SOSYAL B LG LER DERS NDE DRAMA YÖNTEM N N
KULLANILAB L RL
(ÖRNEK DERS PLANI UYGULAMASI)
Engin KARADA
Yeditepe Üniversitesi
E itim Fakültesi E itim Bilimleri Bölümü, stanbul/TÜRK YE
Nihat ÇALI KAN
Gazi Üniversitesi
Kır ehir E itim Fakültesi E itim Bilimleri Bölümü, Kır ehir/TÜRK YE
Geli Tarihi: 20.03.2006 Yayına Kabul Tarihi: 23.04.2006
ÖZET
Ki i do du u andan itibaren, çevresi ile etkile im içine girer ve toplumun içinde kendine yer aramaya ba lar. Bir gruba ait olmak, kabul görmek, çevresindeki ki ileri sevmek ve onlar tarafından sevilmek ister. Bunun içinde ya adı ı toplumun kurallarını ö renerek bunlara uyum sa lamak zorundadır. Bu kuralları okula ba lama ya larına kadar ailesinde ve sosyal çevresinde ö renir. Okulla ma ile birlikte e itim kurumlarının üstlenmi oldukları görevlerden biride çocu u iyi bir vatanda olarak yeti tirmektir. lkö retim programımız incelendi i zaman bu bilgi ve becerilerin kazandırılmaya çalı ıldı ı ders olarak kar ımıza Sosyal Bilgiler dersi çıkmaktadır. Bu nedenlerden dolayı ö rencilerin aktif oldu u drama yönteminin sosyal bilgiler derslerinde kullanılabilirli i bu çalı manın temel amacıdır.
Anahtar Kelimeler: Drama, Oyun, Sosyal Bilgiler, Ders Planı Örne i.
THE AVAILABILITY OF DRAMA METHOD IN SOCIAL
SCIENCES LESSON (SAMPLE LESSON PLAN)
ABSTRACTAn individual has interaction with the surroundings and tries to find a place for her/himself in the society from the time he/she is born. He wants to get involved in a group, to find acceptance, to like the people around and to be liked by them. For his, he has to learn the rules of the society he is living in and obey them. He learns these rules up to school age within the family and the surroundings. One of the duties that educational institutions have is to educate a child as a good citizen. Examining our educational program, we can see that the lesson that gives students this knowledge and behavior is Social Sciences. For these reasons, the main goal of this study is the availability of drama method that students are active in through social sciences lessons.
1. G R
Bebekler ya amla ilk ileti imini oyun ile kurar. Çocuklar, daha konu maya ba lamadan önce, ihtiyaçlarını anlatmak için kendine göre dil icat eder ve etrafındakilere bunu zorla kabul ettirir. Bütün bu faaliyetler arasında çocuk, kendi âlemini aramak ve bulmak için oyuna ko ar (Çoruh, 1950:4). Eline geçen, çevresinde bulunan her ey oynayabilece i bir materyaldir. Neyle oynarsa oynasın oynadıklarına dü dünyasından bir eyler katar, oyundan da dü dünyasına bir eyler aktarır. Çocu un oyunları, oyuncakları ve kendi arasında bir ili ki kurar. Kendi oyuncu, oyun ise ya amın somut bir parçası durumundadır. Evcilik oynar, anne veya baba rolünü dener. Oyunları, ki ili in olu masına, biçimlenmesine yardımcı olur. Oyun oynayarak toplumsalla ır, sosyalle ir (Özgü, 1979:12).
Oyun ile küçük ya lardan itibaren sosyalle me içine giren çocuklar 6–7 ya larından itibaren okullarda belirli bir
plan ve program do rultusunda
yeti tirilmektedirler. Bu anlamda e itim programı bireyleri istendik yönde davranı ların de i tirilmesi ve bu sürecin planlı, düzenli bir ekilde yürütülmesi için hazırlanmaktadır. Varı (1998)’a göre e itim programı: “bir e itim kurumunun çocuklar, gençler ve yeti kinler için sa ladı ı, milli e itim ve kurumun amaçlarının gerçekle mesine dönük tüm
faaliyetleri kapsamaktadır.”
E itim programı i levini sahip oldu u dört yapısal boyut ile gerçekle tirmektedir. Bu boyutlar; bireyde gerçekle mesi beklenen davranı de i ikli ini ifade eden amaçlar; amaçların gerçekle mesi için gerekli bilgi kategorilerinden olu an içerik;
belirlenen içeri in ö rencilere
aktarılmasında izlenen yolu ifade eden yöntem ve teknikler; davranı de i ikli inin gerçekle ip gerçekle medi ini ölçme amaçlı de erlendirme boyutlarıdır.
Ça da insan bu gereksinimlerini en iyi biçimde kar ılayabilmek için günlük ya am bilgisinin ötesinde hem gerçe i ve do ruyu, hem yararlı ve kullanı lıyı hem de özgünü ve güzeli arar. Bu çabaların süreci ve ürünü olan “bilim, teknik, sanat”, ça da insanın üç ana çalı ma, yaratma ve geli me alanıdır. Bu üç alan, insanın biyopsi ik, toplumsal ve kültürel varlık yapısında temelini bulan duyusal, bedensel, duyu sal, devini sel ve bili sel özelliklerine ba lı olarak birbirini destekleyip kolayla tırır, tamamlayıp bütünler, çe itlendirip zenginle tirir ve böylece ça da insan ya amına bütüncül bir anlam kazandırır (MEB, 1991:115).
E itim sürecinde, ki ilik, zekâ, ilgi ve ya antılar gibi kuvvetler etkile im içindedir. Bu etkile me sonucunda ki inin amaçları, bilgileri, davranı ları, tutumları, ahlak ölçüleri, de erleri de i ir. Süreç olarak e itim; toplumsal ko ullar ile bu ko ulları geli tirmesi söz konusu olan birey hakkında
bilimsel geçerlili i olan bilgiyi, ö renme-ö retme sistemine uygulayacak kavram, ilke ve becerileri saptamak ve uygulamaktır (Varı vd. 1991:51). Toplumları ve toplumları olu turan bireyleri; geli tirme,
biçimlendirme, etkinle tirme ve
yönlendirmede etkili olan e itim, bireyin davranı larında kendi ya antısı yoluyla amaçlı olarak belirli de i iklikler olu turma sürecidir.
Bu süreç içinde hedeflenen sonuca ula mak için çe itli yöntem ve tekniker kullanılmaktadır. Bu yöntem ve teknikler genel anlamda ö rencinin ve ö retmenin aktif oldukları olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Ö rencilerin aktif oldukları yöntem kabul edilen yöntemlerden biriside drama yöntemidir.
Drama kavramı Yunanca (dran)’dan türetilmi ve dran sözcü ünün yapmak, etmek, eylemek anlamlarını ta ıdı ı bilinmektedir. Tiyatro bilimi içinde drama özetlenmi , soyutlanmı eylem anlamına (San, 1990:11) gelmektedir. Buna kar ın dram (Drame) Fransızca’da burjuva tiyatrosu anlamına geldi i için, uzunca bir süre dilimizde drama, özellikle halk dilinde tiyatronun içinde bir takım türlerle e anlamla kullanılmı tır. Hatta drama tiyatro adıyla anıldı ı zamanlar olmu tur. Buna kar ın dram; hüzünlü, duygusal oyun anlamına gelmektedir (Karada , 2005:91).
Drama, bir bakıma belirsiz bir terimdir. Bir yandan sahne, televizyon ya da radyo
için yazılmı bir oyun anlamına gelebilir. Bu oyunlar aynı zamanda yazınsal eser olarak çalı ılabilir ya da okunabilir. Türkçe sözlükte, sahnede oynamak için yazılmı oyun ve tiyatro yazısını ya da acıklı, üzüntülü olayları, kimi kez güldürücü yönlerini de katarak konu alan sahne oyunu
türü (TDK, 1983:541) eklinde
tanımlanmaktadır. Dram sözcü ü dilimize geçi i her iki tanımdan da anla ıldı ı gibi “yapmak, eylemek, u ra mak” biçimindedir ve günümüzde ise drama sözcü ü “oyun
oynamak, canlandırmak” anlamında
kullanılmaktadır.
Dramatik sözcü ü Türkçe’de “acıklı” gibi anlam kazanmasına kar ın, elbette bu sözcü ün anlamı bu de ildir. “Etkili, canlı, tiyatral, göz alıcı” gibi anlamlara gelen bu sözcük drama sözcü üne hizmet eden bir anlam ta ımaktadır (Gönen ve Dalkılıç, 1998:7).
Drama; ö renmek, sahneye çıkmadan ve oyunda rol yapmadan ya am deneyimini geni letmek demektir. nsan içgüdüsünü hep “inançsız bir ertelemeye isteklidir”. Bu içgüdü ve kitabın kapa ını ya da gözlerimizi açtı ımız anda ba lar ve bir hikâye veya oyun için hayallerimizin kontrolünü elimizden alan bir hareketi bekleriz. O harekete inanırız. Kovboyu atın üzerinde seyrederiz ve gerilimi hissederiz. Gerilim pusu yerinin çok yakınındadır. Daha filmin ba ında kimin erkek kahraman, kimin kadın kahraman ve kimin kötü adam
olabilece ini tahmin etmeye çalı ırız. Bir anlık bakı la kemerdeki tabancayı görülür, sonra iddet gelecektir, iddeti bekleriz, gelece ine inanırız. Bir çocukta bunun aynısını yapar. Bu içgüdüsel bir dramatikle tirmedir. Bu durum okul gösterilerindeki kitapları boyama ya da bayan kostümlerine sahte mücevherler
koymaya benzemez, ancak insanın
do asında yatar ki ilk defa kendi varlı ından çıkmaktadır. nsan kendi “durum”larından ö renir, görür, okur, payla manın heyecanını duyar (Karada ve Çalı kan, 2005:79).
Bu tanımlarla beraber günümüze göre dramanın pek çok kavramsal anlamı yapılmı tır bu tanımlardan bazıları öyledir; • Bir ya da birden çok insanın bir ya am durumunu tiyatral süreçler içinde yeniden üretmesidir.
• E itimde drama, amaçlı bir etkinliktir. Bu amaçların birinci boyutu e itime ili kin, ikinci boyutu rehberlik ve psikolojik danı ma çalı malarına ili kindir.
• Drama, ya amsal durumlardır. Bu durumların bir film eridi gibi pe pe e sıralanmı hali ise “ya amdır”. nsanın dramatik ya antısını içsel ve dı sal olarak ikiye ayıracak olursak; içsel drama, iç çatı ma dü ünce, psikolojiyi, duygu (geçmi anılar), kültürel birikim.
• Do aldır, yazılı bir metni yoktur. Sunu sal de ildir yani sahnelenmesi
gerekmez, olay merkezlidir, lider tarafından rehberlik edilen katılımcılar, ya adıkları ve hayal ettikleri durumları, drama ekli içinde yansıtırlar.
• Drama bir ö renme yöntemidir. Drama aracılıyla olayla ve durumlarla bunların arasındaki ba lantılar kolayca ö renilmektedir. Dü gücünün alabildi ine geni letilebildi i bir alandır (O’Neill ve Lambert 1990:201).
2. AMAÇ
Ki i do du u andan itibaren, çevresi ile etkile im içine girer. Bebek kurdu u bu etkile im ile beslenme, korunma gibi temel ihtiyaçlarını kar ılar. Ancak birey büyüdükçe ihtiyaçları farklıla maktadır. Bir
gruba ait olmak, kabul görmek,
çevresindeki ki ileri sevmek ve onlar tarafından sevilmek ister. Bunun içinde ya adı ı toplumun kurallarını ö renerek bunlara uyum sa lamak zorundadırlar. te bu kurallar okula ba lama ya larına kadar ailesinde ve sosyal çevresinde ö renir. Okulla ma ile birlikte e itim kurumlarının üstlenmi oldukları görevlerden biride
çocu u iyi bir vatanda olarak
yeti tirmektir. Ö rencilere e itim kurumlarında bu bilgi ve becerileri ilkö retim birinci kademesinin birinci, ikinci ve üçüncü sınıflarında Hayat Bilgisi, dördüncü ve be inci sınıflarda Sosyal Bilgiler dersi yoluyla kazandırılmaya çalı ılır.
Çocuklar aktif olarak derse katılımlarını gerçekle tirdikleri zaman, sosyal hayatta ya amı oldukları ile ayrıntıları fark
edebilerek sonuca daha çabuk
ula abileceklerdir. Çocuk bu ekilde ya adı ı dünyayı, çevresini gözlemleme, ara tırma ve ke fetme ba arısını gösterecektir. Çocu un ö rendi i bilgileri davranı larına yansıtması ö retimin temelini te kil etmektedir. Bu temel te kil drama yolu ile sa lanabilir. Drama etkinli i soyut kavramların a ırlıkta oldu u Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgilerinin tüm konularında ba arıyı arttırmada önemli bir etkinlik olarak uygulanabilir. Yönteminin kullanmasının sa layaca ı bir di er yarar ise, sosyal hayatta kar ıla ılan olayların istenildi i anda tekrar canlandırılmasıdır.
Böylelikle drama ö rencilerin
eri emeyecekleri olayları bizzat ya ayarak ö renmelerine yardımcı olur. Bununla birlikte ö rencilerin dü ünme, algılama,
yorumlama, dinleme, konu ma
yeteneklerinin de etkili bir ekilde geli mesine katkı sa lar. Bunların edinilmesi zaten Hayat Bilgi ve Sosyal
Bilgiler dersinin ö rencilere
kazandıracakları davranı ları arasında yer almaktadır.
Bu çalı ma drama yönteminin sosyal bilgiler dersinde uygulanmasına örnek te kil etmek amacıyla hazırlanmı tır.
3. DERS PLANI UYGULAMASI 3.1. Hazırlık
3.1.1. Dersin Adı : Sosyal Bilgiler 3.1.2. Konunun Adı: Türklerin tarih
sahnesine çıkı ları
3.1.3. Süre: 40’ + 40’
3.1.4. Yöntem: Drama Yöntemi 3.1.5. Teknikler: Taklidi Oyun, Rol
Oynama, Rol De i tirme, Hayal Oyun, Pandomin
3.1.6. Kaynak, Araç ve Gereçler:
Ders kitabı, ünite dergisi, cd çalar, cd, göç yolları haritası, çadır ya da büyük bir bez parçası, tahta, ka ık, kazan, sofra, minder, etek, ba örtüsü, hayvan postları, matara, oyuncak bebek, bolca elbise, sürahi, kaban...
3.1.7. Hedefler
• Türklerin tarih sahnesine çıkı ları ve ilk Türk devletleri ile ilgili temel kavramların kavratılması.
• Türklerin ana yurdunun neresi oldu unu kavrama.
• Türk göçlerinin nedenlerini kavrama. • Türk adının anlamını kavrama. • Orta Asya Türk göçlerinin nedenlerini kavrama.
• Orta Asya Türk göçlerinin sonuçlarını kavrama.
3.1.8. Davranı lar
• Yabgu, ka an, bodun, oymak, kurultay, yu , balbal, totem, gök tanrı kavram terimlerinin tanımını söyleme,
yazma.
• Tanımı verilen bir kavramın ne oldu unu söyleme, yazma.
• Türk adının anlamını açıklama. • Türklerin anayurdunun neresi oldu unun belirtilmesi ve bu yerlerin harita üzerinde gösterebilme.
• Türklerin tarih boyunca yurt edindikleri yerleri harita üzerinde gösterme.
• Türk göçlerinin sebeplerini
açıklayabilme.
• Türk göçlerinin sonuçlarını söyleme.
3.2. Dersin leni i 3.2.1. Hazırlık A aması a. Dikkati Çekme: Ö retmen;
“Ey Türk Millet!
Dü manın dost görünen yumu ak yüzüne, tatlı sözüne, arma anlarına kanacak olursan,
Yok olacaksın!
Ülkende birli i korursan ya ayacaksın. (Bilge Kaan)”
Sözünü okur ve bu sözün Türk Milleti için ne anlama geldi i hakkında kısaca bir açıklama yapar.
b. Güdüleme: Atatürk’ün “Ulusunu
bilmeyen Tanrısını bilmez.” Sözü ile ö rencilerin atalarını tanımaları ve böylelikle daha uzun süre bu topraklarda ba ımsız olarak ya ayaca ımız söyler.
c. Gözden Geçirme: Bu derste Türk
isminin nereden geldi inin Türklerin tarih sahnesindeki rollerini, özelliklerini, ilk vatanlarının neresi olduklarını, nasıl bir ya am sürdüklerini ve vatanlarında neden ayrıldıklarını ö renece iz.
d. Geçi : imdi Türklerin tarih
sahnesine nasıl çıktıklarını ve sosyal hayatlarını canlandıraca ız.
3.2.2. Geli tirme 3.2.2.1. Isınma
Sınıfı ikiye bölünüz ve her grubu ayrı odalara alınız. Bir gruba, 1920’li yılların bir ta ra ailesini oynayacaklarını söyleyiniz. Ço unun evinde elektrik olmayacak, hatta bazılarında su dahi olmayacaktır. Di er gruba, ta raya hiç gitmemi ehir çocukları olduklarını söyleyiniz. Bir sabah okula gittiklerinde ehri bo altıp ta raya gitmek
durumunda kalacakları söylenir.
Elbiselerine isimleri yazılı bagaj fi leri ili tirilmi tir ve en yakın tren istasyonuna yürümü lerdir.
ki gruba ehir çocuklarının onlarla kalacaklarını söyleyiniz; misafirleri
kar ılamak için hazırlık yapmak
zorundadırlar.
ki grup ak am bulu ur, ehir çocukları tüm gün yapmı tır. Ta ra ailelerine eve götürecekleri aldırtınız. Çiftçiler tarlada çalı acak delikanlı mı seçerler? Di erleri de evde yardım edecek kızlarımı seçiyorlar? Neler oluyor? ehirden gelenler neler hissediyor? Ta ra sakinleri ehirden gelen
zorunlu misafirleri hakkında ne dü ünüyor?
3.2.2.2. Oyun
Isınma bölümü ardından verilen komuta göre kavramları dramatize yapmaları istenir.
• At ol, ko
• Güne Ol, Etrafı Isıt • Sava çı, Ol Sava • Sava anı
• Bitki Topla, Yemek Yap • Koyun Ol Hastalıktan Öl • So uktan Ü ü
• Göç Etmek çin Toplan • Uzun Bir Ayrılık çin Vedala • Bir Sorunu Tartı ,
• Kadınlara Söz Hakkı Ver
Bu kavramların dramatizasyonundan sonra bu konu bir hikâye formatında okunmaya ba lar;
Hikâyenin Okunması
Türük’ten mi gelmi yoksa Türeli’den mi… Birçok yorumlar yapılmı Türk adının nereden geldi ine dair. Kimi demi ‘türemek’ kimileri demi ‘töre sahibi’ …Hepside do ru kendince desek yeridir. Türk sözünü ilk kullananlar acaba neyi dü ünüp bu adı kendilerine uygun bulmu lar...
Kim bilir hangi aileler bir araya gelip boyları olu turdular… Acaba biz boyların birle mesiyle olu an hangi bodunlardan geliyoruz? O uzlar mı, Kırgızlar mı, daha
nicelerinden biri olabilir. Bundan binlerce yıl önce M.Ö 1800‘ler de Türklerin anavatanı Orta Asya’da, topraklar ı ıl ı ıl güne le dans ederek, obadakilerin yüre ini ı ıldatıyordu.
Kuzeyindeki Sibirya, so uk havasıyla kendini hissettirirken, güneydeki Himalaya Da ları, heybetli görüntüsü ile kol kanat gererken, do u kapısında beliren Kingan da ları ve batı sınırını çevreleyen Hazar Denizi, Orta Asya ‘yı adeta gizlemektedir.
Kar sularıyla doyan toprak, fıskiyelerle etrafı suluyor... Do anın vah i atları, ehlile tiriliyor... Do ada kendili inden yeti en bitkiler, obanın ak am yemeklerinde de ziyafet oluyor... Hayvan sürüleri neredeyse Türkler de oraya... Yazın sulak yaylalarda, kı ın ılık ovalarda atların üstünde göçebe ya antılarıyla herkes çok mutlu…
Sütler sa ılıyor oluk oluk… Yo urtlar, ayranlar köpük köpük , her çadırın sofrasını süslüyor...Gök tanrı onlara her türlü nimeti sunarak ödüllendiriyordu sanki.. Obada
mutluluk ve refah türküleri
yankılanmakta....
Boyun ba ındaki Ka an halkını mutlu etmek için en sulak, en verimli toprakları seçmekte... Geyik veya yaban e e i sürülerini sıkı tırmak, ıssız bucaksız çayırlarda ceylanları kovalayan kurtların görüntülerini at üstünde gözlemlemek de, onların en lüks zevkiydi. Bütün hayatları at
üstünde...
Ka an yokken söz sahibi olan Hatun ‘da bu durumdan çok mutludur. Boyla ilgili sorun ya anmadı ı için Kurultay da çok sık toplanmamaktadır. Ka anın olmadı ı zaman Hatun, Ka an’ın e i olarak tüm yetkilere sahipti.
Burada hikâye yarıda kesilir... Ö rencilerin neler hissettikleri sorulur...
Ardından bu güzel ya antıyı
canlandırmaları için gerekli komutlar verilir. Bu sırada etrafındaki malzemeleri kullanmaları hatırlatılır.
• Gürül gürül akan su sesi çıkar, • Verimli toprak ol,
• Topra ı ek,
• Çok sa lıklı koyun ol, • Bol bol yemekler pi ir, • Çok mutlu ol,
• Ayran çalkala, yo urt yap, • Yazın yaylalara git, • Kı ın ılıman yerlere, • At ol, ehlile tiril • Koyun ol, otla...
Hafif bir müzik e li inde hikâyenin devamı okunur.
Aradan geçen süreler içinde Orta Asya’nın yüzeyindeki tüm suları doyasıya çeken toprak, güne ı ınlarıyla verdi i sava tan yorgun dü mü parçalanıyor. O cıvıl cıvıl çadırlardan, gündüz hiç kimse çıkmıyor, geceleri de kum fırtınaları etrafı kasıp kavuruyor.
Eski kı havaları yerini sert kı lara bırakıyor. Hayvanlarda bu artlara dayanamayıp salgın hastalıklarla ölüyor… Çekik gözlü dü man bunları fırsat biliyor… Kalabalıkla an obada her sıkıntı ya anıyor… nsanlar çok mutsuz…
Gruplar ö retmenin yönergeleri do rultusunda a a ıdaki hareketleri yapacaklar.
• Rüzgâr sesini çıkar • Çok zayıfla
• Çocuk ol, anne ekmek açım yemek diye ba ır
• Koyun, at ol hastalıktan öl
• Kalabalıktan yemeklerin yetersiz gelsin
• Sıcaktan bunal • So uktan ü ü
• Etraftaki di er boylarla ve Çinlilerle sava ,
• Çinlilerle ticaret yap. • Sorunları dü ün
Bu çalı mada boy’un sorunlarının tespiti istenir ve çözüm yollarının neler olabilece i hususunda tartı ma platformu olu turulur.
Grup liderleri ka an olarak kurultayı toplar ve konu iki grup arasında tartı ılır.
• Bu durumda ne yapmalı? • Gitmeli mi, yoksa kalmalı? • Kalanlar neden kalıyor? • Gidenler neden gidiyor?
• Kalanlar ne yapacak!
Bu tartı madan sonra kalanlar ve göç edenler grubu olu ur. Kalanlar grubuna yönerge okunarak vurgulamaları gereken noktalar hatırlatılır.
• Hava sıcak
• Herkes çok mutsuz • Yiyecek kısıtlı
• Su dü man topraklarında
• Ya dü manın yönetimi altına girilecek ya da ba ımsızlık için mücadele edilecek
• Kadınların istekleri nedir? • Çinlilerle Sava ,
Kalanlar Soruna Çözüm Arıyor
Kalanların durumu dramatize edildikten sonra di er grubun drama çalı masına geçilir. Gidenler grubuna yönerge okunarak vurgulamaları gereken noktalar belirtilir.
• Göç hazırlıklarını,
• Yolda kar ıla tıkları sorunları,
• Ba ka toplumların saldırılarına u ramaları,
• Gittikleri yerlerdeki insanların onları istememesini,
• Güzel yerler arayı ında olmalarını, • Yoldaki ölenler için dini törenler yapılması,
• Ka anın boy içindeki etkinli ini vurgula
• Gittikleri yerlerdeki toplumların dinlerinden etkilenmelerini
• Sorunlar Konu uluyor • Göç Hazırlıkları
• Göç Sahnesi • Cenaze töreni
• Ölünün ba ına dikilen balballar • Gittikleri yerin insanları ile etkile imleri
• Yeni toplumla etkile im • Yeni topraklara yerle me • ki Toplum Arası Etkile im • Yerle ik olanlarla sava ılıyor • ki toplum arasındaki yer sava ı • Sava Sahnesi
Yukarıda belirtilen maddeler tek tek canlandırılır. Bu canlandırmaların arkasından
Ö rencilere göç, nüfus artı ı, ba ımsız ya ama arzusu, kuraklık, ka an, boy, totem, gök tanrı, yu sözcükleri verilecek. Grup olarak bu sözcükleri sırasıyla ifade etmeleri sözsüz bir gösteri (pandomin) hazırlamaları istenecek.
Gösteri sonunda izleyen gruplar,
oynayan grupları alkı layacaklar.
De erlendirme öncesi ö retmen konunun ana hatlarını anlatarak tartı ma ortamı yaratır.
Özet;
• Konunun ana hatlarının vurgulanması • Konunun ana hatları harita üzerinde gösterilmesi
• Konunun anlatılma a aması
3.2.2.3. Rahatlama
birlikte rahatlama için a a ıdaki oyun oynanır.
Bütün ö renciler sıralarında rahatça otururlar ve ba larını sıranın üstüne koyup, gözlerini kapatırlar. Ö retmen ö rencilere, “ imdi bozuk bir araba oldu unuzu dü ünün, sahibiniz sizi çalı tırmaya çalı ıyor ve siz çalı mıyor, garip sesler çıkarıyorsunuz, elimi çarptı ım an bu sesleri dı arı yansıtın” der. 30 saniye kadar hayal etme ve konsantre süresi verdikten sonra elini çırpar.
3.2.2.4. De erlendirme
Drama sırasında hissettikleri ve hangi etkinliklerde bu soruları cevaplayabildikleri üzerinde durulacak.
• Bugünkü çalı mamızda neler
hissettiniz ve size neler kazandırdı?
• Göçler hangi sebeplerden
gerçekle mi tir?
• Türkler göçler sonunda gittikleri yerleri nasıl etkilediler?
• Türklerin anayurdu neresidir? • Türklerin günlük ya antıları nasıldır? • Gök tanrı inancı nasıldır?
• Ka an, boy, kurultay, totem, yu , balbal kavramları size neyi ifade ediyor?
• Türk toplumunda kadınlara verilen de eri açıklayınız? 4. KAYNAKLAR Çoruh, S. (1950), Okullarda Dramatizasyon. stanbul: I ıl Matbaası. Gönen, M. ve Dalkılıç, N. U. (1998), Çocuk E itimde Drama. stanbul: Epsilon Yayıncılık.
Karada , E. Ve Çalı kan, N. (2005).
Kuramdan Uygulamaya
lkö retimde Drama. Ankara: Anı Yayıncılık.
Karada , E. (2005), E itim Yönetimi ve Ö retim Yöntemleri li kisi Kapsamında Drama Yönteminin De erlendirilmesi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamı Yüksek Lisans Tezi, stanbul
TDK. (1983), Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
MEB. (1991). Türk E itim Sisteminin Genel Yapısı. Ankara: Milli E itim Basımevi.
O'Neill, C. ve Lambert, A. (1990). Drama Structures A Practical Handbook For Teachers. London: Heinemann Educational Book Inc.
Özgü, M. (1997). Çocuk ve Tiyatro. Ankara: Maya Yayıncılık.
San, . (1990). E itimde Yaratıcı Drama. E itim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 23 (2), 573–574.
Varı F. vd. (1998). E itim Bilimine Giri . stanbul: Alkım Yayınları.
