vV
Ceddi?'; e s k i okcubaş H a rd a n A l i E fe n d i, büyük pederim ^una v e Rum eli d e f t e r d a r l ı k l a r ı etm iş M i Hiza Bey.
¡derim Z ih n i Faşa Zamaninde N n fia m u h aseb ecisi ' o v f i k Bey v e f a t ı m e ş r u t iy e tt e n i k i sene e v v e l d i r . lü ^ 9 Ş r İn İsa nl U>93 de
* Is ta n b u ld a doğdum. T a h s ilim i v a k tin ic a b ln a g ö re evde yapdim , ve s em indi hocam b e n i D arü lm uallim ata g ö tü r e r e k imtihana, koydu, oradan b i r i n e i d e r e c e d e şahadetname a id im . F ra n s iz c a ve almanca l i s a n l a rin a v a k lfim şim d i İ n g i l i z c e t a h s i l etm ek teyim . P e d e r in in v e fa tin d a n b i r sene sonra e s k i m a liy e n a z i r i merhum n a f i z Paşa ahfadlnd& n
Ab o t 2 i z l e e v le n d im . { hsnet A z i z B. in bugünki m em u riyetin in it t t t f e M . Ahmet B . 1© t e ş r i k - ...*"1 / e t t i ğ i m i z s e k iz z e a e l i k h a yat a r k a d a ş lig i 1917 de fe s h e d i l d i . — tu 'nırrem, j i. u ta r ih d e n 1922 s e n e s in e k ad ar valderain yaninda "»H is a r d a k i y a l i d ’\ oturdum. Dünya h a r b i esn asin da m is ir P r e n s e s i i f f e t
H aşan la r i y a s e t e t t i ğ i H i l a l i Ahmer Bebek şu besinde k a t i b e l i k e t t im ve as e r e ç a ım a lr d ik t im . 0 a r a l l k (B e m e ) tü rk s e fa r e t in d e k a t ip
•■ ... ■■■— ■' --- — - > » m , ı —
bulunan b i r z a t b i l v a s ı t a b en im le e v len m ly e t a l i b o ld u . ■i n ıa a r n -n rr—r —— »rı-mmMie» m. ... . . . . _____________________________ ___________________________________ __________ __ Valdemİnde
»*~wap ıınpne«1 »şpa
arzu su ü z e r in e t a l i b o la n z a t in h e m ş ir e s i P a r is d e o ln » k s e b e b ile benim F e r is e g e lm e k liğ im v e i z d i v a c i n om da y a p iln » .s i t e k a r r ü r e t t l . P a r io e g e ld im orada d ö r t beş a y oturdum ve o esnada beraberim d eki p a r a y l İ z d i v a ç h a z i r l i k l a r i i ç i n • a r f e t t i m .
0 a r a l l k n a n lz e t B. den son b i r K a rt A id im , s e f a r e t t e k i
i ş l e r i n i n pek f a z l a o lm a si s e b e b ile P a r la e g e le m ly e c e g in i y a z ıy o r d u . #ka so b e b la rd e olduğunu h n r ic te n i j t l t t l g l m za nan a r t i k
h e y a U i 'l u rn a k lç ln ne İle n d e n nede ie d iv a ç d a n yard im b e k le emiya c a llş m iy a k a r a r v e r d in .
Çv ilpwak f i k r i n i tstbika Parİsde cesaret edemedik* Bu tersti* üzerine b u te lan paradan b ile tim i alarak Berline geldiLgîj» vakit
cebi n© 7 f r s . te lm iştİ. B irlin de tanidigira kimse yoktu ve
mlmnm b i l iyordu»*
0 saasaa i l k d >fa hayatımda kendi h a k ik i b e n liğ im le te r f ila ş t im , ve o b e n li ğ i » b e n i sevk ve id a re e t t i , k u r t a r d ı* (Hayatim in bu
k islra la rîn d a çok ha sim n o k ta la r v n rd ir fa k t şayan i i b r e t olduğu iç in i l e r d e k ita b h a lin d e n eşr edeceğim) 19 2 2 senesinde D e rlin d e açdlgim Sa a d î isr i n i ta şiy a n küçük te rsîh a n a 1927 de Ş e r li n i n b i r i n c i s i n l f us©sonlarlrtdan b i r i s i olmuştu. 10 ten: u s 1927 de i l k o f » İs t a n b u l* i k i etvl.ik t i r seyahat ÿnpdim.
Terzihanenin n u v a ffa k iy e t î 1929 senesine kadar d ?v»m e t t i . 0 sen elerd e » e r l i n d e bu lu m n Bay hıştu / r e s in r e f i k a l a r ! vo y in e , o sen elerd e B e r l i n * gelen b a s i tnebuslarimis ve g a z e t e c ile r im i* Terzihanemi z iy a r e t e t t i l e r ve büyük b i t t a k t i r g ö s t e r d ile r *
T e rsiten e 1927 den 1930 kadar h e r sene B e r lin d e k i (B a l de C outures) de /endi (C ré a tio n s ) n i l e b r i n e l l i g i K asan m iştir. Y in e o sen elerde B e r l i n r'Ürk kttlubttnde Himaye! e t f a l şu b esin in -«Mto*0t- r e i s l i ğ i n i Yapdim. İterbnm s e f i r i m i * Kemaleddin Sami Pnşa iç lerim d e b e n i çok t a k t i r e t t i
ve i le r d e K adin lsra rey v e r i l d i ğ i saman i l k mebus b e n i göndereceğini
t
s ö y le r d i. B o rü n d e 1929 ve 1930 sen ele rin d e H i t l e r m eselesi ortaya ç i k t i g i i ç i n bütün t i c a r e t durmuştu o müddet sa rffn d a b i r çok
\
t ic a r e t h a n e le r i f f l a e e t k i l e r . Bende 1930 senesinde evim i P e rise
no k İ ettim ve şimdiye kadar iru v affh k y etlle
ç e liş t im .
Vs k at sem samanlarda büyük A tam isl kayb etmek f e l a k e t i bana otedar de in b î r a c i ç e k t i r d i k i , yin e o h a k ik i b e n liğ im le
s
A.tetü*feü» b iz e a-a net e t t i ğ i o mukadda© vatan to p rag ld lr 'ben hayatimi onan urunda aarf edersem ancak o vakit vatanim», k a rşl
olan borcumu ödemiş, olacagim. Bunun içtn d irk i mebus olmak ia tiy o ru » «g e r büyük b i r Aşkla s« r ila cağlara bu ş e r e f li vazifede ttalâ v » a r m ettiğim g ib i muvaffak olamazsam b i r sen© nihayetinde
İ s t i f a ©dip çekileceğim.
Sözlerimde hiç h i l a f ı hakikat b i r nokta olma d İğ in i temin ©der ve icabinda hepsini a y ri ay i iabat edeceğimi ‘ r * ed-n-ira*
Buruda vatanin© k a rşl b i r küçük hizmetimi ara etmeyi kendime b i r vazife ad ediyorum.
193* senesinin kişinde B lin e yapdlgtra b ir kisa seyahatte alman a habl rimdan &me. von Stechow bana müracaat et i ve
eh e m iy e t li surette b i r para kaşanmak arzu edlb etmediğimi sordu. Verdiğim m m fa kat cevabi üzerine bana meseleyi o n la ttiı alman
m zirlarindan von tepen in blraderzadesl Istanbula gitim iş ayasofya
car isin in mahzenlerinde b i r sondik içerisinde çok eski ve fevkalade kiyr s t l i demir b e ş lik le r görmlş. Bu bapllklarJ n bütün
dünyada ancak BO da ne vam lş ve a 1 şimdiye kadar d e ğ i n i ş ve 12 s İ ayaaofya mahzeninde duriyormuş. Almanlar caninin bekçisini para İ le İkna edib bu baş İ lk i» r i oradan çika rip la v iç -jy e getirmiye ve oradan bnzimu relere sat im lya k *rar verm işler. or b a ş lig ln kiy ©ti b )0, OüO iânrk immiş bunla r i m tacaklnri müzeleride h a z ir- lam lşlar.
i ş . Ancak esrin in bek çiaile görüşüp o kiymattar sendiği yerinden tehlikesizce çıkartabilmek İçin b i r b e c e rik li tîirke İh tiy a ç la r!
var 1 «. Da hizmeti yapacak olan TÜrke satılacak eşyadan 300,0)0 •ark vermeyi kararkaştirm işlar.
Bu. komitenin İçinde bulunam tane, ir on Steehov bu i ş i benim yapabileceğini benim g ib i yorularak para kazanan b i r kadlnin böyle ehe; i y e t l İ b i r pareyi red edemiyecegimi zan ederek bana müracaat etmiş Ben Çok memnuniyetle Kabul etmiş Göründüm ve Komiteyi bana ta n itra e in i ondan rica ettim. Bunum iç in b i r ¿azar ününe karar v e r i l d i .
Ben hemen ogün sefirim iz Kftmaleddin Sami Fa şayi ve refik astn i t e le f-a la bu işten haberdar ettim ve neticeye kadar i ş i takip ederek kendisine malumat vereceğimi vait ettim.
Basa» £Ühü /me. von Stechoe beni b i r eve götürdü, orr.de ik i erkek ve b i r kadlnla taniştlısı o gün mlum olan şeylark tekerrür ettikten sonra b i r ik in ci içtimaa luzum görüldü .
Bu ik in çi içtimada komiteden büyük b i r zatin yapilaoak masraflara k a r ş llik b i r «enaaye koyduğunu ve o zatin hususi tayynreaile Ietanbula
g id ile c e ğ in i ve yine o tayyare i l e b a ş lik la r ln Tsviçriye nakil e d ile c e ğ i«! Örendin A.İmanlar Istahbuldaki Adamlarına yasdikla İn i
sandlgi b i r tere daha tedkik edib muvafik cevab g e ld iğ i taktirde heraeı v is a l r i alarak Benlinden hareket edllmiye b m r v e r ild i.
Meseleyi Aynen K. Sami Paşaya Anla tim ve v iz a lr r için o vakit B erlin Konsolosu bulum n Bay Fuat Oktana malumat v a r ild i* Ben Almaalarin ve benim Istanbula kadar gitmemişi serbest birekm alarlni ve meselenin Istahbulda meydana çikarilm aalni K. Sami Paşadan rica etmiştim» Bu muhaverenin i r t e s l günü ansizln K.Sami taşanln
i
i l
5 .
ö««gün &mam letanbuldan V ı n l a r » gelen cevnhda aya sefyadakl 8?. --•?i.g la yerinden k a ld lr l l ı t f olduğun© i ş i t t i ğ i : « a» an K.S.
■*'• fa n in bm iş i ç i n İstanbul* g i t t i ğ i n i a n iy d in , ' 4 b i r mfiddvt * - ’itrada c a lin in »süneye te b d il e d i l d i ğ i n i örendi? im ssar.en şu KÖeuk ■' İ»e t im d e n büyük b i r merr-auniyet duydun»*
/ : - x ¿A*'* »J>yi * ^ \ - * - N / ~ - ' ^ y v — ;__ ?¿/¿> -I * ^ t ~ | ^ 7 ? °j* " ' Lfl-- » TT^* •" t ts^ S t / Lp pO U ^ r^tr>^ «S^-AJj ¿M-^ b> /s¡^¿^--—t- 0? ^ > —-7*1 r- U ' * V -r IV "— ' J o í - Í ^ „ __>¿JP» ¿ e ~ f * > l > i cr ^ C jp^ Z L D * ' K ^ / t v ^ --/J 1 7- —2^ U ¿£*-7 y 7 i ' * *S s *) j9 * û "> *r— « '*"' ^ ' 0 , l - ^ P « 2 ^ ’ ¿¿¿> 2 't * V • * * > " r— T ^ ^ J y * "• l' y- -_? ] j /* ^ • _ . cff > ^ > r- T ^ U ' At" r  > -. ö-*' T > r ^ y» İ r -V J ^ L- ^ t > > U »
Taha Toros Arşivi