• Sonuç bulunamadı

Einstein Alan Denklemleri (Pdf)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Einstein Alan Denklemleri (Pdf)"

Copied!
21
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Einstein Alan Denklemleri

(2)

TEMEL KUVVETLER

TEMEL KUVVETLER

:

:

1

1 –– KÜTLE ÇEKİM KUVVETİ KÜTLE ÇEKİM KUVVETİ

~

~

1010--4242

2

2 –– ELEKTROMAGNETİK KUVVET ELEKTROMAGNETİK KUVVET

~

~

1010--22

3

3 –– ZAYIF ÇEKİRDEK KUVVETİ ~ZAYIF ÇEKİRDEK KUVVETİ ~ 1010--1313

4

4 –– GÜÇLÜ ÇEKİRDEK KUVVETİGÜÇLÜ ÇEKİRDEK KUVVETİ

~

~

1010 Mertebe: Mertebe:

(3)

Kütle Çekim Kuvveti

Kütle Çekim Kuvveti

“Serbest düşmek cisimlerin

doğal bir halidir.”

Aristote

(4)

Newton’nun çekim teorisi astronomik gözlemler ile

uyumludur. Ancak çok yüksek çekim alanlarında ve çok

büyük ölçeklerde geçerliliğini yitirir.

(5)

Galilei dönüşümleri :

t

t

t

V

r

r

=

=

r

r

0

r

Elektromagnetizma’nın yasaları Galilei dönüşümleri altında değişiyor.

Problem

(6)

*1905 Özel Görelilik Kuramı

Fizik yasalarının Galilei çerçevelerindeki değişmezliği. Albert Einstein y x z O x’ y’ z’ O’ Vr 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 t c z y x t c z y x ′ = ′ + ′ + ′ = + + 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 t c z y x t c z y x + + − = ′ + ′ + ′ − ′ ( ) ⎟⎟ ⎟ ⎟ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜⎜ ⎜ ⎜ ⎜ ⎝ ⎛ ⎟⎟ ⎟ ⎟ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜⎜ ⎜ ⎜ ⎜ ⎝ ⎛− z y x ct z y x ct . 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 . ( ) ⎟⎟ ⎟ ⎟ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜⎜ ⎜ ⎜ ⎜ ⎝ ⎛ ′ ′ ′ ′ ⎟⎟ ⎟ ⎟ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜⎜ ⎜ ⎜ ⎜ ⎝ ⎛− ′ ′ ′ ′ = z y x t c z y x t c . 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 . ν µν µ ν µν µ

η

η

x

x

x

x

=

(7)

η

’nın izometrileri:

0

0

=

+

=

α β β α ξ

ξ

ξ

η

L

Poincare’ Grubu > Lorentz Grubu, Uzay-zaman Ötelemeleri

)

1

,

3

(

SO

T

(

4

)

( )

(

)

( )

c r t t ct r r r

γ

β

γ

γ

β

γ

β

β

β

r r r r r r r r . 1 . 2 − = ′ − − + = ′ Lorentz Dönüşümleri c Vr r = β 2 1 1 β γ − =

Λ

αβ

Λ

ρσ

η

βσ

=

η

αρ

Λ

SO

(

3

,

1

)

(8)

Uzay ve Zaman Mutlaktır.

Uzay ve Zaman Mutlaktır.

Isaac Newton Leonhard Euler Immanuel Kant . . .

Gottfried W. von Leibniz Bishop George Berkeley Ernst Mach

. . .

Uzay ve Zaman Mutlak Değildir.

Uzay ve Zaman Mutlak Değildir.

“Şimdi, insan için özel bir şey olmasına rağmen, bu önemli fark fizik dahilinde var olamaz.”

Albert Einstein

O O’ A

C

B

Vr

tB=tA , tB=tC ⇒ tA=tC Zamanın geçişlilik özelliği. t’A≠t’C Zamanın geçişlilik özelliği

(9)

Problem

Problem:: Newton’

Newton’ nunnun kütle çekim yasası kütle çekim yasası Lorentz Lorentz dönüşümleri altında değişmezdönüşümleri altında değişmez değil.

değil.

*1916 Genel Görelilik Kuramı

Fizik yasalarının tüm çerçevelerdeki değişmezliği.

Einstein Eşdeğerlik Prensibi ve yeni bir çekim teorisi.

“Serbest düşmek cisimlerin doğal bir halidir.”

(10)

Ricci Tensörü Ricci Skaleri Enerji-momentum Tensörü

=

n n n n

x

x

t

dt

t

dx

p

x

T

(

)

(

)

δ

3

(

r

r

(

))

β α αβ

Bu denklemin sol yanı geometrik ve güzel, sağ yanı ise daha kolay öngörülebilirdir.

A. Einstein

II. Bianchi özdeşliği

(11)

Hilbert eylemi.

(12)

Einstein Alan Denklemlerinin Bazı Çözümleri:

Einstein Alan Denklemlerinin Bazı Çözümleri:

(1)

(1)

-

-

Minkowski

Minkowski

metriği :

metriği

ds

2

= -dt

2

+dx

2

+dy

2

+dz

2

(2)

(2)-

-Schwarzschild

Schwarzschild

metriği :

metriği

r=0 ve r=2GM noktaları tekil.

Küresel simetrik vakum uzayzamanları tasvir eder.

(13)
(14)

(3)

(3)

-

-

Kerr

Kerr

metriği :

metriği

Eksensel simetrik durağan uzayzamanları tasvir eder.

(4)-Friedmann-Robertson-Walker metriği :

k=-1 açık uzay

k=+1 kapalı uzay

k=0 düz uzay

(15)

Uzayın mükemmel akışkan ile dolu olduğu kabul edilir.

Madde baskın evren p=0

Radyasyon baskın evren p=1/3ρ

Vakum baskın evren p= -

ρ

⎟⎟ ⎟ ⎟ ⎟ ⎠ ⎞ ⎜⎜ ⎜ ⎜ ⎜ ⎝ ⎛ = 0 0 0 0 0 0 p g T ij

ρ

µν

ρ: Enerji yoğunluğu

p :Basınç

Friedmann denklemleri :

a

a

H

=

&

G

H

kritik

π

ρ

8

3

2

=

Hubble parametresi kritik

ρ

ρ

<

kritik

ρ

ρ

=

kritik

ρ

ρ

>

açık düz kapalı a=0 tekilliği Big Bang

(16)
(17)

(5)-Gödel metriği :

Gödel ve Einstein (1950)

Kurt Gödel 1949 yılında, Einstein alan denklemlerinin yeni ve zamanın doğasına ilişkin son derece ilginç sonuçları olan bir tam çözümünü veren çalışmasını yayınladı. (Rev. Mod. Phys. 21;447-450.) Bu çalışma başta Einstein olmak üzere pek çok fizikçinin kafasında, Genel Görelilik Kuramının doğruluğuna ilişkin kuşkuların oluşmasına yol açmıştır. Sonunda Einstein, bu çözümlerin fiziksel olmadığını öne sürmüştür.

Gödel metriği, Einstein denklemlerinin sadece maddeden oluşan (p=0, toz) ve kozmolojik sabitini içeren bir dönen evren için çözümünü verir.

Λ

τ

ρ

α α β α αβ

d

dx

u

u

u

T

=

,

=

ω: Evrenin dönmesine ilişkin parametre

(18)

Einstein alan denklemlerinin sağlanması için, 0

α α

=

δ

u

ve

4

πρ

=

ω

2

=

Λ

olmalıdır. Bu ise kozmolojik sabitin ince ayarlanmasını gerektirir. Gödel metriğinin en ilginç yanı, kapalı zamansal eğriler içermesidir.

2 1

g

g

g

=

z

koor

R

M

y

x

t

koor

R

M

:

.

,

)

,

,

(

:

.

,

1 2 3 1

/

=

/

=

(19)

M1 üzerinde yeni

(

t′

,

r

,

φ

)

koordinatlarını aşağıdaki şekilde tanımlayalım:

Bu durumda metriği şu formu alır:

g

1

“A Remark about the Relationship between Theory of Relativity and Idealistic Philosophy” Gödel, K. (1949)

Gödel metriği fiziksel midir ? Tekillik içermez !

(20)
(21)

Referanslar

Benzer Belgeler

Aynı zamanda hoşgörülü anne babaya sahip ergenlerin aile ile ilişkilerde doyum alt boyut puanı (X=15.1), ihmalkâr ve otoriter anne babaya sahip ergenlere göre anlamlı

Kendisini Türkiye’nin Zati Sungur’dan sonra en önemli illüzyonisti olarak niteleyen Sermet Erkin, “Kendime sihirbaz demek is­.. temiyorum, çünkü sihirbazlığı bir

In this context, our observation of the Central Bank of the Republic of Turkey ’s (CBRT) recent policy scheme, which could be described as a combination of credit, interest rate

Sayısal çözümde Split-Step, Crank-Nicolson gibi metotlar doğrusal olmayan Schrödinger eşitliği gibi doğrusal olmayan kısmi difreansiyel denklemlerini çözmek için

tesi (New York) fizikçilerinden Brian Greene’e göre “Einstein’ın özel ve ge- nel görelilik kuramları, daha önce be- nimsenmiş olan genel ve değişmez ev- ren

Her ne kadar Gauss bu konudaki düşüncelerini açıklamadıy- sa da takip eden yıllarda Rus asıllı Nikolay Lobaçevski ve Macar asıllı Janos Bolyai’nin ve ardından

[r]

• Öğrencilerin Kendi Sayfalarından Online Ders Seçimi Yapabilmesi. • Öğrencilerin Kendi Sayfalarından Finansman