuz. Sonunda “Hadi artýk biriniz ölün, ben de biraz sakinleþeyim!” dediðiniz bile oluyor. Kitap-Bu parçanýn sonuna düþüncenin akýþýna göre, I. baþarýya ulaþmak için istekli olmanýn ve programlý
çalýþmanýn gerekliliðine sizi bir þekilde inandýrýyor. II. yazým tarzý, hýzý, konusu ve karakterleri ile sizi
sar-makla kalmýyor, bir de üzerine sizi kalbinizden vuru-yor.
III. tüm benliðiyle sizi sarmaladýðýndan tekrar okumak istiyorsunuz ama o ilk heyecaný duyamam korku-suyla tekrar okumaya yeltenemiyorsunuz.
ifadelerinden hangileri getirilebilir?
A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) Yalnýz III D) I ve II E) II ve III
6.
Türkü söylemeyi yeni mi öðreniyoruz ne? (I) Son yýllarda türkü söyleme meraký tüm sanatçýlarý sardý. (II) Yýllarýn popçularý bile eline mikrofonu alýp türkü söylüyor. (III) Bu merakýn, arabeskçileri de içine alacak kadar geniþ bir çember oluþturmasý ayrýca düþündürücü. (IV) Halk ede-biyatýna emek vermiþ insanlar, türkülerin uzun emek ve-rilerek derlendiðini belirtiyorlar. (V) Bakalým daha kimler bu furyaya kapýlýp türkü okumaya baþlayacak?Bu parçadaki numaralanmýþ cümlelerden hangisi düþüncenin akýþýný bozmaktadýr?
A) I B) II C) III D) IV E) V
7.
- - - -. Özellikle günlük sýkýntýlar, yorgunluk ve stres, anne-leri geçici olarak itici ve soðuk yapabiliyor. Çocuklarýn is-tekleri, ayaða dolaþmalarý, yaramazlýklarý anneleri bunal-týp annelerin sert tepkilerine yol açabiliyor. Ancak annenin o anki tavrýna bakýlarak çocuðunu sevmediði sonucu ke-sinlikle çýkarýlamaz. Elbette tüm anneler için çocuklarý en kýymetli hazinedir. Yoðun iþler arasýnda sýkýþan anne, tüm hýncýný çocuðundan çýkarýyordur.Bu parçanýn baþýna düþüncenin akýþýna göre aþaðý-dakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Acýmasýz kiþilikli anneler, çocuklarda davranýþ bo-zukluðuna yol açabilir
B) Annelerin birçoðu çeþitli nedenlerden dolayý bir sinir harbinin içinde yaþamaktadýr
C) Annelerin çocuklarýna aþýrý koruyuculuk gösterme-leri sakýncalýdýr
D) Çocuklar, ebeveynlerin küçük bir örneði gibidir E) Çocuk, annesindeki soðukluðu sezerek içine
kapa-nýr
8.
Edebiyatýmýzýn güncelleþtirilmesi ya da güncelleþtirile-memesi meselesi hep sorun olmuþtur. Lise edebiyat ki-taplarýný inceleyenler, 80 sonrasý edebiyatýmýzla ilgili tek bir kelime bile bulamazlar. Tek tük çalýþma ve kiþile-ri saymazsak üniversitelekiþile-rimizin edebiyat bölümlekiþile-rinin durumu da liselerimizden farklý deðildir. Oysa neredey-se çeyrek asýrlýk bir dönem dikkate alýnmaksýzýn okulla-rýmýzda edebiyat ve Türkçe eðitimine devam edilmekte-dir. Bu, statükoculuðu saðlamlaþtýran, düþünmeyi sýnýr-layan çok büyük bir aymazlýktýr. Hâlbuki - - - -.Bu parçanýn sonuna düþüncenin akýþýna göre aþaðýdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) her yeni dönemle birlikte edebiyattaki deðerlendir-meler ve bakýþ açýlarý da deðiþmelidir
B) bazý öðretim kurumlarýnda edebiyata ayrý bir önem verilmektedir
C) geçmiþi ne kadar iþlersek o kadar geliþebiliriz, dü-þüncesi hâkim olmaktadýr
D) Türkçe öðrenimi kýsa süreli bir öðrenim olmamýþtýr hiçbir zaman
E) kaynak kitaplarda çok farklý ve ayrýntýlý bilgiler yer almaktadýr
Paragrafýn Yapýsý
Ünite03
76 CA: 1-D 2-A 3-D 4-D 5-D 6-A 7-B 8-C 9-A 10-D 11-D 12-E
Test
04
7.
(I) Eðitimin iþlevlerinden biri, “çocuðun kiþiliðini oluþtur-ma ve geliþtirme”dir. (II) Bu da bir yandan eðitimin de-mokrasi için öte yandan da dede-mokrasinin insan haklarý ve demokrasi eðitimi için taþýdýðý önemi ortaya koymak-tadýr. (III) Bu iþlevin asýl amacý da çocuða öncelikle de-mokrasinin gereksinim duyduðu “ergin ve özgür yurt-taþ” kimliði kazandýrmaktýr. (IV) Bu nedenle demokrasi-nin olmazsa olmaz ögelerinden biri, eðitime önem ver-mektir. (V) Çünkü yurttaþlar ancak eðitim ve öðretimle demokrasiyi bütünüyle öðrenip deðerini kavrayacaktýr. Yukarýdaki numaralanmýþ cümlelerden hangileri yer deðiþtirilirse paragrafta anlamsal bütünlük saðlan-mýþ olur?A) I ve IV B) II ve III C) III ve IV D) III ve V E) IV ve V
8.
(I) Memduh Þevket Esendal, kendi deyiþiyle "topluma ayna tutan" bir yazar özelliðini göstermekle birlikte top-lumsal yaþayýþýmýzdaki aksaklýklara deðinmesiyle dik-kati çeker. (II) Kadýn sorunlarý, ekonomik tutarsýzlýklar, sýnýf atlama çabasý onun öykülerinin odak noktasýdýr. (III) Dinin çýkar uðruna kullanýlmasýna da ayrý bir yer ve-rir. (IV) Esendal olaylarý deðerlendirirken yaradýlýþtan getirdiði iyimserlikle konulara yaklaþýr. (V) Geleceðin mutlu toplumunun kurulmasýnda umudunu hiçbir za-man yitirmez. (VI) Acýyý bal eyler.Bu parça iki paragrafa bölünmek istenirse ikinci pa-ragraf numaralanmýþ cümlelerden hangisiyle baþ-lar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
9.
Ýnsanýn bulunmadýðý doðada sanat düþünülemeyeceði gibi; bireyden, toplumdan ve insanlýktan soyutlanmýþ bir sanattan da söz edilemez. Sanatçýnýn her þeyden önce doðadan, birey ve toplumdan insanlýktan edindiði algý-lar, izlenimler etki ve tepkilerle dolacaðý; sonra da bun-larýn kazandýrdýðý itici güçle güzele eriþmeye çalýþaca-ðý ileri sürülebilir. Sözün kýsasý - - - -.Bu parça düþüncenin akýþýna göre, aþaðýdakilerden hangisiyle tamamlanmalýdýr?
A) sanat ve toplum iç içe olmak durumundadýr B) sanatýn gerçek amacý toplumu deðiþtirmektir C) sanatla toplum arasýnda herhangi bir iliþki yoktur D) sanat, bizi gerçeðin dýþýndaki dünyalara götürür E) sanat kimi zaman bilimi göz ardý etmelidir
10.
(I) Uçaðýn korkulacak, insanýn yüreðini hoplatacak bir yaný yok. (II) Biniyorsunuz, oturuyorsunuz; sanki büyük ve rahat bir otobüstesiniz. (III) Birden bakýyorsunuz ki havadasýnýz. (IV) Uçak madem yükselmiþ gidiyor, siz de anlýyorsunuz ki düþmesi için hiçbir neden yoktur; içi-niz birden rahatlýyor. (V) Uçaðýn rahatlýðýna denk tek bir araç vardýr: Hýzlý tren. (VI) Artýk gözlerinizi kapayýp hu-zur içinde uyuyabilirsiniz.Bu parçada düþüncenin akýþýný bozan cümle aþaðý-dakilerden hangisidir?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
11.
Günümüz insaný dünyayý ve yaþamý iletiþim araçlarýyla algýlamaktadýr. (I) Gazeteler, dergiler, filmler, televizyon ve siber âlem... (II) Ýnsan, oturma odasýndaki rahat kol-tuðunda, anýnda dünyada olup bitenleri izleyebiliyor. (III) Acý ve eðlenceyi film kahramanlarý ile kendini öz-deþleþtirerek yaþamaktadýr. (IV) Çaðýn yaþama biçimi, davranýþ ve düþüncesi baþka çaðlardan çok farklýdýr. (V) Doðal olarak günümüz sanatçýsý, geçmiþ yüzyýllar-daki gibi dinsel konulu sipariþleri yetiþtirmeye uðraþan, mesleðinin ustasý kiþiler deðildir.Bu parça iki parçaya bölünmek istenirse ikinci pa-ragraf numaralanmýþ cümlelerin hangisiyle baþlar? A) I B) II C) III D) IV E) V
12.
Çaðýnýn en büyük trajedi örneði “Andromaque” ile Fran-sýz klasisizmi doruktaydý. Tek rakibi “Le Cid” adlý traje-diydi. Dönemin sanatçý özgünlüðünü “Denemeler”de, ahlak anlayýþýndaki ikiyüzlülüðünü “Gülünç Kibarlar” da bulabilirdiniz. Öyle ki onlar - - - -.Bu parça düþüncenin akýþýna göre aþaðýdakilerden hangisiyle tamamlanmalýdýr?
A) güldürü ögesini ön plana çýkaran sanatçýlardýr B) mitolojik ve tarihsel olaylarý iþlemiþlerdir C) konularýný günlük hayattan alan yapýtlardýr D) sadece düzyazý alanýnda eserler vermiþ
sanatçýlar-dýr
E) on asýrlýk edebiyat klasiklerinden beslenen bir aký-mýn sanatçýlarýydý
