A H M E D C E V D E T P A Ş A K IZ I F A T M A A L İY E H A N IM ( 1880 - 193i.) — Ahmed Cevdet Paşa’mn büyük kızıl ve ikinci çocuğu olup İstanbu’da doğ muş ve ölmüştür. Paşa, dirayet ve kabiliyetine gü vendiği bu kızının yetişmesine bilhassa itina ede rek kendiiine bizzat din ve Arapça dersleri vermiş, hususi hocalar tutarak bilhassa Fransızca öğ renmesini de temin et miştir. Fatm a Aliye H a- nım’ın ilk eseri, o tarih lerde büyük bir edib ol duğunda ittifak edilen George Ohnet’nin (Volon- te) ı'simli romanının (M e ram ) ismiyle tercümesi olup Türk kadınları he nüz neşriyat hayatına iş tirak etmediklerinden (B ir Hanım! imzasiyle çıkmış, tercüme de henüz gelin bile olmamış bir genç kıza mal edi'emiye- cek kadar olgun sayıldı ğından bir lıaylı zaman Ahmad Midhat Efendi’- ye mal edilmiştir. Fatma Aliye Hanım, bundan sonra da bazı makalelerini (Miitercemei Me ram) imzasiyle neşrettikten sonra kendi imzasını kullanmağa başlamış ve bu imza ile bir hayli eser neşretmi.ştir ki bizde kadın- kaleminden çıkmış ilk romanı diyebileceğimiz (U d i) bunlardan biridir ve o zamanlarda erkek muharrirler tarafından yazıl mış nice romandan üstün bulunduğu için bunu da Ahmed Midhat Efendi'ye mal edenler çok olmuştur. Fatma Aliye Hanım dinî mevzulara ve İslâm tari hindeki ,‘kadın şöhretlerine dair de eserler yazmış ve münakaşalara girişmiştir. Gayet tok ve ciddi bir ifadesi vardır.
10 Temmuz inkılâbından sonra da (Ahmed Cevdet Paşa ve Zamanı) isimli bir eser • ya zarak babasının siyasi ve edebi hayatını henüz neş redilmemiş bir çok vesikalardan faydalanarak an latmağa teşebbüs etmişse de bu eserin maalesef ancak bir cildi çıkmıştır. Eğer mevcutsa müteakip ciltlerin de neşirleri yakın tarihimize karşı büyün bir hizmet olur.
I
Taha Toros Arşivi
