Periyodik Tablo Konu Anlatımı Ders Notu

(1)

I

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

3.ÜNİTE

1.Bölüm - Periyodik Sistem

8.3.1.1.Geçmişten günümüze periyodik sistemin oluşturulma sürecini araştırır ve sunar.

8.3.1.2. Periyodik sistemde, grup ve periyotların nasıl oluşturulduğunu açıklar.

8.3.1.3. Periyodik sistemdeki ilk 18 elementin “elektron-katman ilişkisi” temelinde elektron da-ğılımını yapar ve periyodik cetveldeki yerini bu-lur.

Periyodik Tablonun Tarihsel Gelişimi

Johann Döbereiner (1780 – 1849)

Benzer elementleri 3lü gruplar halinde sıralamış. Alexandre Beguyer de Chancourtois

Benzer fiziksel özellik gösteren elementleri dikey

sarmal sıralamış.

John Newlands (1837 – 1898)

62 elementi artan atom ağırlıklarına göre sıralamış. (Oktavlar kanunu) Notalar

Dimitri İvanoviç Mendeleyev (1834–1907) Lothar Meyer (1830 –1895)

Mendeleyev ve Meyer birbirinden habersiz, aynı dönemde elementleri sınıflandırmış ve aynı sırala-mayı bulmuşlardır. Ancak Meyer elementleri ben-zer fiziksel özelliklerine göre sıralarken, Mendele-yev bu sıralamada atom ağırlığını kullanmıştır. Henry Moseley

Elementleri proton sayılarına (atom numarasına)

göre düzenlemiştir.

Gleen Seaborg

Periyodik tabloya bugünkü şeklini veren bilim ada-mıdır. Periyodik sistemin altına iki satır

eklemiş-tir.

Modern periyodik sistem, elementlerin atom numa-ralarına (proton sayılarına) göre düzenlenmiştir.

PERİYODİK SİTEMDE;

Yatay satırlara PERİYOT

Dikey sütunlara GRUP denir.

PERİYODIK SİSTEMİN ÖNEMLİ GRUPLARI 1A grubu Alkali metaller

2A grubu Toprak alkali metaller 3A grubu Toprak metalleri 7A grubu Halojenler

8A grubu Soygazlar (Asal gaz) B grubu Geçiş metalleri

Toplamda 7 periyot ve 18 grup vardır.

8 tanesi A grubu 10 tanesi B grubudur.

1 2 3 4 5 6 7

PERİ

YODİK SİSTEM

(2)

II

PERİ

YODİK SİSTEM

Elektron-katman İlişkisi Periyodik Sistemde Nereye Gidersem Ne Olur?

Elementlerin Periyodik cetveldeki yerini bula-bilmek için nötr durumdaki elektron dağılımına bakarız; Nötr bir a tom ç ekirde-ğindek i proton sa_yısı kadar elektr on taşır .

Periyodik sistem de aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe (1 yönü); • Atom numarası artar.

• Grup numarası artar

Periyodik sistemde aynı grupta

yukarıdan aşağıya doğru gidildikçe (2 yönü); • Atom numarası artar.

• Periyot numarası artar

Son yörüngedeki elektron sayısına “Değer-lik elektronu” denir. 1A grubuna “Alkali Metaller” , 2A grubuna “Toprak Alkali Metaller” , B grubunda ‘‘geçiş metalleri’’ , 7A grubuna “Halojenler” ve 8A grubuna “Soy Gazlar (Asal Gazlar)” adı verilmiştir. Metaller, periyodik cetvelin sol tarafında, ametal-ler, Hidrojen hariç, sağ tarafta ve soy gazlar cetvelin

en sağında bulunurlar.

(3)

III

ELEMENTLERİN SINIFL

ANDIRILM

ASI

METALLERİN ÖZELLİKLERİ

1.Civa hariç hepsi katı halde bulunur. 2.Yüzeyleri parlaktır. / Bakır Demir 3. Isı ve elektriği iyi iletirler.

4.Tel ve levha haline gelebilirler.

5.Tek atomludurlar. (Atomik yapılıdırlar.) 6.Kendi aralarında bileşik oluşturmazlar. 7.Kendi aralarında alaşım oluştururlar.

(Tunç : Bakır – Kalay, Pirinç : Çinko – Bakır, Lehim Kalay – Kurşun) Lehim Tunç

8.Elektron verme özelliğindedirler.

9.Değerlik elektron sayıları yani son katmandaki elektron sayıları 1,2,3 ve 1A, 2A, 3A gruplarında yer alırlar.

LİTYUM- BERİLYUM- SODYUM MAGNEZYUM- ALÜMİNYUM 10. Canlıların yapısında çok az bulunurlar.

AMETALLERİN ÖZELLİKLERİ

1. Katı, sıvı ve gaz halindedirler. İyot, karbon,fosfor, kükürt katı; brom sıvı; azot, oksijen,hidrojen ve klor

gaz halinde bulunur.

2. Yüzeyleri mattır.

3. Tel ve levha haline gelemezler. 4. Isı ve elektriği iyi iletmezler.

5. İki ya da daha fazla atomdan oluşurlar.

(Mole-kül yapılıdırlar.)

6. Kendi aralarında kovalent, metallerle iyonik

bile-şik oluştururlar.

7. Kendi aralarında alaşım oluşturmazlar. 8. Elektron alma özelliğindedirler.

9.Canlıların yapısında bol miktarda bulunurlar. (Ok-sijen, hidrojen, karbon gibi.)

11. 4A, 5A, 6A ve 7A gruplarında yer alırlar. KARBON- AZOT- OKSİJEN- FLOR

FOSFOR- KÜKÜRT- KLOR

SOYGAZLARIN ÖZELLİKLERİ

Soy gazlar, periyodik tablonun en son grubunu oluşturan tek atomlu ve renksiz gaz halinde

bulu-nan elementlerdir.

Soy gazlar;

1. Doğada gaz halinde bulunurlar. 2. Kararlı yapıdadırlar.

3. Tek atomludurlar. 4. Bileşik oluşturmazlar.

5. Periyodik tabloda 8A grubunda yer alırlar. 6. Erime ve kaynama noktaları düşüktür. 7. 8A grubunda yer alırlar.

HELYUM- NEON- ARGON YARI METALLERİN ÖZELLİKLERİ

Periyodik sistemde hem metallerin hem de ametalle-rin özellikleametalle-rini taşıyan elementlere yarı metal denir. YARIMETALLER;

Bor, atom numarası 5 ve kimyasal sembolü B olan kimyasal elementtir. Bor yarı metaldir.

Silisyum, yeryüzünde en çok bulunan element-lerden biridir. Yarı iletken özelliğe sahiptir. “Silikon Vadisi” denilen dev endüstrinin adı bir silisyum bi-leşiği olan silikondan gelmektedir.

2.Bölüm - Elementlerin Sınıflandırılması

8.3.2.1. Elementleri metal, ametal ve soygaz olarak sınıflandırarak özelliklerini karşılaştırır.

(4)

IV

1A GRUBU (ALKALİ METALLER)

H

asanali

Li

sesinin

Na

nkör

K

imyacısı

R

a

b

ianın

C

e

s

edini

F

ı

r

lattı

*En aktif (en kolay elektron verebilen) metallerdir.

Hidrojen ametaldir. *Isı ve elektriği çok iyi iletirler.

*Aleve tutulduklarında çeşitli renkler oluştururlar. *Son yörüngelerinde 1 elektron bulunur. Yani de-ğerlik elektron sayıları 1 dir.

*Bileşiklerinde +1 değerlik alırlar.

2A GRUBU (TOPRAK ALKALİ METALLER)

Be

güm

M

a

g

numu

Ca

lıp ı

S

ı

r

ınca

Ba

ya

Ra

hatladı

*Bileşiklerinde +2 değerlik alırlar.

*Son yörüngelerinde 2 elektron bulunur. *Değerlik elektron sayıları 2’dir.

Periyodik Tablo Konu Anlatımı Ders Notu

I

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

3.ÜNİTE

PERİ

YODİK SİSTEM

II

PERİ

YODİK SİSTEM

III

ELEMENTLERİN SINIFL

ANDIRILM

ASI

IV

H

asanali

Li

sesinin

Na

nkör

K

imyacısı

R

a

b

ianın

C

e

s

edini

F

ı

r

lattı

Be

güm

M

a

g

numu

Ca

lıp ı

S

ı

r

ınca

Ba

ya

Ra

hatladı

F

unda

C

e

I

alin

B

u

r

nunu

I

sırıp

At

tı

He

rgele

Ne

dim

Ar

sız

K

a

r

puzu

Xe

sip

R

e

n