Bir zamanlar Markiz

4 MİLLİYET* MOZAİK

_TT-

_*>10*1

92-M arkiz fotoğraflarda kaldı

—İki emektar (alışanı Feride ve Selma kardeşler M arkizin eski günlerinde vitrinin arkasında—

Bir z a m a n la r

Haldun Taner'in "en bireysel kahve" dediği, Abdülhak

Şinasi'nin "sohbet mekânı" olan, şarkılara konu yapılan

Markiz in bir dizi dava yüzünden kapısı kilitli duruyor

BELKIS KILIÇKAYA

• STİKLAL Cadde-I si’yle, Kumbaracı

JL

Yokuşu’nun birleş­ tiği köşenin tam karşısında, bir dönemin edebiyatçıları­ nın başlıca uğrak yeri olan Markiz Kafe, kapısının üs­ tüne kilit vurulmuş, tozlu camlarıyla mal sahibi ile Türk Hava Kuvvetleri ara­ sındaki davanın sonucunu bekliyor.

Haldun Taner’in “ En bireysel kahve” dediği, Prof. Ragıp S an c a ’nın “ dünya siyasetini kovaladı­ ğı” , Abdülhak Şinasi’nin “ sohbet mekânı” ve şarkı­ lara konu olan bu kahve, çay salonu, pastane ve res­ torandan şimdi herkes da­ vacı. Markiz’in işletmecisi Avadis Ohanyan Çakır, 1980’de mal sahibi Şükrü Kurtoğlu’nun dükkânı, oto yedek parça satışında kul­ lanmak için tahliye ettirme­ sinin ard ın d an ölm üş. 1981 ’in ilk ayında kapısına kilit vurulan M arkiz’in içindeki eşyalar duruyor. Avadis Ohanyan Çakır, dükkânın içindekileri ve Şişli’de Abide-i Hürriyet Caddesi 51 numaralı kona­ ğını Türk Hava Kuvvetle­ rin e bırakmış.

Köşk bakımsızlıktan fa­ relerin mekânı haline gelir­

ken, Markiz’in mal sahibi de Türk Hava Kuvvetleri­ ni dükkânı boşaltması için dava etti. Markiz, Anıtlar Yüksek Kurulu’nun “ mü­ temmim cüz” (tamamlayı­ cı parça), bir başka deyişle “ yeri değiştirilemeyen par­ ça” kararı nedeniyle boşal- tılamıyor. Türk Hava Kuv­ vetleri Vakfı bu nedenle mal sahibi Şükrü Kurtoğlu ile davalı. Bu arada Avadis Ohanyan Çakır, çocukları­ na miras bırakmamış. To­ runları da mirastan hak sa­ hibi olabilmek için Mar- kiz’den davacı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Markiz’­ in turizm amaçlı kullanıl­ ması için kredi teklif etme­ sine karşılık, mal sahibi Şükrü Kurtoğlu yaşının 70 olduğunu ve dükkânı sat­ mak istediğini belirtiyor.

Markiz’e 17 yaşında çı­ rak ola/ak giren, 40 yıl ça­ lışan Feride ve Selma Şoris kardeşler bu ünlü kahvenin geriye kalan canlı anıları. Günde 15-22 saat çalışan bu kardeşler işe 30 lira ile başlamışlar. Beş yılda ida­ reye geçip, 10 kişinin yapa­ cağı işi yaparak çalıştıktan sonra “ M üstesna bir yerdi” dedikleri Markiz’i, dükkânın 1980’de tahliye­ sinde, yorgun ve üzgün terk etmişler.

K ilitli kapının önünde

- M a rk izi kimler

anımsayacak?-mm

_{EBIYATIMIZDA 'MARKIZ'}

M

ARKİZCafe-Restaurant, uzun yıllar pekçok ede­biyatçımızın düşünme mekânı, şarkıların esin

kaymağı olmuş. Salah Birsel, “ Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu” adlı kitabında, Markiz’i; en sadık müşteriler Haldun Taner, Abdülhak Ştnasi ve Prof. Ragıp Sarı-

ca’yla birlikte hikâye eder. IŞte, Salah Birsel’den Mar­ kiz pasajları:

"Markiz Haldun Taner’in deyişiyle en bireysel kah­ velerden biridir. Burada her masa kendi başına bir ada­ dır. Haldun Taner kahvelere başkalarıyla buluşmak, konuşmak, tartışmak için değil de kendi'kendisiyle ka­ labilmek, kitap, gazete okuyup notlar çıkarmak için git­ tiğinden, buraya sık sık damlar. Kadıköy’de oturduğu için Köprü’ye çıkar çıkmaz Tünelle Beyoğlu’na geçiver­ mek ve Markiz’deki adalardan birine çekilmek kendi­ sine çok kolay gelir. Haldun yağışlı günlerde bile bu programı aksatmadan vürütiir,”

( . . . )

“ Taner Markiz’den içeri girince —1955 yılı sonra­ sıdır bu— Abdülhak Şinasi'yi de orada bulur. Pek uy­ sal ve geçimli olmayan Hisar’ın Haldun’u görünce nedense yüzü güler, masasına çağırarak onunla saatlerce konuşur.”

( . . . )

“ Markiz'in gediklilerinden biri de Prof. Ragıp Sa­ rıca dır. Taner onu da her vakit orada bulur. Sarıca, ya ders notlanın bütünlemektc, ya da Fransızca gaze­ telerden dünya siyasasının gidişini kovalamaktadır. Kimi zaman da son Goncourt Edebiyat Ödülü’nü kazanan kitabı okur. Taner onunla oturduğu vakitler Sanca’nın edebiyat sorunları karşısındaki bakış olgunluğuna hay­ ran kalır.”

Dünyanın pek çok dergisine röportaj konusu oian Markiz, Sezen Aksu’nun son kaseti “ Sezen Aksu Söy­ lüyor da bir şarkı içinde adından söz ettiriyor. Şarkı­ nın adı “ İstanbul Hatırası.”

“ Bir eski resim duvarda, Belki Beti, belki Pola Markiz’de oturmuş sakin.

Seyrediyor zamanı, gözlerinde tozlarla.”

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi

* 0 0 1 5 1 0 9 7 2 0 0 6 *