The Survival And Performance Results Of The Crossbreds Calves Of
Angus, Piedmontese And Simmental Breeds With Holstein Cattle İn Adana
Serap GÖNCÜ1*, Esra Ayça SOYSAL2, Özgül ANİTAŞ1
1 Department of Animal Science, Çukurova University, Turkey 2 Municipality of Adana, Turkey
*Corresponding Author: sgoncu@cu.edu.tr
Abstract
Better beef breeding is the goal of all beef producers. The real challenge for producers is to use the best possible breed or mix of breeds and to select the best bulls available within those breeds. To increase the production of red meat in Turkey crosbreed with beef breeds is recommended. Breed characteristics must also be matched to the environment. As for example, the late maturing large European breeds such as Charolais and Simmental, have been shown to produce higher growth rates than the traditional smaller early maturing breeds such as Shorthorn, Angus and Hereford. High growth rate in a temperate environment however is often related to high birth weight in many British and European breed animals which in turn may result in a higher incidence of dystocia and a decrease in reproductive efficiency. These temperate breeds also have higher growth rates than the tropically adapted breeds under very favourable environments of low parasite levels and abundant good quality feed. The biggest problems of the small scale Turkish dairy farmers is to keep offspring productive and low survival rate of their offspring. Adana metropolitan municipality has implemented a project to solve these problems of rural area cattle keepers due to its contribution to family income and livestock breeding. In this project, Angus, Piedmontese and Simmental breeds have been used for artificial insemination of Holstein and different levels of cows. Calf starter feed was also provided for success in the care of calves born within the scope of the project. The aim of this study is to present the results of the survival and groth performance results of the crossbreds calves of Angus, Piedmontese and Simmental breeds at Turkish rural dairy farm levels .
Keywords: survival, performance, crossbreds calves, Angus, Piedmontese and Simmental Özet
Sığır eti üreticilerinin temel hedefi yüksek performans elde etmektir. Özellikle besicilikte besiye uygun hayvan temini çok önemlidir. Üreticiler için en iyi hayvanı sürekli olareak temi edebilmek daha da önemlidir. Türkiye'de kırmızı et üretimini arttırmak için melezleme çalışmaları önerilmektedir. Ancak seçilen ırkların bölge koşullarına uyumlu olması gerekir. Örneğin, Charolais ve Simmental gibi büyük Avrupa ırklarının, Shorthorn, Angus ve Hereford gibi küçük ırklarından daha yüksek büyüme gösterdiği görülmüştür. Ancak, ılıman bir ortamda yüksek büyüme oranı çoğu zaman İngiliz ve Avrupa orijinli hayvanlarda yüksek
doğum ağırlığı ile ilgili üreme verimliliğinde düşüşe neden olabilir. Kültür ırkları ayrıca parazit problemi olmayan yerlerde ve bol miktarda kaliteli yemin bulunduğu ortamlarda yüksek canlı ağırlık artışı gösterebilirler. Küçük ölçekli çiftçilerinin en büyük problemi, yavru ölümleridir. Adana'da büyükşehir belediyesi, kırsal alan sığır yetiştiricilerinin bu sorunlarını çözmek için proje yürütmüş ve bu projede, Angus, Piedmontese ve Simmental ırkları ile halk elindeki ineklerin yapay tohumlama ile melezleme çalışması yürütülmüştür. Proje kapsamında doğan buzağıların bakımında kullanılmak ve yaşam gücünü desteklemek amacıyla buzağı başlangıç yemi desteği de verilmiştir. Bu çalışma ile uygulama sonuçları karşılaştırmalı olarak değerlendirilerek sunulması amaçlanmıştır.
Giriş
Türkiye hayvan varlığı sayısal olarak hızla artmaktadır. Ancak hayvan başına verimlere bakıldığında aynı gelişme söz konusu değildir (Göncü ve Gökçe, 2017). Nitelikli besi materyali hayvancılık sektörüne ve tüketici taleplerine önemli katkılarda bulunacaktır. Tüketicilerin bilinçlenmeleri ve et kalitesine öncelik vermeleri pazarın gereksinim duyduğu nitelikli besi materyali teminde sıkıntılara yol açmıştır. Uygun, nitelikli besi materyali sağlamada yararlanılan yöntemlerden birisi de kullanma melezlemeleridir (Düzgüneş, 1976). Melez yavruların damızlık değeri yoktur, salt ticari amaçlı, kasaplık olarak yetiştirilirler. Elde edilen tüm F1'ler besiye alınarak et üretiminde değerlendirilirler. Bu tip melezlemelerde ana hattı sütçü, baba hattı etçi ırktandır. Kullanma melezlemelerinde temel amaç "heterozis"ten yararlanmaktır (Sacco ve ark., 1991). Hayvan ıslahında başarı; ekonomik önemi olan kantitatif özellik ya da özellikler bakımından, gelecek generasyonun ebeveyni olarak seçilenlerin fenotipik değer bakımından olduğu kadar, genotipik değerce de üstün olma olasılığı ile yakından ilişkilidir (Düzgüneş, 1976). Bununla birlikte, günümüzde yürütülen ıslah programlarında ekonomik verimlerle güçlü bir bağa sahip olan döl verimi olmak üzere (Ulutaş ve ark., 2002), besi özellikleri gibi, ya da yetiştiricilik açısından önemli olan bir veya birkaç özellik birlikte ele alınmaktadır. Özellikle Türkiye'de çok yaygın kültür ırkı olan Siyah Alaca sığırların farklı etçi ırklarla melezlenmeleri besi performansı üzerinde orta düzeyde iyileştirme yaparken karkas özellikleri üzerinde önemli düzeyde iyileştirmelere neden olmuştur (Allen and Kilkenny, 1984; Dhvyvetter ve ark., 1984; Gorinov ve Angelov, 1985; Harmsen ve ark., 1985). Ancak besi performansı konusunda çok faktör önemli olup yönetsel uygulmalarda halen eksiklikler söz konusudur (Göncü ve Özkütük, 2008).
Adana'da küçük ölçekli hayvan yetiştiriciliği yaygındır. Yetiştiricilerin en büyük problemi ise ineklerin döl tutma ve elde ettikleri yavruları yaşatma ile değer fiyata pazarlama konularıdır (Göncü, 2007). Karaisalı, il merkezine 38 km uzaklıkta, kırsal nüfus oranı yüksek bir ilçedir. İlçe, il merkezine yakın olmakla birlikte sosyo-ekonomik gelişmişlik sırasına göre TR62 Bölgesi’nin az gelişmiş ilçeleri arasında yer almaktadır. İlçenin 2018 yılı nüfusu 22308'dir.
Karaisalı ekonomisi tarım, ormancılık ile diğer madencilik ve taş ocakçılığına dayanmaktadır. İlçenin coğrafi konumu itibariyle kuzeyde Toros'ların eteklerinde bulunan dağ köylerinde geçim kaynağı orman işçiliği ve hayvancılıktır. Güneye doğru inildikçe nispeten engebeli ve düz arazilerde tarımsal faaliyetlerin arttığı görülür. Tarımsal ürünlerde buğday ve ayçiçeği; hayvan yetiştiriciliğinde küçükbaş hayvan özellikle kıl keçisi ilk sıralarda gelmektedir. Son yıllarda zeytin üretimi ile birlikte bahçecilikte artış vardır. Karaisalı Maden Sahası’nda MTA
Çatalan Havzası’nda organik tarımın geliştirilmesinde potansiyel arz etmektedir. 2014 yıl sonu kayıtlarına göre ilçede 9.673 adet büyük baş ve 91.891 adet küçükbaş hayvan varlığı bulunmaktadır. Proje kapsamında yapılan Hane Halkı Aylık Gelir Düzeyi Araştırması”nda hanelerin %23´ünün gelirin 550 TL´nin altında kaldığı; 551 – 1.100 TL arası gelire sahip olan hanelerin toplamın %40´ı olduğu, hanelerin %22´sinin 1.101 ila 2.450 TL arası gelir elde ettiği; ankete katılanların %12´si cevap vermekten kaçınırken hanelerin sadece %3´ünün 2.451 TL ve üzeri gelir elde ettikleri görülmüştür. Bu rakamlardan, ilçede yaşayan nüfusun 2/3´ünün asgari ücret seviyesinde ve asgari ücretin altında aylık gelire sahip olduğu anlaşılmaktadır. Diğer yandan, yine bu çalışmada ilçedeki toplam nüfusun %4.8´inin yaşlılık ve engelli aylığı aldığı; ilçe genelinde %7,5 oranında olan yeşil kartlı vatandaş (geliri asgari ücretin 1/3´ü ve daha altında olanlar) sayısının, kırsalda %12 oranına ulaştığı görülmektedir. Kırsal alanda yaşayan ve aile gelirlerine katkısı nedeniyle hayvancılıktan vazgeçemeyenlerin sorunlarına çözüm olmak üzere Adana büyükşehir belediyesi bir et sığırcılığı destek projesi uygulamış olup bu kapsamda Adana'nın Karaisalı ilçesindeki yetiştiricililere sperma, ve buzağı başlangıç yemi desteği sağlayarak etçi ırk materyal temini konularında öncü bir çalışma yürütmüştür. Bu projede Angus, Piedmontese ve Simmental spermaları yetiştiricinin elindeki Holştayn ve farklı düzeyde melez ineklerin tohumlanmasında kullanılmıştır. Proje kapsamında doğan buzağıların bakımında başarı için ayrıca buzağı başlangıç yemi desteği de sağlanmıştır. Menissier ve ark., (1982) Piedmont x Siyah Alacaların Limuzin x Siyah Alacalardan daha yüksek bir gelişme hızına sahip olduğunu bildirmektedir. Bergström, (1985) de Piemont ırkının Limuzinden daha erken yaşta ergin yaş ağırlığına ulaştığını bildirmektedir. Weglarz ve ark., (1997) Polonya Siyah Alacaları ile Piemont x Polonya Siyah Alacalarını karşılaştırdığı çalışmada besi sonu ağırlığını sırasıyla 421 kg ve 432 kg bulmuştur. Hoving- Boling ve ark., (1999) Limuzin x Siyah Alacaların besi sonu ağırlığının ve canlı ağırlık artışının Piedmont x Siyah Alacalardan yüksek olduğunu (sırasıyla 599 ve 580 kg; 1042 ve 979 g/gün), Litwińczuk ve Litwińczuk, (1998) ise Polonya Siyah Alacaları ile Limuzin x Polonya Siyah Alacalarında besi sonu ağırlığının birbirilerine yakın olduğunu ancak Piedmont x Polonya Siyah Alacalarından yüksek olduğunu bildirmiştir (sırasıyla 496, 494 ve 479 kg). Türkiye'de de Güngör ve ark (2004) Siyah Alaca ile Piedmont x Siyah Alaca ve Limuzin x Siyah Alaca melezleri arasında gelişme ve besi performansı özelliklerini karşılaştırmak amacıyla yürüttükleri çalışmada her grupta 7’şer baş Siyah Alaca, Siyah Alaca x Piedmont ve Siyah Alaca x Limuzin melezi olmak üzere toplam 21 baş tosun kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Siyah Alaca ve melez grupları arasında günlük ortalama canlı ağırlık artışı, yem tüketimi ve yemden yararlanma bakımından bir fark gözlenmediği ancak Siyah Alaca x Piedmont melezlerinde sıcak ve soğuk karkas ağırlıkları ve randıman Siyah Alaca’lardan önemli derecede daha yüksek olarak gerçekleştiği ve Siyah Alaca x Limuzin melezi ile önemli bir fark olmadığı saptanmamıştır. En yüksek M. longissimus dorsi alanı Siyah Alaca x Piedmont ve Siyah Alaca x Limuzin melezlerinde saptanmıştır.
Bu çalışma ile uygulama sonuçları karşılaştırmalı olarak değerlendirilerek sunulması amaçlanmıştır.
Materyal ve Metod
Çalışmanın ana materyalini Adana İli, Karaisalı ilçesinde bulunan hayvancılık işletmelerinde gözlem ve anket yolu ile elde edilecek veriler oluşturmuştur.
Adana büyükşehir belediyesi örnek olmak üzere Karaisalı ilçesi köylerinde et sığırcılığı destek projesi uygulamış olup bu kapsamda Adana'nın karaisalı köylerinde yaşayan ve hayavncılıkla uğraşan yetiştiricilere veteriner, sperma, ve buzağı başlangıç yemi desteği sağlayarak etçi ırk materyal temin etmiştir. Proje kapsamında 2400 doz Angus, Piedmontese ve Simmental spermaları kullanılmış ve 2018 yılından bugüne 750 baş buzağı doğumu olmuştur. Proje kapsamında doğan buzağıların bakımında başarı için ayrıca buzağı başlangıç yemi desteği de sağlanmıştır. Projede görevli teknik elemanlarca uygun olduğu belirlenen sığırlar proje kapsamına alınmakta ve proje ekibi tarafından uygun bulunan spermayla tohumlanmaktadır. Yerli Sığır Irklarına, Teknik elemanların uygunluk vermesi durumunda sperma ile tohumlanır. Tohumlama için Serbest Veterinerlik uygulama ( Yol + Manipülasyon + Amortisman ) ücreti yetiştirici tarafından karşılanmaktadır. Kültür ve Kültür Melezi ırkları için sperma seçiminde Serbest Veteriner Hekim ile yetiştiricinin ortak kararı geçerlidir. Yerli ırklarda ise teknik ekibin ölçüm sonunda yapacağı değerlendirmeler esas alınmaktadır.Ayrıca belediye proje kapsamında doğan buzağılara, “F1 düzeyinde baba ırkının özelliklerini göstermeleri, 6 ay yaşını doldurmaları ve 10 ay yaşını aşmamaları” kaydıyla, pazarlanmasına yardımcı olacak şartı da mevcuttur.
İşletmeler ile ilgili bilgiler işletme sahipleri ile yüz yüze görüşmeler yapılarak elde edilmiştir.Yapılan görüşmelerde hazırlanan standart anket formları kullanılmıştır.
Araştırmada veri toplama işleminin gerçekleştirildiği anket formları hazırlanırken araştırmanın amaçları göz önünde bulundurulmuştur. Standart anket formları 6 bölümden oluşturulmuştur. Birinci bölümde işletme sahibinin genel bilgileri; ikinci bölümde hayvan sayısı ve ırkı ile ilgili bilgiler, üçüncü bölümde hayvanların beslenme durumları, dördüncü bölümde hayvanların sağlık ve veteriner durumları, beşinci bölümde yürütülen projenin işletme açısından önemi ve altıncı bölümde ise pazarlama bilgilerini içeren sorulara yer verilmiştir.
Veri analizi 18 işletme sahibi veya çiftçi ile görüşülerek yapılmıştır. İşletmelerde toplanan anket verileri khi-kare analizi SPSS (16.0 Versiyon) istatistik programı kullanılarak değerlendirilmiştir.
Bulgular ve tartışma
Adana ili Karaisalı ilçesinde bulunan proje kapsamında yer alan işletme sahiplerine “Karaisalı Bölgesinde Hayvancılık İşletmelerinin Durumu” ile ilgili anket soruları sorulmuştur. Anket 6 bölümden oluşmaktadır. Tablo 1 de işletmeler arası karşılaştırma sonuçları ve ki kare analizine göre önem düzeyleri verilmiştir. Bu bölümde toplam 10 soru ile hayvancılık işletmeleri değerlendirmeye alınmış ve gerek gözlem gerekse anket soruları ile elde edilen sonuçlar
Tablo 1. İişletme sahibine ait genel bilgilerin işletmeler arası karşılaştırılması
Sorular Oran Kikare
Cinsiyet Erkek 83,33 0,389
Kız 16,67
Medeni durumu Evli 94,44 0,389
Bekâr: 5,56
Öğrenim durumu Okur-yazar değil 5,56 0,360
İlkokul 72,22
Lise 11,11
Üniversite: 11,11
Çocuk sayısı Yok 5,56 0,360
1 5,56
2 11,11
3 + 77,78
Kaç yıldır bu işi yapıyorsunuz? 10
38,89
0,288
10-20 0,00
20-30 27,78
30+ 22,22
Kuruluş sermayesi Özkaynak 22,22 0,389
Özkaynak+kredi 83,33
Yapma nedeni Geçim: 16,67 0,357
İş imkanı: 55,56
Diğer: 27,78
Personel sayısı 1-2 Kişi: 11,11 0,368
2-6 kişi: 77,78
Mesleki sertifikasyon Var: 22,22 0,389
Yok: 5,56
Tablo 1 incelendiğinde işletme sahiplerinin % 83'nü erkekler oluşturmaktadır. Bir işletme sahibi hariç diğerlerinin evli olduğu ve ilkokul mezunu oranının %72 olduğu, %78 oranında 3 ve daha fazla çocuk sayısına sahip olduğu görülmektedir. Bu alanda sadece bir işletme hariç diğerlerinin mesleki sertifikası olmadan bu işi yaptıkları görülmektedir.
İşletmede bulunan hayvanlara ait bilgilerin karşılaştırılması Tablo 2’ de gösterilmiştir. Bu bölümde toplam 4 soru ile işletmede bulunan hayvan bilgiler değerlendirmeye alınmış ve gerek gözlem gerekse anket soruları ile elde edilen sonuçlar Tablo 2’ de gösterilmiştir.
Tablo 2. İşletmede bulunan hayvanlara ait genel bilgilerin işletmeler arası karşılaştırılması
Sorular Gruplar oranlar Kikare
Hayvan sayısı 4-12 83,33 0,279
35-45 11,11
100 5,56
Irk tercihi Simental 22,22 0,357
Siyah alaca 50,00
Simental+Siyah alaca 27,78
Sığır yaş grupları İnek 32,67 0,360
Düve 16,34
Tosun 26,24
Dişi buzağı 13,37
Erkek buzağı 10,89
Kurudaki hayvan 0,50
Tablo 2’de hayvan sayılarına bakıldığında işletmelerin %83 ‘ünün 4-12 baş arasında hayvan sayısına sahip olduğu görülmektedir. 45 baş üzeri hayvanı olan hayvanı olan işletme oranı ise % 5,56 tanedir. Bu hayvanların çoğunluğunu % 32,67 inek, % 26,24 tosun, % 16,34 düve oluşturmaktadır. İşletmelerin %50 siyah alaca ırkını, % 22,22 Simmental ırkını, %27,78 ise her iki ırktan olan hayvanları bulundurduklarını ifade etmiştir.
İşletmede bulunan hayvanların beslenme durumlarının işletmeler arası ilişkiler Tablo 3’ de gösterilmiştir.Bu bölümde toplam 6 soru ile işletmede bulunan hayvanların beslenmeleri ile ilgili bilgiler değerlendirmeye alınmış ve gerek gözlem gerekse anket soruları ile elde edilen sonuçlar Tablo 3’ de gösterilmiştir.
Tablo 3. İşletmede bulunan hayvanların beslenme durumlarının işletmeler arası karşılaştırılması
Sorular Toplam Kikare
Kaç defa yemleme 2 kez 0,67 0,386
3 kez 0,33
Yem türü Saman 0,06 0,368
Fabrika yemi 0,06
Karışık 0,78
Hayvanlar meraya çıkıyor mu? Evet 0,33 0,382
Hayır 0,56
Buzağı sütten kesim zamanı (ay) 2 0,28 0,368
3-4 0,44
4-6 0,28
Buzağı meraya çıkma zamanı Annesiyle her zaman 0,39 0,363
Çıkmıyor 0,61
Tablo 3’te işletmelerin % 67’sinin hayvanları iki kez yemlediğini belirtmişlerdir. Bu işletmelerin 14 tanesi hayvan yemi olarak saman+mısırsilajı+fabrika yemini kullanmaktadır. İşletmelerin yarısının buzağılarını 3-4 aylık sürede sütten kestikleri ayrıca 11 işletmenin buzağıları meraya çıkarmadığı görülmektedir.
değerlendirmeye alınmış ve gerek gözlem gerekse anket soruları ile elde edilen sonuçlar Tablo 4’ de gösterilmiştir.
Tablo 4.İşletme sağlık ve veteriner bilgilerine ait genel bilgilerin işletmeler arası karşılaştırılması
Sorular Toplam Kikare
Kızgınlık takibi yapılıyor mu? Evet 0,78 0,332
Hayır: 0,22
İlk kızgınlıkta tohum veya aşım yaptırılıyor mu? Tohumlama 0,72 0,374 Doğal aşım: 0,06 değişir 0,22
Tohum seçimine kim karar veriyor? Biz
0,83
Veteriner: 0,17
Veteriner tohum seçimi sunuyor mu? Evet
0,89
0,378
Hayır 0,11
Kızgınlık için ne gibi yöntem Prostaglandin 0,39 0,327
Boğa 0,11
Diğer 0,50
Gebelik teşhisi yaptırıyor musunuz? Evet:
0,44
0,374
Hayır: 0,56
Doğumdan kaç gün sonra tekrar kızgınlık? 20-30: 0,28 0,374 30-50 0,50 50+ 0,22
Kısır hayvan nasıl değerlendiriliyor? Satıyorum:
0,22
0,358
Kesim: 0,06
Tekrar deniyorum 0,72
Tablo 4’te işletmelerin %78’inin kızgınlık takibini yaptıkları ve çoğu işletmenin hayvanların kızgınlık gösterdikleri dönemde suni tohumlama yaptıkları görülmektedir. Bu tohumlamada sperm seçimine kendileri karar verdikleri belirtiliyor. Hayvanların kızgınlık senkronizasyonu için en fazla prostaglandin enjeksiyonunu uyguladıkları görülmektedir. İşletmelerin %72’sinin kısır hayvanı sattıklarını belirtmişlerdir.
Belediyenin et sığırcılığı ile ilgili genel bilgilerin işletmeler arası karşılaştırılması ile elde edilen sonuçlar Tablo 5’ de gösterilmiştir. Bu bölümde toplam 8 soru ile Adana Büyükşehir Belediyesi’nin et sığırcılığı ile ilgili proje bilgileri değerlendirmeye alınmış ve gerek gözlem gerekse anket soruları ile elde edilen sonuçlar Tablo 5’ de gösterilmiştir.
Tablo 5. Belediyenin et sığırcılığı ile ilgili genel bilgilerin işletmeler arası karşılaştırılması
Sorular Toplam Kikare
projeden n memnun kaldınız mı? Evet
0,89 0,327
Hayır 0,11
Hangi tohumu kullandınız? Simental 0,50 0,325
Piedmontese 0,33
Diğer ırklar 0,17
Güç doğum oldu mu? Evet 0,11 0,382
Hayır 0,78
Buzağılar erken gelişiyor mu? Evet: 0,89 0,327
Hayır: 0,11
Buzağıya yem desteği aldınız mı? Eve t: 0,72 0,378
Hayır: 0,28
Erkek buzağı satışından fazla kazanç oldu mu?
Evet
0,78
0,378
Hayır 0,00
Projeden yine destek ister misin? Evet: 0,22 0,327
Hayır: 0,89
Tablo 5’de Adana Büyükşehir Belediyesinin et sığırcılığı projesi ile ilgili anket sorularında işletmelerin %78 ‘inin bu projeden haberdar olduğu görülmektedir. Hemen hemen tüm işletmelerin bu proje kapsamında dağıtılan ücretsiz spermadan memnun kaldıkları ve işletmelerin %61’inin kullandıkları tohum ırkının Simental olduğu belirtilmiştir. İşletmelerin 14 tanesinde ineklerde güç doğum meydana gelmediğini ve 16 işletmenin ise doğumdan sonra buzağıların erken geliştiğini belirtmişlerdir. İşletmelerin %78’inin erkek buzağı satışından fazla kazanç elde ettikleri ve %89’unun proje desteğinden tekrar yararlanmak istedikleri görülmektedir.
İşletmenin pazarlama bilgilerinin işletmeler arası karşılaştırılması Tablo 6’da gösterilmiştir. Bu bölümde toplam 6 soru ile işletmenin hayvanları pazarlama bilgileri değerlendirmeye alınmış ve gerek gözlem gerekse anket soruları ile elde edilen sonuçlar Tablo 6’da gösterilmiştir.
Tablo 6. İşletmenin pazarlama bilgilerinin işletmeler arası karşılaştırılması
Sorular Toplam yüzde Kikare
Satışa neye göre karar veriyorsunuz? Canlı ağırlık
0,22
0,347
Pazar 0,44
Diğer
0,33
Kaç aylık yaşta satıyorsunuz? 2-4 0,11 0,363
8-12 0,06
değişir 0,67
Karlı bir iş mi? Evet 0,28 0,364
Hayır 0,28
Hayvanları satarken tartıyor musunuz? Evet: 0,39 0,382 Hayır: 0,61
Ne gibi sorunlar yaşıyorsunuz? Hastalık 0,28 0,325
Yem maliyeti yüksek 0,56
Veteriner ulaşım zorluğu 0,17
Tablo 6 incelendiğinde işletmelerin %44'nun hayvan satışında pazarı esas aldıkları ve değişken olduğu anlaşılmaktadır. İşletmelerin %67’nin hayvanları farklı yaşlarda satabildiklerini ifade etmişlerdir. Ankete katılan %44'ü besisinde karlılığın çok değişken olduğunu belirtmişlerdir. İşletmelerin %56’sı en büyük sorunlarının yem fiyatlarının yüksekliği olduğunu ifade etmişlerdir.
Sonuçlar
Genel olarak anket soruları değerlendirildiğinde işletmelerin büyük çoğunluğunda güç doğum görülmediği ve buzağıların erken geliştiğini belirlenmiştir. İşletmeler, erkek buzağı satışından iyi elde ettikleri ve proje desteğinin devam etmesini istedikleri tespit edilmiştir. Kırsal alanda yaşayan ve aile gelirlerine katkısı nedeniyle hayvancılıktan vazgeçemeyenlerin sorunlarına çözüm olmak destek projelerine ihtiyaç olduğu anlaşılmaktadır. Ancak yetiştiriciler sürekliliği konusunda tedirginliklerini ifade etmektedirler.
References
Allen, D. and B. Kilkenny. 1984. Planned Beef Production. Second Edition. Collins Professional and Technical Books. William Collins Sons & Co. Ltd. London
Bergström, P. L. 1985. Factors that influence body and carcass composition (in Danish). IVO- Rapport B 258, Zeist.
Dhvyvetter, J. M., R. R. Frahm, D. M. Marshall, and L. E. Walters. 1984. Comparison of Charolais and Limuzin sires of producing three-breed cross calves a terminal crossbreeding systems. Animal Research Science Report. Agricultural Experiment Station. Oklahoma State University. MP-116. 16-21.
Düzgüneş, O. 1976. Hayvan Islahı. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 98 Ders Kitabı: 3. Ankara, s. 142- 149
Gorinov, Y. A., and M. Angelov. 1985. Meat Production of Crossbreed Black Pied Calves and of F1 Crossbreeds with Limuzin Cattle. Zhivotnov” dni Navki. 22 (8): 7-11. Göncü Karakök S., Gökçe G., "Türkiye'de Sığır Besiciliği İşletmelerinde Karlı ve
Sürdürülebilir Üretim için Teknolojik Uygulamalar", Çukurova Tarım Bilimleri Gergisi, cilt.32, no.1, ss.29-34, 2017
Göncü Karakök S., "A study on optimum fattening period of Black and White Cattle and their crosses with Kilis cattle.", Hayvansal Üretim Dergisi, vol.49, pp.13-15, 2008
Göncü Karakök S., "Small Scale Cattle Farmers and Their Sustainability in Lowland Villages of Adana Province", Livestock Research for Rural Development, vol.19, pp.1-1, 2007 Güngör, M., Alçiçek, A., Tümer S.,Önenç, A., 2004. Siyah Alaca Ve Farklı Etçi Irk
Melezlerinin Besi Performanslarının Araştırılması. ANADOLU 14 (1) 2004
Harmsen, H. E. 1984. Commercial crossing with the piedmont in waiboerhoese. Verslog von de werkgroup “Onderzoek in bedrijfsverband” Leystad. Netherlands; Proefstation voor de Rundveehouderij, Schapenhoudrij en Paarden houderij. 64-69.
Hoving-Bolink A. H., W. J. A. Hanekamp, and P. Walstra. 1999. Effects of sire breed and husbandry system on carcass, meat and eating quality of Piemontese and Limousin crossbred bulls and heifers. Lives. Prod. Sci. 57: 273-278
Litwińczuk A., and Z. Litwińczuk. 1998. The slaughter value and meat quality of F1 hybrid bull calves after Polish Black and White cows and Limousine or Piemontese bulls as weel as three-breed hybrids. Proceedings of 6th World Congress on Genetics Applied to Livestock Production, Armidale, (Australia). 23: 213-217.
Menissier, F., J. Sapa, J. L. Foulley, J. Frebling, and B. Bonaiti. 1980. Comparison of the main European cattle breeds used in industrial crossing on French Friesian dairy cows: Preliminary results on calving difficulties. Anim. Breed. Abst. 48, 3055.
Sacco, R. E., J. F. Bacer, T. C. Cartwright, C. R. Long, and J. O. Sanders. 1991. Heterosis Retention for Birth and Weaning Characteristics of Calves in The Third Generation of a Five-Breed Diallel. J. Anim. Sci. 69: 4754-4762.
Ulutaş, Z., N. Akman ve Ö. Akbulut, 2002. Siyah Alaca ırkı sığırların 305 günlük süt verimi ve buzağılama aralığına ait genetik ve çevre varyansları tahmini. Türk J. Vet. Anim. Sci. 28: 101- 105
Weglarz A., J. Szrek, and P. Zapletal. 1997. Slaughter value of young bulls from black and white cows and bulls of Italian breeds (Piemontese, Marchigiana, Chiqninq). Zootechnicka - Rada. 14: 17-24.
