<
Cumhnriyet K uşağının Not Karnesi
p,'-l
"
PROF. DR. HULUSİ BEHÇET
Tıp Tarihindeki Bilim Adamımız
H
ulusi Behçet 26 Şubat 1889’da İstanbul’da doğdu. »Çocukken annesini yitirdi. »1895 yılında görevi nedeniyle Beyrut’a giden ba bası Maarif Müdürü Ahmet Bey onu Fransız Okulu’na gönderdi. »1901 yılında Beşiktaş Rüştiyesi’ni bitirdi, İstanbul Askeri Tıbbiye’ye girdi. • 1909 yılında Askeri Tıbbiye’den mezun oldu. 1910 yılında yüz başı rütbesi ile bir yıl staj yaptı. »1911 yılında Gülhane uygulama okulunda öğretmeni Eşref Ruşen, Talat Çamlı ile Bakteriyolog Reşat Rıza’nın Deri Hastalıklan Bölümü asistanı olarak çalışmaya başladı. »1914 yılında Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla Kırklareli ve Edime Aske ri Hastanelerinde görevlendirildi. • 1916 yılında Halep’ten Edirne’ye gelen askerler arasında rastladığı şark çıbanları üzerinde araştırmalara başladı. Hastalığın nedeni olan asalakları araştırırken "çivi bulgusu"nu belirledi. • 1917 yı lında eğitimini artırmak için Avrupa’ya gitti. »Ağustos 1918 tarihinde Budapeşte Hastanesi’nde çalıştı. »Daha sonra Berlin Charité Hastanesi’nde Deri ve Frengi Klini- ği’nde konuk asistan oldu. • 1919 Ekim ayında yurda dön dü. Bir süre Cağaloğlu’nda özel muayenehane açarak ser best hekim olarak çalışmalannı sürdürdü. »1922 yılında “Emraz-ı Cildiyede Laboratuvarın Kıymet ve Ehemmiyeti” adlı ilk kitabı yayımlandı. • 1923 yılında İstanbul Hasköy Zührevi Hastalıklar Hastanesi başhekimliğine atandı. • 1923 yılında “Frengi Tedavisi Hakkında Beynelmilel An ketlerim” kitabı çıktı. • 1923 yılında üzerinde çalıştığı şark çıbanlarının diyatermi yoluyla tedavisi için bir yöntem ge liştirdi. Bunu dünyaya yaydı. Altı ay sonra 1924 yılında Guraba Hastanesi’nde Deri Hastalıkları Bölümü başkanlı ğına getirildi. • 1924 yılında N. Ramih ile birlikte “Wasser- man Hakkında Noktai Nazar ve Frengi Tedavisinde Dü şünceler” adlı kitabı hazırladı. »1925 yılında “Halep veŞark Çıbanlarının Diyametri ile Tedavisi” adlı kitabı çık tı. »1926 yılında “Frengi İptidai Karhası ve Hurdebini Teşhisi” adlı çalışmasını bitirdi. *1927 yılında halk ara sında "arpa kızıştı" olarak adlandırılan hastalık üzerinde araştırmalara başladı. Arpa uyuzunun P ed icu loid e Verıt-
ricosu s adlı bir asalaktan kaynaklandığını belirledi. Araş
tırmasını ülkemizde “Arpa Uyuzlarının Menşei Hakkında Etiidler” adı altında M. Hodara ve Süreyya ile birlikte ya yımladı. »1929 yılında “İrsi Frengi Kliniği” adlı bir çalış ması çıktı. 1933 yılı üniversite
reformu sırasında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi De ri Hastalıkları ve Frengi Klini- ği’nde profesörlüğe ve kürsü başkanlığına yükseldi. »Kür sü başkanlığına yükseltilen ve profesörlük unvanı verilen ilk Türk bilim adamı oldu. »Ham incir dermatiti üzerinde çalış malara başladı. »Deride ilti haplı yaralar oluşturan man tarların yüzeysel egzamalara yol açan türlerini tanımladı.
•1933 yılında bulgularını yurt içinde Pratik Doktor adlı der gide yurt dışında Fransız Der matoloji Derneği Bülteni’nde yayımladı, Dermatoloji Der neği toplantılarına sundu. •1934 yılında kongre için Fransa’ya, Nice’e gitti. »Ata türk “Behçet” sözcüğünün Türkçe kökenli bir sözcük ol duğunu kendi el yazısı ile ya zıp kendisine verdi. Böylece Atatürk’ün isteği ile Behçet
soyadını aldı. »1934 yılından başlayarak ölümünden bir yıl önceye dek Deri Hastalıkları ve Frengi Kliniği Arşivi adlı mesleki dergiyi yayımladı. »Bulguları yurt dışındaki laboratu varlarda da onaylandı. Bu çalışmasından dolayı 1935 yılında Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de topla nan Uluslararası Dermatoloji Kongresi ve Komitesi tara fından diploma ve plaketle ödüllendirildi. »1936 “Fren gi Dersleri” adlı kitabı yazılı çalışmaları arasında yerini aldı. »O dönemin en önemli dermatoloji dergilerinden
Bütün Dünya • Mayıs 2001
olan "Dermatologische Wochenschrift" ve Medizinische Welt'in yazı kuruluna seçildi. Dergilere makaleler yaz maya başladı. »Birçok ülkenin dermotoloji derneklerinin üyeliğine seçildi. »1937 yılında ileride adının verileceği hastalığa ilişkin görüşlerini "Dermatologische Woc henschrift" de yazdı. Paris'te Dermatoloji toplantısında görüşlerini açıkladı. • 1939 yılında ordinaryüs profesör lük unvanı verildi. »1940 yılında "Klinikte ve Pratikte Frengi Teşhisi ve Benzeri Deri Hastalıkları” kitabını tıp eğitiminin hizmetine sundu. »Ölümü ile noktalanacak ağır çalışmalara girişti. Sabahlara dek araştırmalar yaptı. Uykusuzluk, kolit ve sonrada kalp spazmları ile yüzleş meye başladı. 13 Eylül 1947 günü İsviçre nin Cenevre kentinde toplanan Uluslararası Deri Hastalıkları Kongre- si’nde ağız ve üreme organlarında yaralara, gözde ilti haplanmalara neden olan bir hastalığı tanımlayan bir bil diri sundu. Zürich Tıp Fakültesi Dermatoloji Bölümü’n- den Prof. Miescher’in önerisiyle kongre bu hastalığa "Behçet" hastalığı, "Trisymptom Behçet" ya da "Morbus Behçet" adı verildi. »8 Mart 1948 günü en verimli çağın da öldü. Ölümünden sonra Japonya’dan ABD’ye birçok ülkede adını taşıyan dernekler kurulmaya başlandı. Bir çok ülkede adının bulunduğu tedavi klinkleri araştırma bölümleri oluşturuldu. »1972 yılında ölümünün 24’üncü yılında "Cumhuriyet Dönemi Tıp Ödülü" ile anıldı. • 1975 yılında TÜBİTAK anısını yaşatmak için Hulusi Behçet Hizmet Ödülü’nü başlattı. »1977 yılında Türki ye’de çağdaş Tıp eğitiminin 150. yılı adı altında toplanan Tıp Kurultayı içinde Uluslararası Behçet Hastalığı Sem pozyumu düzenlendi. »1983 İstanbul Tıp Fakültesi Der matoloji Anabilim dalı Hulusi Behçet adını yaşatmak için her yıl 8 Mart gününü "Behçet Günü" ilan ederek kutla maya başladı. »1984 yılında İstanbul Tıp Fakültesi Beh çet Kitaplığı, Behçet Hastalığı Araştırma ve Uygulama Merkezi Kuruldu. »1985 yılında Behçet Hastalığı ile Sa vaş Derneği kuruldu. »1986 yılında Tunus Hükümeti Behçet Hulusi adına posta pulu çıkardı. »25-26 Nisan 1987 tarihinde İstanbul Tıp Fakültesi 1. Ulusal Behçet Kongresini topladı. »01.10.1996’da Darphane 5000 adet Dr. Hulusi Behçet Hatıra Parası çıkardı • 1997 TÜBİTAK ile Almanya Atatürkçü Düşünce Derneği Genel Merkezi tarafından; -"Behçet Hastalığı Araştırma Ödülü"-"Ailevi Akdeniz Ateşi Hastalığı Araştırma Ödülü" verilmeye baş landı. »2000 yılında, adını taşıyan birçok dilde internet sayfaları açıldı.»
16
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
