1993 Yunus Nadi Öykü Ödülü'nü almıştı:Mehmet Zaman Saçlıoğlu ile söyleşi

]Viehmet Zaman Saçlıoğlu,

1993 Y unus Nadi Öykü

Ö dülü’nii Vüs’at O.

Bener’le paylaşmıştı.

Saçlıoğlu ”nun ödül alan

dosyası “ Yaz Evi” sonunda

kitaplaştı. Saçlıoğlu ile

kitabı üzerine söyleştik.

1993 Yunus Nadi Öykü Ödülü’nü almıştı...

İLKER AKÇAY

S

ayın M.Z. Saçlıoğlu, 1993 Yunus Nadi Öykü Ödü- lü’nü Vüs’at O. Bener’le paylaşan dosyanız kitaplaş- tı. Duygularınız neler?

- Mutluluk... Aslında biraz da bu ­ rukluk. Kitabın, bir yıl boyunca, üç ya­ yınevini gezdikten sonra Cem Yayıne­ vi tarafından, on gün içinde fuara yetiş­ tirilmiş olması bir tansık. Bu, yayınevi­ nin olumlu, destek verici tutumuyla ve önemli bir ödüle gösterdiği saygıyla oluştu. Kimbilir, birçok genç yazar ki­ tap bastırmakta ne kadar güçlük çeki­ yordu!', ödüllü bir kitabın bastırılması bu kadar güç olursa...

- Kitabın kapağındaki yazısında Fet­ hi Naci, “(Ataç gibi söyleyeyim) zarı­ nı Saçlıoğlu için atıyorum” demiş. Bu, çok önemli bir eleştirmenin size olan güvenini mi gösteriyor?

- Bir kitapla bu güvene layık olduy- sam çok şanslıyım. Bu zar bana onur verdi.

- Eleştirmenlerin düşünceleri sizin için ne kadarönemli?

- Kanımca eleştirmen en önemli okurdur. Çünkü; okuduğunu, geliştir­ diği beğeniyle; oluşturduğu standartla edebiyat dünyası içinde bir yere yerleş­ tirir; diğer yapıtlarla, çağıyla ilişkileri­ ni analiz eder; diğer okurlara, hatta bir ölçüde, yazarın kendisine yapıtını tanı­ tır. Bir sanat akademisyeni olduğum

Fethi Naci'ye göre Saçlıoğlu

le çalıştığı belli olan bir hikayeci var

1

980'lerden bu yana birçok ro­ mancı adını duyurdu ama “genç romancı” denir denmez Orhan Pamuk geliyor akla. Son yıllarda ken­ dilerinden söz ettiren genç hikayecile­ rin sayısı az değil ama “genç hikayeci” denince hemen akla gelen bir ad yok. Daha doğrusu, yoktu. Mehmet Saçlı- oğlu’nun 1993.yılı “Yunus Nadi Ya­ yımlanmamış Öykü Ö düiü”nü Vüs’at O. Bener’le paylaşan kitabını, Yaz Evi’ni okuduktan sonra benim için ar­ tık öyle bir ad var: “Genç hikayeci” de­ nince “Mehmet Saçlıoğlu” gelecek ak­ lıma. Çalakalem yazanların çoğunluk­ ta olduğu ülkemizde dilin önemini bi­ len, yazdığı her cümle üzerinde

titizlik-karşımızda. Saçlıoğlu, bir kültür biriki­ minden güç aldığı belli olan hikâyele­ rinde, alışılmış hikâyenin sınırlarını zorluyor; zaman zaman gizemli, zaman zaman “hum our”a dayanan hikâyele­ rinde hep yeninin ardında: Yeni ben­ zetmeler buluyor, yeni ruhsal durum ­ lar yaratıyor; sıra dışı olayları, durumla­ rı seviyor, bunları sıra dışı bir anlatımla dile getiriyor. Amacı belli: Aleladeliğe düşmemek, dile dört elle sardmak-hep edebiyat hazzı vererek...

“Bir Yaz Evi”, “Pencere "Önümün Yolcusu”, “Kızım” gibi hikâyelerini okuduktan sonra (Ataç gibi söyleye­ yim) zarımı Saçlıoğlu için atıyorum. ■

için, bu eleştirmenin ya da bir kuram­ cının düşüncelerine önem verilmesi gerektiğine kesinlikle inanırım. Sanat­ çının yönlenmesi için değd de, yaptığı­ nı bilimsel bir gözle tanıması için bu gereklidir. Bir sanatçının kendi yapıtı­ nı tamamen objektif ve bilimsel kriter­ lerle değerlendirilebileceğini pek san­ mıyorum. O halde ona bu konuda, bi­ limsel yollarla değerlendirmeler ya­ pan bir kuramcı yardım edecektir. Sa­ yın Fethi Naci’nin yazısı, bu öykülerin kendi üzerinde bıraktığı toplam etki­ nin bir sonucudur sanırım. Ama ger­ çek bir eleştiri yazısı yazdığında, onun, kitabı noktalama yanlışlıklarına dek didiklediği bilinir. Yazdıklarımın ve yazacaklarımın bilimsel kriterlerle de­ ğerlendirilmesi benim için, duygusal beğenişlerden çok daha önemlidir. Bu değerlendirmeler benim ana yolumu değiştiremez; -çünkü ne yaptığımı bi­ liyorum- ama yola çıkarken yeterince donanmamı, yolu daha iyi görmemi sağlar.

- Ya olumsuz eleştiriler?

- Bilimsel kriterlerle yapıldığı süre­ ce, yanlışlarımı görmek işime yarar. Duygusal değerlendirmelere kızarım, hırslanırım. Bu da işime yarar; itici güç olur.

- Klasik bir soru; kimin için yazıyor­ sun?

- Eleştiriye bu kadar önem verdiği­ me göre; ciddiye alacaklar için diyebi­ lirim.

- Öykülerinizde, gündelik gerçek­ likten, fantastiğe uzanan bir kurgu ve yapı var. Bu arada yer yer şiir tadı du­ yumsatan anlatımlarla karşılaştım.

- Gerçeklik ve fantastiklik (buna ina­ nılmazlık mı, yoksa gerçek dişilik mı demeli bilemiyorum) belki de aynı şe­ yin farklı yerlerden görünümleridir. Gündelik gerçeklik kimi zaman akıl, mantık dışı, düşlem üstü olabiliyor. “Ben hesabımı öbür dünyada Allah’a veririm” diyerek vergiden kaçan bir işadamının bırakınız politikaya soyun­ masını, varlığı bile ülkemizin fantastik bir gerçeğidir. Bir başka örnek vere­ yim: Bir hapishanede, dört kişinin ka­ tili bir adam var, adı da Sakin. Bu da bir gerçek. Hangi yazar böyle bir kah- ramanına.Sakin açlım takmaya cesaret edebilir? Görüyorsunuz, özellikle bi­ zimki gibi ülkelerde yaşam sanattan daha fantastik olabiliyor. Benim yaptı­ ğım, zaman zaman, fantastik bir gö­ rüntüye çok gerçekçi; çok olağan bir görüntüye de biraz olağandışı gözle bakmak. Sanırım bu, aynı öykü içinde yapıldığında bir tür denge oluşturu­ yor. Şiir tadını nerede aldığınızı anla­ yamadım. Ben bundan kaçınmaya, şiir dilini öyküye sokmamaya, şiirselliği anımsatmamaya özen gösterdiğimi sa­ nıyorum. Bir düzyazının içindeki şiir dilinin kafa karıştıracağını düşünüyo­ rum; çünkü şiir dili ile düzyazı dili bir­ birinden çok ayrı şeyler. Ben, belki bi- *

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi