OUZEL SANATLAR FİKİR VE KULTUR PEROU)
m * « T m*i
WlWi-’J1 M W '
M. Vedat talebeleri ile beraber
M im a r V e d a t G a l a t a s a r a y lisesinin ikine? sın ıfına k a d a r ç ık tık ta n s o n ra m ü h e n d is o lm a k niyetile P arise gitti. F r a n s a m n b ü tü n b ü y ü k fen m e k t e p l e r i n e m ü s a b a k a im tihanile girilir. T a lip çok, k a b u l ed ilen az o ld u ğ u için b u m ü s a b a k a im tih an ları e p ey ce çetindir. V e d a t P aris lisele rinin b u n a m a h su s o la n s ın ıfla rın d a ta m üç sene ku v v etli riyaziye tahsili g ö rd ü , s o n ra is tik a m e tini d eğ iştirerek m im a r o lm a ğ a k a r a r verdi. F a k a t k u rd u ğ u bu sağ lam tem elin ço k faidesi o l du. Z a t e n t a b 'a n resm e çok istidadı v a r d ı ; ç o c u k lu ğ u n d a b ü y ü k eğ len celeri B ebek ve Kanlıca k ö rfe z le rin d e balık tu tm a k v e e v d e b o ş kaldığı z a m a n k a r a k a le m le ve yağlı b o y a ile resim y a p m a k idi.
Riyaziyesi k u v v e tli olan V e d a t resim c ih e tini d e tak v iy e e tm e k için bir m ü d d e t A c a d é - d ie Julian d e n ilen m e ş h u r resim m e k t e b i n e d e
v a m etti, s o n ra m ü s a b a k a ile G üzel S a n a tla r
M e k te b in e (E c o le d es B eaux A r t s ) girdi, onu
ikm al ettik te n so n ra 1897 sen esin d e Istanbula
a v d e t etti.
D ik k a t edilecek bir c ih e t v a r d ı r ki V e d a t sekiz d o k u z s e n e sü ren b ü tü n tahsilini Pariste
y ap tığ ı h a ld e o r a d a h e r gün e t r a f ın d a g ö rd ü ğ ü
b u n c a asarı nefiseyi taklit e tm e k h e v e sin e d ü ş m em iş ve tâ ilk g ü n ü n d e n T ü r k asarı m im ariye- sin d e n ilh a m a lm a k istemiştir. F a k a t A v r u o a - d a g ö r d ü ğ ü o güzel binaların, sarayların, â b i d e lerin, y in e ü z e rin d e büviik b ir tesir hasıl ettiğ in d e ş ü p h e y o k tu r. Ç ü n k ü san atın şekildeki te z a h ü ra tı m u h te lif ise d e güzelliğin esas k a id e le ri
hep«! İçin b ir d ir : m an tık , ten asü o , m e v k ie ve
m a k m d a u v g u n lu k . V e d a d m g ö r d ü ğ ü güzel
eserler, m e k t e p t e h o c a la r ın d a n dinlediği d e r s ler. n asihatlar. o n d a t a b ’an m e v c u t o lan (zevki
selim ) i k u v v e tle n d irm iş, iyi g ö rm e k , İyi d ü ş ü n
m e k kabiliyetini arttırm ış, ¡yi y a p m a k , güzel y a p m a k v o lu n u gösterm iştir.
M im a r V e d a d ı n b ü tü n eserlerinde« h â k i m o lan fikir y ap tığ ı b in a y ı y a p ılm a s ın d a k i m a k sa
-10
M İ M A R M.
V E D A T T E K
Yeni Postane Mimarî cephesi — Vedat B Deseni —
M. Vedat Postane inşaatında
d a ve kuru lacağ ı y e r e t a m a m e n u y g u n bir su re tte te rtip e tm e k olm u ştu r. B in an ın m a n z a ra i hâriciyesinin leta fe ti te rtib atı dâhiliyesinin b ir ne- ticei tabiiyesi o la r a k k e n d iliğ in d e n husule
gelir-Fatih Tayyare Âbidesi
di. B u n u n la b e r a b e r b u n d a m im a rîn in hü sn ü ta- biatin in d e m ü h im b i r âmil o l d u ğ u n d a ş ü p h e yok tu r. V e d a t , y ap tığ ı b in a la rın en k ü ç ü k te f e r ru a tın a k a d a r h e r cih etini, p e n c e re lerin in , k ap
ıla-M. Vedat Tek — En son resmi
rının p a r m a k lık la r ın ın şekillerini p e k y a k ı n d a n te tk ik v e tersim , güzelliği a r a r v e te m in e d e r d i
v e lüzum suz, fazla sü sle rd e n kaçınırdı. H e le
b i n a p lâ n ın ın te r tib in d e b ir karış y e r k a y b e t m e m e ğ e , h e r köşe b u c a k t a n is tifa d e e tm e ğ e d i k k a t e d e r d i. P o s t a h a n e n i n c e p h e s in d e k i m e r d iv e n le r e itiraz e d e n le r, b u n la r ı lü z u m su z g ö r e n le r oldu. F a k a t b u m ü n e k k itle r p o s t a h a n e b in a s ın ın k u r u l d u ğ u ze m in in p e k arızalı o ld u ğ u n a d i k k a t e t m e miş olsalar g e re k tir: B in an ın a r k a ta ra fı a r k a d a k i
s o k a k z e m in in d e n b i r k a ç m e t r e ç u k u r d a d ı r ;
E ğ e r ö n d e k i c a d d e y e b ir k a ç b a s a m a k m e r d iv e n y a p ılm a m ış olsaydı a r k a d a k i d erin liğ i nisbetsiz d e r e c e d e a r ttır m a k , y a h u t m u a m e l â t a tahsis e d i len alt katını k a d e m e k a d e m e te rtip e d e r e k m e m u rla rın h e r g ü n k ü işini d a i m î s u re tte güçleş tirm e k icap edecekti.
V e d a d ı n m e k t e p l e r d e k i ted risatın ı y a k ın d a n tak ip e tm e m iş isem d e m e k t e p s ır a la r ın d a ç a lışan ge n ç le re u zu n u z a d ıy a eski Y u n a n ta rzı m i m a rîle rin e ait d ir e k b a şlık la rı tersim ettirm e k , b ü y ü k sa ra y p ro je le r i y a p t ı r m a k t a n ise en küçük
evin olsun, en b ü y ü k sa ra y la rın olsun kapısı
p enceresi, m e rd iv e n i, çatısı nasıl y a n ılır? B u n ları iyice ö ğ r e t m e k h e r h a l d e d a h a G id e li o l a cağını v e t a le b e v e k â ğ ıt ü z erin e çizdirilin p a r la k re n k le rle b o v a tıla n m u t a n t a n c e o h e resimlerinin
ta tb ik e d ilm a k i m k â n ı ' olu p o l m a d ığ ın a d ik k a t
e t m e k lâzım geldiğini d a im a sö y lerd i. H ü lâ s a :
G ö s te riş değil, h a k i k a t v e c i d d iy e t ta r a f ta r ı İdi.
M im a r V e d a t K ü t a h y a çinilerinin eski
d e n o ld u ğ u gibi lüzum suz b ir ta k ım süs eşyası
o l m a k t a n k u r tu la r a k b i n a l a r ı n içinde v e d ış ın d a
h a k i k a t e n işe y a r ıy a c a k s u re tte k u llan ılm asın a
d a ç o k h iz m e t etm iş v e b ö y l e c e m ü h im b ir sa n a t v e ticarete yol açmıştır.
Y a z ık ki b u p e k kıym etli s a n a tk â r ım ız kâfi d e r e c e d e t a k d i r ve teşvik ed ilm em iştir.
Yusuf Razi TEK
Taha Toros Arşivi
