Yiiksekten Du§meye Bagh Oliimde
Toluen Varhgl:
Bir Olgu Sunumu
Serap A. AKGUR*, Pernbe bZTURK*
Hasan UC;KAN**, Hiiseyin KARALi*, Siiheyla ERTURK*
*Ege Vniversitesi TIp
Fakiiltesi, Adli TIp Anabilim Dab, Bomova, 35100, Izmir **Adli TIP Kurumu hmir Grup B§k. Morg ihtisas Dairesi Bomova, 35100, Izmir
Ozet
Toluen organik solventler irrinde yaygm kullamlan ve santral sinir sisteminde depresan etki olu§turan bir maddedir.
Adli TIp Kurumu jzmir Grup Ba§kaniJgI Morg jhtisas Dairesi'nde otopsisi yapIlan 16 ya§mdaki bir erkek olgunun dl§ muayenede her iki kolda eski kesilere ait nedbe dokularmm variJgI ve adli tahkikat tutanagmda yer alan babasma ait ifadeler birlikte degerlendirildi-ginde solvent koW kullanimi dii§iiniilmii§ ve Gaz Kromatografisi- Alev jyonizasyon DetektOrii'nde (GC-FID) head-space metoduyla yapilan organik solvent analizi sonucunda, kan ve idrarda sIrasIyla, 9.109 (gig) ve 2.583 (gig) toluen bulunmu§tur.
Yiiksekten dii§me sonucu Oldiigii dii§iiniilen olguda saptanan toluen diizeyi, ki§iyi oldiirecek dozda olmasa da, sinir sistemini baskllayarak, indirekt olarak ki§inin oliimiine yol arrabilecek diizeydedir. Bu olgu solvent koW kullammmm yol arrtlgI indirekt bir oliim olgusu olmasl yoniinden ilginrr bulunarak sunulmu§tur.
Anahtar Kelimeler: Toluen, solvent kOtii kullammI, Gaz Kromatografisi, toksikoloji. Summary
Presence of Toluene in a Death Case Due to Falling From a Height: A Case Report
Toluene is a widely used solvent and has depressant effect on central nervous system. According to the external examination, which indicated scars on both forearms, and legal investigation findings, that he had past offences and bad friends, of an autopsy case performed by Council of Forensic Medicine jzmir Group Chairmanship Morque Specialization Office, toluene abuse was assumed and organic solvent analysis were per-formed by Gas Chromatography - Flame Ionization Detector (GC-FlD) with head-space method. Toluene was detected in blood and urine as 9.109 (gig and 2.583 (gig respectively. Inspite of nonfatal toluene level in this case, death may be caused due to a fall from a height with acute sublethal toluene poisoning. This indirect death case due to solvent abuse
was found interesting and presented.
Key Words: Toluene, solvent abuse, Gas Chromatography, toxicology. Giri§
Toluen organik solventler i~inde yaygm kullamlan ve santral sinir sisterninde depresan etki olu§turan bir rnaddedir. Toluenin kullamldlgl iiriinler arasmda yapl§hncIlar, kuru t e-rnizlerne rnaddeleri, akrilik boyalar yangm sondiirme ajanlan, antifriz, tiner, tutkal, tImak cilasl vb. bin;:ok endiistriyel iiriin bulunrnaktadlr. Bu iiriinlerin kolay tern in edilebilrnesi,
pahah olrnarnasl, kullamrnmm kolay olrnasl, ozellikle ~ocuklar ve gen~ler tarafmdan kotii
kullamrnma neden olrnaktadlr (1,2,3).
Toluene bagh oliirn, genellikle intihar arna~h veya gen~lerde organik solvent koklarnasl
Slfasmda kaza olarak gozlenir (4,5). Organik solvent intoksikasyonuna bagh oliirnlerin % - - - Adli TIP Derg., Cilt 15, SaYIi, Yl12001, Sayfa 70 -72·
ADLİ TIP DERGİSİ
Journal of Forensic Medicine
S.A. AKGUR, P. 6ZTDRK, H. U<;:KAN, H. KARALi, S. ERTDRK
41'inde oliim indirekt olarak (travma %8, mide ie;:erigi aspirasyonu %14, ba§a gee;:irilmi§ plastik torba % 19) geli§mi§tir (6). Direkt koklama oliimleri, solventin direkt etkisiyle olu§an eiddi kardiak aritmi sonueudur (7,8). Toluenin merkezi sinir sistemi iizerindeki akut etkisi giie;:lii narkotik bir etkidir. Yiiksek dozlarda, biline;: bulamkhgl, illiizyonlar ve haliisinasyon-larla beraber deliryum durumu goriiliir (3,6,9).
Bu sunumda in§aatta c;:ab§an bir i§e;:inin yiiksekten dii§me sonueu oliimii nedeniyle yapllan otopsisi irdelenmi§tir. Olgunun otopsi raporuna gore oliim sebebi; genel viieut trav-masl olarak ifade edilmi§tir. Olgunun dl§ muayenesinde, her iki kolda eski kesilere ait nedbe dokulanmn varhgl ve adli tahkikat tutanagmda yer alan babasma ait ifadeler birlikte de-gerlendirildiginde ki§i herhangi bir organik solvent etkisi altmda iken olaym meydana gelebilecegi dii§iiniilmii§tiir Organik solvent analizi ie;:in ornek almmasl, ta§mmasl ve sak-lanmasl ko§ullarma uyularak alman biyolojik orneklerde rutin toksikolojik analizlerin yamsua benzen, ksilen ve toluen analizi de yapllml§tlr (9).
Olgu Bildirisi Ya§: 16
Cinsiyet: Erkek (i. A)
Olay: in§atta olii olarak bulunmu§.
Adli tahkikat: Babasl tarafmdan verilen ifade: Kiie;:iik ya§tan beri hlrslzhk sue;:undan bire;:ok sablkasl bulundugu, eve hie;: ugramadlgl ve kotii arkada§lanmn oldugu.
Otopsi: DI§ muayenede 173 em boyunda, orta yaplda, siyah sae;:h, siinnetli bir erkek eese-dinin olii katlbgmda olup, olii lekeleri vueudunun on klSlmlannda mor renkte, aglz ve burun-da toprakla kan§lk kan bUla§lgl, sol el smmda, her iki dizinde, yiiziiniin ve gogsiiniin sol yamnda hafif slynklar, sol femurda ae;:tk kink, ba§lmn sag ve on kIsmmda iki em uzunlugunda travmatik yara, her iki kol ve onkolda eski kesilere ait nedbe dokulan saptandl. Kesiei-deliei alet, ate§li silah yarasma rastlanmadl. Aniis ve dl§ genital bOlgeler nonnal goriiniimdeydi.
ie;: muayenede soyulan sae;:h deri altmda yaygm ekimoz ve hem atom, kafatasl frontal kemik orta kIsmmda onden arkaya dogru uzanan, sag parieto-temporal kemikte kaideye dogru devam eden aynkh kink saptandl. Beyin ve beyineikte subdural ve subaraknoidal kanamanm dl§mda ba§ka ozellik goriilmedi. Kafatasmdaki kIngm kaide ie;:inde sag petroz kemikten sella tursikaya dogru ilerledigi goriildii. Boynun 6. ve 7. omurlan arasmda kink ve aynlma mevcuttu. Kmk e;:evreleri ekimozluydu. Omurilik saglamdl. Sternum iizerinde ekimoz meveuttu. Akeigerler serbest olup kesitlerinde parankim kanamahydl. Kalbin dl§ goriiniimii ve kesitleri nonnaldi. Karaeiger, dalak ve bobreklerin kesitleri hafif soluktu. Mide ie;:inde glda artlklan meveuttu.
Otopsi SIrasmda alman kanm Kimyasal Tahliller ihtisas Dairesi Ba§kanhgmda yapllan toksikolojik analizi sonueunda uyutueu uyu§turueu maddelerden (eroin ve metabolitleri, kodein, barbitiiratlar, fenotiazinler, benzodiazepinler, trisiklik bile§ikler, morfin, amfeta-minler, esrar, kokain ve metabolitleri, meprobomat) hie;:birinin bulunmadlgl, kanda 0.80 promil alkol bulundugu bildirilmi§tir.
Sonue;:: Adli tahkikat, dl§ muayene ve otopsi bulgularma gore i.A.' nm genel vueut trav-masma bagh kafatasl kubbe ve kaide kemikleri kmgl, subdural, subaraknoidal kanama, boyun kmlmasl (C6-7), akciger parankim kanamasl sonueu oldiigii karanna vanlml§tu.
E.D.T.F. Adli TIP Anabilim Dah'nda Gaz Kromatografisi- Alev iyonizasyon
Detektbrii'nde (GC-FlD) head-space metoduyla yapllan organik solvent analizi sonueunda kan ve idrarda benzen ve ksilen bulunmadlgl, aneak kan ve idrarda slraslyla, 9.109 (gig) ve 2.583 (gig) toluen bulundugu goriilmii§tiir (Deteksiyon Limiti: 0.02 (gig). Sonue;:lar Gaz Kromatografisi Kiitle Spektometrisinde konfinne edilmi§tir.
Ta.rb§ma
Toluen diizeyine gore goriilebilecek klinik durumu ae;:lklayan e;:e§itli yaymlar bulunmak-71
Yiiksekten Dii~meye Bagh Oliimde Toluen Varhgl: Bir Olgu Sunumu
tadlr (4,5,7,10). Toluenin merkezi sinir sistemi iizerindeki akut etkisi giiC;;lii narkotik bir etki olup toluen intoksikasyonunun klinik ozellikleri alkol intoksikasyonuna benzemektedir. Ba§langlc;;taki stimiilasyonu depresyon izler ve bu tiir solventlerin etkisi altmda kendi kendine zarar verici ve antisosyal davram§lar yapllabilmektedir. Birlikte alkol veya sigara kullammma bagh olarak etki daha da kuvvetlenmektedir (6).
Myazaki ve arkada§lanmn yaptlgl bir c;;ah§mada toluen kotii kullamcIlannda 1-2.5 (gig) oranmdaki kan toluen konsantrasyonlarmda hafif intoksikasyon bulgulanmn goriildiigii,
2.5-10 (gig) arasmdaki konsantrasyonlarda belirgin intoksikasyon bulgulannm ba§ladlgl, 10 (gig) iizerindeki konsantrasyonlarda bilinC;; kaybl ve oliim goriilebilecegi bildirilmi§tir (11). Farkh yaymlarda, fatal toluen zehirlenmelerinde 20-110 (g /g) arahgmda degi§en konsantrasyonlar bildirilmi§tir (4,5,10,11). Olgumuzda 9.109 (gig) kan toluen diizeyi Myazaki'ye gore belirgin intoksikasyon bulgulannm ba§ladlgl konsantrasyon arahgma uymaktadlr. Ethanol ve toluen diizeyi birlikte degerlendirildiginde ki§inin santral sinir sisteminin iki ayn maddenin etkisi altmda oldugu dii§iiniilmektedir. Japonya, Norvec;; gibi iilkelerde adli otopsi vakalannda polis adli toksikologdan sIklIkla viicutta toluen diizeyinin ara§unlmasml ve bu maddenin ki§inin oliimiinden onceki durum ve davranl§lara muhtemel etkisi olup olmayacagl hakkmda bilgi
istemektedir (10,11,12). Sunumumuzda goriildiigii iizere olgunun adli rapor sonucuna gore travma sonucu Oldiigii kanaatine varllmasma ragmen kan toluen diizeyinin de olaydaki olasl katkIsmm degerlendirilmesi gerektigi goriilmektedir.
Solvent kotii kullammml gosteren bu olguda saptanan toluen diizeyi ki§iyi Oldiirecek diizeyde olmasa da, santral sinir sisteminde olu§turdugu depresan etkiyle, ki§inin davram§sal, bili§sel ve algIlama yetilerini etkileyerek dii§mesine yol ac;;abilecek diizeydedir. Sonuc;; olarak adli otopsilerde; anamnez, adli tahkikat ve dl§muayene bulgulan birlikte ve etrafhca degerlendirilerek solvent etkisi altmda olma olaslhgl dii§iiniilen olgularda, organik solvent analizinin yapIlmasl gerektigine ve adli raporlarm sonuc;;landmlmasmdaki roliine dikkat c;;ekilmek istenmi§tir.
Kaynaklar
1. Levine B. Principles of Forensic Toxicology, Printed in USA, 1999; 347-348.
2. Haddad LM, Winchester JF. Clinical Management of Poisoning and Drug Overdose. Second Edition, W.B. Saunders Company, Philadelphia, 1990; 1494.
3. James EF. Martindale. The Extra Pharmacopeia. Thirty-first Edition, The Royal Pharmaceutical Society. London, 1996; 1404
4. Takeichi S, Yamada T, Shikata l. Acute toluene poisoning during painting. For Sci Int, 1986; 32: 109-115.
5. Park SW, Kim NY, Yang YG, Seo B, Paeng KJ. Toluene distribution of Glue Sniffers biological fluid samples in Korea. J For Sci, 1998; 43: 888-890.
6. Sourindrhin I. Solvent misuse. Br Med J, 1985; 290: 92-95.
7. Anderson HR, Macnair RS, Ramsey JD. Deaths from abuse of volatile substances: a national epidemiological study. Br Med J, 1998; 290: 304-307.
8. Ikeda N, Takahashi H, Umetsu K, Suzuki T. The course of respiration and circulation in "Toluene Sniffing". For Sci Int, 1990; 44: 151-158.
9. Saker EG, Eskew AE, Panter JW. Stability of toluene in blood: Its forensic relevance. J of Anal Toxicol, 1991; 15: 246-249.
10. Ameno K, Fuka C, Ameno S, Kiriu T, Sogo K, Ijiri I. A fatal case of oral ingestion of toluene. For Sci Int, 1989; 41: 255-260.
11. Miyazaki T, Kojima T, Yashiki M, Chikasue F, Tsukue l. Correlation between "on admission" blood toluene concentrations and the presence or absence of signs and symptoms in solvent abusers. For Sci Int, 1990; 44: 169-177.
12. Gjerde H, Smith-Kielland A, Nommn PT, Morland Driving under the influence of toluene. J For Sci Int, 1990; 44: 77 -83.
KIsal/malar: Gaz Kromatografisi- Alev jyonizasyon DetektOrii (GC-FIDJ
72
tJeti§im Adresi: Dr. Serap A. AKGUR Ege Universitesi TIp Fakiiltesi Adli TIp Anabilim Dab Bomova 35100 jZMjR Adli Tıp Dergisi 2001; 15(1): 70-72
