31 AĞUSTOS 1995 PERŞEMBı
ANKARA NOTLARI
MUSTAFA EKMEKÇİ
Bin Barış Savaşçısı;
Aksoy...
Sayrıevinden yeni çıkmıştım, 1989’da. Muammer Ak
soy aradı, şöyle dedi:
- Bak Mustafa, ikimiz de sarı kart gördük. Aman dikkat
edelim, kırmızı kart görmemeye bakalım!
Yarın 1 Eylül, Dünya Barış Günü, Muammer Aksoy’un öldürülüşünün de yıldönümü. Barış için savaşmış Muam mer Aksoy’a yakışıyor; 1 eylül cuma gününden 3 eylül pazara dek, doğum yeri ibradı’da üç gün şenlikler, tören ler var. ibradı, kadılarıyla ünlü, Akseki’ye bağlıydı bir za manlar, şimdi ibradı ilçe. Toroslar’ın tepesinde, üzüm bağlarından başka bir şeyi yok. O nedenle, "Geleneksel
İbradı Üzüm Şenliği” ile birleşti, Muammer Aksoy’u an
ma törenleri. Ibradı’da, Atatürkçü Düşünce Derneği’nin bir kolu da açılıyor. Atatürkçü Düşünce Derneği’nin ku rucu Genel Başkanı olan Prof. Muammer Aksoy’un doğum yerinde, bunun şimdiye değin gerçekleştir ilmemesi bir eksiklikti. Girişimcileri kutluyoruml
Prof. Muammer Aksoy, Ibradı’da 1917 yılında doğdu. Meclis albümünde ondan “hukukçu, siyaset adamı" diye söz edilir. SBF'de medeni hukuk doçenti İken, fakültede gelişen olaylar nedeniyle, görevinden ayrıldı. Çok kişi anımsar, fakülte dekanı Prof. Türhan Feyzioğlu’nun ün lü bir çıkışı vardı, “Nabza göre şerbet vermeyin!" demişti. Feyzioğlu, bunu Aydın Yalçın’ın uğradığı bir haksızlık nedeniyle mi söylemişti? Feyzioğlu’yla birlikte, Aydın Yalçın, bir de Şerif Mardin görevlerinden ayrıldılar. Turhan Feyzioğlu, CHP’ye girdiğinde, 1957’de Sivas’tan CHP milletvekili olup Meclis'e de girdi. Muammer Aksoy onlarla ilgili olmasa da, üniversitede özgürlük kalmadığı gerekçesiyle, fakülteyi bıraktı. 1958’de o da CHP’ye gir di.
1960 öncesinde, DP’den ayrılıp Hürriyet Partisi’ni ku ranların, CHP ile güçbirliği yapmaları, birleşmeleri için elinden geleni yaptı. Bu birleşmenin mimarı oldu.
27 Mayıs Devriml’nden önce, yaptığı bir çıkış sonucu Sıkıyönetim Komutanlığı’nca gözaltına alındı. 27 Mayıs Devrimi olunca, 27 Mayısçılar, onu hapisten çıkardılar. Cezaevinden çıkınca, arkadaşı Prof. Bahri Savcı’ya:
- Artık ben, medeni hukuk hocası olmak istemiyorum.
Anayasayı seçeceğim! dedi.
27 Mayıs Devrimi olur olmaz İstanbul’da oluşturulan
Sıddık Sami Onar başkanlığındaki Anayasayı Hazırla
ma Kurulu’na Ankara’dan Prof. Ilhan Arsel, Prof. Bahri Savcı ile birlikte katıldı.
Yeraltı zenginliklerinden petrol sorunu ile onun gibi il gilenen sanki yoktu. 1961 Kurucu Meclisi’ne Antalya’dan girdi. Meclis’te, Anayasa Yarkurulu sözcülerinden oldu. Kurucu M eclls’ten sonra, üniversiteye döndü. Artık anayasacıydı, 1963 yılında profesör oldu. Toprak refor muyla çok yakından ilgiliydi. Haldun Derin başkanlığın daki toprak reformu çalışmalarına Abdi Özkök’le birlik te sürekli katıldı.
1970’lerden önce, CHP Parti Meclisi’ndeydi. 1969’un Mart ayında, İsmet Paşa’nın “kuyudan adam çıkarma" girişimi patlak verdi. İsmet Paşa, Celal Bayar’la birlikte eski Demokrat Partililere siyasal haklarını sağlayarak Sü
leyman Demirel’i köşeye sıkıştırmak istiyordu. Paşa’nın
konuyu Parti Meclisi’ne danışmadan basına açıklaması, üç kişinin tepkisine yol açtı. Nermin Abadan, Prof. Muammer Aksoy, bir de Doç. Mukbil Özyörük Parti Meclisi’nden istifa ettiler. Genel Sekreter Bülent Ecevit, Nermin Abadan’a:
- Siz devrim yobazısınızlöeö'ı. Ilhami Soysal, Nermin Abadan’la konuşup bunu yazdı.
12 Mart, birçok aydını, bilim adamını içeri tıktığı sıra da, Muammer Aksoy da nasibini aldı, o da gözaltına alınıp tutuklandı. Çoklan gibi, o da aklanıp çıktı.
1977 yılında, CHP’jğen İstanbul’dan milletvekili seçilip Meclis’e girdi. Muammer Aksoy, AntalyalI olmasına karşın, 1973’te Antalya’dan önseçimlere sokulmak is tenmemişti. Çünkü, orada, bir ikinci AntalyalI vardı,
Deniz Baykal! Bunu pek kimse bilmez. Muammer Ak
soy’a, bir çeşit gözdağı verildi, “Antalya'dan aday olur
sa veto edileceği" bile söylendi kulislerde. Antalya za
ten çıkarsa çıkarsa CHP’den en çok iki tane çıkarıyordu. Kazanabilmek için liste başı olmak gerekiyordu. Deniz Baykal varken, Muammer Aksoy’a ekmek olur muydu hiç? Muammer Aksoy bir daha aday olmadı. 1977’de İs tanbul'da ise “kurtlarsofrası" kurulmuştu, Muammer Ak soy tek başına orada savaşım verdi. Hiçbir gruptan, hizipten değildi. Seçmenin sevgisiyle kazanıp döndü Ankara’ya. M eclis’te Anayasa Komisyonu başkanlığı yaptı.1980 cuntası işbaşına gelince, üniversiteye dön medi; savunmanlık yaptı. Yazılar yazdı, savaşımını sürdürdü. Türk Hukuk Kurumu Başkanıydı.
Atatürkçü Düşünce Derneği’ni kurdu. Başkanlığa,
Nadir N adi’nin gelmesini istiyordu. Nadir Bey, “Beni
bağışlasınlar, Hıfzı Veldet Velidedeoğlu olsun!" diye
önerdi. Velidedeoğlu, derneğin onursal başkanı oldu. Muammer Bey, devrimci öğretmenin sorunlarıyla yakın dan ilgilendi, onların davalarını alıp savundu. 1980'den sonra Ankara Barosu başkanlığına seçildi.Yarın Ibradı’da olmak vardı; kim bilir ne güzel konuşmalar dinleyecek tim. Oraya gideceği sırada, ADD Genel Başkanı Suphi
Gürsoytrak’la konuştum. O, Gürbüz Tüfekçi, İbradı
şubesinin açılışı için büyük çaba gösterdiler. Al manya’dan Çeşme’ye gelen ADD Almanya Başkanı Dur
sun Atılgan ileti yolladı. H A Y '
