20. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu 24 – 26 Eylül 2019
24
İSKENDERUN KÖRFEZİ’NDE DAĞILIM GÖSTEREN HAMSİ (Engraulis encrasicolus, Clupeiformes) LARVALARINDA BÜYÜMENİN OTOLİT MİKROYAPISI ANALİZLERİNE
DAYALI OLARAK İNCELENMESİ
Sinan Mavruk *1, Dursun Avşar 1
1Su Ürünleri Fakültesi/Deniz Biyolojisi Anabilim Dalı/Çukurova Üniversitesi 01330 Balcalı/Adana * Sorumlu Yazar; smavruk@cu.edu.tr
ÖZET
Bu çalışmada doğal ortamdan toplanan hamsi (Engraulis encrasicolus) larvalarının günlük büyüme özellikleri otolit mikro-yapısı analizlerine dayalı olarak incelenmiştir. Örnekler 21-22 Nisan 2017 tarihlerinde İskenderun Körfezi’ndeki 30 istasyondan oblik Bongo-60 Net çekimleri ile toplanmış olup, -20 °C’de muhafaza edilerek laboratuvara taşınmıştır. Sonrasında, stereo trinoküler mikroskop kullanılarak teşhis edilen hamsi larvalarının sagittal otolitleri polarize ışık altında çıkarılmış ve Crystalbond 509 reçine kullanılarak lamlar üzerine sabitlenmiştir. Ardından, Olympus BX60 ışık mikroskobunda 100x büyütme altında fotoğraflanan otolitlerin günlük büyüme halkaları sayılmış (A; gün), halkalar arasındaki mesafelerin yanı sıra otolit alanı, çapı ve yarı çapı (OR; µm) ölçülmüştür. Örneklemeler esnasında deniz suyu sıcaklığı 17.15 ila 20.52 °C (17.96 ± 0.02 °C; ortalama ± %95 güven aralığı) arasındadır. Çalışma kapsamında standart boyları (SL) 2.78 ila 18.61 mm (8.24 ± 3.35 mm; ortalama ± standart sapma) arasında değişen 76 adet larva incelenmiştir. Aynı bireyden çıkarılan sağ ve sol sagittal otolitten okunan yaş değerleri (t=0.22, p=0.83), otolitlerin alanı (t=0.01; p=0.99), çapı (t=-0.37; p=0.73) ve yarıçapı (t=-0.19; p=0.86) arasındaki farklar istatistiksel açıdan önemli bulunmamıştır. Otolit yarıçapı ile standart boy arasındaki ilişki OR=0.33SL1.87
(quasi-R2=0.95) eşitliği ile tanımlanmıştır. Hamsi sagittal otolitlerinin günlük büyümesi OR=0.95A1.24
(quasi-R2=0.88) ilişkisiyle tanımlanmış olup, otolit büyüme sabitinin %95’lik güven aralığı %1.05-1.45
olarak hesaplanmıştır. Boyca büyüme modeli SL=2.87+0.47A (R2=0.85) şeklinde tanımlanmış olup,
boyca büyüme sabitinin %95’lik güven aralığı 0.41-0.52 mm/gün olarak hesaplanmıştır.
Anahtar sözcükler: Engraulidae, günlük büyüme, kondisyon, Kuzeydoğu Akdeniz, otolit
mofrometrisi
Teşekkür: Bu çalışma Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından
FBA-2019-11689 kodlu ve “İskenderun Körfezinde Hamsi, Engraulis encrasicolus Larvalarının Günlük Büyüme ve Ölüm Oranlarının Belirlenmesi” adlı proje ile desteklenmiştir.
