[Splendid Palas ve Hotel Veniza]

(1)

5*00004

ni oluşturan ve Şeyhülislâm Ürgüblü Hayrı Efendi’nin o zaman kurmuş olduğu Nu- kud-ı Mevkufe (Vakıf Paralar) idaresinden 3 bin altın borç alıp icraya yatırarak eşya ları satın almıştı. Bu kez eşyası ile beraber başkalarına kiraya verilen otel, savaş sıra sında Devletçe işgal edilerek hastahane olarak kullanılmış, daha sonraki mütareke yıllarında ise Rusya’dan gelen göçmenler buraya iskân edilmişlerdi. 1921’den sonra bina, tekrar otel olarak işletilmeye başlan dı. Ancak otelin kolayca taşınabilen bütün değerli eşyalarının burasını bir veya iki mevsimlik olarak kiralayan müstecirler ta

rafından zamanla soyulduğu, yıpranan eş yaların yerine sıradan eşyalar konulduğu ve restoran bölümünün iyi çalıştırılmadığı görülünce, otel ilk şöhretini ve ihtişamım kaybetmişti.

Yukarıda da zikrettiğimiz gibi, Splen- did’te akşamları orkestra çalar, konserler ve balolar düzenlenirdi. 9 Ekim 1921 Pa zar günü Dârülelhân (Kadınlar Konserva- tuvarı) Fasıl Heyeti tarafından malûl gazi ler yararına bir Türk Musikisi konseri ve rilmiştir. Elimizdeki konser programında da görüldüğü gibi, üç fasıldan ibaret olan konserde, III. Selim, II. Mahmud, Itrî, Dede Efendi, Arifi Haşan Ağa, Ziya Paşa, Tamburi Numan Ağa, Hanende Manuk Ağa, Hacı Arif Bey, Miskalî, Mahmud Ce- lâleddin Paşa ve Hanende Andon Efen di’nin besteleri çalınmıştır.

? İN t j- G j* J £'k' jr ~ yl)-** | ¿VAz-i *a-V> •>«!»* lir y I

i r

::/

9 M f

-l

j

■

**‘•p-s' lis-S**

_V

N

i

1 ©

AO

%

}

m

1 I

N

I

it«' 1 o

r i f t fYVwffr

r

V

i

9 Ekim 1921 Pazar günü saat 14.00'de Malûl Gaziler (Malûlin-i Guzzat) yararına Splendid Palas’ta Dâ- rülelhan (Kadınlar Konservatuvarı) Musiki Fasıl Hey’eti tarafından verilen Türk Musikisi konseri’nin programını belirten el ilânı kapağı.

\

Splendid Palace'a giriş ve otelin ana giriş kapısı.

Kâzım Paşa'nın kızı Nazire Tokgöz Spelendid Pala- ce’ın terasında (IV12).

Kâzım Paşa'nın torunu Belma'ııın eşi Nihat Hamam- cıoğlu (1943).

(2)

Kâzım Paşa’nın damatlarından İsmail Hakkı Bey, İkinci Dünya Savaşı yıllarında Splendid Oteli’nin işletme işini üzerine almıştı.

(51) VERÇİN LUR (Son Haber), İst. 10 Eylül 1922 (52) A.g.y. 15 Eylül 1922.

(53) Gregor’un biyografisi için.Bk. TUĞLACI P Çağdaş Türkiye, c. II. İst. 1988.

(54) CUMHURİYET, 18 Kânunuevvel (Aralık) (55) İsmail Hakkı Bey, Cumhuriyet döneminden ön

ce AdaMr Belediyesi Reis Vekilliği yapmıştır. (56) 1910 yılında İstanbul’da doğan Nihat Hamam-

eıoğlu, iş adamı Münir Bey’in oğludur. Galata saray Lisesi’ni bitirdi (1930). Dedesinin babası Ali Nuri Bey’in 1880 yılında kurmuş olduğu

Hamamcızâcle" ticarethanesinin yönetimini devralarak geliştirdi. 1954’te Şişli’deki bugün kü yerine taşman müessese, başlangıçta balık ve toprak ürünleri ihraç ederdi. Müessesenin 1920 yılında Romanya ve Yunanistan'da kurul muş olan şubeleri II. Dünya Savaşı sırasında

ka-sonlannda kendi oluşturduğu caz orkes-9 Aralık 1orkes-922 günü Splendid Palas sa lonunda, akşam saat 22.00’de tanınmış harpist Bayan Mehrabyan tarafından bir konser verilmiş, kendisine Çellist Gatletz, viyolonist Khutatyan ve piyanist Kuşnar- yan eşlik etmişlerdir.150

16 Eylül 1922 günü akşam saat 22.00’de, yine harpist Bayan Helen Meh rabyan tarafından verilen konsere, Mos kova Operası kadm sanatçılarından Sop rano Yagovleva, keman virtüözü Mişel Serpolov ve Prof. Braka konsere katılmış lardır.152)

Zamanın “Caz Kralı” olarak tanınan Gregor,150 1935-1938 yıllarında, hafta

trası topluluğuyla düzenli olarak "Avrupa Geceleri” programlan düzenlemiştir.

15 Aralık 1831 günü Büyükada Îttihad Spor Kulübü tarafından muhteşem bir ba lo verilmiş, birçok seçkin kişi bu baloda’1 hazır bulunmuştur.(54)

İkinci Dünya Savaşı içinde (1941) Kâzım Paşa’nın damadı İsmaü Hakkı Bey(55), otelin işletilmesini üzerine aldı İs mail Hakkı Bey’in ölümünden (1957) son ra otelin işletme işi Kâzım Paşa’nın kızı Belma’nın eşi Nihat Hamamcıoğlu(''’, tara lından günümüze kadar sürdürüldü. 1913- 1963 yılları arasında otelin müdürlüğünü Haralambos Melanidis yaptı.

(3)

Splendid Oteli’nin giriş salonunda resepsiyon (1980).

ÉjRS SfU

m ,

i

Hötcl Venezia'nın konut olarak kullanılmakta olan binasının bugünkü durumu (/ytSU).

Hötel Venezia (Venedik Oteli)

Çankaya Caddesi’nde (Nizam)3681 m2.lik bir alanda yer alan 23, 23/1 numa ralı, iki katlı, bodrumlu ve bahçeli kârgir otel, köşk ve dükkân II. Abdülhamid’in ekmekçibaşısı Mehmed Efendi kızı Fatma hanım adma kayıtlı iken (Kasım 1925), sa tış yoluyla Emniyet Sandığı ile İsak Ergas ve Jak Ergas’a (12 Aralık 1936), Yugoslav uyruklu Salamon Ergas’a (23 Mayıs 1941), Meliha Kibar’a (13 Mayıs 1943), Macit Nusret Türen’e (22 Aralık 1944) geçtikten sonra ifraz görmüş (1143 m2) ve yine satış yoluyla Emine Nermin Topçu’ya (20 Hazi ran 1945) geçmiştir. Yapım tarihi 1887 olan bina, otel olarak inşa edilmiş ve 1945 yılına kadar aynı amaçla kullanılmıştır. Bu tarihten sonra yapılan birtakım değişiklik lerle apartman haline dönüşmüştür. Eski den bahçesinde seyis odaları üe ahırlar bu lunan ve 1925 yılında İngiliz uyruklu Mal tız Mizzi ailesine geçen Otel’e “Venezia" adı verilmiştir.

pandı (1942). 1946’dan sonra müessese, ihraca tı bırakarak ithalata döndü. Otomobil, motor, kompresör ve ¿dizel motorlan üzerinde, çoğun lukla Amerikan firmalarıyla çalıştı. Balık ihra catı ile uğraştığı sıralarda müessese, Manyas, Apollon, Akşehir, Salihli göllerini hükümetten kiralar ve tutulan göl ve deniz balıklan (taze ve ya tuzlu) Romanya, Bulgaristan ve Yunanistan’a ihraç ederdi. Günümüzde Hamamcıoğlu Mües- seselerinin Sahip olduğu şirketler: 1-TURYAT A.Ş. (Turizm Yatırım); 2- MATEK A.Ş. (Makı tın Teknik); 3- HAMAK A.Ş. (Hamamcıoğlu Mhkine).

Nihat Hamamcıoğlu’nun halasının kocası Hacı Âkif Bey, Hereke Fabrikasının müdürü idi. Âkif Bey’in adı Hereke’de bir sokağa veril miştir. En büyük amcası Haşan Bey, II. Abdül- haınid’in teşrifat müdürü idi. Küçük amcası Mehmed Rcşad Paşa (1877-1957) Iskeçc kay makamlığı yapmış, Cemil Topuzlu zamanında da Fatih Belediyesi Encümeni Reisi olmuştur.

569

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi