• Sonuç bulunamadı

Güzel sanatlar ve spor liseleri 9. sınıf öğrencilerinin keman eğitimi başlangıcındaki hazır bulunuşluk düzeylerine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşlerinin incelenmesi

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Güzel sanatlar ve spor liseleri 9. sınıf öğrencilerinin keman eğitimi başlangıcındaki hazır bulunuşluk düzeylerine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşlerinin incelenmesi"

Copied!
82
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

T.C.

GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ

EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ GÜZEL SANATLAR EĞĠTĠMĠ BÖLÜMÜ MÜZĠK ÖĞRETMENLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI

GÜZEL SANATLAR VE SPOR LĠSELERĠ 9. SINIF ÖĞRENCĠLERĠNĠN KEMAN EĞĠTĠMĠ BAġLANGICINDAKĠ HAZIR BULUNUġLUK DÜZEYLERĠNE ĠLĠġKĠN

ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCĠ GÖRÜġLERĠNĠN ĠNCELENMESĠ

YÜKSEK LĠSANS TEZĠ

Hazırlayan G. Gökçe KUTLU

(2)

T.C.

GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ

EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ GÜZEL SANATLAR EĞĠTĠMĠ BÖLÜMÜ MÜZĠK ÖĞRETMENLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI

GÜZEL SANATLAR VE SPOR LĠSELERĠ 9. SINIF ÖĞRENCĠLERĠNĠN KEMAN EĞĠTĠMĠ BAġLANGICINDAKĠ HAZIR BULUNUġLUK DÜZEYLERĠNE ĠLĠġKĠN

ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCĠ GÖRÜġLERĠNĠN ĠNCELENMESĠ

YÜKSEK LĠSANS TEZĠ

Hazırlayan G. Gökçe KUTLU

Tez DanıĢmanı

Prof. YILMAZ ġENDURUR

Ankara Mayıs-2011

(3)
(4)

TEġEKKÜR

Bu araĢtırma, Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri 9. Sınıf öğrencilerinin keman eğitimi baĢlangıcındaki hazır bulunuĢluk düzeylerine iliĢkin öğretmen ve öğrenci görüĢlerinin incelenmesi amacıyla yapılmıĢtır.

Dünyaya attığım ilk adımdan bu yana yanımda olan, düĢünce ve fikirlerimin özgür geliĢmesine önem veren ve araĢtırma süreci boyunca yardımlarını ve desteklerini benden esirgemeyen sevgili aileme; yine araĢtırma süreci boyunca ihtiyaç duyduğum kaynakların tercümesinde bana yardımcı olan ve her zaman desteğini hissettiğim niĢanlım Ahmet KARACA‟ ya; araĢtırma süreci boyunca ihtiyacım olan bilgilere eriĢmemde ve fikir danıĢmamda bilgi ve birikimlerini benden esirgemeyen ve destek olan saygı değer öğretmenim Yrd. Doç. Dr. Mehmet ġEREN‟e; araĢtırma konumun seçiminde ve araĢtırmamın oluĢum süresince bana yol gösteren, desteğini ve yardımlarını esirgemeyen, değerli katkılarıyla düĢüncelerime yön veren tez danıĢmanım ve öğretmenim Sayın Prof. Yılmaz ġENDURUR‟ a teĢekkürlerimi sunarım.

Mayıs 2011

(5)

ÖZET

GÜZEL SANATLAR VE SPOR LĠSELERĠ 9. SINIF ÖĞRENCĠLERĠNĠN KEMAN EĞĠTĠMĠ BAġLANGICINDAKĠ HAZIR BULUNUġLUK DÜZEYLERĠNE ĠLĠġKĠN

ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCĠ GÖRÜġLERĠNĠN ĠNCELENMESĠ

KUTLU, G. Gökçe

Yüksek Lisans, Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Tez DanıĢmanı: Prof. Yılmaz ġENDURUR

Mayıs-2011 66 sayfa

Bu araĢtırma ile Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri 9. Sınıf öğrencilerinin keman eğitimi baĢlangıcındaki hazır bulunuĢluk düzeylerine iliĢkin öğretmen ve öğrenci görüĢleri incelenmiĢtir.

AraĢtırma süresinde Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri 9. Sınıf öğrencilerinin keman eğitimi baĢlangıcındaki hazır bulunuĢluk düzeylerine iliĢkin görüĢlerin incelenmesi yapılmaya çalıĢılmıĢtır. Güzel Sanatlar ve Spor Liselerinde çalıĢan öğretmenlerin ve okuyan öğrencilerin, düzeylere iliĢkin farklı fikirlerinin olduğu düĢünülerek, görüĢler arasında farklılık olup olmadığını tespit etmek amacıyla öğretmenlere ve öğrencilere farklı anketler uygulanmıĢtır.

Bu araĢtırmanın verileri nicel araĢtırma teknikleri ile toplanmıĢ, bu verilerin elde edilmesinde ise kaynak tarama ve anket uygulaması yapılmıĢtır.

AraĢtırmanın evrenini; Ankara, Konya, EskiĢehir, Kırıkkale, ve KırĢehir Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri; örneklemini ise keman bölümüne yeni baĢlayan öğrenciler ile bu okullarda çalıĢmakta olan öğretmenler oluĢturmaktadır.

(6)

Bulgular, geçmiĢte çalgı eğitimi alan öğrencilerin keman eğitimi baĢlangıcındaki hazır bulunuĢluk düzeylerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiĢtir. Farklı bir açıdan bakıldığında, öğrencilerin Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ndeki çalgılarını kendi istekleriyle seçmiĢ olmalarının ve ailelerinde müzikle ilgilenen kiĢi ya da kiĢilerin olmasının da önemli rolü vardır. Öğrencilerin önemli bir çoğunluğu Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce çalgı eğitimi almıĢlardır. Öğrencilerin daha önce almıĢ oldukları çalgı eğitimlerinde seçtikleri çalgı türleri de önemli faktörlerdendir. Bir diğer açıdan, öğretmen görüĢlerine bakıldığında da geçmiĢte çalgı eğitimi alan öğrencilerin keman eğitimi baĢlangıcındaki hazır bulunuĢluk düzeylerinin daha yüksek olduğu gözlenmiĢtir.

Anahtar Kelimeler: müzik eğitimi, keman eğitimi, hazır bulunuĢluk düzeyi, güzel sanatlar ve spor liseleri, öğretmen, öğrenci.

(7)

ABSTRACT

THE RESEARCH OF THE TEACHER AND STUDENT VIEWS ON THE LEVEL OF READINESS OF THE 9th CLASS STUDENTS OF THE FINE ARTS AND SPORT

HIGH SCHOOLS AT THE BEGINNING OF VIOLIN EDUCATION

KUTLU, G. Gökçe

Master, Department of Music Education Thesis Supervisor: Prof. Yılmaz ġENDURUR

May, 2011 66 pages

The teacher and student views on the level of readiness of the 9th class students of the Fine Arts and Sport High Schools at the beginning of violin education were examined by this study.

It‟s been worked to examine the views on the level of readiness of the 9th class students of the Fine Arts and Sport High Schools at the beginning of violin education during the research period. Different types of surveys were applied to teachers and students in order to determine whether there is difference on opinions or not while it‟s thought that the teachers who work and the students who study in Fine Arts and Sport High Schools have different views about the levels.

The datas of this research were collected by quantitative research techniques, also documentary screening and questionnaries were applied to obtain the datas. The package program called SPSS 15.0 (Statistical Package For Social Sciences) was used to analyze the quantitative datas.

The population of the research consists of Fine Arts and Sport High Schools in Ankara, Konya, EskiĢehir, Kırıkkale and KırĢehir. The sample of the research consists of the novice students in violin departments and the teachers who work in these schools. The results show that the level of readiness is higher at the beginning of the violin education for the students who studied instrument education in the past. In another point of

(8)

view, it also has important role to have someone who is interested in music in the family, and to choose their instruments in the Fine Arts and Sport High Schools by their own. The majority of the students took intrument education before they started Fine Arts and Sport High School. The instrument types that the students have chosen during their past intrument education are also important factors. It‟s also observed that the level of readiness of the students who took instrument education before is higher at the beginning of the violin education from the views of the teachers.

Key Words: music education, violin education, level of readiness, Fine Arts and Sport High Schools, teacher, student.

(9)

ĠÇĠNDEKĠLER

JÜRĠ ÜYELERĠNĠN ĠMZA SAYFASI

TEġEKKÜR ...i

ÖZET ... ii

ABSTRACT ...iv

ĠÇĠNDEKĠLER………vi

TABLOLAR LĠSTESĠ ... viii

KISALTMALAR LĠSTESĠ ... x

I. BÖLÜM 1. GĠRĠġ 1.1. Problem Durumu ... 2

1.2. AraĢtırmanın Amacı ve Önemi ... 2

1.3. Problem Cümlesi. ... 3 1.4. Alt Problemler ... 3 1.5. Sınırlılıklar ... 3 1.6. Varsayımlar ... 4 II. BÖLÜM 2. KAVRAMSAL ÇERÇEVE 2.1. Eğitim ………..5

2.2. Sanat ve Sanat Eğitimi ... 6

2.3. Müzik Eğitimi ... 8

2.3.1. Öğrenme ve Öğretme... 9

2.3.2. Çalgı Eğitimi ... 10

2.3.3. Kemanın DoğuĢu ve Türkiye‟de Kemanın Tarihsel GeliĢimi ... 11

2.3.4. Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri ... 13

(10)

III. BÖLÜM 3. YÖNTEM ... 16 3.1. AraĢtırmanın Modeli ... 16 3.2. Evren ve Örneklem ... 16 3.3. Verilerin Toplanması ... 17 3.4.Verilerin Çözümlenmesi ... 17 IV. BÖLÜM 4. BULGULAR ve YORUMLAR ... 19

4.1. Öğrenci Anket Sonuçları ... 19

4.2. Öğretmen Anket Sonuçları ... 34

V. BÖLÜM 5. SONUÇLAR ve ÖNERĠLER ... 54 5.1. Sonuçlar ... 54 5.2. Öneriler ... 62 KAYNAKÇA EKLER

(11)

TABLOLAR LĠSTESĠ

Tablo 3.2.1: ÇalıĢma Evrenini OluĢturan Öğretmen ve Öğrenci Sayıları ... 18

Tablo 4.1.1: Ġç Anadolu‟daki Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi 9. Sınıf Keman Öğrencileri Durum Tablosu ... 19

Tablo 4.1.2: Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne Girmeden Önce Çalgı Eğitimi Alma Durumu Tablosu ... 20

Tablo 4.1.3: Öğrencilerin Aldıkları Çalgı Eğitimlerinin Türleri Tablosu ... 20

Tablo 4.1.4: Çalgı Eğitimi Alan Öğrencilerin Eğitim Sürelerinin Tablosu………..21

Tablo 4.1.5:Çalgı Eğitimi Alınan Yerler Tablosu ... 21

Tablo 4.1.6:Nota Okumayı Öğrenme Durumu Tablosu ... 22

Tablo 4.1.7:Öğrencilerin Ġstek Tablosu ... 22

Tablo 4.1.8: Müzik Türleri Tablosu ... 22

Tablo 4.1.9: Ailelerin Müzikle Ġlgilenme Durum Tablosu ... 24

Tablo 4.1.10: Ailelerin Çalgı Çalma Durum Tablosu ... 24

Tablo 4.1.11: Öğrencilerin Çalgılarını Seçmedeki Ġstek Tablosu ... 25

Tablo 4.1.12: Öğrencilerin Öğretmenlerini Seçmedeki Ġstek Tablosu ... 25

Tablo 4.2: Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne Girmeden Önce Çalgı Eğitimi Alan Öğrencilerin Sonuçları………. 26

Tablo 4.2.1: Öğrencilerin Keman Eğitimi BaĢlangıcında Temel DavranıĢları Kavrama Durumu Tablosu………27

Tablo 4.2.2: Öğrencilerin Keman Eğitimi BaĢlangıcında Genel Teknikleri Kavrama Durumu Tablosu ... 27

Tablo 4.2.3: Öğrencilerin Keman Eğitimi BaĢlangıcında Sağ El Tekniklerini Kavrama Durumu Tablosu ... 28

Tablo 4.2.4: Öğrencilerin Keman Eğitimi BaĢlangıcında Sol El Tekniklerini Kavrama Durumu Tablosu ... 29

Tablo 4.2.5: Öğrencilerin Keman Eğitimi BaĢlangıcında Çalgı Türü Bakımından Kolaylık Sağlama Durumu Tablosu ... 29

Tablo 4.2.6: Öğrencilerin Keman Eğitimi BaĢlangıcında Dersin ĠĢleniĢini Kavrama Durumu Tablosu ... 30

(12)

Tablo 4.2.7: Öğrencilerin Keman Eğitimi BaĢlangıcında Müzik Türü Bakımından Kolaylık Sağlama Durumu Tablosu ... 30

Tablo 4.2.8: Öğrencilerin Keman Eğitimi BaĢlangıcında Zorluk

YaĢama Durumu Tablosu ... 31 Tablo 4.2.9: Öğrencilerin Genel DuruĢ-TutuĢ Teknikleri

Bakımından Durumu Tablosu.. ... 32 Tablo 4.2.10: Öğrencilerin Sağ El Tekniklerini Kavrama

Bakımından Durumu Tablosu………...32 Tablo 4.2.11: Öğrencilerin Sol El Tekniklerini Kavrama

Bakımından Durumu Tablosu………...33 Tablo 4.2.12: Öğrencilerin Dersin iĢleniĢini Kavrama

Bakımından Durumu Tablosu ... 33 Tablo 4.2.13: Öğrencilerin Genel Teknikleri Kavrama

Bakımından Durumu Tablosu ... 34 Tablo 4.3: Öğretmen Anket Sonuçları ... 34 Tablo 4.3.1:Öğrencilerin GeçmiĢte Aldıkları Çalgı Eğitimini

Türk Müziği Ağırlıklı AlmıĢ Olma Durumu Tablosu ... 34 Tablo 4.3.2: Öğrencilerin GeçmiĢte Aldıkları Çalgı Eğitimini Batı Müziği Ağırlıklı AlmıĢ Olma Durumu Tablosu……….35 Tablo 4.3.3: Öğrencilerin GeçmiĢte Yaylı Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde TutuĢ-DuruĢ Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum Tablosu………36 Tablo 4.3.4: Öğrencilerin GeçmiĢte Yaylı Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ El Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum Tablosu……….36 Tablo 4.3.5: Öğrencilerin GeçmiĢte Yaylı Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sol El Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum Tablosu……….37 Tablo 4.3.6: Öğrencilerin GeçmiĢte Yaylı Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ Elde DetaĢe Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..37 Tablo 4.3.7: Öğrencilerin GeçmiĢte Yaylı Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ Elde Legato Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

(13)

Tablo 4.3.8: Öğrencilerin GeçmiĢte Üflemeli Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde TutuĢ-DuruĢ Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..38

Tablo 4.3.9: Öğrencilerin GeçmiĢte Üflemeli Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ El Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..39 Tablo 4.3.10: Öğrencilerin GeçmiĢte Üflemeli Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sol El Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..39 Tablo 4.3.11: Öğrencilerin GeçmiĢte Üflemeli Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ Elde DetaĢe Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..40 Tablo 4.3.12: Öğrencilerin GeçmiĢte Üflemeli Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ Elde Legato Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..41 Tablo 4.3.13: Öğrencilerin GeçmiĢte Mızraplı Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde DuruĢ-TutuĢ Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..41 Tablo 4.3.14: Öğrencilerin GeçmiĢte Mızraplı Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ El Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..42 Tablo 4.3.15: Öğrencilerin GeçmiĢte Mızraplı Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sol El Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..43 Tablo 4.3.16: Öğrencilerin GeçmiĢte Mızraplı Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ Elde Legato Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..43 Tablo 4.3.17: Öğrencilerin GeçmiĢte Mızraplı Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ Elde DetaĢe Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..44 Tablo 4.3.18: Öğrencilerin GeçmiĢte Vurmalı Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde DuruĢ-TutuĢ Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

(14)

Tablo 4.3.19: Öğrencilerin GeçmiĢte Vurmalı Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ El Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..45

Tablo 4.3.20: Öğrencilerin GeçmiĢte Vurmalı Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sol El Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..46 Tablo 4.3.21: Öğrencilerin GeçmiĢte Vurmalı Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ Elde DetaĢe Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..46 Tablo 4.3.22: Öğrencilerin GeçmiĢte Vurmalı Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ Elde Legato Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..47 Tablo 4.3.23: Öğrencilerin GeçmiĢte Ditmeli Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde DuruĢ-TutuĢ Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..48 Tablo 4.3.24: Öğrencilerin GeçmiĢte Ditmeli Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ El Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..48 Tablo 4.3.25: Öğrencilerin GeçmiĢte Ditmeli Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sol El Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..49 Tablo 4.3.26: Öğrencilerin GeçmiĢte Ditmeli Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ Elde Legato Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..49 Tablo 4.3.27: Öğrencilerin GeçmiĢte Ditmeli Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ Elde DetaĢe Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..50 Tablo 4.3.28: Öğrencilerin GeçmiĢte TuĢlu Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde DuruĢ-TutuĢ Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

(15)

Tablo 4.3.29: Öğrencilerin GeçmiĢte TuĢlu Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ El Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..51 Tablo 4.3.30: Öğrencilerin GeçmiĢte TuĢlu Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sol El Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..52 Tablo 4.3.31: Öğrencilerin GeçmiĢte TuĢlu Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ Elde DetaĢe Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

Tablosu………..52 Tablo 4.3.32: Öğrencilerin GeçmiĢte TuĢlu Çalgılar ile Eğitim AlmıĢ Olmalarının Keman Eğitiminde Sağ Elde Legato Tekniklerini Kavraması Bakımından Durum

(16)

KISALTMALAR LĠSTESĠ

N : Veri Sayısı Std s. : Standart Sapma P : Anlamlılık Düzeyi T : t Değeri (t Testi için) A.O (X ) : Aritmetik Ortalama G.Ü: Gazi Üniversitesi

G.E.F: Gazi Eğitim Fakültesi

A.G.S.L: Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi MEB: : Milli EğitimBakanlığı

(17)

1. BÖLÜM

GĠRĠġ 1.1.Problem Durumu

Eğitim, bütün toplumlarda saygın bir yere sahiptir. Eğitim aracılığı ile yaĢayan değerlerini koruma, idealleri doğrulama değerleri aktarma fırsatı vardır. Bu fırsat her toplumun kendi insanlarını hayata hazırlamasını sağlar. KiĢiliğin bilinçlendirilmesini sağlayan eğitim, aynı zamanda insanların yönlendirilmesini de hedefler. (Güler, 1997:1).

Eğitim, bireyin doğumundan ölümüne süregelen bir olgu olduğundan ve politik, sosyal, kültürel ve bireysel boyutları aynı anda içinde bulundurduğundan, tanımının yapılması zor bir kavramdır. Bireylerin toplumun standartlarını, inançlarını ve yaĢama yollarını kazanmasında etkili olan tüm sosyal süreçlerdir. KiĢinin yaĢadığı toplum içinde değeri olan, yetenek, tutum ve diğer davranıĢ biçimlerini geliĢtirdiği süreçlerin tümüdür. SeçilmiĢ ve kontrollü bir çevrenin (özellikle okulun) etkisi altında sosyal yeterlilik ve gerekli bireysel geliĢmeyi sağlayan sosyal bir süreçtir. Eğitim, bireyin davranıĢlarında kendi yaĢantısı yoluyla kasıtlı olarak istendik değiĢme meydana getirme sürecidir. (Ertürk, 1972:12).

ÇağdaĢ eğitim, bireylerin biliĢsel, duyuĢsal ve deviniĢsel yönleriyle birer bütün halinde en uygun ve en ileri düzeyde yetiĢtirilmesini amaçlar. ÇağdaĢ toplumlarda çok yönlü bir yaklaĢımla ve etkili bir biçimde planlanıp uygulanmaya çalıĢılan bu eğitim sürecinde “sanat eğitimi” eğitimin, “müzik eğitimi” de sanat eğitiminin ana boyutlarından biri olarak kabul edilmiĢtir. (Uçan, 1980:19).

Sağlıklı bir eğitim, kiĢiyi ilgi ve yetenekleri doğrultusunda, onu en iyi Ģekilde yetiĢtirmeyi amaçlar. Her insan, yaĢamı boyunca, eğitim ve öğretimini sürdürürken çok yönlü bir müzik ortamı içinde bulunur. Çocukların ve gençlerin sağlam bir ruh ve kiĢilik eğitimi almalarında müzik eğitiminin önemli bir yeri vardır.

Müzik eğitimi, temelde, genel müzik eğitimi, özengen (amatör) müzik eğitimi ve mesleki müzik eğitimi olmak üzere üç ana kola ayrılarak gerçekleĢtirilir. Genel müzik eğitimi, müziğe ilgisi ve yeteneği olsun olmasın herkese verilmesi gerekir. Özengen (amatör) müzik eğitimi, isteğe bağlı olarak yapılır. Mesleki müzik eğitimi ise, müziğe ilgili ve yetenekli kiĢilerden belli sınavlar yoluyla seçilerek yapılır.

(18)

Genel müzik eğitimi, amatör ve mesleki müzik eğitiminin temeli olup, kiĢiyi amatör ve mesleki müzik eğitimine hazırlar. (Uçan, 1989:180-181).

Müzik eğitimin bir baĢka kolu olan çalgı eğitimi ise; herhangi bir çalgıyla ya da çalgılarla yapılan, bireyi çalgı aracılığıyla yetiĢtirme, geliĢtirme, müzik alanında ve müziksel anlamlarda içeriği olan istendik davranıĢlar kazandırabilme eğitimi olarak nitelendirilebilir.

Çalgı eğitimi, insanın çevresini ve kendisini yakından tanıyabilmesi, kendinde olan yeteneklerini fark edebilmesi, aldığı eğitimle sahip olduğu becerilerini geliĢtirip, yeni fikirler ve beceriler elde edebilmesi ve bu sayede kendisini gerçekleĢtirebilme olanağını sağlayan bir çalıĢma olmasından dolayı müzik eğitiminin önemli bir koludur denilebilir.

Problem durumu safhasında, Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri 9. Sınıf Öğrencilerinin Keman Eğitimi BaĢlangıcındaki Hazır bulunuĢluk Düzeylerine ĠliĢkin Öğretmen ve

Öğrenci GörüĢlerinin Ġncelenmesi ile iliĢkin bulgular kaynaklarla açıklanmıĢ, uygulamalarla saptanmıĢ ve sonuçlarla yorumlanmıĢtır.

1.2 AraĢtırmanın Amacı

Bu araĢtırmanın amacı; Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri 9. Sınıf öğrencilerinin keman eğitimi baĢlangıcındaki hazır bulunuĢluk düzeylerinin öğretmen ve öğrenci görüĢleri alınarak incelenmesidir

1.3 AraĢtırmanın Önemi

Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri ile ilgili olan literatür taranmıĢ, keman eğitimine baĢlangıç ve hazır bulunuĢluk düzeyi ile ilgili sınırlı sayıda kaynağa ulaĢılmıĢtır. Bu nedenle araĢtırma konu ile ilgili ilk araĢtırmalardan biri olması bakımından önem taĢımaktadır.

Bu araĢtırmanın keman öğretmen ve öğrencilerine ıĢık tutacağı, ayrıca araĢtırma sonuçlarının, Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri‟ndeki çalgı seçim sürecine de etkisinin olacağı düĢünülmektedir.

AraĢtırma bu konuda yapılan ilk araĢtırma niteliği taĢımasından dolayı, gelecek yıllarda bu ve buna benzer araĢtırmalara bir baĢlangıç olacağından önemli görülmektedir.

(19)

1.4 Problem Cümlesi

Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri 9. Sınıf öğrencilerinin keman eğitimi baĢlangıcındaki hazır bulunuĢluk düzeylerine iliĢkin öğretmen ve öğrenci görüĢleri nelerdir?

1.5 Alt problemler

1. Öğretmenlerin, öğrencilerin geçmiĢte aldıkları çalgı eğitimi ile ilgili görüĢleri nelerdir?

2. Öğrencilerin, geçmiĢte aldıkları çalgı eğitimine iliĢkin görüĢleri nelerdir? 3. Öğrencilerin geçmiĢte aldıkları çalgı eğitiminin 9. Sınıfta aldıkları keman eğitimine etkilerine iliĢkin;

a) Öğrenci görüĢleri nelerdir? b) Öğretmen görüĢleri nelerdir?

1.6 Sınırlılıklar

1. Ankara, Konya, EskiĢehir, Kırıkkale ve KırĢehir Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri ile sınırlıdır.

2. Esas olarak kuramsal kaynaklar, öğrenciler ve öğretmenlerden alınan bilgiler ile sınırlıdır.

3. 2010-2011 eğitim-öğretim yılında Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri‟ne baĢlamıĢ olan keman öğrencileri ile sınırlıdır.

4. Alt problemlerde yer alan konular ile sınırlıdır.

5. 2010-2011 eğitim-öğretim yılında Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri‟ne baĢlamıĢ olan keman öğrencilerinin bir dönemlik eğitimlerinin gözlenmesi ile sınırlıdır.

(20)

1.7 Varsayımlar Bu araĢtırma;

1. Ġzlenen yöntemin araĢtırma problemini çözmek için uygun olduğu,

2. Veri toplama aracının bu araĢtırma için yeterli, geçerli ve güvenilir olduğu, 4. Örneklem grubunun evreni temsil ettiği,

5. Örneklem grubundan alınan yanıtların doğru ve samimi olduğu,

6. Örneklem grubundan alınan yanıtların gerçeği yansıttığı varsayımlarına dayanmaktadır.

(21)

II. BÖLÜM

KAVRAMSAL ÇERÇEVE

2.1. Eğitim

“Eğitim, bireyin davranıĢında kendi yaĢantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değiĢme meydana getirme sürecidir”( Ertürk, 1972:12).

“Eğitim, bir mühendislik bilimidir. Eğitimin amacı kültürün ve bilginin yeni kuĢaklara aktarılması; biliĢsel, duyuĢsal ve psiko-motor geliĢme ve baĢarının artırılması; potansiyel yetenek geliĢiminin ve olgunluğunun sağlanması; kiĢilik geliĢimi ve çevreye uyumun sağlanmasıdır” (Kaplan, 1998: 14).

Eğitim insanı ve insanın davranıĢlarının geliĢtirilmesinde; toplumları biçimlendirme, yönlendirme, değiĢtirme, geliĢtirme ve yetiĢkinleĢtirmede en etkili süreçtir. “ÇağdaĢ eğitim, bilim sanat ve teknik olarak adlandırılan üç genel konu alanını, belli bir felsefi bütünlük içinde kapsayan bir çerçevede düzenleyip gerçekleĢtirmeye çalıĢılır. Müzik eğitimi ise, daha çok sessel ve iĢitsel nitelikli bir sanat eğitimi olarak güzel sanatlar eğitiminin en önemli dallarından birini oluĢturur (Uçan, 1997: 30).

Eğitimin bugünkü tanımını iyi anlamak için eğitimin tarihsel değiĢimini de incelemekte yarar vardır. Tarih boyunca eğitim için değiĢik eğitim tanımları yapılmıĢtır. Günümüzde eğitimin insan faaliyetlerindeki etkisi bugüne kadar olan uygulamaların en karmaĢık olanıdır diyebiliriz. Genel bir bakıĢla eğitim bir takım becerilerin öğretim ve öğrenim Ģeması içerisinde; insanın bilgi, sezinleme ve akıl iĢlevlerini geliĢtiren faaliyetler ve kavramlar bütünü olarak ele alınmaktadır. Bu tanım çok soyut olup somut uygulamalar üzerinde anlayıĢ geliĢtirmeye yardım edemeyebilmektedir.

Eğitim yoluyla bireyin davranıĢlarında oluĢan değiĢmeler toplumu, toplumdaki değiĢmelerde bireyi etkiler. Birey ile doğal, toplumsal ve kültürel çevresi arasındaki iletiĢim ve etkileĢimin eğitim yoluyla daha düzenli, sağlıklı, etkili ve verimli olacağı düĢünülebilir.

Bilginin kendisinin olduğu kadar bilen zihnin doğası ve otorite problemleri, eğitim ve toplum iliĢkisi gibi konular eğitim felsefesinin konuları arasında yer alır. Rousseau'nun döneminden bu yana eğitim felsefesi geliĢim psikolojisi ve geliĢme

(22)

teorileriyle bağlantılı olmaya devam etmiĢtir.Eğitimden beklenen temel amaçlar Ģunlar olarak sayılabilir: Sivil toplum sorumluluk, fikir ve giriĢimci eğitimli vatandaĢlara dayalı olduğu düĢünülür. Bu nedenle de, her alandaki ilerleme okullaĢmanın meydana getirdiği eğitimin kapasitesine bağlıdır denilebilir.

Eğitimin birçok boyutunun var olmasının temel nedenleri: öğrencinin geliĢimsel düzeyinin, öğrenim ortamının etkisinin, aktarılmak istenen bilgi yapısının, öğrenim teorilerinin etkisinin, eğitim teorilerinin etkisinin göz önünde bulundurulmasıdır. Bu bağlamda eğitim üzerine konuĢulurken okul öncesi eğitim, genel eğitim, meslek eğitimi, hayat boyu öğrenim, bireysel eğitim, grup eğitimi, programlı eğitim, bilgisayar destekli eğitim, uzaktan eğitim, çocuk eğitimi, geliĢkin eğitimi, özürlü eğitimi, üstün yetenekli eğitimi, beceri eğitimi kavramlarını kullanarak hangi olgudan bahsettiğimizi bilmek önemli bir nokta olacaktır.

2.2. Sanat ve Sanat Eğitimi

“Ġnsan; kaynak, tür ve iĢlev yönünden zengin bir çeĢitlilik gösteren belli gereçleri algılar, yorumlar, çözümler, iĢler ve giderek değiĢik anlatım biçimlerine dönüĢtürür ya da onlardan değiĢik anlatım biçimleri oluĢturur. Bu anlatım biçimlerinin “estetik temelli” olmalarına “sanatsal anlatım biçimleri” ya da kısaca “sanat” denir (Uçan, 1996:123).

Sanat eğitimi, yeni bir tanım olarak sanat ve bilim çevrelerince benimsenmiĢ görünse de, terim, kavram ve kapsam olarak tam yerine oturduğu söylenemez. Çünkü, bugüne kadar bu terim yerine ya da alanı belirlemeye yönelik kullanılan terimler oldukça fazladır (resim-iĢ, sanat öğretimi, sanat yoluyla öğretim, estetik eğitim, güzel sanatlar eğitimi, plastik sanatlar eğitimi sanata doğru eğitim, temel sanat eğitimi vb.)

“Sanat eğitiminin baĢ amaçlarından biri görmeyi, iĢitmeyi, dokunmayı, tat almayı öğretmektir. Çevresini hakkıyla algılayıp onu biçimlendirmeye yönelmek için gerekli ilk Ģarttır. Yalnızca “bakmak” değil “görmek”, yalnızca “duymak” değil “iĢitmek”, yalnızca “ellerle yoklamak” değil “dokunulanı duymak” yaratıcılık için gerekli ilk aĢamadır (San,1985:17).

“Sanat eğitimi” nin yeni sayılabilecek bir alan ve kavram olmasından kaynaklanan bu karıĢıklığa; kavramı tanımlamaya çalıĢan kiĢi ve kurumlar, iletiĢim eksikliği, terminolojik metot eksiklikleri ve nihayet yabancı kaynaklardan yapılan çevirilerdeki kavram ve terim çeĢitlilikleri sebep olmaktadır. Sanat eğitimiyle ilgili olarak bir baĢka yanlıĢ anlama ise, sanat denince sadece plastik sanatların akla gelmesi nedeniyle sanat eğitimi de plastik sanatların eğitimi olarak anlaĢılmasıdır.

(23)

Sanat denilince sadece plastik sanatlar değil, fonetik, ritmik ve dramatik sanatları da içine alan oldukça geniĢ bir alan akla gelmelidir. Böyle olunca, sanatla ilgili eğitim faaliyetlerinin kapsamı içine yalnızca plastik sanatlar değil, sözünü ettiğimiz diğer dallar da girer.

Bu amaçla, bütün sanatları ve bu sanatların birbiriyle iliĢkisini düĢünsel boyutta sanatçı, sanat tüketicisi, toplum, kültür ve eğitim bağlamında irdeleyen kuramsal çalıĢmalara “Güzel Sanatlar Eğitimi” denilebilir.

Çağımızda eğitim, bilim ve sanatın iĢbirliğine dayandırılmalıdır. Sanatın da, bilimin de amacı; insana hizmet etmek ve yeniyi keĢfetmektir. Sanata ve duyguların eğitimine önem veren okul ya da eğitim sistemlerinde, duygular eğitilirken, zihinsel yeteneklerin, düĢüncenin ve zekânın da geliĢtiği gözlenmektedir. Sanat, duygu ve düĢünce arasındaki iç içe geçmiĢ bağlantıyı vurgularken, öğrenme ve geliĢim sürecinin de etkin bir yardımcısıdır.

Sanat eğitimi; kiĢiye estetik yargı yapabilme konusunda yardımcı olmayı amaçlarken, yeni biçimleri hissedip, eğlenmeyi ve heyecanlarını doğru biçimlerde yönlendirmeyi öğretir. Demek ki sanat eğitimi, sanatçı yetiĢtirmeye değil; yetiĢtirmek durumunda olduğu her kiĢiyi yaratıcılığa yöneltip, onun bilgisel, biliĢsel, duyusal ve duygusal eğitim ihtiyaçlarını karĢılamaya yöneliktir.

Sanat eğitimi, her yaĢtaki birey için gereklidir ve insan hayatında önemli bir yer tutar. Sanat eğitimi; bireyin yaratıcı güç ve potansiyellerini eğitmek, estetik düĢünce ve bilinci örgütlemek için gereklidir. Sanat, bireyin sosyal iliĢkilerini ayarlamasını, iĢbirliği ve yardımlaĢmayı, doğruyu seçme ve ifade edebilmeyi, bir iĢe baĢlayıp bitirme sevincini tatmayı, üretken olmayı sağladığı için gereklidir.

Sanatla ister ürün vererek, isterse seyrederek, dinleyerek, okuyarak olsun ilgilenmek, sadece duyguları ve duyarlılığı harekete geçirmekle kalmamakta, biliĢsel ve duyuĢsal yönleriyle bütün zihinsel süreçleri canlı tutmaktadır.

Canlandırabilme ve fikirlerini çeĢitli araçlarla sunabilme yeteneği, hem sanatsal hem de bilimsel mesleklerdeki kiĢilerin eğitimsel baĢarılarına katkıda bulunmaktadır. Sanat eğitimi, hayal gücünü çalıĢtırarak, dramatize edip canlandırarak, güçleri geliĢtirecek yaratıcı çabayı yönlendirmek için gereklidir.

Sanat eğitimi rastlantısal olarak kimi yöneliĢleri, kimi becerileri ya da yetenekleri ortaya çıkarabilirse de, sanat eğitiminin salt temel amacı bunlar değil; hayatı değerli

(24)

kılmak ve ondan zevk almayı sağlamaktır. Yani sanat eğitimi; insanı hedef alan ve onun mutluluğu için, insan anlayıĢına uygun nesiller yetiĢtirmeyi amaçlar. Sanat eğitimi; her bir sanat eserinin hedeflediği seyircide, dinleyicide, okuyucuda estetik kaygı meydana getirmeyi; zihnin bir boyutu olan sanatsal zekanın beslenmesi ve geliĢtirilmesini, bununla birlikte ona, insan ve insana bağlı değerleri iletmeyi hedefler. Sanatsal anlatımı, onun özel dilini kullanan kiĢi, aynı zamanda bu dil yardımıyla geçmiĢ ve çağdaĢ sanat eserlerine değer yargısıyla ulaĢabilir. Gördüğü eserleri nitelik yönünden fark eder. Sanat eğitiminin bir baĢka iĢlevi de, sanat eserlerine olduğu kadar, çevreye ve her türlü görsel nesneye, estetik ölçütlerle ulaĢmayı sağlamaktır.

2.3.Müzik Eğitimi

“Müzik eğitimi temelde, bir müziksel davranıĢ kazandırma, bir müziksel davranıĢ değiĢtirme veya müziksel davranıĢ geliĢtirme sürecidir. Yalın ve özlü anlatımıyla müzik eğitimi bireye kendi yaĢantısı yoluyla amaçlı olarak belirli müziksel davranıĢlar kazandırma ya da bireyin müziksel davranıĢında kendi yaĢantısı yoluyla amaçlı olarak değiĢiklikler oluĢturma sürecidir” (Uçan,1997:30).

“ÇağdaĢ eğitim bireylerin biliĢsel, duyuĢsal ve deviniĢsel yönleriyle birer bütün halinde en uygun ve en ileri düzeyde yetiĢtirilmesini amaçlar. ÇağdaĢ toplumlarda çok yönlü bir yaklaĢımla ve etkili bir biçimde planlanıp uygulanmaya çalıĢılan bu eğitim sürecinde “sanat eğitimi” eğitimini “müzik eğitimi” de sanat eğitiminin ana boyutlarından biri olarak kabul edilmiĢtir” (Uçan, 1980: 19).

Müzik eğitiminin çocuk geliĢimine etkilerinden söz etmek demek, öncelikle “müzik-çocuk geliĢimi” ikilisi arasında bir korelasyon olduğu denencesini savunuyor olmak anlamına gelmektedir. Bu denenceyi destekleyen temel sayıltı ise, müziğin insan yaĢamında belirli bazı iĢlevleri olduğudur.

Müziğin iĢlevleri, özü bakımından estetik temelli olup, bireysel, toplumsal, kültürel, ekonomik, eğitimsel nitelikler taĢır. ĠĢlevlerinin insan yaĢamındaki yeri ve önemi nedeniyledir ki, müzik, insanlık tarihinin en eski çağlarından beri, hem çok etkili bir eğitim aracı, hem de çok önemli bir eğitim alanıdır (Uçan, 1994).

“Ġnsan yaĢantısında müziğin belirli iĢlevleri (fonksiyonları) vardır. Bu iĢlevler çeĢitli, çok yönlü, kapsamlı ve karmaĢıktır. Müziğin insan yaĢantısındaki iĢlevleri “bireysel” olmak üzere, “kültürel”, “ekonomik” ve “eğitimsel” olmak üzere beĢ kümede toplanabilir. Bireysel, toplumsal, kültürel ve ekonomik iĢlevlerinin insan yaĢamındaki yeri ve önemi

(25)

nedeniyledir ki müzik hem etkili bir eğitim aracı hem de önemli bir eğitim alanı haline gelmiĢtir” (Uçan, 1994:35).

“Müzik eğitimi aslında bir bütün olmakla birlikte çeĢitli kollara ve her bir kol içinde çeĢitli dallara ayrılır. Çünkü müzik eğitimi, ağırlıklı olarak kapsanan temel davranıĢ ve içerik, kullanılan araç ve gereç, izlenilen yöntem ve teknik, gerçekleĢtirilen ortam ve düzey, öngörülen aĢama ve süre bakımından, kendi içinde çeĢitlilik gösterir ve her bir çeĢide bağlı olarak değiĢik biçimlerde adlandırılır. Ancak kolu ve dalı, kapsam ve içeriği, araç ve gereci, yöntem ve tekniği, ortam ve düzeyi, aĢaması ve süresi ne olursa olsun müzik eğitimi temelde, genel, özengen (amatör) ve mesleksel (profesyonel) olmak üzere üç ana amaca yönelik olarak düzenlenip gerçekleĢtirilir ve bu üç ana amaçtan daha çok hangisine yönelikse ona göre bir nitelik kazanır” (Uçan, 1990:31:32:33).

Müziği seven çocuk insanı sever, toplumu sever, yaĢamı sever, eĢsiz bir ruh gücü ve zenginliği kazanır. Eflatun‟un da dediği gibi, estetik eğitim, ahlak eğitimini de etkiler. W.Shakespeare‟nin Venedik Taciri adlı oyununda “Kendinde müzik olmayan, seslerin tatlı ahenginden heyecan duymayan insan, hinlik ve hırsızlık için yaratılmıĢtır. Onun ruhu geceden daha karanlık, tutkuları cehennemden daha karadır. Böyle bir insana güvenmeyiniz!” diyen sözlerinden de yola çıkarak, insan ruhunun güzelliklerin yüceltebileceğini vurgulamak gerekir. Müzik bir güzellik ve eğitim aracıdır; insanı yumuĢatarak geliĢtirir (Yönetken, 1993).

Sanat, “yeterli ve amacına uygun müzik eğitimi almıĢ bireylerden oluĢan, sanat kültürü almıĢ aydınlara sahip” toplumlarda rahat soluk alır ve geliĢebilir. Avrupa‟da müzik sanatı son yüzyılındaki büyük geliĢimini geniĢ ölçüde okul müzik eğitimi ve öğretimine borçludur (Yönetken, 1993).

2.3.1. Öğrenme ve Öğretme

Wittrock‟a göre (1977) öğrenme, yaĢantı yoluyla değiĢme süreçlerini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Öğrenme, “anlama, tutum, bilgi, yetenek ve beceri de yaĢantı yoluyla meydana gelen ve belli bir süre kalıcılığı olan değiĢiklikler oluĢturma sürecidir.”

.

Mayer (1987) ve Woolfolk (1990) ise öğrenmeyi, “bir kiĢinin bilgisinde ya da davranıĢlarında yaĢantı yoluyla meydana gelen az çok kalıcı izli değiĢiklik” olarak tanımlamaktadırlar.

(26)

Gayne (1985) öğrenmeyi, “ insanın durumu ya da yeterliliğinde yalnızca büyüme süreçlerinin etkisiyle meydana gelmeyen ve belli bir kalıcılığı olan değiĢme” olarak tanımlamaktadır.

Ertürk öğretmeyi, “Herhangi bir öğrenmeyi kılavuzlama ve sağlama faaliyeti” olarak tanımlamaktadır.

Açıkgöz ise “Bütün öğretme süreçlerinde öğreten ile öğrencinin etkileĢim biçimi birbirine benzemektedir. Öğreten, gösterme, açıklama yapma, güdüleme, yanlıĢları düzeltme, öğrencinin çabalarını yönlendirme, baĢarılarını övme vb. etkinliklerle öğrenene yardımcı olmaya çalıĢır.” GörüĢünü benimsemektedir.

2.3.2. Çalgı Eğitimi

Müzik eğitimin bir baĢka kolu olan çalgı eğitimi ise; herhangi bir çalgıyla ya da çalgılarla yapılan, bireyi çalgı aracılığıyla yetiĢtirme, geliĢtirme, müzik alanında ve müziksel anlamlarda içeriği olan istendik davranıĢlar kazandırabilme eğitimi olarak nitelendirilebilir.

Müzik eğitiminin dolayısıyla mesleki müzik eğitiminin de en önemli boyutlarından biri de çalgı eğitimidir. Çalgı; müzik gibi seslerden oluĢan soyut bir sanat dalının, somutlaĢtırılabildiği teorinin ve pratiğin bir arada hayata geçebildiği Ģüphesiz tek materyaldir.

Uçan‟ın çalgı eğitimi üzerine belirlediği bazı temel amaçlar Ģöyle genellenebilir: Bunlar;

a) Ulusal birlik ve beraberliğin eğitime düĢen görevlerini çalgı eğitimiyle gerçekleĢtirmek,

b) Türk ve dünya müzik sanatından seçkin örnekleri, çalgısı yoluyla topluma kazandırmak,

c) Çalgı eğitimi ile bireyde kiĢilik geliĢimini gerçekleĢtirmek,

d) Çalgı eğitiminde evrensel müziğin yanında halk müziği ve eğitim müziğini de içeren bir programla ülkenin gereksinimlerine cevap verebilecek bireyler yetiĢtirmek.

(27)

Türkiye‟de modern anlamda “amaçlı ve düzenli” müzik eğitiminin imparatorluk döneminde Islahat Hareketleri evresinden öncesine kadar uzanan bir geçmiĢi vardır. Dönemin önemli eğitim kurumları arasında Enderun Müzik Okulları, Mehterhane ve Muzika-i Humayun ile 1917 de kurulan Darülelhan‟dan söz edilebilir. Bu kurumlarda çeĢitli çalgıların eğitimi yapılmaya baĢlanmıĢ olmasına karĢın, ülkemizde ÇağdaĢ Batı ve Türk Müziği, daha çok Cumhuriyet‟in ilanıyla önem kazanmıĢ ve bunun da bir ifadesi olarak 1924 yılında Ankara‟da Musiki Muallim Mektebi kurulmuĢ ve çalgı eğitimi, kurumda yeni bir anlayıĢla daha planlı ve düzenli olarak yapılmaya baĢlanmıĢtır.

“Çalgı yoluyla öğrenci, yeteneğini geliĢtirecek, müzik bilgisini yüksek bir düzeye çıkarmaya, çalgı öğretimi için ilke, yöntem ve teknikleri öğrenecek ve uygulayacaktır. Çalgısında geliĢtirebilmek için, her çeĢit olanağın kullanılması, her gün sistematik bir biçimde uzun saatler boyu çalıĢılması kaçınılmaz bir zorunluluktur. Böylelikle ulusal ve evrensel düzeydeki müzik yapıtlarından oluĢan seçkin bir dağarcığı da oluĢturarak, geleceğe hazırlanmak yükümlülüğündedir” (Albuz, 1995:6).

Çalgı eğitimi, insanın kendisini yakından tanıyabilmesi, var olan yeteneklerini anlayabilmesi, eğitim aracılığıyla mevcut becerilerini geliĢtirip, yeni beceriler elde edebilmesi ve bu sayede kendisini gerçekleĢtirebilme Ģansı veren bir uğraĢ olmasından dolayı müzik eğitiminin önemli bir koludur.

“Keman eğitimi dersinde öğrenmenin gerçekleĢebilmesi için, öğretmenin bireysel farklılıkları göz ardı etmemesi gerekmektedir. Bireyler arasında fiziksel, zihinsel, ruhsal, güdü, hazır bulunuĢluk, kiĢilik, öğrenme hızı, çalıĢma alıĢkanlıkları ve öğrenme biçimi gibi bir çok özellikler açısından farklılıklar bulunmaktadır. Tüm öğrencilere aynı gözle bakmak, onlara aynı yöntemle yaklaĢmak, aynı düzeye gelmelerini hedeflemek, aynı geliĢme hızını beklemek doğru değildir” (ġendurur, 2001:145-155).

2.3.3. Kemanın DoğuĢu ve Türkiye’de Kemanın Tarihsel GeliĢimi

Keman, uzun bir geliĢim sürecinden sonra, bildiğimiz biçimini almıĢtır. Bir söylentiye göre, kemanın doğuĢunu Leonardo da Vinci‟ye (1452-1519) borçluyuz. Kemanın “f” delikleri, bu büyük ustanın koruyucusu Fransa kralı 1. Franz‟ın adının baĢ harfini simgelemektedir.

(28)

Keman yapımı konusunda, haklı olarak önce Ġtalya gelir mutlaka. Oysa Ġtalya 13. yy‟a yaylı çalgıyı tanımamıĢtı. Yaylı çalgı örnekleri, Ġtalya‟ ya Fransız ve Alman ustalar tarafından sokulmuĢtu.

16. yy‟ın Bologna‟lı ressamların yapıtlarında keman resimlerine rastlanıyor. Bu bilgilerin ıĢığında bazı araĢtırmacılar, kemanın 16. yy‟ da Bologna‟da geliĢimini tamamladığını söylenmektedir.

“Keman yapımında en ileri gitmiĢ kent Cremona‟dır. YaklaĢık 150 yıllık bir süre içinde 20 bin kadar çalgının dünyaya buradan yayıldığı tahmin edilmektedir” ( Alapınar, 2003: 15).

Günümüzde kullanılan modern Avrupa kemanının Osmanlı Ġmparatorluğu‟na girmesinden önce, ıklıg, gicek, ki-yak, kopuz, kemençe gibi etnik yaylı çalgıların Türk müziğinde önemli bir yeri vardı. Bu çalgılar hem görünüĢ hem de çalınıĢ itibari ile modern kemandan çok farklıydı.

Keman Batı dillerinde pek çok farklı isimle adlandırılmıĢ olup, Fransızca‟da “violon”, Ġtalyanca‟da “violino” denilmiĢtir. Keman bir çok ülkenin geleneksel müziklerinde baĢta kullanılan halk çalgısı olmuĢ ve o ülkelerin kendi diline özgü i,simleriyle anılmıĢtır. Örneğin Macarca‟da “hegedii”, Almanca‟da “geige”, Rusça‟da “sprinka” gibi. Bizde “keman” sözcüğü çalgıyı anlatmaktan çok yayı anlatmak için kullanılmıĢ olup, yayı andıran her Ģey “yay, kavis” anlamındadır. Kemençe sözcüğü ise Farsça “keman” ve “çe” kelimelerinden oluĢmaktadır. Keman, yay, kavis anlamında, “çe” ise küçültme edatı olarak kullanıldığına göre kemençe hüçük yaylı çalgı anlamına gelmektedir. Görüldüğü gibi, hiç biri de kemanı çalgı olarak tanımlamıyor. Zaten Anadolu‟da yayla çalınan çalgıya “ıklıg”, bu sazın yayına “keman”, çalana da “kemancı” deniliyordu.

Modern Avrupa kemanı Osmanlı‟ya gelmeden önce ona çok benzeyen yaylı çalgı olan “sine keman” kullanılıyordu. Sine keman bir Türk çalgısı olmamakla birlikte Osmanlı‟da ilk ne zaman kullanıldığına dair kesin bir bilgi yoktur. Sine keman on iki telli olup, üstteki altı teli kiriĢ, alttaki altı ahenk teli de pirinçtir. Sine keman göğüse dayanarak çalınan keman demektir. (Aktaran: Keman‟ın Tarihçesi. Sevda Cenap And Müzik Vakfı Yayınları)

(29)

2.3.5.Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri

Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri, güzel sanatlar dallarındaki yetenekli öğrencilerin yetenekleri doğrultusunda bilinçli bir eğitim almalarını sağlamak amacıyla açılmıĢ olan okullardır.

“1989-1990 yılında, müzik alanında, mesleki eğitime yönelmek isteyen gençler için çok önemli bir geliĢme olmuĢ ve Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri açılmaya baĢlanmıĢtır. Bu liseler özellikle ilgili alanlarda mesleki eğitim veren yüksek öğretim kurumlarının bulunduğu illerde açılmıĢtır. Konservatuarların ortaöğretimden sonra öğrenci kabul eden bölümlerine ve özellikle müzik öğretmeni yetiĢtiren eğitim fakültelerine bağlı müzik eğitimi bölümlerine kaynak olması beklenen bu kurumların önemli bir açığı bir ölçüde kapatacağı düĢünülmektedir” (GöğüĢ, 1995:6).

Sanat eğitiminin erken yaĢlarda baĢlamasının ve sistematik, bir eğitimin özellikle önemli olduğu düĢünülürse bu okulların açılmasıyla toplumda Güzel Sanatlara ilgi duyan çocuklara ilgileri doğrultusunda eğitim almalarının sağlanması açısından Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri‟nin önemi daha da artmaktadır.

“Günümüzün çağdaĢ eğitim anlayıĢı içerisinde, sanat eğitimi insan yaĢamının vazgeçilmez alanlarından biri olarak yerini almaktadır. Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinin kurulmasıyla da sanat eğitimine verilen önemin daha da arttığı, en az bilim eğitimine eĢdeğer tutulduğu görülmektedir. Bu eĢdeğerlik de ülkemizde sanat eğitimine verilen önemin en belirgin ve en somut göstergelerinden biri olarak değerlendirilebilir. Böylece sanat eğitimi Türkiye‟de orta öğretim düzeyinde ilk defa ağırlıklı bir Ģekilde ele alınmıĢ, statü kazanmıĢtır” (Akgül, 1997:7).

“Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi modeline kuramsal yapı olarak baktığımızda, onun Anadolu Lisesi, Fen Lisesi ve Genel Lise modellerinin bir bileĢkesi olduğunu görüyoruz. Bu nedenle de A.G.S.L „leri modelini tanımlanan söz konusu üç lise modelinin, bir takım yapısal öğeler içeren “Modeller BileĢkesi” diyebiliriz. Ayrıca A.G.S.L‟leri temelde bilim liseleri modellerinden yola çıkılarak ve geçmiĢteki ilköğretmen okulları “sanat seminerleri” modellerinden esinlenerek oluĢturulan, çağdaĢ bir “sanat lisesi” olarak da tanımlanabilir. (Uçan, 1995: 11)

1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu‟nun 33. Maddesinde Ģöyle denilmektedir: “Güzel Sanatlar alanında özel istidat ve kabiliyetleri belirlenen çocukları küçük yaĢlardan itibaren yetiĢtirmek üzere temel eğitim ve ortaöğretim seviyesinde ayrı okullar açılabilir veya ayrı yetiĢtirme tedbirleri alınabilir. Özellikleri dolayısıyla bunların kuruluĢ, iĢleyiĢ ve yetiĢtirme ile ilgili esasları ayrı bir yönetmelikle düzenlenir” (Milli Eğitim Temel Kanunu ile Ġlköğretim ve Eğitim Kanunu, 1982: 16).

“A.G.S.L.‟ne ortaokuldan sonra özel yetenek sınavıyla alınan öğrenciler, eğitim sürecinde önemli rol oynarlar. Öğrencilerin, bireysel hazır bulunuĢluk düzeyleri, motivasyonları, derse karĢı ilgi ve sevgileri, müzikal zekaları ve yetenekleri, biliĢsel, duyuĢsal ve deviniĢsel alanlardaki beceri düzeyleri önemli rol oynayacaktır”

(30)

Komisyon raporunda “Türkiye‟deki mevcut kültür ve sanat nosyonuna ağırlık kazandırmak amacına yönelik eğitim veren sanat ağırlıklı liselerin açılmasının önemi vurgulanarak, bu tür liselerin üniversite tercihlerinde ve sanat ağırlıklı mesleklerin geliĢmesine yardımcı olacağı görüĢünden hareketle yapılacak programların geniĢ kapsamlı ve ülkemiz ihtiyacına yönelik olması” gereği belirtilmiĢtir.

Prof. Dr. B. ÖZER baĢkanlığında hazırlanan bu rapor değerlendirilmeye alınmıĢ, M.E.B ile yazıĢmalar sürdürülmüĢtür. (Aktaran: S. Fayez)

Güzel Sanatlar eğitimini daha sağlam temele oturtmak üzere Tlim Terbiye Kurulu BaĢkanlığı 21.02.1990 tarih ve 611 Y.K.D D.K.Ġ. ġb. Md. 1019 sayılı onayı ile Türkiye‟de Güzel Sanatlar Eğitimini GeliĢtirme Özel Ġhtisas Komisyonu‟nun kurulmasını sağlayarak, bu komisyonun 28.02.1990 tarihinden itibaren çalıĢmalara baĢlamasını gerçekleĢtirmiĢ ve oldukça kapsamlı bir rapor hazırlanıp 1991 yılında Talim ve Terbiye Kurulu BaĢkanlığı‟na sunulmuĢtur.

Komisyon adına Gazi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Bölümü Profesörlerinden Ali UÇAN tarafından hazırlanan bu rapor sanat eğitiminin üzerinde titizlikle durulması gerekliliğini vurguladığı gibi çok önemli noktalara dikkat çekmektedir.

1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu‟nun 33. Maddesi, Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri‟nin açılmasına temel dayanak olmuĢtur.

2.3.6. Hazır BulunuĢluk

Hazır bulunuĢluk düzeyi, kiĢi ya da nesnenin yeni bir duruma maruz kalmadan önce kendisinde bulunan önbilgi, tutum ve beceri ya da yeteneklerinin tümünü kapsayan bir terimdir. Bir baĢka tanım ise; olası durumlara karĢı, varolan genel ve özel yeterlik durumlarının tümüdür.

Öğrenmeye hazır bulunuĢluktan kastedilen ise, bireyin geçiregeldiği yaĢantılarının ürünü olarak oluĢan öğrenme seviyeleridir.

ġendurur‟a göre hazır bulunuĢluk, “Keman eğitimi dersinde belirlenmiĢ hedefler doğrultusunda öğrencilerin öğrenmeleri, geliĢmeleri, yetiĢmeleri, öğretmenlerinin temel beklentileri ve amaçlarıdır.”

“Ancak her bireyin geçmiĢ yaĢantılarının farklılığı nispetinde hazır bulunuĢluk seviyesi farklı olabileceği için, belli bir öğrencinin seviyesini tespit etmek gerektiğinde, onun geçmiĢten getirdiği kazanımlarını değerlendirmek gerekir. Öğrencinin bilgisi, zekası, yetenekleri, ilgileri, alıĢkanlıkları, değerleri, yanlıĢ veya doğru tecrübeleri vb. onun öğrenmeye hazır bulunuĢluğunu açıklayan unsurlardır” (ġendurur, 2001:145-155).

Keman eğitimi dersinde öğrencinin etkili bir öğrenme gerçekleĢtirebilmesi için, öğretmenin yetiĢmekte olan öğrencinin derse hazır bulunuĢluk düzeyinin tespitinde dikkatli davranması gerekmektedir. Öğrencinin kavrama seviyesini aĢan, geçmiĢten getirdiği kazanımları veya davranıĢları göz önünde bulundurmayan öğretmen, çabalarının ortaya çıkaracağı yaĢantıların geçerli öğrenme yaĢantıları olmasını bekleyemez. Etkili bir

(31)

öğrenmenin gerçekleĢebilmesi için, öğrencinin yetenekleri, algılaması, zekası, kazanımları, ilgileri, becerileri ve hazır bulunuĢluk seviyeleri dikkate alınmalıdır.

Bir öğrencinin öğrenme gücünü aĢan bir öğretme yöntemi bireyler üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Bu nedenle, öğrenme hayatı öğrencilerin mevcut seviyelerinden baĢlamalı ve onun daha ileri düzeylere taĢınmasına yardım edebilmelidir. “Bir organizmanın bir konuyu öğrenmeye hazır bulunması için hem yeteri seviyede olgunlaĢmaya ulaĢması, hem de konunun öncesi olan temel yaĢantıları kazanması gerekmektedir” ( BaĢaran, 1974: 99).

“ Organizmanın öğrenmeye hazır bulunuĢluğu yalnız baĢına öğrenmeyi meydana getirmez. Öğrenmeye hazır bulunan organizmanın öğrenmek için harekete geçmesi, çaba göstermesi gerekmektedir. Organizma bir ihtiyacını doyurmak için harekete geçtiği zaman, öğrenmeye hazır bulunuĢluğu oranında, eskiden öğrendiklerini kullandığı gibi, önüne çıkan yeni durumlara gerekli tepkiyi yapabilmek için, yeni yeni bilgi, beceri ve tavırları da öğrenmek zorunda kalır” (BaĢaran, 1974: 99).

(32)

III. BÖLÜM 3. YÖNTEM

Bu bölümde yönteme iliĢkin araĢtırma modeli, araĢtırma evren ve örneklemi, veri toplama yöntemleri, verilerin çözümü ve yorumlanması kısımları açıklanmıĢtır.

3.1 AraĢtırma Modeli

Bu araĢtırma, keman eğitiminde hazır bulunuĢluk düzeyinin keman eğitimine etkisini belirlemeye yönelik bir çalıĢma olması nedeniyle betimsel bir modeldir.

AraĢtırma, Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri 9. Sınıf öğrencilerinin keman eğitimi baĢlangıcındaki hazır bulunuĢluk düzeyleri ile ilgili hazırlanmıĢ olup, bir tarama modeli çerçevesinde gerçekleĢtirilmiĢtir. Veriler “kaynak tarama” ve “iletiĢim anketi” ile elde edilmiĢ, verilerin iĢlenmesi ve çözümlenmesi ise betimsel istatistik teknikleri ile yapılmıĢ ve istatistiksel karĢılaĢtırma yoluyla denenceler test edilmiĢtir.

AraĢtırma, Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri keman öğretmenlerin ve bu okullarda ders alan 9. Sınıf keman öğrencilerin hazır bulunuĢluk durumlarını ölçmek için iki gruba da sorarak saptamak, kiĢilerin bu durumlara iliĢkin görüĢlerini algılama durumlarını karĢılaĢtırmak için hazırlanmıĢtır. Bu doğrultuda araĢtırmanın uygun yöntem ve tekniklere dayalı bir modele oturması için öncelikle konuyla ilgili literatür taranmıĢtır.

Öğretmenlerin ve öğrencilerin hazır bulunuĢluk durumlarına iliĢkin görüĢlerini belirlemek de, gözlemsel olarak kısmen yapılacağı için anket yöntemi ile daha somut bir biçimde değerlendirme yapılabileceği düĢünülmüĢtür.

3.2 Evren ve Örneklem

AraĢtırmanın genel evrenini; Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri, çalıĢma evrenini ise; Ġç Anadolu bölgesinde yer alan 5 okulun (Ankara, EskiĢehir, Kırıkkale, KırĢehir ve Konya) keman öğretmenleri ve öğrencileri oluĢturmaktadır.

(33)

Tablo 3.2.1 ÇalıĢma Evrenini OluĢturan Yönetici ve Öğrenci Sayıları

Öğretmen Sayısı 10

Öğrenci Sayısı 50

2.3 Verilerin Toplanması ve Çözümlenmesi

Anket yönteminin en kuvvetli yönü, uygun durumlarda, geniĢ bir gruptan, çok miktarda veriyi, kısa zamanda toplama olanağı yaratmasıdır. Bir baĢka kuvvetli yönü de, anket sorularının, herkese aynı Ģekilde sunularak bir örneğinin saklanabilmesidir. Özellikle kapalı uçlu sorularla yapılan anketlerde, cevapların belli sınırlar içinde toplanabilmesi mümkündür. GörüĢmeye oranla, gizlilik garantisi daha inandırıcıdır. Kaynak kiĢiye cevaplamak için uygun bir süre verir ( Karasar, 2003, 182).

Anket yoluyla hem geniĢ kitlelere ulaĢarak araĢtırmayı büyük gruplara dayamak olasılığı olduğu gibi bunu, gerek para ve gerekse zaman ve enerji bakımından en az bir masrafla yapma olanağı da vardır. Anketin imzasız da doldurulup iadesinin mümkün olabileceği düĢünülecek olursa objektifliğinin oldukça yüksek olduğu varsayılabilir. Anket üzerinde sorular yazılı olduğundan ve bunlara cevap verecek bireyin cevaplarını tekrar tekrar kontrol etmesi mümkün olduğundan, cevaplarının görüĢme tekniğine oranla daha doğru olduğu kabul edilebilir. Anketler tam ĢekillenmiĢ olduklarından cevapların karĢılaĢtırılabilmesine olanak tanır. ( Kaptan, 1973, 235).

AraĢtırma verileri, çalıĢma evrenindeki Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri keman öğretmenleri ve öğrencilerine uygulanmıĢ ve bu kiĢilerin keman eğitimi baĢlangıcındaki hazır bulunuĢluk durumlarına iliĢkin görüĢleri anket sonuçlarına göre toplanmıĢtır.

Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri‟nde eğitim veren keman öğrtmenlerinin ve bu kurumlarda eğitim alan keman öğrencilerinin hazır bulunuĢluk düzeylerine iliĢkin görüĢlerini tespit etmek amacı ile, kiĢilerin gözle görülebilen ya da görülemeyen davranıĢlarını ortaya çıkarıcı soru biçimlerinden oluĢan “öğretmen ve öğrenci anketi” kullanılmıĢtır. Söz konusu anket formu Ek‟de verilmiĢtir.

Anket (bilgi toplama formu) hazırlanırken alanla ilgili kiĢilerin görüĢlerine baĢvurulmuĢ ve yapılan öneriler dikkate alınıp, uzman görüĢüne göre elde edilen sonuçlar değerlendirilerek bilgi toplama formlarına son Ģekli verilmiĢtir.

(34)

Bilgi toplama formunun ilk sayfasında araĢtırma konusuyla ilgili kısa bir açıklamada bulunulmuĢtur. Ayrıca, bilgi toplama formunun nasıl cevaplandırılacağına iliĢkin bir açıklamaya da yer verilmiĢtir. Bilgi toplama formunu dolduranların, araĢtırma konusuyla ilgili görüĢlerini saptamak amacıyla, hazırlanan 32 öğretmen anket sorusu ve 24 öğrenci anket sorusu olmak üzere çoktan seçmeli, açık uçlu ve doldurmalı sorular uzman görüĢleri alınarak uygulanmıĢtır. Elde edilen veriler frekans ve yüzde ile ifade edilmiĢtir.

(35)

IV. BÖLÜM

4. BULGULAR ve YORUMLAR

AraĢtırmanın bu bölümünde toplanan nicel verilerin istatistiksel analizi ile elde edilen bulgular ve bu bulgulara iliĢkin yorumlara yer verilmiĢtir. Bulgular, araĢtırmanın alt problemlerine göre sıralanmıĢtır. Verilerden elde edilen her bulgunun tablosu ayrı ayrı oluĢturulmuĢ ve her tablonun altında açıklamalara ve yorumlara yer verilmiĢtir.

Öğrenci anket sonuçları Ģu Ģekilde açıklanmıĢtır: 4.1 Öğrenci Anket Sonuçları

4.1. Ġç Anadolu’daki Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi 9. Sınıf keman öğrencileri bu okullara girmeden önce çalgı eğitimi almıĢlar mıdır?

Ġç Anadolu‟daki özengen Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi 9. Sınıf keman öğrencileri bu okullara girmeden önce çalgı eğitimi almıĢ olma durumlarının ortalama istatistikleri hesaplanmıĢ ve sonuçları Tablo 4.1.1‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 4.1.1: Ġç Anadolu’daki Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi 9. Sınıf Keman Öğrencileri Durumu

Okuduğunuz Lise F

Ankara Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi 4

Kırıkkale Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi 6

KırĢehir Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi 17

Konya Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi 8

EskiĢehir Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi 15

TOPLAM 50

Öğrencilerin 4 tanesi Ankara Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟nde, 6 tanesi Kırıkkale Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟nde, 17 tanesi KırĢehir Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟nde, 8 tanesi Konya Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟nde ve 15 tanesi ise EskiĢehir Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟nde okumaktadır.

(36)

4.1.2 Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi’ne Girmeden Önce Çalgı Eğitimi Aldınız mı?

Öğrencilerin Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce çalgı eğitimi alma durumlarının ortalama istatistikleri hesaplanmıĢ ve sonuçları Tablo 4.1.2‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 4.1.2: Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi’ne Girmeden Önce Çalgı Eğitimi Alma Durumu Tablosu

Seçenekler F % Evet 40 80 Hayır 10 20 Toplam 50 100

Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri‟ne girmeden önce öğrencilerin %80‟i çalgı eğitimi almıĢ olup, %20‟si ise bu aĢamada çalgı eğitimi almamıĢlardır. Tablo sonuçlarına dayanarak daha önceki yıllara oranla daha fazla sayıda öğrencinin müzik eğitimi ya da çalgı eğitimi alarak bu okullara geldiklerini söyleyebiliriz.

4.1.3 Çalgı eğitimi aldıysanız hangi tür çalgı eğitimi aldınız?

Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce öğrencilerin aldıkları çalgı eğitim durumlarının ortalama istatistikleri hesaplanmıĢ ve sonuçları Tablo 4.1.3‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 4.1.3: Öğrencilerin Aldıkları Çalgı Eğitimlerinin Türleri Tablosu

Çalgı Türleri F % Mızraplı Çalgılar 12 18 Üflemeli Çalgılar 18 28 Yaylı Çalgılar 10 15 Vurmalı Çalgılar 5 9 TuĢlu çalgılar 10 15 Ditmeli Çalgılar 10 15 TOPLAM 65 100

(37)

Öğrencilerin, %18‟i mızraplı çalgılar, %28‟i üflemeli çalgılar, %15‟i yaylı çalgılar, %9‟u vurmalı çalgılar, %15‟i tuĢlu çalgılar, %15‟i ise ditmeli çalgılar eğitimi almıĢlardır. Tablodaki toplam sayıların değiĢikliğinin nedeni ise, aynı öğrencinin farklı çalgılarda birden fazla eğitim almıĢ olmalarıdır.

4.1.4 Çalgı Eğitimi Aldıysanız Ne Kadar Süre Eğitim Aldınız?

Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce öğrencilerin aldıkları çalgı eğitimlerinin sürelerinin ortalama istatistikleri hesaplanmıĢ ve sonuçları Tablo 4.1.4‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 4.1.4: Çalgı Eğitimi Alan Öğrencilerin Eğitim Sürelerinin Tablosu

Seçenekler F %

1 yıldan daha az 10 25

1-3 yıl 19 47

4-6 yıl 7 18

6 yıldan daha fazla 4 10

TOPLAM 40 100

Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce öğrencilerin %25‟i 1 yıldan daha az, %47‟si 1-3 yıl, %18‟i 4-6 yıl, %10‟u 6 yıldan daha fazla sürelerde çalgı eğitimi almıĢlardır. Tablodaki toplam sayıların değiĢikliğinin nedeni ise, öğrencilerin bir kısmının Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce çalgı eğitimi almamıĢ olmasıdır.

4.1.5 Çalgı Eğitimi Aldıysanız, Nereden Aldınız?

Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce öğrencilerin aldıkları çalgı eğitimlerinin yerlerinin ortalama istatistikleri hesaplanmıĢ ve sonuçları Tablo 4.1.5‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 4.1.5: Çalgı Eğitimi Alınan Yerler Tablosu

Seçenekler F % Özel Ders 12 30 Dershane 8 20 Okul Kursları 15 37 Diğer 5 13 TOPLAM 40 100

(38)

Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne gelmeden önce öğrencilerin %30‟u özel ders, %16‟sı dershane, %40‟ı okul kursları ve %14‟ü ise diğer yerlerden ders almıĢlardır. Tablodaki toplam sayıların değiĢikliğinin nedeni ise öğrencilerin bir kısmının Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce çalgı eğitimi almamıĢ olmalarıdır.

4.1.6 Daha Önce Çalgı Eğitimi Aldıysanız, Nota Okumayı Öğrendiniz mi? Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce öğrencilerin nota okumayı öğrenmelerinin ortalama istatistikleri hesaplanmıĢ ve sonuçları Tablo 4.1.6‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 4.1.6: Nota Okumayı Öğrenme Tablosu

Seçenekler F % Evet 30 75 Hayır 10 25 Toplam 40 100

Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce öğrencilerin %75‟i nota okumayı öğrenmiĢ, %25‟i ise nota okumayı öğrenmemiĢtir. Tablodaki toplam sayıların değiĢikliğinin nedeni ise öğrencilerin bir kısmının Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce çalgı eğitimi almamıĢ olmalarıdır.

4.1.7 Çalgı Eğitimi Aldıysanız, Kendi Ġsteğinizle mi Aldınız?

Öğrencilerin Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne gelmeden önce aldıkları çalgı eğitimlerini kendi istekleri doğrultusunda mı aldıklarına dair ortalama istatistikleri hesaplanmıĢ ve sonuçları Tablo 4.1.6‟de gösterilmiĢtir.

(39)

Tablo 4.1.7: Öğrencilerin Ġstek Tablosu Seçenekler F % Evet 37 92 Hayır 3 8 Toplam 40 100

Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce öğrencilerin %92‟si kendi istekleri ile çalgı eğitimi almıĢ ve %8‟i ise kendi istekleri olmadan çalgı eğitimi almıĢlardır. Tablodaki toplam sayıların değiĢikliğinin nedeni ise öğrencilerin bir kısmının Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce çalgı eğitimi almamıĢ olmalarıdır.

4.1.8 Hangi Tür Müzik Eğitimi Aldınız?

Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce öğrencilerin almıĢ oldukları müzik eğitimlerinin istatistikleri hesaplanmıĢ ve sonuçları Tablo 4.1.8‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 4.1.8: Müzik Türleri Tablosu

Seçenekler F % Türk Müziği 25 62 Batı Müziği 15 38 Toplam 40 100

Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce öğrencilerin %62‟si Türk Müziği, %38‟i ise Batı Müziği eğitimi almıĢlardır. Tablodaki toplam sayıların değiĢikliğinin nedeni ise öğrencilerin bir kısmının Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce çalgı eğitimi almamıĢ olmalarıdır.

(40)

4.1.9 Ailenizde Müzikle Ġlgilenen Kimse Var mı ?

Öğrencilerin ailelerinde müzikle ilgilenen kimsenin olup olmadığının istatistikleri hesaplanmıĢ ve sonuçları Tablo 4.1.9‟da gösterilmiĢtir.

Tablo 4.1.9: Ailelerin Müzikle Ġlgilenme Durumu Tablosu

Seçenekler F % Var 30 60 Yok 20 40 Toplam 50 100

Öğrencilerin %60‟inin ailesi müzikle ilgilenmekte ve öğrencilerin %40‟inin ailesi ise müzikle ilgilenmemektedir.

4.1.10 Ailenizde Çalgı Çalan Kimse Var mı?

Öğrencilerin ailelerinde herhangi bir çalgı çalan kimsenin olup olmadığının istatistikleri hesaplanmıĢ ve sonuçları Tablo 4.1.10‟da gösterilmiĢtir.

Tablo 4.1.10: Ailelerin Çalgı Çalma Durumu Tablosu

Seçenekler F % Var 30 60 Yok 20 40 Toplam 50 100

Öğrencilerin %60‟ının ailelerinde çalgı çalınmaktadır, öğrencilerin %40‟inin ailelerinde ise çalgı çalınmamaktadır.

(41)

4.1.11 Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi’nde Seçtiğiniz Çalgıyı Kendi isteğinizle mi Seçtiniz?

Öğrencilerin Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟nde seçtikleri çalgıları kendi isteklerine göre seçmiĢ olma durumlarının istatistikleri hesaplanmıĢ ve sonuçları Tablo 4.1.11‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 4.1.11: Öğrencilerin Çalgılarını Seçmedeki Ġstek Tablosu

Seçenekler F % Evet 45 90 Hayır 5 10 Toplam 50 100

Öğrencilerin %90‟ı Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ndeki çalgılarını kendi istekleriyle seçmiĢ, %10‟u ise çalgılarını kendi istekleri ile seçmemiĢlerdir. Bu durumda öğrencilerin seçmiĢ ya da seçilmiĢ oldukları çalgı gruplarına iliĢkin duyguları da alınan eğitimin sağlığı bakımından dikkate alınmalıdır.

4.1.12 Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi’nde Öğretmeninizi Kendi Ġsteğinizle mi Seçtiniz?

Öğrencilerin Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟nde öğretmenlerini kendi isteklerine göre seçmiĢ olma durumlarının istatistikleri hesaplanmıĢ ve sonuçları Tablo 4.1.12‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 4.1.12: Öğrencilerin Öğretmenlerini Seçmedeki Ġstek Tablosu

Seçenekler F % Evet 18 36 Hayır 32 64 Toplam 50 100

(42)

Öğrencilerin %36‟sı Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ndeki öğretmenlerini kendi istekleriyle, öğrencilerin %64‟ü ise kendi istekleri olmadan seçmiĢlerdir. Öğretmen seçiminin, öğrencinin derse bağlanması ve katılmasındaki etkisi göz önünde bulundurularak sağlıklı yapılması ve öğretmenlerinin iyi niteliklere sahip olması önem göstermektedir.

4.1.1 Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi’ne Girmeden Önce Çalgı Eğitimi Alan Öğrencilerin Sonuçları

4.1.2 BaĢlangıç AĢamasında Temel DavranıĢları Kavramadaki Etki Durumu

Öğrencilerin Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce almıĢ oldukları çalgı eğitimlerinin keman eğitimi baĢlangıcındaki temel davranıĢları kavramasındaki etkilerinin istatistikleri hesaplanmıĢ ve sonuçları Tablo 4.2.1‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 4.2.1: “AlmıĢ Olduğum Çalgı Eğitimi BaĢlangıç AĢamasında Temel DavranıĢları Kavramada Kolaylık Sağladı” Önermesine Verilen Cevapların Tablosu

SEÇENEKLER F % Hiç Katılmıyorum 2 5 Az Katılıyorum 3 7 Orta Düzeyde Katılıyorum 15 38 Çok Katılıyorum 10 25 Tamamen Katılıyorum 10 25 TOPLAM 40 100

Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi‟ne girmeden önce çalgı eğitimi alan öğrencilerden %5‟i almıĢ oldukları çalgı eğitiminin keman eğitimi baĢlanıcında temel davranıĢları kavramada hiç etkisinin olmadığını düĢünmekte, %7‟si az ölçüde etki ettiğini düĢünmekte, %38‟i orta düzeyde etki ettiğini düĢünmekte, %25‟i etki ettiğini düĢünmekte ve %25‟i ise tamamen etki ettiğini düĢünmektedirler. Öğrencilerin büyük bir kısmı daha önce almıĢ oldukları çalgı eğitimlerinin baĢlangıç aĢamasında keman dersinde kendilerine kolaylık sağladığını söylemektedirler.

Şekil

Tablo  4.1.1:  Ġç  Anadolu’daki  Güzel  Sanatlar  ve  Spor  Lisesi  9.  Sınıf  Keman  Öğrencileri Durumu
Tablo 4.1.2: Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi’ne Girmeden Önce Çalgı Eğitimi  Alma Durumu Tablosu
Tablo 4.1.4: Çalgı Eğitimi Alan Öğrencilerin Eğitim Sürelerinin Tablosu
Tablo  4.2.2:  “AlmıĢ  Olduğum  Çalgı  Eğitimi  Genel  Teknikler  (duruĢ-tutuĢ  v.b) Bakımından Kolaylık Sağladı” Önermesine Verilen Yanıtların  Tablosu
+7

Referanslar

Benzer Belgeler

25 mV ile 110 mV arasındaki farklı puls yüksekliği değerleri için DPV yöntemiyle KUE/CoFSTS(10dk) ve KUE/NiFSTS(10dk) için elde edilen yükseltgenme pik akım değerleri

Çalışma bulgularına göre; beynin D çeyreğinin yordanmasında; fiyat, sosyal ilişki, ihtiyaç ve tüketici davranışı, iktisadi rasyonalite alt boyutlarından sadece

Açık cerrahi tedaviler geçmişte sık kullanılırken en- doskopik tedavi seçeneklerinin artışı ile birlikte daha az in- vaziv yöntemler ile özellikle sıvı kolleksiyonlarının

(SAD) yaklaşımına göre aynı bit değerlerinde daha düşük görsel kaliteye sahip oldukları görülmektedir. Diğer yandan, SGC yöntemi, 1BT ve C-1BT’ye göre aynı

sıcaklığının bulunması için çeĢitli jeotermometreler uygulanmıĢtır. Elde edilen verilerin doğrulukları çeĢitli yöntemlerle irdelenmiĢtir. Özellikle

İleriki bölümlerde Dünya’da ve Türkiye’de küreselleşme sürecinde sivil toplum kavramının ve örgütlerinin aldığı yeni nitelik ve fonksiyonlar incelenirken,

Üçüncü olarak, Almanya’da Türkler siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel statü olarak bir toplumsal tırmanış içindedirler: Almanya’daki Türkler için kalıcılaşmayla

Çalışma grubu olarak belirlenen Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim gören güzel