TÜBERKÜLOZA BA⁄LI GEL‹fiEN TANS‹YON
H‹DROPNÖMOTORAKS OLGUSU
A CASE WITH TENSION HYDROPNEUMOTHORAX DUE TO
TUBERCULOS‹S
Levent ÖZDEM‹R 1 Suat DURKAYA 2 Burcu ÖZDEM‹R 3 Yavuz HAVLUCU 1 Erkan fiAH‹N4
1Dörtyol Devlet Hastanesi Gö¤üs Hastal›klar› Klini¤i, Hatay
2‹skenderun Devlet Hastanesi Gö¤üs Kalp Damar Cerrahisi Klini¤i, Hatay 3‹skenderun De vlet Hastanesi Gö¤üs Hastal›klar› Klini¤i, Hatay
4Özel Defne Hastanesi Radyoloji Klini¤i, Hatay
Anahtar sözcükler: Tüberküloz, komplikasyon, tansiyon hidropnömotoraks Key words: Tuberculosis, complication, tension hydropneumothorax
SUMMARY
Tuberculosis i s still one of the most important health problem in developing countries and in our country and can cause pneumothorax and hydropneumo-thorax as a complication. Tension pneumothorax frequently occurs after trauma, mechanic ventilation and spontaneous pneumo-thorax.
22 year old male patient with severe tension pneumothorax was evaulated with literature knowledge in our hospital emergency service. Patient entered with sudden onset shortness of breath and chest pain He was tachypnoeic, tachycardic and hypotensive. On physical examination no sound was heard on left lung. Tracheal right deviation and total pneumothorax on left was seen on a chest radiograph. Computerized thorax tomography revealed hydropneumothorax and apical cavitation.on left lung. A positive smear for acid-fast bacilli was found in sputum culture. Although hydropneumothorax due to tuberculosis can be seen often, we could find no ‹z mir Gö¤üs Hastanesi Dergisi, Cilt XXIII, Say› 3, 2009
ÖZET
Tüberküloz g eliflmekte olan ülkelerde ve ülke-mizde hala önemli bir sa¤l›k problemi olup pnö-motoraks ve hidropnöpnö-motoraks gibi komplikas-yonlara yol açabilmektedir. Tansiyon pnömotoraks ise s›kl›kla travma, mekanik ventilasyon ve spontan pnömotoraks sonras› geliflmektedir.
Hastanemiz acil servisine ciddi tansiyon pnömo-toraks tablosu ile baflvuran 22 yafl›ndaki bir erkek hasta literatür verileri eflli¤inde de¤erlendirildi. Hasta ani geliflen nefes darl›¤›, gö¤üs a¤r›s› flika-yeti ile baflvurdu, hipotansif, taflipneik, taflikar-dik ve siyanotik oldu¤u görüldü. Fizik muayene-sinde solda solunum sesleri al›namad›. Akci¤er grafisinde trakeada sa¤a deviasyon ve solda total pnömotoraks mevcuttu. Bilgisayarl› toraks tomografisinde solda hidropnömotoraks ve sol apikal bölgede kavitasyon izlendi. Balgam aside dirençli basil pozitif olarak saptand›.
Literatür tarand›¤›nda tüberküloza ba¤l› hidro-pnömotoraks s›k gözlenmekle birlikte tüberküloza
Gelifl tarihi: 14.06.2009 Kabul tarihi: 25.08.2009
OLGU SUNUMU
Resim 2. Toraks Dreni Sonras› Akci¤er Grafisi. Resim 1. Gelifl PA Akci¤er Grafisi: Solda total
pnömotoraks, trakea sa¤a deviye ve plevral s›v›.
reports of tension hydropneumothorax due to tuberculosis in the literature search. We presented this case as a first.
ba¤l› geliflen tansiyon hidropnömotoraks olgusuna rastlanmad›. ‹lk olgu olmas› nedeni ile sunmay› uygun bulduk.
G‹R‹fi
Tüberküloz halen geliflmekte olan ülkelerde ve ülkemizde önemli bir sa¤l›k problemidir (1). Tedavisi ve takibi s›ras›nda izlenen pnömotoraks, masif hemoptizi ve hidropnö-motoraks gibi komplikasyonlar ciddi morbi-dite ve mortalite nedeni olabilir (2,3). Bizim olgumuz da tüberküloza ba¤l› olarak tansiyon hidropnömotoraks fleklinde ortaya ç›km›flt›r. Literatürde komplikasyonlar›n yarat-t›¤› kaotik tablolar›n aras›nda nadir rastla-nan ancak hayat› tehdit edici tüberküloza ba¤l› tansiyon hidropnömotoraks olgumuzu takip ve tedavi basamaklar› ile gözden geçirip sunmay› uygun bulduk.
OLGU
22 yafl›nda erkek hasta, ani bafllayan gö¤üs a¤r›s› ve nefes darl›¤› flikayeti ile acil servise getirildi. ‹lk de¤erlendirmeyi takiben akci¤er grafisi çekildi. Bu esnada hastan›n nefes darl›¤›nda artma ve bilinç durumunda bozulma oldu¤u görüldü. Özgeçmiflinde bir özellik yoktu. Fizik muayenesinde genel durumu kötü, bilinci konfüze, tansiyonu 70/50 mmHg, nabz›:128/dakika, solunum say›s› 36/dakika idi. Dinlemekle solda solu-num sesleri al›namad›. Akci¤er grafisinde solda total pnömotoraks, trakeada sa¤a deviasyon ve plevral s›v› ile uyumlu görünüm mevcut-tu (Resim 1). Hastaya acil serviste oksijen, s›v› tedavisi baflland› ve tüp torokostomi uygulan›p kapal› sualt› direnaj›na (KSAD) ba¤land›. KSAD sonras› çekilen PA Akci¤er grafisi Resim 2’de gösterilmektedir. Tüp torakostomi sonras› hastan›n semptomlar›n da gerileme, tansiyonunda ve bilinç durumunda düzelme gözlendi. Toraks BT’de sa¤ akci¤er TANS‹YON H‹DROPNÖMOTORAKS
üst lob anteriorda alveolar dansite art›m›, sol üst lob apikoposteriorda alveolar dansite art›m› ve kavitasyon ile solda hidropnomo-toraks görünümü, ciltalt› amfizemi ile uygu-lanm›fl olan toraks drenine ait görünüm izlendi (Resim 3).
Resim 4. Tedavi sonras› kontrol akci¤er grafisi
normal.
Resim 3. Toraks BT: Sa¤ akci¤er üst lob anteriyorda
alveolar dansite, sol üst lob apikoposte-riyorda alveolar dansite ve kavitasyon ile solda hidropnomotoraks, ciltalt› amfizem, toraks dreni.
TARTIfiMA
Tansiyon pnömotoraks, spontan pnömotoraks sonras› ortaya ç›kt›¤› gibi daha çok travma ve mekanik ventilasyona ba¤l› olarak ortaya ç›kmaktad›r (4). Sekonder spontan pnömo-toraks nedenleri aras›nda tüberküloz ülke-mizde ön s›ralarda yer almaktad›r (5). Lite-ratür taramas›nda (PubMed) akci¤er tüber-külozlu hastalarda gerek tedaviye bafllama-dan, gerekse takip ve tedavi s›ras›nda pnö-motoraks ve hidropnöpnö-motoraks komplikas-yonu ile karfl›lafl›lm›flt›r. Fakat tüberküloza ba¤l› tansiyon hidropnömotoraks olgusuna raslanmam›flt›r. Bu ba¤lamda olgumuz tüber-küloza ba¤l› olarak geliflen nadir bir tansi-yon hidropnömotoraks olgusudur.
Tansiyon hidropnömotoraksl› hastalar ani bafllayan gö¤üs a¤r›s›, nefes darl›¤›, flikayeti ile baflvururlar. Fizik muayenesinde takipne, taflikardi, siyanoz, hipotansiyon, pulsus para-doksus vard›r. Tek tarafl› solunum sesleri al›namaz, perküsyonda o tarafta hipersona-rite, gö¤üs duvar›nda hiperekspansiyon ve juguler venöz dolgunluk saptan›r. Akci¤er grafisinde ise, büyük bir pnömotoraks ile ayn› taraf hemitoraksta hacim art›fl›-geniflleme, mediastinal itilme, diafram bas›s› ve plevral s›v› gözlenir (4). Bizim olgumuzda da benzer flekilde klinik ve radyolojik bulgular saptan-m›flt›r.
Tansiyon hidropnömotoraks, tedavisi acil bir durumdur, hiç beklemeden müdahale gerek-tirir. Hemen yüksek dozda oksijene bafllan›r ve gö¤üs tüpü yerlefltirilir (4). Operasyon için endikasyonlar ise, devam eden hava kaça¤› ve ampiyemdir (6). Bizim olgumuzda ise tüp torakostomi sonras› operasyon gerektirecek durum gözlenmemifltir.
Tedavisi kombine rejimlerle medikal oldu¤u bilinen tüberkülozun, takip ve tedavisi s›ras›nda ya da hastam›zda görüldü¤ü üzere Laboratuvar bulgular›nda BK: 17000, Hb: 13.4
gr/dl, Htc: 37, Plt: 33000, Balgam aerob kültüründe üreme saptanmad›. Balgam direkt bak›s›nda Asidorezistan bakteri (ARB) 3 kez pozitif olarak saptand›. Hastaya dörtlü anti-tüberkülöz rejim baflland›. 14. gün toraks dreni çekildi ve medikal tedavisine 6 ay devam edildi. Hasta halen poliklinikten takip edilmektedir (Resim 4).
‹ZM‹R GÖ⁄ÜS HASTANES‹ DERG‹S‹
hekimi zorlayabilir. Bu gibi durumlara haz›rl›kl› olmak ve gerekli hallerde medikal tedaviyi cerrahi müdahale ile desteklemek gerekli olacakt›r.
5. Inci I, Ozçelik C, Balc› A. (Therapi and long term of following results of spontaneous pneumothorax). Solunum Hastal›klar› 1997; 8: 25-35.
6. Tatebe S, Kanazawa H, Yamazaki Y, Aoki E, Sakurai Y. Spontaneous haemopneumothorax. Ann Thorac Surg 1996; 62: 1011-5.
1. Ozbay B, Gencer M, Gulsun A, Ceylan E, Senel M. (Social and cultural conditions of tuberculosis cases). Tuberkuloz ve Toraks Dergisi 2001; 49: 246-51.
2. Mouroux J, Maalouf J, Padovani B, Rotomondo C, Richelme H. Surgical management of pleuropulmonary tuberculosis. J Thorac Cardiovasc Surg 1996; 111: 662-70.
3. Bai KJ, Wu IH, Yu MC, Chiang IH, Chiang CY, Lin TP, Lee, et al. Tuberculous empyema. Respirology 1998; 3: 261-6.
4. Petter JI, Sako EY. Pneumothorax. In: Fishman AP (ed). Fishman's Pulmonary Diseases and Disorders. New York Vol 1: McGraw Hill Companies, 1998: 1449-50.
KAYNAKLAR
baflvuru esnas›nda hayat› tehdit edici komp-likasyonlar›na rastlanabilmektedir. Kanama, ampiyem, bronkoplevral fistül, tansiyon pnömotoraks gibi komplikasyonlar hasta ve
Yaz›flma Adresi:
Dr. Levent ÖZDEM‹R
Dörtyol Devlet Hastanesi Gö¤üs Hastal›klar› Klini¤i, Hatay
e-posta: levent2408@mynet.com TANS‹YON H‹DROPNÖMOTORAKS
