V i c l o r H u g o y a D a ir
■AARİF Vekâletinin bir müddetten beri neşr etmekte olduğu Büyük A - damlar serisinin en kıymetli ve cidden iy-
tinalı bir tetkik mahsulü olan kitabını,
Sinop m eb’usu İbrahim Alaettin bey Fran
sızların en büyük şair ve edipleri olan
V ictor H ugo ya tahsis eylediği eserle vü cuda getirmiş bulunuyor. V ictor H ugo ya
Fransızların en büyük şair ve edibi ¿de
mek, altı ayda bir beyit vü cuda getirmeği sanatkârlığın en esaslı vasfı sayan bâzı ede
biyatçılarımızı kızdırmaktır.
Fakat ben bu hükmü hiç bir
iytiraz ve hücumdan sarsıl-
mayacak bir kanaat ve iy- '
manla vermiş, veya daha doğ rusu verenlere iştirâk etmiş
bulunuyorum. İnsan kalbiri
ve insan dimağını bu kadar ince ve gizli hislerinden bu derecede çılgın ve göğreyen infiallerine kadar aynı kudret ve aynı azametle terennüm etmiş bir fransız şairi, H ugo dan evvel gelmemişti, henüz de gelmemiştir. H ugo şiirle iktifa etmeyerek ayrıca da ro
man, tiyatro, tenkit, seyyahat edebiyatı, ha tırat ve siyasi edebiyat sahalarında en ön safta kalan eserler, sayısız eserler verdi. A l man edebiyatı için Goethe, İngiliz edebiyatı
için Shakespeare ne ise fransız edebiyatı için de H ugo odur.
H ugo aynı zamanda siyaset hayatına da girerek Fransanın koyu krallık devrinden üçüncü cümhuriyet zamanına kadarki tekmil inkılaplarında gittikçe ehemmiyeti artan bir rol oynamış olduğu için, hayatı iytibariyle de coşgun bir denize benzer. G oethe gibi öm rünün kısmı - a’zamını küçücük bir kasabada geçirmemiş, ve hele Schakespeare gibi sene lerini salaştan bir tiyatronun sahnesinde oy namak ve oynatmağa hasr etmemiştir. Hugo
nun eserleri kadar hayatının tetkiki de he yecanlar veren bir mevzu’dur. Ö yle bir mev zu’ ki, tetkiki bütün bir hayatı bol bol işgal edebilir ve bu işe kendini vaki eden adama bir nam bahş eder.
İbrahim Alaettin bey memleketimizin ir fan ve edebiyat hayatında esasen sevilen ve hürmet edilen bir isim sahibi idi. Fakat dünyanın en büyük ediplerinden biri olan Hugo hakkında lisanımızda el’an hiç bir şey yazılmamış ken verdiği bu ciltle, şahsi
yeti hakkında beslediğimiz
sevgi ve hürmet hislerini art
tırıyor. Kitap 186 sahifeden
ibaret, yâni nispeten pek muh tasardır. Fakat Victor Hugo hakkında bilinmesi lazım ge
len bütün malûmatı ihtiva
etmiş, çünkü gayet güzel tertip olunmuştur. Kitabı bitirdiği miz vakitte, H ugo nun haya tına ait bütün esaslı noktaları öğrenmiş ve en mühim eserleri
hakkında takribi bir fikir ha sıl etmiş oluyoruz. Lisan da gayet temiz ve tatlı. Lâkin, bu güzel kitap, şiddetli yaz gün lerinde insanı serinlendirmeğe kifayet etmeyen, bardağa yarım konmuş çok leziz bir şerbete benzeyor. V e bize eserin başında, hazırlamakla meşgul bu lunduğunu haber verdiği V ictor H ugo kita bının büyük nüshasını sabırsızlıkla bekletti
riyor.
N. S.
H am iş:
İbrahim Alaettin bey kitabının mukad dimesinde H ugo nun bütün cihan edebiya tındaki mevkiini tespit etmek maksadi ile Goethe, Dante, Shakespeare, H om ere ve Virgile gibi isimleri zikr ederken, Bayron u Schakespeare in yanma, yanma da değil üs tüne koyuyor. Bayron nefis bir şair olmakla beraber, kendisini bu muazzam isimlerin sıra sına koymak ve hele Schakespeare in •üstüne geçirmek bana fazla bir semahat göründü.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
