Ulusal ve uluslararası örnekler

YÖK ULUSAL AKADEMİK ARŞİV

PROJESİ EĞİTİM SEMİNERİ

ULUSAL VE ULUSLARARASI ÖRNEKLER

Yard. Doç. Dr. Güssün GÜNEŞ

Marmara Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire

Başkanı

NEDEN AÇIK ERİŞİM ?



Açık Erişim araştırma literatürü teknik raporlar,

tezler ve çalışma raporları yanında dergi

makalelerinin, konferans bildirilerinin ücretsiz,

çevrimiçi kopyalarından meydana gelir. Açık

materyallerin kullanımında genel olarak lisans

sınırlaması yoktur. Bu nedenle araştırma, öğretim ve

paylaşım için ücretsiz kullanılabilmesini

sağlamaktadır.

KURUMSAL ARŞİV SİSTEMİ NEDİR?



Kurumsal arşiv sistemi, bir üniversitenin üyelerine

ait dergi makaleleri, konferans bildirileri, ders

materyalleri, tez gibi entelektüel çıktılar ile

yayınlamak istedikleri dijital özel koleksiyonlarını

uluslararası standartlarda saklayan ve açık erişim

olarak yayımlayan sistemlerdir.



Üst Veri (Metadata): Bir bilgi kaynağını

tanımlayan veri kümesidir. Başka bir ifadeyle, sayısal

bilgilerin ve bilgi kaynaklarının bulunması,

kimliklendirilmesi, kullanımı ve yönetimi ile ilgili

yapılandırılmış bilgidir. (Z39.50, ISO 639-3 gibi)

4

AÇIK ARŞİV STANDARTLARI



Dublin Core (DC): Dokümanlara ait üst verilerin

belirli bir standart içerisinde tanımlanması,

kaydedilmesi, farklı uygulamalar ile kolay iletişim

kurabilmesi ve yapısal değişikliklerin bir bütün

olarak kendi içerisinde tutulabilmesini sağlayan bir

alt yapı modelidir.

5

AÇIK ARŞİV STANDARTLARI



Açık Arşiv Girişimleri Üst Veri Harmanlama Protokolü (Open

Archives Intitiative Protocol for Metadata Harvesting /

OAI-PMH): Açık arşivlerdeki içeriğin etkili yayımını kolaylaştırmak

amacıyla, karşılıklı işlerlik standartlarını geliştiren ve destekleyen bir

protokoldür. OAI-PMH, e-baskı arşivleri arasında karşılıklı işlerlik için

potansiyel yaratır ve bu arşivlerin üst verilerini taranabilir bir veri

tabanında harmanlamayı, yani bir araya toplamayı mümkün kılar.

Harmanlanan üst veri Dublin Core biçimindedir ve yazar, başlık, konu,

özet, tarih gibi bilgileri içerir.

6

Toplam Arşiv Sayısı : 2.841

DSpace

: 1,126

EPrints

: 433

BEPress

: 152

ETD‐ds

:

42

OPUS

:

26

Fedora

:

37

Dünyada Kurumsal Arşivler ve Kullanılan

Yazılımlar

NEDEN DSPACE ?



Dspace açık kaynak kodlu kurumsal arşiv sistemi ve

kurum bünyesinde üretilen bilgi kaynaklarının açık

erişime sunulması amacıyla kullanılan bir yazılımdır.



Temel amaç Dspace kurumsal arşiv sistemi uzun

süreli depolama, koruma, dizinleme ve erişime

odaklanarak hizmet vermektir.

DSPACE KİMDİR?



İlk olarak Kasım 2002'de piyasaya sürülen DSpace, MIT

Üniversitesi ve HP işbirliğiyle geliştirmiştir. Dünyada

1126’dan fazla kurum tarafından kullanılmaktadır.

2004'teki ilk kullanıcı grubu toplantısının ardından,

Dspace kullanan kurumlardan bir grup, Apache Vakfı'nın

toplumsal kalkınma modelini benimseyerek yazılımı

geliştirmek üzere Dspace Federasyonu'nu kurmuştur.

2007'de ise, HP ve MIT'in işbirliği ile kullanıcılara

liderlik ve destek sağlamak üzere Dspace Vakfı'nı

kurmuştur. 2009'da, ilgili projelerde işbirliği yapan

Dspace Vakfı ile Fedora Commons DuraSpace adında kar

amacı gütmeyen bir organizasyonun kurulmasıyla

3, Mart 2014 Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı BİLKENT ANKARA

ULUSLARARASI ÜNİVERSİTE

SIRALAMALARI

3, Mart 2014 Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı BİLKENT ANKARA

HARVARD-DASH(DIGITAL ARCHIVES TO SCHOLARSHIP

AT HARVARD

)

3, Mart 2014 Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı BİLKENT ANKARA

OXFORD -ORA( OXFORD UNIVERSITY

RESEARCH ARCHIVE)

3, Mart 2014 Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı BİLKENT ANKARA

TÜRKİYE GENEL DURUM

17

İNCELENEN KURUMLAR

KURUMSAL ARŞİVİ OLAN KURUMLAR

18

Kurumsal Arşiv Yazılım Olan Kurumlar

KURUMSAL ARŞİVİ OLAN KURUMLAR

19

Devlet Üniversiteleri

KURUMSAL ARŞİVİ OLAN KURUMLAR

20

Özel Üniversiteler

ULUSLARARASI İNDEKSLENME

21

İNDEKSLENME

OpenDoar

Özyeğin Üniversitesi, İYTE, Doğuş Üniversitesi

Google Akademik

Özyeğin Üniversitesi, İYTE, Doğuş Üniversitesi

Open Archives

Özyeğin Üniversitesi, Doğuş Üniversitesi

Roar

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

DSPACE KULLANAN DEVLET ÜNİVERSİTELERİ

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ

MARMARA ÜNİVERSİTESİ

KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ

İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

DSPACE KULLANAN ÖZEL ÜNİVERSİTELER

DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ

DOĞUŞ ÜNİVERSİTESİ

FATİH SULTAN MEHMET VAKIF ÜNİVERSİTESİ

İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ

İSTANBUL ŞEHİR ÜNİVERSİTESİ

ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

DSPACE KULLANAN ÖZEL ÜNİVERSİTELER

DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ

DOĞUŞ ÜNİVERSİTESİ

FATİH SULTAN MEHMET VAKIF ÜNİVERSİTESİ

İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ

İSTANBUL ŞEHİR ÜNİVERSİTESİ

ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

26

3, Mart 2014 Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı BİLKENT ANKARA

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

27

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

MİTOS KULLANAN ÖZEL ÜNİVERSİTELER

ATILIM ÜNİVERSİTESİ

İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ

BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ

İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ

BEYKENT ÜNİVERSİTESİ

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ

GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ

İZMİR EKONOMİ ÜNİVERSİTESİ

HALİÇ ÜNİVERSİTESİ

TOBB EKONOMİ VE TEKNOLOJİ

ÜNİVERSİTESİ

29

Veri girişi yapılmamış Veri girişi yapılmış 21

9

Mitos Kurumsal Arşiv Sistemi Aktiflik

Durumu

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

30

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

MİTOS KULLANAN DEVLET ÜNİVERSİTELERİ

ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ K.MARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

AKSARAY ÜNİVERSİTESİ

KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ

MARDİN ARTUKLU ÜNİVERSİTESİ

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ

MERSİN ÜNİVERSİTESİ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ

NAMIK KEMAL ÜNİVERSİTESİ

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ

NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ

ÜNİVERSİTESİ

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

32

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

34

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

05.03.2014

DAİRE BAŞKANLIĞI/BİRİM

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE AÇIK

ERİŞİM YAZILIMLAR

TEŞEKKÜR EDERİZ…

05.03.2014

38