DÜŞÜNENLERİN
Özlenen yurttaş tipi elbette bit
çırpıda
kolaylıkla yetişemez «Ayaç yaşken eğilin-
demiş atalarımız.
Yurttaşlarımız küçük
yaşta ele alınıp güdümlü bir şekilde yoğ
rularak,
iyiye ve doğruya
yönehilme-
lidir. Çocuklarımızın çağın koşullarına
ayak uydurabilecek nitelikte yetiştirilme
sinde, yararlı çocuk kitaplarının katk.ş.
büyük olacaktır Konuya bu acıdan bakı-
I rsa. çocuk kitaplarının önemi aoacık or
taya ç'kar.
./£
Çocuk Kitapları Haftası
U
Y G A R L IĞ IN temeli, eğitim ve
öğretimdir. Eğitim ve öğreti
min kaynağı ise kitaptır. Ki
tap, her türlü düşüncenin ve duy
gunun, beyinden beyine, gönülden
gönüle aktarılmasını sağlayan, et
ken bir araçtır-
---
YAZAN
kutlanırken
.
Güllen DAYIOĞLU
[Öğretmen — Yazar]
Okuyucu, okuduğu kitap tan kesinlikle etkilenir. Bu etki ya gelip geçici olur ya da İnsanda yer eder. Bazı ki taplar o kadar inandırıcıdır kİ!.. Okuyucu, kitabın etki siyle, yaşamına son verme vo- 'una bile gidebilir. Goethe'- nin «Werther» s-tlı kitabı ya yınlandığındı-, bir çok okuyu- cu.’ nun intihar ettiğ. bilinir. Dünya edebiyatında önemli bir yer tutan «Madam Bo vary» ve «Donkişot» da ki tabın etkenliğini kanıtlayan eserlerdir. Güstav Flobert «Madam Bovary»yi yaratır ken, çıkış noktası olarak, ki tapların etkileme özelliğini almıştır.
Yapılan incelemelere göre kitap, çocukları ve yeni yet inenleri, yetişkinlerden daha çok etkilemektedir. (Kaldı ki günümüzde, bazı kitaplar, ye tişkinler için bl'e tehlikeli gö rülerek toplattınlmaktadır.) Çünki onlar beyin ve ruh yö nünden gereği gibi gelişme mişlerdir. Bu nedenle iyiyi kötüden ayıramaz; kolayca etki altında kalıp dengesizli ğe düşerler. Kitap eğitim ve öğretimin kaynağıdır. Derken, sözkonusu olan kitap «iyi ve yararlı» olan kitaptır.
Günümüzde çocuk kitap,'an çoğunluk'a iyi satış yapmak tadır. Yalnız büyük kentlerde değil, yurdun uzak köşelerin de bile çocuk kitabı, okuyu cu bulabilmektedir. Bu
duru-mu göz önüne alan bazı ya yınevleri, keselerini doldur mak amacıyla, gelişi güzel ki taplar basıp piyasaya sür mektedirler. öze,"ikle resim li, az yazılı, vurdulu kırdılı yayımlar, köylerimize kadar dağılmış durumdadır. Bu tür kitaplar, çocuklarımızı olum suz yönden etkilemektedir. Bunları sürekli olarak oku yan çocuklann ruhi dengele ri bozu’ makta; okuma ve okuduğunu anlama yetenek leri körelmektc. Alman eği timcilerinin söylediği gibi «Resim aptalı» olmaktadırlar. Bu tür çocuklara eğitim ve ¡iğretim uygulanamamaktadır. Çoğunlukla saldırgan, kinci, acımasız kişiler olarak, çev relerini tedirgin etmektedir ler. Yazık ki, yV.’ ardır bu ko nuda yazılıp söylenenler, en ufak bir yarar sağlamamıştır! İlgililer, bu uyanları duv- mazbktan gelmişlerdir.
Çocuklara iyi ya da kötü birşeyler aşılamanın en et kin yolu, kitaptır. Çocuk kendini olayların akışına kaptırarak kitaptaki kişile rin düşünüş ve davranış bi çimlerini çabucak benimser. Kitaptaki kişi ile birlikte se vinir, ağlar, hınçlanır, öc al ma duygusuna, karamsarlı
ğa ya da iyimserliğe yöne lir... Çocuk kitapları konu su, bu nedenle çok önemli bir konudur. Bu günün kü çükleri, yarının büyükleridir. Ruh sağlığı yönünden olum suz biçimde gelişmekte olan çocuklar, yarın için tehlike kaynağı olacaklardır.
Uygar ülkeler, konuyu bu açıdan ele alarak, çocuk ki taplarına gereken önemi vermektedirler. Oralarda da zararlı yayınlar basılıp satıl maktadır. Fakat bunların karşısında, yararlı yayınlar da bulunmaktadır. Okuyucu, çoğunlukla zararlı yayınlar dan, yararlı yayınlara kay maktadır. Bu ¡¿kelerde ço cuk kitapları, eğ?.im ve öğ retimin bir parçası olarak benimsenmektedir. Çocuk, daha ilk yaşlarda, kitapla karşı karşıya getirilmekte dir. Okul çağına gelince de bol bol yararlı kitap bulabil mektedir. Bu kitaplarla ço cuk, eğitim ve öğretim yö nünden gelişirken; bir yan dan da okuma sevgisi, oku ma zevki ve okuma alışkan lığı edinmektedir. Çocukluk ta okumayı sevip, okuma alışkanlığı edinenler, ergin leşince de iyi bir okuyucu olurlar.
Sürekli okuyan insan, dik katli bir araştırmacı ve göz lemci olur. Çevresinde geli şen olgulara nemelâzım diye mez. Okuyan insanın belleği bilenir, usa vurma gücü ar- | tar, sağ duyusu her an te- | tikte olur.
Ulus olarak varlığımızı | sürdürebilmemiz için, akıl almaz bir hızla gelişmekte olan, uygar ülkelere ayak uydurup; onların düzeyine erişmek zorundayız. Bunun için, hiç durmadan okuyup araştırarak bilgi edinen; bil gilerini birleştirip kendine j yararlı bir biçimde uygula- [ yabilen; yurdunun, yurttaşı- ş nrn ve tüm insanların so- ] Tunlarına eğilen; ulusal ve | insancıl durguları güçlü; | yüce ereklere ulaşmak ama- ; cıvla bıkıp usanmadan çalı- | şan kuşaklar yetiştirmemiz | gerekmektedir.
Özlenen yurttaş tipi elbet- i; te bir çırpıda, kolaylıkla ye- ] tişemez. «Ağaç yaşken eğilir» | demiş atalarımız. Yurttaşla- | rımız küçük yasta ele alınıp güdümlü bir şekilde yoğrula rak, ivive ve doğruya yönel tilmelidir.
Cneuklarımızın, çağın k o şullarına ayak uydurabilecek nitelikte yetiştirilmesinde, yararlı cocuk kitaplarının
hüviiV katkısı olacaktır. Ko- nuva bu acıdan bakılırsa, co cuk klanlarının önemi apa çık ortava çıkar.
Son birkaç yıldan beri, bâ zı yayınevleri çocuk kitap-' kırının önemini benimseyip bu yolda yararlı atılımlar yapmışlardır. Bu yayınevle rinin yarattığı olumlu or tam, ünlü yazarlarımızı bile çocuk kitabı yazmaya yö neltmiştir. Böylece Türk ço cukları yeni ve yararlı ki taplara kavuşma olanağı bulmuşlardır. Fakat bu ye terli değildir. Devletin, özel likle Millî Eğitim Bakanlığı nın, çocuk kitapları konusu na eğilmesi gerekir. Bakan lık konuyu ele alıp, yayın - evleriyle, yazarlarla, hattâ konuya ilgi duyan öğretmen lerle işbirliği yapmalıdır. .Yarışmalar düzenleyerek ya zarları, yaymevlerini ve oku yuçulan isteklendlrme yolu na gitmelidir. İlkokul öğret menleri için düzenlenen y ıl lık seminerlerde, çocuk k i tapları konusu ele alınarak, öğretmenlere aydınlatıcı bil giler verilmeli «her semte bir çocuk kitaplığı» sloganı benimsenerek, çocuklara ge niş okuma olanakları sağlan malıdır.
Bu hafta «11 - 1* kasım 1973» «Çocuk Kitapları Haf tası»dır. Okullarda kitap ser gileri düzenlenir, duvarlara kitapla ilgili afişler asılır, öğretmenler, öğrencilerine kitaba değgin bilgiler verip övgüler -aparlar. Görevliler, belki de küçük bir radyo ya da televizyon programı dü zenlerler. Hepsi bu kadar..
Aslında çocuğa kitabı sev dirmek zor değildir, önemli olan, ona kitaD sevgisini aşı larken, eline kendisini iyiye ve doğruya yöneltecek, ya rarlı kitaplar verebilmektir. Bunun için çocuk kitapları konusuna içtenlikle eğilme mlz gerekir. Yoksa «Çocuk Kitapları Haftası»nda yapı lan herşey. göstermelik ol maktan öteye bir yarar sağ lavam ayacaktır^l
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
r/ / / / ıW / > / / / / / / / / / / / / / / / A l/ / / / / / / / / / / / ' V
