. D E R L E M E L E R . . . D E R L E M E L E R . . . D E R L E M E L E
CÜDDAN
Dr. Haşan Avni YÜKSELEvvel zaman içinde galbur zaman içinde, develer tellâl, pireler berber iken bir Cüddan vanmış, Cüddan diyir ki gızlara, hadin gızlar sizinen beraber sü pürge toplamaya gideh. Bunnar toplani- yıllar gidiyıllar. Süpürgeyi tophyıllar toplıyıllar ondan sene söylüyim Cüddan diyir ki, hadin diyir, bi de gözlerimizi yumah süpürgeyi toplıyah, bahah nad- den toplıyacağah. Bunnar toplıyıllar gözlerini yumuyıllar, toplıyıllar bi de ba- hıyıllar ki ahşamın garannığı olmuş. Cüddan diyir ki, hadin şu köye gideh, or da misafir olah, diyir. Ondan sona bun- nan alıyır götürüyır. Cüddan diyir ki, it ürüyen yere mi gideh, tütün tüten yere mi gidih. Gazlar da diyir ki, it ürüyen yere gitmiyeh, itler bizi parça parça par çalar diyir. Tütün tüten yere gideh de belki bi yimek yiyeh, gamımızı doyurah diyir.
Gidiyıllar gapıya vurillar, tah tah tah, bi dev garısı çıhıyır. Dev gansı çıhı- yır. Dev garısı çıhınca bi doda yerde bi doda gövde. Uyy, vay yavrularım vay, siz nerdeydiniz? Gelin sizin garnızı doy- rum. Ondan sona bunan içeri alıyır, bu- narın garınnarım doyunyır, yatahl arını sarıyır. Hepsi yatıyır Cüddan yatmiyır. Dev gansı diyir ki, Cüddan sen niye yat- mıyon? Cüddan, ya diyir, Cüddan, ya di yir, benim bi nenem varidi ki, ala ineği keşeridi, gavurma yapandı, yiyerdim de öyle yatandım, diyir. Dev, eh diyir, gahı- yır hemen, ala ineği kesiyir, gavurma yapıyır bunnara yediriyir. Ondan sene söylüyim yatıyırlar. Gene hepsi yatıyır Cüddan yatmiyır. Dev, Cüddan sen niye yatmıyon, diyir. Cüddan, ya diyir, benim
bi nenem varidi ki, giderdi çeşmedin kal- bırınan su getirirdi, içerdim de öyle ya tandım, diyir. Dev, eh diyir, hemen hal- bırı alıyır, gidiyir çeşmeye halbırı dutu- yır, suyu doldururken bakıyır ki su tut- muyır. Güzelce dabanına çamır suvıyır, ondan sona sene söylüyim, Cüddan, ga- hın gaçah gızlar, diyir. Dev garısı gelirse hepimizi yiyer. Bunnar, ondan sene söy lüyim, hemen gahiller, gidiyirler. Cüd dan gidiyir ala ineğin danasını bi torba ya goyuyır tavandan asıyır. Ondan sene Böylüyim, şey geliyir, dev gansı geliyir, bahıyır ki yoharda bi çuval asılı. İçinden hıh diyir, Cüddan buruya şahlanmış. Gi dip bi deynek getiriyir buna vururken vururken orda danayı öldürüryir. Her- sinden deyneği atıyır, gidiyir ceviz ağacı nın altına otunyır. Cüddan da ceviz ağa cının üsdünde. Cevizleri yiyir bahıyır, bahıyır ki, Cüddan yuharda. Cüddan, di yir, sen oruya nasıl çıhdm? Nasıl çıhaca- ğam diyir Cüddan, bi tarafıma yün dara- ğı goydum, bi tarafıma da gılıcı goydum, basdım basdım çıhdım, diyir. Ondan so na getiriyir helem darağınan gılıcı oruya goyuyır. Yün dar ağına basınca ay ahi an- na batıyır, gıîıca basınca ayahları kesili- yir. Cüddan aşşağa iniyir, gılıcı eline alı- yır bu dev garısınını boynunu kesiyir oruya birahiyır. Hemen gidiyir gızlara diyir ki, dev garısını öldürdüm, evini topluyah alah gideh.
Ondan sene diyim, gızlar geliyıllar evi barhı hep topluyıllar arabaya yühlü- yiller alıyıllar köylerine götürüyıllar.
Onlar yiyir yer altına geçiyir biz de yer üstünde geziyih.