mutasyonlar , , yararlı mutasyonlar yararlı mutasyonlar ve ve nötr mutasyonlar olarak üçe ayırmak nötr mutasyonlar olarak üçe ayırmak mümkün olur.



Mutasyon bir canlının herhangi bir hücresinde herhangi bir dönemde meydana Mutasyon bir canlının herhangi bir hücresinde herhangi bir dönemde meydana gelebilir. Kalıtım yönünden önemli olan, başkalaşmış genin sonraki kuşaklara gelebilir. Kalıtım yönünden önemli olan, başkalaşmış genin sonraki kuşaklara iletilebilmesidir. Bu ise ancak cinsiyet hücreleri yoluyla gerçekleşir. Farklılaşmalar iletilebilmesidir. Bu ise ancak cinsiyet hücreleri yoluyla gerçekleşir. Farklılaşmalar soma (vücut) hücrelerine aktarılırsa da yeni kuşaklara gidemezler. Onun için ilk soma (vücut) hücrelerine aktarılırsa da yeni kuşaklara gidemezler. Onun için ilk bakışta mutasyonlar

bakışta mutasyonlar gametik ve gametik ve somatik somatik diye ikiye ayrılabilir. Gametik mutasyon diye ikiye ayrılabilir. Gametik mutasyon sadece döl verme süresi içerisinde geçerlidir. Genetik bilgiyi öteki kuşaklara sadece döl verme süresi içerisinde geçerlidir. Genetik bilgiyi öteki kuşaklara yalnızca cinsiyet hücreleri iletebildiğinden kalıtsal bakımdan önemli olan bu tür yalnızca cinsiyet hücreleri iletebildiğinden kalıtsal bakımdan önemli olan bu tür mutasyonlardır. Somatik mutasyon ise cinsiyet hücreleri dışındaki hücreleri tutan mutasyonlardır. Somatik mutasyon ise cinsiyet hücreleri dışındaki hücreleri tutan değişmedir. Kişinin vücut organlarında değişikliğe yol açar, fakat bunlar sonraki değişmedir. Kişinin vücut organlarında değişikliğe yol açar, fakat bunlar sonraki kuşaklara geçmez. Mutasyonları pratik yönden sınıflandırdığımızda ise

kuşaklara geçmez. Mutasyonları pratik yönden sınıflandırdığımızda ise zararlı zararlı mutasyonlar

mutasyonlar , , yararlı mutasyonlar yararlı mutasyonlar ve ve nötr mutasyonlar olarak üçe ayırmak nötr mutasyonlar olarak üçe ayırmak mümkün olur.

mümkün olur.



1- Zararlı mutasyonlar: DNA dizisine alınan bir kimyasal madde nedeniyle, 1- Zararlı mutasyonlar : DNA dizisine alınan bir kimyasal madde nedeniyle, yüksek enerjili ışınlar veya mor ötesi ışınlar nedeniyle, replikasyon, duplikasyon yüksek enerjili ışınlar veya mor ötesi ışınlar nedeniyle, replikasyon, duplikasyon sırasında rastgele olarak ya da çok nadir durumlarda bir virüs aracılığıyla bir ya da sırasında rastgele olarak ya da çok nadir durumlarda bir virüs aracılığıyla bir ya da birkaç baz eklenebilir veya çıkartılabilir. İşte o zaman DNA’nın şifre diziliminde sanki birkaç baz eklenebilir veya çıkartılabilir. İşte o zaman DNA’nın şifre diziliminde sanki bir harf yitirilmiş ya da kazanılmış gibi kayma meydana gelir. Dolayısıyla daha önce bir harf yitirilmiş ya da kazanılmış gibi kayma meydana gelir. Dolayısıyla daha önce etkili olan bir protein etkisiz duruma geçebilir ya da niteliği değişen bazı proteinler etkili olan bir protein etkisiz duruma geçebilir ya da niteliği değişen bazı proteinler meydana gelerek DNA’da normal olarak işlev görmemesi gereken, zamanından meydana gelerek DNA’da normal olarak işlev görmemesi gereken, zamanından erkene ya da geçe kayan proteinlerin üretimine neden olur. Böylece normalden erkene ya da geçe kayan proteinlerin üretimine neden olur. Böylece normalden daha hızlı çoğalabilen hücreler (örneğin kanser hücreleri) ortaya çıkabilir veya daha hızlı çoğalabilen hücreler (örneğin kanser hücreleri) ortaya çıkabilir veya hayati bir işlevi (örneğin solunum, dolaşım, sindirim vb) yetersiz kılacak madde hayati bir işlevi (örneğin solunum, dolaşım, sindirim vb) yetersiz kılacak madde eksikliklerine neden olur. Bunların bir kısmı bireyin yaşamını sürdüremeyecek kadar eksikliklerine neden olur. Bunların bir kısmı bireyin yaşamını sürdüremeyecek kadar hastalıklara neden olurken, bir kısmı yaşam savaşında dezavantajlara neden olur.

hastalıklara neden olurken, bir kısmı yaşam savaşında dezavantajlara neden olur.

 2- Yararlı mutasyonlar 2- Yararlı mutasyonlar : Zararlı mutasyonlardaki : Zararlı mutasyonlardaki

değişikliklere benzer şekilde ortaya çıkan değişikliklerdir. Yalnız değişikliklere benzer şekilde ortaya çıkan değişikliklerdir. Yalnız

bu değişiklikler bireye yaşam savaşında üstünlükler sağlar.

bu değişiklikler bireye yaşam savaşında üstünlükler sağlar.

Bugün canlılarda görülen uyumsal özelliklerin hemen hepsi bu Bugün canlılarda görülen uyumsal özelliklerin hemen hepsi bu

tür mutasyonların ürünü olarak kazanılmıştır.

tür mutasyonların ürünü olarak kazanılmıştır.

 3- Nötr mutasyonlar 3- Nötr mutasyonlar : Meydana gelen baz değişimleri canlıya : Meydana gelen baz değişimleri canlıya bulunduğu ortamda ne yarar ne de zarar getirir. Fakat evrimsel bulunduğu ortamda ne yarar ne de zarar getirir. Fakat evrimsel

gelişmede en önemli rolü bu tür mutasyonlar oynamaktadır.

gelişmede en önemli rolü bu tür mutasyonlar oynamaktadır.

Çünkü bir ortamda o günkü koşullarda yararlı olmayan bir gen, Çünkü bir ortamda o günkü koşullarda yararlı olmayan bir gen,

koşullar değişip de uygun bir uyarı bulduklarında ifade koşullar değişip de uygun bir uyarı bulduklarında ifade

edilmeye başlanabilirler. Her genin her ortamda bir seçilim edilmeye başlanabilirler. Her genin her ortamda bir seçilim

katsayısı vardır. Bu da o gen bakımından evrimleşmenin katsayısı vardır. Bu da o gen bakımından evrimleşmenin

derecesini verir. Bu da doğal seçilim için çok zengin bir ham derecesini verir. Bu da doğal seçilim için çok zengin bir ham

materyal oluşturur.

materyal oluşturur.

 2- GEN AKIŞI 2- GEN AKIŞI : :

 Canlıların hareketliliğinden dolayı bir populasyona ait üyeler, Canlıların hareketliliğinden dolayı bir populasyona ait üyeler, başka bir populasyona katılabilirler. Bu yolla bireyin taşıdığı yeni başka bir populasyona katılabilirler. Bu yolla bireyin taşıdığı yeni birçok gen de yeni populasyonun gen havuzuna katılır ve birçok gen de yeni populasyonun gen havuzuna katılır ve buradaki çeşitliliği arttırır. Bu durum gen akışı olarak tanımlanır.

buradaki çeşitliliği arttırır. Bu durum gen akışı olarak tanımlanır.

Eğer başlangıçta göç eden grup katıldığı gruptan çok daha az Eğer başlangıçta göç eden grup katıldığı gruptan çok daha az sayıda bir nüfusa sahipse, önceleri belirli bir süre yalıtılmış olarak sayıda bir nüfusa sahipse, önceleri belirli bir süre yalıtılmış olarak yeni grubun içerisinde kalırlar. Daha sonra ise eşeysel çekimden yeni grubun içerisinde kalırlar. Daha sonra ise eşeysel çekimden dolayı çiftleşmeler başlar ve gen karışımları görülmeye başlar.

dolayı çiftleşmeler başlar ve gen karışımları görülmeye başlar.

Gen akışları sadece göçler yoluyla değil aynı zamanda işgal ve Gen akışları sadece göçler yoluyla değil aynı zamanda işgal ve ziyaret gibi çeşitli sebeplerle de ortaya çıkabilir.

ziyaret gibi çeşitli sebeplerle de ortaya çıkabilir.