1912 yılının 15 Nisan günü sabaha karşı meydana gelen
‘ TİTANİC’ DEKİ HAZİNE
Titanlc doksan derece havaya dikilm iş ve gittikçe artan bir süratle sulara gömülmeye başlamıştı. Denizin üzerinde yüzlerce kişi vardı. Suyun ısısı sıfırın altındaydı. Sabah saat 8 .3 0 a kadar yardım a gelen Carpathia gemisi tarafından 7 0 5 kişi kurtarılm ıştı. Kayıp bilançosu ise 1 5 2 2 idi.
Dört; bin
metre
derinlikten
çıkarılan
kasa
2 8 Ekim’de
Televizyon
kameraları
önünde
törenle
açılacak.
DerleyenHakim Yzb. Ilhan AKBULUT D Ü N Y A d e n iz c ilik ta rih in d e «B üyük D eniz Faciası» o larak a nılan ve y ılla r sonra « T ita n ic Faciası» a d ıyla ç e v rile n film le beyazperdeye de a k ta rıla n bu fa c ia , Kanada'nın N e w fo u n d
-7 5 yıl sonra okyanusun dibinde bulunan Titanic'in baş taraf, denizin dibindeki kum tabakasının içine gömülmüştü. Geminin çelik gövdesi ise buzdağının darbesiyle ikiye ayrılm ış, arka kısım 6 0 0 metre kadar uzağa düşmüştü. Hayaletler dünyasını andıran bu ıkı koca enkaz arasında birçok eşya denizin dibine dağılm ıştı.
10
Büyük deniz faciasının tüm dünyada merak uyandıran yanı..
75 YIL SONRA BULUNDU
Denizin âltında yatan T itan ic'in kasası 7 5 yıl sonra Fransızlar tarafından bulundu.
land adası a ç ık la rın d a 1912 y ılın ın 15 N isan günü sabaha karşı saat 2 .2 0 'd e m eydana g e lm iş , 1 5 2 2 y o lc u s u y la « T ita n ic T ra n s a tla n tiğ i» okyanusun k a ra n lık sularına g ö m ü lm ü ş tü .
M ERAK ve HA ZİN E S Ö Y LE N TİS İ...
in sa n o ğlun u n m erakı yüzünden y ılla rd a n b e ri, fa c ia n ın nasıl m eydana g e ld iğ i ve g e m id e çok d e ğ e rli e şya la rın , hatta b ir hâ zin e n in b u lu n du ğ u n a d a ir g ü n ü m üze kadar uzanan s ö y le n tile r n e d e n iy le T in a tic 'in de n iz a ltın d a ki enkazını a ra ştırm a , in c e le m e g irim le ri zaman zaman g ü n c e llik kazanm ıştı. Bu nedenle de batan g e m in in d e n iz in d ib in de aranm asına ç e ş itli k u ru lu ş la r el a tm ış tı.
BULUNAN HAZİNE T V 'D E ...
N ih a ye t, ik i y ıl önce F ra n sızla r ca d e n izin a ltın d a k i T in a tic 'd e n ele g e ç irile n ç e ş itli e şyalar, m ü ce v h e rle d o lu d e ri b ir çanta, b ir kasa, kahve fin c a n la rı, güm üş tepsi ve ta b a k la r d ö rtb in m etre d e rin lik te n ç ık a rıld ı.
Bulunan d e ğ e rli e şyalar ara
sın d a k i kasa, bu ay 2 8 Ekim 1 9 8 7 günü M a n o c o 'd a tö re n le T e le vizyo n ka m e ra la rı önünde a ç ıla ra k e kra n la rd a n tü m d ü n yaya g ö s te rile c e k .
T ita n lc 'te n çık a rıla n d e ri çanta
2 4 santim boyundaki gem ici fe neri çürümüş bir halde bulun du. Fenerin kırm ızı boyaları ise yer yer duruyordu.
iç in d e k i m ü ce vh e rle re ise ş im d id e n b ir paha b iç ile m iy o r. Ke za b ulunan d iğ e r eşyalarında ç o k bü yü k d e ğerde o ld u k la rı öne s ü rü lü y o r.
28 E k im 'd e a ç ıla c a k olan kasa dan n e le r çıkacağı m erakla bek le n iy o r.
T ita n ic 'in a ra ş tırm a s ın ı üstlenen e k ip te k i b ir y e tk ili a ra ştırm a yı ve ka rş ıla ş ıla n z o rlu k la rı şöyle a n la tıy o r:
KAPKARA,
KOSKO CA G Ö V D E ...
«TİTA N IC »i ilk gö rü şü m ik i d a
kika d a n daha kısa sü rm e sin e rağm en onun O kyanusun d ib in de ö lü m s e s s iz liğ in d e yatan kapkara ve koskoca gö vd esi h iç a k lım d a n ç ık m a y a c a k ... H ayatım boyunca hep bu g e m i y i b u lm a yı d ü ş le m iş tim . Ve ge çen uzun süre iç in d e onunla i l g ili s ırrı çözm ek tek düşüncem o lm u ş tu . A rtık bu sır ç ö z ü ld ü ğü iç in h u z u rlu y u m ve m u tlu y u m ... « T ita n lc s i b u ld u ğ u m u z d a , g ö rü nüşü beni ço k ü zm üştü. Parça la n m ış g ö vd e si ü z e rin d e 3 3 sa a tlik b ir in c e le m e d e n sonra ge
m in in başına g e le n le ri ö ğ re n m iş tik . 1 9 1 2 y ılın d a , daha ilk y o lc u lu ğ u n d a b ir buzdağına ç a r parak batan bu efsane g e m in in b ir g ü z e lliğ i kalm asa da b ü y ü k lüğü insanı e tk ile m e y e y e tiy o r du. G e m in in s a f ç e lik te n y a p ıl ma g ö v d e s i yastan ç ü rü m e ye yüz tu tm u ş , ahşap k ıs ım la rı ise harap o lm u ş tu .
« T ita n ic » in b ir daha su yüzüne çık a rıla m a y a c a ğ ı kesin b ir g e r çe k bugün. Ve b ö y le s in e katı g e rç e k le r b izi hayâl k ırık lığ ın a uğratsa da b ü tün b a tık g e m ile r in en bü yü ğü o lan T ita n ic iç in ya p ıla n ilk ve son ara ştırm a y o lc u lu ğ u o ld u k ç a heyecanlı g e ç m iş ti. Su a ltın d a ka la b ile n a ra ştırm a e k ib i o la ra k daha ilk d a lış ım ız da T ita n ic a ra ş tırm a s ın ın ne ka d ar zor o la ca ğ ın ı a n la m ış tık . 2 ,5 saat sürecek d a lış y o lc u lu ğuna b a ş la d ığ ım ız sırada ara cım ızın ç a lış m a d ığ ın ı fa rk e ttik . Bu arada dışa rıd a basınç d u r m adan a rtıy o r, ik i katına ç ık ı y o rd u . Bu d e m e k ti k i sonunda her 6 s a n tim e tre k a re y e 2 7 2 4 g ra m lık b ir basınç y ü k le n e c e k ti. Acaba b iz i ko ru ya n d e stekleye n a ra cım ız b iz le re y a ra r s a ğ la m akta y e te rsiz m i k a lm ış tı? A n c a k b u -s ıra d a su yüzü n de ki e k ib im iz i d e ste kle ye n g e m id e k i d e n iz c i a rka d a ş la rım ız d u ru m u a n la m ış ve b izle re m esa jlar g ö n de rm eye ba şla m ıştı. Derken b ir başka ç a tırtı d u y u l du. A ra c ım ız d a bize g ü ç s a ğ la yan ik i e le k trik b a tarya sın d an b irin e su sızm akta o ld u ğ u n u fa rk e ttik . A y n i zam anda g ö s te r ge de h a fif b ir s ızın tı o ld u ğ u n u g ö s te riy o rd u . E le k trik b a ta ry a s ı na g ire n d e n iz su yu n un s e viye si y ü k s e ld ik ç e e n d iş e le rim iz a rtı y o rd u , çünkü b a ta ry a la rın iç in de b u lu n d u ğ u k o ru y u c u sıvıya d e n iz suyu d o ld u k ç a kısa devre ih tim a li a rtıy o rd u .
D ibe y a k la ş tık ç a d e n iz k a ra n lık ve d o n u k b ir hâl a lıy o rd u . Y o l g ö s te ric i s is te m im iz ç a lış tığ ı za man h iç b ir so ru n u m u z y o k tu . T ita n ic 'in y e ri, b izim y e rim iz ve d e n iz ü z e rin d e k i b izi koruyan g e m id e k i a rk a d a ş la rım ız ın ye ri b e lliy d i. Ne var k i, b ile m e d iğ i m iz b ir ne d en le , g e m id e k i a r ka d a şla rım ızla olan irtib a tım ız k e s ild i. H e rha ld e y u k a rıd a b ir sorun ç ık tı.
(lütfen sayfayı çeviriniz)
T ita n ic 'in enkaz sahasında b u lu n a n eşya la rın d a n bazıları. (b a ş ta ra fı 11. s a y fa d a ) Y A Ş A M A K T A N Ü M İT K E S M İŞ T İK ... T ita n ic 'in bu ka d a r ya kın ınd a o lu p ona u la ş a m a m a k ... O e f sane gem i bizden sâdece b irk a ç yüz m etre ö te de b ir ye rd e y a tı y o rd u . Ü s te lik şu baş belâsı a lâ rm la r da çalm aya b a şla m ıştı; d e n iz suyu, ba tarya la ra kısa de vre ya p tırm a ya devam e d i y o rd u . Su yüzüne ç ık a b ile c e ğ i m izd en b ile e n d iş e liy d ik . D eniz d ib in d e kar fırtın a s ın a benzer su a k ın tıs ı, güney ta ra fın d a n e tk ili o lm a k ta y d ı. Bu a k ın tın ın , b izi g id e c e ğ im iz ye rin ku z e y in d e b ir yere s ü rü k le d iğ i k e s in d i. T ita n ic güneyde o lm a lıy d ı. Bu n edenle güneye y ö n e ld ik . H iç b o zu lm a m ış kar üs tü n d e kayan te k b acaklı ka ya k çı g ib i te k b ir iz b ıra ka ra k ile r liy o rd u k . U yarı a la rm ı, e le k trik b a ta ry a la rına su d o ld u k ç a ş id d e tle n iy o r ve e le k trik le ilg ili so runum uz g itg id e k ö tü le ş iy o rd u . N ih a ye t y u ka rıd a n b ir ses g e le b ild i: «Yol g ö s te ric i cihaz ça lışıyo r. T ita n ic 5 0 yarda doğuda o l m a lı...»
D oğuya y ö n e lirk e n hızım ızı da a rttırm ış tık . Ç evreyi gö rm e kte z o rlu k ç e k iy o rd u k . D e n izin d ib i g itg id e tu h a fla ş ıy o rd u . Kâh b ir tü m se k, kâh b ir ç u k u r ç ık ıy o rd u karşım ıza. T ita n ic 'i b a tırm ış o- lan b u zd a ğ la rın ın ço k eski za m anlarda yavaşça e riy e re k d ibe in m e si sonucu oluşan iri buzul kayaları da k a rş ıla ş tık la rım ız a ra sın d a yd ı.
KO RKUNÇ M A N Z A R A ...
D e n izin d ib i k o rk u tu c u b ir m an zaraya s a h ip ti. Bu sırada dev b ir b u ld o z e ri and ıra n b ir k a ra ltı
g ö rd ü m . Heyecan iç in d e ekip arkadaşım a se s le n d im «Sağ ta rafa d o ğ ru gel i». Ve n ih a ye t d e n iz in d ib in d e k i o koskoca s i yah ç e lik gövde karşım ıza ç ık tı.
T ita n ic , sâdece b irk a ç m etre ö te m iz d e y d i. Bu kadar kısa b ir m esafeden T ita n ic 'i m ezarında gören ilk b iz le r o lu y o rd u k ... N ih a y e t arka d a şım b iz i y ö n le n d ire n a ra cın k o lu n u ç e k ti ve O kya n u s'u n ta b an ın d a n y u k a rı ya d o ğ ru y ü k s e ld ik ... T am 11 d a lış y a p tık T ita n ic 'e . B u n la rın ç o ğ u nu n m ükâ fa a tın ı g ö rd ü k Ö rne ğ in b u n la rd a n b iri, T ita n ic 'in nasıl y a ra la n d ığ ı hak- k ın d a k i ta rih î so ru n u n ce va p lanm asını s a ğ la m ış tı. T ita n ic 'in batışına a it ta h m in le rin çoğu, bu b ü y ü k kazanın, b ir b u zd ağ ı nın g e m in in sancak başı ta ra fın ı y a ra ra k 3 0 0 ayak uzun lu ğu n d a b ir yara açm ası so n u cu m e y d a na g e ld iğ i ş e k lin d e y d i. Ben bu tü r ta h m in le re hep şü p h eyle b a k m ış tım . Çünkü T ita n ic 'in saf ç e lik g ö v d e s i, bu zd ağ ın ın d a r b e s iy le y a rılm a k ta n ço k bu d a r be n e d e n iy le çö kü p , sonradan ik iy e a y rılm ış o la b ilm e s i a klım a daha y a tıy o rd u . 7 5 YIL SO NRA T İT A N İC ... Y ıl 1 9 1 2 ... Yıl 1 9 8 7 ... Ve 75 y ıl ö n c e k i fa c ia n ın iç in d e y iz ... T ita n ic 'in baş ta ra fı yakınına kadar in d ik . G e m in in baş ta ra fı O kyanusun d ib in d e k i kalın kum ta b aka sın ın iç in e g ö m ü lm ü ş tü . Yavaşça bu ç e lik d uvara d o ğ ru h a re ke t e ttiğ im iz sırada ç e lik g ö vd e ü z e rin d e koskoca b ir y a rık g ö re c e ğ im iz i u m m u ş tu k A n cak h iç b ir şey y o k tu . Y alnızca ç e lik g ö v d e n in iç e ri d o ğ ru g ö ç m e s iy le g ö v d e y i tu ta n p e rç in le r m uh te m e le n y e rin d e n fırla m ış ve iç e ri su la rın d o lm a sın a se bep o lm u ş tu . Bu b ö lü m d e so n radan çe k ile n fo to ğ ra fla rd a çe lik gövde ü z e rin d e yalnızca b ir d e lik g ö rü lü y o rd u ...
D iğ e r d a lış la rım ız d a , bende hep h a tıra o la ra k k a la ca k kabartm a taş g ö rü n tü le ri e ld e e ttik . T ita n ic 'i in c e le m e y e devam e d e r ken, h iç b e k le n m e d ik g ö rü n tü le rle de k a rş ıla ş tık . Enkaz sa hasının o rta s ın d a , bedeni ko pup k a y b o lm u ş b ir o y u n c a k b e beğ in başı v a rd ı. Daha sonra g e m in in bu h ar kazanı üze rin d e d e n g e li b ir ş e k ild e d u ra n b ir kadeh gözüm üze ç a rp tı. Bunun ya n ısıra , sadece I. M e v k i ka m a ra ların d a b u lu n a n , parça parça o lm u ş b ir k ü ç ü k e le k trik li ısıtıcı da b u ld u k .
H a y a le tle r d ü n yasın ı a n d ıra n bu enkaz sahasında b u lu n a n bu g i bi e şya la r in sa n la rın ö z e llik le r i ni o rtaya k o y u y o r...
E ve t... H e rkesin m era kı, bu g ib i eşya la rd a n çok, g e m iy le b ir lik te d e n izin d ib in i b o y la d ığ ı sanılan ve d e ğ e ri 6 0 m ily a r lira y ı bulan «G uggenheim e lm asları» , ç e ş itli m ü c e v h e rle r ve üzeri e lm aslarla sü slü «Ö m er H a y y a m 'ın R ubai leri» üze rin d e to p la n ıy o r... Bu arada F ra n sızla rın k a ra rlı o l duğu ve g e m id e n ç ık a rıla n bu d e ğ e rli e şyaların asla s a tılm a y a cağı da s ö y le n tile r a ra sın d a ...
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
