Chlamydia trachomatis’in Mc Coy Hücre Kültürleri
Yöntemi Kullanarak ‹zolasyonu
Ali A⁄AÇF‹DAN (*)
ÖZET
Bu çalıflmada 1995-2000 tarihleri arasında Chlamydia trachomatis infeksiyonu açısından risk grubunu oluflturan 560 kiflide alınan çeflitli klinik örneklerde (234 servikal ör-nek, 282 üretral örnek ve 44 rektal örnek) hücre kültürleri yöntemi kullanılarak C. trachomatis izolasyonu amaç-lanmıfltır .Çalıflma kapsamında yer alan 560 kiflinin 138’ini izinsiz çalıflan hayat kadınları, 96’sını izinli çalıflan hayat kadınları, 44’ünü homoseksüel erkekler ve 282’sini ise hayat kadınları ile cinsel iliflkide bulunan er-kekler oluflturmufltur.
‹ncelenen muayene maddelerinde 234 servikal örne¤in 45’inde (%19.2), 282 üretral örne¤in 43’ünde (%15.2) ve 44 rektal örne¤in 8’inde (%18.2) C. trachomatis izole edil-mifltir. Çalıflma kapsamında yer alan gruplara göre C. trachomatis infeksiyonunun sıklı¤ına bakıldı¤ında bu oran izinsiz çalıflan hayat kadınlarında %16.7, izinli çalıflan ha-yat kadınlarında %12.5, homoseksüel erkeklerde %18.2 ve hayat kadınları ile iliflkide bulunan erkeklerde %15.2 ola-rak bulunmufltur.
Anahtar kelimeler: Chlamydia, hücre kültürleri, Mc Coy hücreleri
SUMMARY
Isolation of Chlamydia trachomatis Using Mc Coy Cell Culture Method
In this study, isolation of C. trachomatis using Mc Coy cell culture method in different clinical specimens (234 cervi-cal, 282 urethral and 44 rectal) which were collected from 560 study participants was aimed.
Of 560 study participants; 138 unregistered sex workers, 96 registered sex workers, 44 male homosexuals and 282 male patients who had sexual contact with sex-workers were composed.
C. trachomatis was isolated in 45 (19.2%) out of 234 cer-vical specimens, in 43 (15.2%) out of 282 urethral samp-les and in 8 (18.2%) out of 44 rectal specimens.
C. trachomatis frequency was detected 16.7% in unregis-tered sex-workers, 12.5% in regisunregis-tered sex-workers, 18.2% in male homosexuals and 15.2% in men who had sexual contact with sex-workers.
Key words: Chlamydia, cell cultures, Mc Coy cells
G‹R‹fi
‹nsan sa¤lı¤ı açısından infeksiyon etkeni olarak be-lirlenmifl Chlamydia cinsinden türler C. trachomatis, C. psittaci ve C. pneumoniae olmak üzere üçe ayrılmıfltır. Hayvanlardan izole edilmifl olan C. peco-rum ise dördüncü tür olarak yapılan sınıflandırmada yer almaktadır (1).
C. trachomatis, 1957 yılında trahomlu hastaların konjunktiva kazıntılarının ekildi¤i embriyonlu yu-murtanın sarı kesesinde üretilmifl, daha sonra 1965 yılında hücre kültürleri C.trachomatis’in tanısında kullanıma girmifltir. 1970’li yıllarda Chlamydia
in-feksiyonlarının tanısında serolojik yöntemlerden mikroimmün fluoresan testi kullanılmıfl ve 1980’li yıllardan itibaren ELISA ve direkt fluoresan antikor testi ve günümüzde ise polimeraz zincir reaksiyonu; PCR, ligaz zincir reaksiyonu; LCR ve transkripsiyon esaslı amplifikasyon; TMA gibi teknikler C. tracho-matis infeksiyonlarının tanısında kullanılmaktadır (2,3, 4).
C. trachomatis’in laboratuvar tanısında kullanılan en iyi ve güvenilir yöntem (gold standard) hücre kültü-rü olarak bilinmektedir. Uygun ortam koflulları sa¤-landı¤ında duyarlılı¤ı ve özgüllü¤ü oldukça yüksek olan hücre kültürü yöntemi özellikle di¤er tanı yön-temlerinde alınan sonuçların do¤rulanmasında C. trachomatis için referans yöntem olarak kabul edil-mektedir. C. trachomatis embriyonun sarı kesesinde
(*) ‹stanbul Tıp Fakültesi, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, 34390 Çapa, ‹stanbul
de üretilebilmektedir. Ancak bu yöntemin duyarlılı¤ı düflük ve uygulanabilirli¤i oldukça zordur. Bugün için izolasyon amacıyla kullanılan Mc Coy hücre kültürü tekni¤i C. trachomatis tanısında kullanılan en iyi yöntemdir. Hücre kültürünün duyarlılı¤ı ve öz-güllü¤ünün yüksek olması bir takım faktörlerin titiz-likle uygulanmasına bafllıdır (5,6,7,8,9,10,11). Bun-lar sırasıyla;
a) Uygun muayene maddesi
C. trachomatis’in izolasyonunda uygun muayene maddesi infeksiyonun durumuna göre serviks, üret-ra, konjunktiva, rektum, nazofarinksten alınan sü-rüntüler, lenf nodülleri biyopsisi ya da aspirasyonu-dur. ‹drar, kan, dıflkı, vajina ve üretradan gelen akıntı, prostat sıvısı, semen hücre kültürü için uygun muayene maddeleri de¤ildir.
b) Kullanılan eküvyonun özelli¤i
Alınan muayene maddesinde kullanılan eküvyonun tipi izolasyonda oldukça önem taflımaktadır. C. trac-homatis izolasyonunda rayon, dakron ve pamuk eküvyonlar uygun yapıyı teflkil etmektedir. Ayrıca fırça tipinde “cytobrush” adı verilen eküvyonlar en-doserviksten materyalin alınmasında son yıllarda kullanıma girmifltir. Eküvyon çubuklarının tahta ol-ması hücre kültürü ortamına toksik etki oluflturabil-mektedir. Bu nedenle plastik olanlar tercih edilmek-tedir.
c) Muayene maddesinin alımı
Serviks C. trachomatis’in üremesi için uygun hücre tipi olan kolumnar epitel hücrelerine sahiptir. Vajinal bölgede ise C. trachomatis’e duyarlı olmayan skua-möz epitel hücreleri bulunmaktadır. Bu nedenle mu-ayene maddesinin serviksten alınması etkenin tanısında önem taflımaktadır. Ancak serviksten mu-ayene maddesi alınmadan önce vajinal bölgedeki mukusun alınması gerekmektedir. Daha sonra ser-viks içine sokulan eküvyonun 5-10 saniye döndürü-lerek vajinal bölgeye de¤dirilmeden muayene mad-desinin alınması C. trachomatis’in izolasyonunda, önem taflımaktadır. Erkeklerde ise muayene madde-si; üretra bölgesinin 2-3 cm içerisinde eküvyon dön-dürülerek alınmalıdır. Ayrıca muayene maddesi alınmadan önce hastaların en az 2-3 saat idrar yap-mamaları izolasyon flansını arttırmaktadır. Gözden
alınacak konjunktival örneklerde önce alt, daha son-ra üst göz kapa¤ının iç kısımlarından muayene mad-desinin alınması gerekmektedir. E¤er her iki göz in-fekte ise, kontaminasyonu önlemek amacıyla önce az infekte gözden, daha sonra ise di¤erinden örnek alınması gerekmektedir.
d) Transport ortamı
Alınan muayene maddesi Chlamydia için toksik olmayan, muayene maddesindeki mikroorga-nizmaları inhibe edecek uygun antimikotik ve anti-bakteriyel maddeler ihtiva eden transport besiyerin-de laboratuvara iletilmelidir. Alınan muayene mad-desi hemen ekilemiyorsa 4 ºC’de saklanması ve en fazla üç gün içinde ekilmesi gerekmektedir. E¤er ekim için daha uzun süre gerekiyorsa muayene mad-desi dondurularak (-70 ºC) saklanması idealdir. e) Uygun hücre ortamı
C. trachomatis’in üretiminde en çok kullanılan hücre tipi Mc Coy hücreleridir. Ayrıca HeLa 229, BHK21 gibi hücreler de üretim amacıyla kullanılmaktadır. Mc Coy hücrelerinin sikloheksimid ile muamele edilmesi, etkenin izolayonunu kolaylafltırmaktadır. f) Besiyerinin özelli¤i
Chlamydia izolasyonunda % 5-10 fetal sı¤ır/dana se-rumu, 0.05 M glukoz ve 2 mM L-glutamin ihtiva eden pH: 7.2-7.4 arasında de¤iflen modifiye besiyeri (Eagle MEM) uygun ortamı oluflturmaktadır. (Çalıflmamızda bu besiyeri esas alınmıfltır). Temel olarak kullanılan bu besiyeri her laboratuvarın kendi prensipleri dahilinde modifiye edilmektedir.
g) Sekonder pasaj
Chlamydia izolasyonunda flüpheli muayene madde-leri hücreler ile kaplı lamelli tüplere (Shell vials) ya da titrasyon kuyucuklarına ekilmektedir. Ekilen mu-ayene maddesinin 2500-3000 devirde santrifüj edil-mesi hücrelerin inokülasyonunu kolaylafltırmaktadır. Muayene maddesinin çift ekilmesi ve inkübasyon sonrası birinin boyanarak inklüzyonların arafltırılması, di¤erinin ise alınan sonucu do¤rulama amacıyla sekonder pasaj yapılması tanı için oldukça önem taflımaktadır. Sekonder pasaj yapımı daha çok seçilen boyama yönteminin türüne göre tercih sebe-bi olmaktadır. Örne¤in, iyot ya da Giemsa ile yapılan
boyamada mutlak sekonder pasaj yapımı gerekirken, fluoresan iflaretli konjuge ile boyanmıfl bir kültürün de¤erlendirilmesinde sekonder pasaj yapımı ço¤u zaman tercihe ba¤lı bir yöntem olarak karflımıza çıkmaktadır. Ayrıca pozitif olarak belirlenen örnek-lerde suflların muhafazası için ya da elde edilen pozi-tif inklüzyon sayısını arttırmak için gereklidir. h) Sonuçların yorumlanması
C. trachomatis inklüzyonlarının belirlenmesinde Gi-emsa ya da iyot boyama yöntemi kullanılmaktadır. Ancak sonuçları de¤erlendiren kiflinin deneyimsiz olmasına ba¤lı olarak, bazı boya kalıntıları ya da bo-yanmıfl ölü hücreleri inklüzyon fleklinde yorumlana-bilir. Bazı örneklerde sadece bir inklüzyon cisimci¤i-nin bulunması, deneyimsiz biri tarafından sonuç de-¤erlendiriliyorsa pozitif de¤erlendirilmesi gereken muayene maddesinin negatif olarak yorumlanmasına sebep olabilir. Bu nedenle sonuçları de¤erlendiren kiflinin uzman olması oldukça önem taflımaktadır. Ayrıca flüpheli durumlarda iyot ya da Giemsa ile bo-yalı preparatın daha güvenilir bir boyama yöntemi olan fluoresan antikor boyama yapılarak do¤rulan-ması uygundur.
C. trachomatis’in özellikle cinsel temasla bulaflan hastalıklar (CTBH) açısından risk gruplarında arafltırılması ve infeksiyonun sıklı¤ının belirlenmesi epidemiyolojik çalıflmaların yapılmasında son dere-ce önem taflımaktadır. Bu çalıflmada da CTBH açısından risk grubu oluflturan hayat kadınları, ho-moseksüeller ve hayat kadınları ile iliflkide bulunan erkeklerde C. trachomatis infeksiyonunun sıklı¤ı; uygulama koflulları gerekti¤i flekilde yerine getirildi-¤i takdirde en güvenilir ve en iyi yöntem (gold stan-dard) olarak kabul edilen Mc Coy hücre kültürleri kullanılarak arafltırılması amaçlanmıfltır.
GEREÇ VE YÖNTEM
Bu çalıflmada C. trachomatis infeksiyonu açısından risk grubu oluflturan 560 kifliden alınan çeflitli klinik örneklerde C. trachomatis izolasyonu amaçlanmıfltır. Çalıflma kapsamında yer alan hastaların 278’ini ‹s-tanbul’da Deri ve Zührevi Hastalıklar Hastanesinde muayene edilen kifliler oluflturmufltur. Bu kiflilerin 138’i polis tarafından izinsiz çalıfltıkları için
yakala-nan ve ‹stanbul Deri ve Zührevi Hastalıklar Hastane-sine sevk edilen Do¤u Avrupalı hayat kadınları, 96’sı ‹stanbul genelevinde çalıflan ve rutin sa¤lık kontrol-lerini yaptırmak üzere gelen hayat kadınları ve 44’ünü ise homoseksüel erkekler oluflturmaktadır. Çalıflma kapsamında yer alan di¤er 282 hasta ise Anabilim Dalımız Chlamydia laboratuvarına baflvu-ran ve ‹stanbul’da hayat kadınları ile cinsel iliflkide bulunduklarını bildiren üretral flikayetleri olan erkek hastalardır.
Klinik örneklerin alınması:
Serviksden alınan örnekler: Kadınlardan muayene maddesi alınırken kiflilerin menstural siklusda olma-malarına ve antibiyotik kullanmaolma-malarına (en az 3 hafta) dikkat edilmifltir. Belirtilen koflullar dıflındaki hastalar çalıflma kapsamı dıflında bırakılmıfltır. Ör-nekler alınırken steril bir eküvyon yardımı ile vajinal bölge ve ektoservikal bölgedeki mukus temizlenmifl ve endoservikal kanaldan muayene maddesi rotas-yon yapılarak alınmıfl ve muayene maddesi transport besiyerine eküvyonla birlikte konulmufltur.
Ü retradan alınan örnekler: Hastaların antibiyotik kullanmamaları (en az 3 hafta) ve en az 3 saat idrar yapmamaları göz önünde bulundurularak eküvyon yardımı ile üretranın 2-3 cm içinden ve rotasyon yapılarak örnekler alınmıfl ve muayene maddesi transport besiyerine konulmufltur.
Rektumdan alınan örnekler: Antibiyotik kullan-madıklarını (en az 3 hafta) ifade eden homoseksüel-lerden alınan rektal örnekler ise eküvyon ile rektuma 3-4 cm girilerek ve rotasyon yapılarak alınmıfl ve muayene maddesi transport besiyerine konulmufltur. KULLANILAN BES‹YERLER‹ (6,7)
Mc Coy hücreleri üretim besiyeri : MEM Eagle Besiyeri (Earles Salt without L-Glutamin) 50 ml
Fetal Sı¤ır serumu (56 ºC’de 30 dakika inaktive edilmifl) 55 ml L-Glutamin (200mM) 6 ml Steril bidistile su 450 ml pH: 7.8 (pH ayarlaması %7.5’luk sodyum bikarbonat ile yapılmıfltır).
Chlamydia izolasyon besiyeri: Hazırlanan stok so-lüsyonlardan afla¤ıda belirtilen oranlarda Mc Coy hücre üretim besiyerine ilave edilerek hazırlanmıfltır.
Vankomisin stok solüsyonu 0.6 ml Gentamisin stok solüsyonu 0.1 ml Mikostatin stok solüsyonu 0.5 ml Glukoz stok solüsyonu 6.0 ml
Transport besiyeri: Hazırlanan stok solüsyonlardan afla¤ıda belirtilen oranlarda Mc Coy hücreleri üretim besiyerine ilave edilmifl ve muayene maddelerinin konaca¤ı transport besiyeri hazırlanmıfltır.
Vankomisin stok solüsyonu 1.2 ml Gentamisin stok solüsyonu 0.1 ml Mikostatin stok solüsyonu 0.5 ml Glukoz stok solüsyonu 6.0 ml Ph: 7.2-7.4 arasında %7.5’luk sodyum bikarbonat ile ayar-lanmıfltır.
Transport besiyeri 1 ml’lik miktarlarda steril tüplere da¤ıtılarak +4 ˚C’de muhafaza edilmifltir.
Hücre kültürü yöntemi: Bu çalıflmada genital ör-neklerden C. trachomatis’in izolasyonu için insan si-novia hücrelerinden derive edilen, ancak daha sonra fare fibroblastları ile kontamine olmufl ve bugünkü özelliklerini kazanmıfl olan Mc Coy hücreleri (Uni-versity of California, Chlamydia Research Labora-tory, San Francisco’dan temin edilmifltir) kul-lanılmıfltır. Mc Coy hücrelerinin üretildikleri ortama siklohekzimid konularak üremeleri durdurulmufl, bu-na karflın C. trachomatis izolasyonu sa¤lanmıfltır. Örneklerde bulunan C. trachomatis’in Mc Coy hüc-relerine santrifüj yöntemi ile inokülasyonu sa¤-lanmıfltır.
Mc Coy hücrelerinin üretimi: Mc Coy hücreleri 250 ml’lik hücre kültür fliflelerinde, hücre üretim be-siyerinde üretilmifltir. Bu flifleler hücre ekimi yapıldıktan sonra 37˚C’de %5 CO2’li ortamda
inkü-be edilmifltir. ‹nkübasyon sonunda tam tabaka teflkil etmifl olan hücre kültür fliflesindeki besiyeri döküle-rek hücreler PBS ile yıkanmıfl ve ölü hücrelerin uzaklafltırılması amaçlanmıfltır. Yıkama ifllemi hücre
kültür fliflesine PBS konularak yapılmıfltır. Daha son-ra PBS ortamdan uzaklafltırılmıfl, yıkanmıfl hücreler üzerine 1 ml tripsin (%0.25) ilave edilerek hücre kül-tür fliflesi 5-10 dakika 37˚C’de bekletilerek hücrele-rin birbihücrele-rinden ayrılması sa¤lanmıfltır. Hücreler üze-rine üretim besiyeri ilave edilmifl ve hücrelerin süs-pansiyonu sa¤lanmıfltır. Lamelli tüplere (Shell vial) hücrelerin ekimi, kullanılacak güne göre tek tabaka oluflturacak flekilde yapılmıfltır. Tek tabaka olu-flumunu uzun süre devam ettirebilmek için siklohek-zimidli besiyeri kullanılmıfltır. Lamelli tüplere 1 ml Mc Coy hücre süspansiyonu ekilmifltir. Muayene maddesinin hücrelere inokülasyon durumuna göre Mc Coy hücre sayısı afla¤ıdaki kriterlere göre belir-lenmifltir.
Hücre sayısı* La-melli tüpler
- Ertesi gün kullanılacaksa 200.000 - ‹ki gün sonra kullanılacaksa 100.000 - Üç gün sonra kullanılacaksa 50.000
*1 ml besiyerinde bulunan hücre sayısı
Muayene maddelerinin hücrelere ekimi: Lamelli tüplerdeki Mc Coy hücre üretim besiyeri ortamdan uzaklafltırılmıfl ve hücreler 1 ml PBS ile yıkanmıfltır. Muayene maddesini ihtiva eden transport tüpleri 2 dakika vorteks yardımı ile karıfltırılmıfl ve tüplere 1 ml izolasyon besiyeri ilave edilmifltir. Eflit oranlarda iki ayrı lamelli tüpe aynı örnekten da¤ıtılmıfl ve la-melli tüpler 3000 devirde 1 saat 37 ˚C’de santrifüj edilmifltir. Santrifüj iflleminden sonra lamelli tüpler-deki besiyeri ortamdan uzaklafltırılmıfl, 1 ml 0.5-1ul/ml siklohekzimid ihtiva eden besiyeri konulmufl-tur. Lamelli tüpler 37 ˚C’de 2 gün %5 CO2’li
ortam-da inkübe edilmifltir. Lamelli tüpler fluoresan iflaret-li konjuge (Ortho Diagnostics Systems, Raritan, N.J.) yardımı ile boyanarak C. trachomatis inklüz-yonları arafltırılmıfltır
‹statiksel de¤erlendirme: Gruplar aras›ndaki fark ki kare metodu ile araflt›r›lm›flt›r.
BULGULAR
Çalıflmamızda C. trachomatis infeksiyonları açısından risk grubunu oluflturan 560 kifliden (138
izinsiz çalıflan hayat kadını, 96 izinli çalıflan hayat kadını, 44 homoseksüel erkek ve 282 hayat kadınları ile cinsel iliflkide bulunan erkek) alınan klinik örnek-lerde C. trachomatis izolasyonu hücre kültürleri yön-temi ile arafltırılmıfltır. ‹ncelenen klinik örneklerin gruplara göre da¤ılımı tablo 1’de gösterilmifltir. Bu-na göre izinsiz çalıfltı¤ı saptaBu-nan 138 Do¤u Avrupalı hayat kadınından 23’ünde (%16.7), genelevde çalıflan ve rutin sa¤lık kontrollerini yaptırmak üzere gelen izinli çalıflan 96 hayat kadınından 12’sinde (%12.5), 44 homoseksüel erkeklerin 8’inde (%18.2) ve hayat kadınları ile iliflkiye giren üretrit flikayeti olan 282 erke¤in 43’ünde (%15.2) C. trachomatis saptanmıfltır. Gruplar aras› C. trachomatis pozitifli¤i istatiksel olarak de¤erlendirildi¤inde anlaml› bir fark bulunamam›flt›r (p: 0.7873).
TARTIfiMA
Günümüzde batı ülkelerinde en sık rastlanan mikro-organizmalardan birisi C. trachomatis’tir. Özellikle sosyo-ekonomik düzeydeki ilerleme ile birlikte para-lellik gösteren genital C. trachomatis infeksiyon-larının prevalansı, geliflmifl ülkelerle karflılafltırıldı¤ında geliflmekte ve az geliflmifl ülkele-re oranla daha yüksektir. Örne¤in ABD’de yılda 1.800.000 gonore olgusuna karflılık 3 milyon C. trac-homatis’in etken oldu¤u non-gonokoksik üretrit ol-gusu gözlenmektedir (12,13).
Tedavi edilmeyen olgularda son derece ciddi komp-likasyonlar oluflturan C. trachomatis’in ürogenital kaynaklı suflları erkeklerde üretrit ve epididi-mit, kadınlarda ise servisit ve pelvisin infla-masyonlu hastalı¤ını (PID) oluflturmaktadır.Ayrıca lenfogranuloma venereum C.trachomatis’in olufltur-du¤u di¤er bir veneryen hastalıktır (2).
Cinsel temasla bulaflan hastalıklar arasında Chlamy-dia infeksiyonlarının tanı ve tedavisinde maliyet ol-dukça yüksektir. Özellikle oluflturdu¤u komplikas-yonlar dikkate alındı¤ında, örne¤in kadınlarda PID’i takiben infertilite geliflmekte, ayrıca tüplerde oluflan hasar nedeniyle de dıfl gebelik olgularına rastlan-makta ve bütün bunlar Chlamydia kontrol program-ları dolayısıyla Chlamydia referans laboratuvar-larının zorunlulu¤unu ön plana geçirmektedir (14,15,16,17).
Bu çalıflmada Chlamydia infeksiyonu açısından risk grubunu oluflturan hayat kadınları, homoseksüel er-kekler ve hayat kadınları ile cinsel iliflkide bulunan erkeklerde C. trachomatis infeksiyonlarının sıklı¤ı hücre kültürü yöntemi ile arafltırılmıfltır.
C. trachomatis için tanıda günümüzde pek çok yön-tem kullanılmaktadır (2,18). Genel olarak bakıldı¤ında hücre kültür yöntemi günümüzde yerini alternatif tanı yöntemleri olarak kullanılan amplifi-kasyon tanı yöntemlerine (PCR, LCR, TMA) bırak-maktadır. Ancak laboratuvar standardizasyonu, yeni bir testin duyarlılık ve özgüllük belirleme çalıflmaları ve genifl kapsamlı projelerde hala referans yöntem olarak Mc Coy hücre kültürü yöntemi kullanılmak-tadır. Ayrıca Mc Coy hücre kültürleri kullanılarak yapılan izolasyon çalıflmalarında ortam flartları stan-dardize edilip ideal koflullar yerine getirildi¤inde du-yarlılık oldukça yüksek olmaktadır. Çalıflmamızda hücre kültürü yöntemini seçmemizin amacı laboratu-varımızda standardize edilmifl olması ve maliyet ya-rar analizleri yapıldı¤ında ekonomik uygunlu¤udur (4,11,19).
Çalıflmamızda yer alan risk grubunu oluflturan 560 kifli genel olarak de¤erlendirildi¤inde C. trachomatis infeksiyonlarının sıklı¤ı %15.4 (86/560) tür. Ancak gruplar arasında bakıldı¤ında C. trachomatis’in izo-lasyon sıklı¤ı sırasıyla en fazla homoseksüel erkek-lerde %18.2, izinsiz çalıflan ve polis tarafından CTBH yönünden muayene ettirilen hayat kadınlarında %16.7, ‹stanbul’da hayat kadınları ile cinsel iliflkide bulunan erkeklerde %15.2 ve izinli çalıflan hayat kadınlarında ise %12.5 olarak belirlen-mifltir.
Bu çalıflmada ‹stanbul’da hayat kadınları ile cinsel iliflkide bulunan erkeklerde C. trachomatis izolasyon sıklı¤ı (%15.2), izinsiz çalıflan kadınlar ile çok yakın benzerlik göstermektedir (%16.7). ‹zinli çalıflan kadınlarda C. trachomatis infeksiyonları oranının di-¤er gruplara göre düflüklü¤ü rutin kontrollerini dü-zenli yaptırmalarına ba¤lanabilir. Ancak yinede bu kiflilerdeki oranda (%12.5) azımsanmayacak kadar önemlidir.
Ülkemizde çeflitli gruplarda C. trachomatis infeksi-yonlarının prevalansı ile ilgili çalıflmalara son
da rastlanmaktadır. Örne¤in ‹zmir bölgesinde yapılan çeflitli çalıflmalarda Chlamydia infeksiyon insidansının asemptomatik kadınlarda %23-27.3, semptomatik kadınlarda %32.4-42 (20,21), infertil kadınlarda %8.5-11.5 (22), genelev kadınlarında ise %25.4 (23) oldu¤u bildirilmifltir. Bu bölgede etkeni Chlamydia olarak belirlenen konjunktivit olgularının oranı ise %26.5’tir (24). ‹stanbul’da yapılan bazı çalıflmalarda ise gebe kadınlarda %1.1 (25), hayat kadınlarında %22 (26), hayat kadınları ile iliflki ku-ran erkeklerde %14.7 (27) oku-ranında Chlamydia in-feksiyonuna rastlanmıfltır. ‹stanbul’da yapılan bir di-¤er çalıflmada C. trachomatis infeksiyonlarının pre-valansı izinli çalıflan hayat kadınlarında %12, izinsiz çalıflan hayat kadınlarında ise %14 olarak bulunmufl-tur (28).
Yukarıda belirtilen çalıflmalarda C. trachomatis in-feksiyonlarının prevalansı çeflitli yöntemler ile de-¤erlendirmeye alınmıfl ve ço¤unlukla tercih edilen test DFA olmufltur.
Çalıflmamızda kullandı¤ımız Mc Coy hücre kültürü yöntemi duyarlılık ve özgüllük yönünden karflılafltırıldı¤ında DFA testi ile paralellik göstere-bilmektedir. Ancak hücre kültürü yönteminin sufl
izolasyonu, antibiyotik duyarlılık deneyi yapabilme, belirli bir ticari kite ba¤lı kalmama, belirlenen pozi-tifli¤inin kesinli¤i gibi kuflkuya götürmeyen v.s. gibi birtakım imtiyazlara halen sahip bulunmaktadır. Çalıflma kapsamında yer alan gruplardan elde edilen pozitiflik verileri bu kiflilerde genital C. trachomatis infeksiyonlarının önemli problem oldu¤unu ortaya koymaktadır. Bu ve benzer gruplarda duyarlılı¤ı ve özgüllü¤ü yüksek yöntemlerle belirlenmesi ülkemiz-de genital C. trachomatis infeksiyonlarının gerçek prevalansını verecek ve epidemiyolojik çalıflmaların yapılmasına öncülük edecektir.
TEfiEKKÜR
Bu çalıflmanın gerçekleflmesinde katkılarından dolayı Uzm. Mustafa ÖNEL’e (‹stanbul Tıp Fakültesi, Mikrobi-yoloji ve Klinik MikrobiMikrobi-yoloji Anabilim Dalı), Dr. Özdem GER‹KALMAZ, Dr. Necmettin YILDIRIM ve Dr. Neziha B. BALTALI’ya (‹stanbul Deri ve Zührevi Hastalıklar Hastanesi), ayrıca Chlamydia infeksiyonlarının laboratu-var tanısı konusunda kendisinin engin bilgi ve deneyimle-rinden yararlandı¤ım, bana laboratuvarlarında çalıflma im-kanı sa¤layan, Prof Dr Julius SCHACHTER’a (University of California, San Francisco General Hospital) içtenlikle teflekkür ederim.
KAYNAKLAR
1.Fukushi H, Hira-i K: ChlamydHira-ia pecorum. The fourth specHira-ies of genus Chlamydia. Microbiol Immunol 37:515 (1993).
2.An¤ Ö: Chlamydia infeksiyonlarının önemi. “An¤ Ö, Badur S, A¤açfidan A (ed): Chlamydia ‹nfeksiyonları ve Tanıda Yenilikler kitabı”,s.1, (1995).
3.Schacther J : Chlamydial Infections. West J Med 153:523 (1990)
4.Barnes RC: Laboratory diagnosis of human chlamydial infections. Clin Microbiol Rev 2:119 (1989).
laboratuvar tanısı ve ülkemizde tanıda karflılaflılan sorun-lar. “An¤ Ö, A¤açfidan A (ed): I. Ulusal Chlamydia ‹n-feksiyonları Simpozyumu Bildirileri”, s.52-60, (1995). 6. Schacther J : UCSF, San Francisco General Hospital. Chlamydia Research Laboratory, Laboratuvar uygulama protokolü, (1993).
7. Taylor- Robinson D: Tests for infection with Chlamy-dia trachomatis. Intern J STD AIDS 7:19 (1996). 8. Moncada J, Schacther J, Shipp M, Bolan G, Wilber J : Cytobrush in collection of cervical specimens for detec-tion of Chlamydia trachomatis. J Clin Microbiol 27:1863 (1989).
9. Taylor- Robinson D: Laboratory techniques for the di-agnosis of chlamydial infections. Genitourin Med 67:256 (1991).
10.Lipkin ES, Moncada JV, Shafer M, Wilson TE, Schacther J : Comparison of monoclonal antibody stai-ning and culture in diagnosing cervical Chlamydial infec-tion. J Clin Microbiol 23:114 (1986).
11.Ripa KT, Mardh P-A: Cultivation of Chlamydia trac-homatis in cycloheximide treated Mc Coy cells. J Clin Microbiol 6:328 (1977).
12.Schacther J : Chlamydial infections past, present, futu-re. JAMA 195:1501 (1989).
13.Schacther J : Chlamydial infections. West J Med 153:523 (1990).
14.Schacther J, Dawson CR: Chlamydial infections, worldwide problem: Epidemiology and implications for trachoma therapy. Sex Transm Dis 8:167 (Suppl) (1981). 15.Aral S, Holmes KK: Sexually transmitted diseases in the AIDS Era. Scientific American: Medicine, Special is-sue p.118 (1993).
16.Aral SO, Holmes KK: Epidemiology of sexual beha-vior and sexually transmitted diseases.”KK Holmes, P-A Mardh, PF Sparling, PJ Wiesner (eds): Sexually Trans-mitted Diseases”, p.19, 2nd edition, Mc Graw Hill Co. New York (1990).
17.Schacther J : Epidemiology of chlamydial infection: Identifying high risk populations. STD Update 1:2,7 (1988).
18.Schachter J : Diagnosis of human chlamydial
infecti-ons. RS Stephens, GI Byrne, G Christiansen, et al. (eds): Chlamydial infection, Proceedings of the ninth internatio-nal symposium on human chlamydial infection. p.577 (1998).
19.Ridgway GL, Taylor-Robinson D: Current problems in microbiology I. Chlamydial infections: Which labora-tory test, J Clin Pathol 44:1 (1991).
20.Dereli D, Ertem E, Serter D, Yüce K: Evaluation of a direct fluorescent antibody test for detection of Chlamydi-a trChlamydi-achomChlamydi-atis in endocervicChlamydi-al specimens. APMIS 99:961 (1991).
21.Ertem E, Dereli D, Serter D, Yüce K: Screening for Chlamydia trachomatis in a Turkish population. Genitou-rin Med 67:354 (1991).
22.Ertem E, Dereli D, Serter D, Tavmergen E, Çapa-no¤lu R: ‹nfertil kadınlarda Chlamydia trachomatis insi-dansı. Türk Mikrobiyol Cem Derg 21:47 (1991).
23.Ertem E, Dereli D, Serter D, Engin Ö: ‹zmir genele-vinde çalıflan kadınlarda Chlamydia trachomatis arafltırılması. Mikrobiyol Bült 27:335 (1993).
24.Dereli D, Ertem E, Serter D, Köse S, Haznedaro¤lu G : Konjunktival örneklerde Chlamydia trachomatis arafltırılması. Mikrobiyol Bült 327:127 (1993).
25.Genç M, A¤açfidan A, Ye¤eno¤lu Y, Turan Ö, Kuru Ü, Mardh P-A: Screening for Chlamydia trachomatis and Neisseria gonorrhoeae in pregnant Turkish women. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 12:395 (1993).
26.Yılmaz G, Türko¤lu S, Gerikalmaz Ö, Badur S: ‹s-tanbul’da hayat kadınlarında Chlamydia trachomatis in-feksiyonu prevalansının enzim immünoassay (EIA) ve im-munofluoresan (DFA) yöntemleri ile saptanması. 6. Ulusal Antibiyotik ve Kemoterapi (ANKEM) Kongresi, Özet ki-tabı, s.237, (1991).
27.A¤açfidan A, Badur S: ‹stanbul’da hayat kadınları ile cinsel iliflkide bulunan kiflilerde Chlamydia trachomatis arafltırılması ve cinsel davranıflları yönünden de¤erlendiril-mesi. 12. ‹stanbul Tıp Fakültesi Kurultayı, Özet kitabı, s.139, (1993).
28.A¤acfidan A, Chow JM, Pashazade H, Özarma¤an G, Badur S: Screening of sex workers in Turkey for Chlamydia trachomatis. Sex Transm Dis 24 :573 (1997).
