Gelme Chirac

CUMARTESİ, 20 Ocak 2001

w nw n«ıraiiiîı8M iiW M &

Ortak Eylem Planı çöpe

Elysee Sarayı'na mesaj

Fransız Meclisi'nin sözde soykırım yasa

tasarısını kabul etmesi üzerine harekete

geçen Ankara ilk yaptırımı uygulamaya

koydu. 1998'de dönemin Cumhurbaşkanı

Süleyman Demirel ile Chirac'ın imzaladığı

Türkiye-Fransa 2000 O rtak Eylem Planı'

tek taraflı askıya alındı.

Bu yaptırım Fransız Cumhurbaşkanlığı Sarayı

Elysee'ye de şu mesajı veriyor: 'Chirac

Türkiye'ye gelmesin.1 Çünkü askıya alınan

eylem planı Chirac'ın Türkiye'yi ziyaretini

de içeriyor. Türkiye, Ermeni tasarısı

karşısında suskun kalan Chirac'a da sert

tepkisini dile getirmiş oluyor.

^

T

ÜRKİYE, sözde E r­meni soykırımı tasarı­ sını ulusal meclisinde kabul eden Fransa'ya karşı ilk sert yaptırımı dün devreye sok­ tu. Ankara, 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in Şubat 1998'de Paris'e yaptığı resmi zi­ yaret sırasında imzalanan ve Temmuz 1998'de uygulamaya konulan ‘Türkiye-Fransa 2000 Ortak Eylem Planı’m tek ta­ raflı olarak askıya aldı.

Eylem planı iki ülke arasın­ da kültürel, siyasi ve ekonomik alanda kapsamlı bir işbirliği ve mevcut olan çalışmaların daha da geliştirilmesinin yanı sıra, Fransa Cumhurbaşkanı Jacqu­ es Chirac'ın Türkiye'ye resmi bir ziyaret yapmasını da içeri­ yordu. Ankara, eylem planını askıya alarak Chirac'a ‘Gelme istemiyorum’ mesajını da ver­ miş oldu. Ashnda Chirac Tür­ kiye'yi daha önce ziyaret ede­ cekti. Ancak Türkiye helikopter ihalesinde, Fransız-Alman or­ tak kuruluşu Eurocopter'in ürettiği Tiger tipi helikopteri devre dışı bırakınca, Chirac bu­ na tepki olarak Ankara ziyareti­ ni ertelemişti.

Genelkurmay Strateji Daire- si'nden tuğgeneral rütbesinde bir yetkili de Dışişleri Bakanlı­ ğına gelerek, Fransa'ya karşı belirlenecek yeni stratejiyle ilgili toplantıya katıklı. Toplantıda, Ecevit'in emri ile harekete geçi­ rilecek üç sayfalık karşı eylem planı hakkında da değerlendir­ me yapıldı. Ayrıca, Fransa'nın 8 milyar dolarlık savunma ihale­ lerinde kısa ve orta vadede ih­ racı masaya yatırıldı.

Ankara'ya çağrılan Türkiye­ 'nin Paris Büyükelçisi Sönmez Koksal, dün akşam havaalanın­ dan doğruca Dışişleri Bakanlı­ ğına geçerek Dışişleri Bakanı İsmail Cem ve diğer bakanlık yetkilileri ile iki saat süren bir toplantıya katıldı. Toplantıda Fransa'ya karşı öngörülen yaptı­ rımlar ele alındı. Ayrıca Fran­ sa'nın tutumunun diğer Batılı ülkelere de örnek teşkil edebile­ ceğine, bu nedenle Almanya, İspanya ve Rusya'da da Türkiye karşıtı tasarıların gündeme ge­ lebileceğine dikkat çekildi.

MC

j

K'YA TAŞINIYOR

Başbakan Bülent Ecevit baş­ kanlığında dün akşam, Dışişleri Bakanı Cem ve diğer kurmayla­ rın katıldığı toplantıda, Fransa­ 'ya karşı ağır yaptırımlar içere­ cek karşı eylem planının 22 Ocak'ta gerçekleşecek MGK gündemine taşınması kararlaş­ tırıldı. Ecevit, Dışişleri Bakanlı­ ğı tarafından hazırlanan karşı eylem planı üzerinde değerlen­ dirmelerde bulunarak Fransa­ 'nın ihalelerden öncelikle dış­ lanması, siyasi istişarelerin ke­ silmesi, kültürel, sosyal alanlar­ da temasın asgariye indirilmesi için talimat verdi.

Dışişleri Bakanlığı Müsteşa­ rı Faruk I^oğoğlu'nun dün Azerbaycan'a gitti. Ziyaret sıra­ sında Türkiye ile Azerbaycan’ın Fransa'ya karşı ortak tavır al­ ması enine boyuna görüşülecek. İlk aşamada Dağlık Karabağ sorununun çözümü için kuru­ lan AGİT Minsk Grubu'ndan Fransa'nın dışlanmasının gün­ deme gelebileceği belirtildi.

■ Uğur ERGAN ■ Metehan DEMİR/ANKARA

H ürriyetin 'Adieu France'

manşeti haber oldu

ADIEU FRANCE

W Ï Æ

...

n

p a r o i

H Ü R R İY E T in ‘Adeiu F rance’ başlığım haber yapan Fransız H aber Ajansı (A F P ), ‘T ü rk basını Türk- F ransız ilişkilerine ‘adieu’ diyor1 yorumunu yaptı. A F P , Hürriyet’in, ‘Kökleri K anuni Sultan Süleyman'a k ad a r giden iki ülke arasındaki dostluk birkaç Erm eni oyu uğruna feda edildi' yorumundan da alıntı yaptı. A F P , Hürriyet ile diğer gazetelerin tepkisine geniş yer vererek, Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliği sürecinde, Ankara

yönetiminin Paris ile iyi ilişkiler yaşadığını ve Paris'i sözcülerinden biri olarak gördüğünü belirtti.

Ankara-Paris soğukluğu

Le Monde

Meclis'in bu tür bir tasarıyı kabul etmesinin yasallığı tartışılabilir. Anadolu’da yaşayan Ermenilerin sınırdışı edildiği ve katliama uğradıkları da gerçektir. Türkiye, AB'ye katılmak istiyorsa tarihi ile barışmak zorunda.

Le Figaro

Yasa tasansı, Türkiye ve Fransa arasında hemen diplomatik krize neden oldu. Türkiye, ABD'de Clinton yönetiminin yaptığı gibi, Fransa'da Cumhurbaşkanı Jacques C hirac ve Başbakan Lionel Jospin'm devreye girmemesinden de kızgınlık duyuyor.

Liberation

A nkara ile Paris arasında soğukluk. Türkiye, derhal Paris'teki büyükelçisini Ankara'ya çağırdı ve Fransa'ya ekonomik ilişkileri askıya alma tehdidinde bulundu.

Fransa ABD'nin

yapamadığını yaptı

EtnOS

Fransa'nın Ermeni soykırımını tanıması cesur bir karar. Ankara'nın baskılarına rağmen Fransız Parlamentosu, ABD Kongresi'nin yapamadığını yaptı.

EksU Sİâ

Fransa, Ermenilère tarihi haklarını teslim etti. Paris, demokratik ilkelerin çıkarların üzerinde olduğunu kanıtladı.

Elefteros Tipos

Karar, Türkiye'ye atılmış bir tokattır. Türkiye tokada sert yaptırımlarla cevap vermeye hazırlanıyor.

FRA NSA 'nm sadece yeni ihalelerden dışlanmakla kalmayıp, eski ihaleleri de kaybedebileceği söyleniyor. İşte tehlikedeki ihaleler:

HELİKOPTER

1997 yılında Eurocopter ile yapılan sözleşme sıfırlanabilir. Sözleşme çerçevesinde Türkiye ile Eurocopter, 2003 yılına kadar ortak 30 helikopter üretecek.

TANK

Fransız GIAT, Leclerc modeliyle tank ihalesinde yarışıyor. G IA T Başkanı Jacques Loppion, yasa tasarısı nedeniyle biraz üzüntü duyduğunu söyledi. Loppion. ‘Leclerc testleri başarıyla geçmişti ve yarışta önde gidiyor* dedi. 7 milyar dolarlık ihale için Alm an Krauss-Maffei ve A m erikan General Dynamics ve UkraynalI U krpetseksport şirketleri yarışıyor.

UYDU

Fransız Alcatel Şirketi de geçtiğimiz aylarda Türkiye'nin ilk casus uydusunu üretmek için A nkara ile 204 milyon dolarlık anlaşm a yaptı.

F

RANSIZ UlusalMeclisi'nden geçen sözde soykırım yasa tasarısını engellemek için parmağını oynatmayan Fransa Dışişleri Bakanlığı, Türkiye ile ilişkilerin her alanda gelişmesine büyük önem verildiğini bildirdi. Sözcü François Rivasseau, dünkü olağan basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlarken ülkesinin Türkiye ile ilişkilerin her alanda geliştirilmesine ve Ankara ile AB arasındaki yakınlaşmaya büyük önem verdiğini söyledi. Rivasseau, yasanın modern Türkiye'yi hedef alan ve suçlamaya yönelik bir amacı olmadığını, sadece Osmanlı İmparatorluğu sırasında meydana gelen trajik bir olayı hatır­ latma özelliği taşıdığını ifade etti.

Sezer Fransa'ya sert çıktı

S

ÖZDE Ermeni soykırımı yasa tasarısının Fransa Parlamentosu'nda kabul edilmesine Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'den sert tepki geldi. Kararı kınayan Sezer’in, Fransa'dan

yasayı etkisiz kılacak girişimler beklediği bildirildi.

Cumhurbaşkanlığı özel Kalem Müdürü ve Dışişleri Başdanışmanı Tacan İldem tarafından aktarılan de­ ğerlendirmelerine göre Sezer, ‘sağduyu­ dan yoksun bu kararı’ esefle karşıladı ve kınadı. Cumhurbaşkanı, ilişkilerin zarar görmemesi için Chirac'ın ve Fran­ sız Hükümeti'nin yasayı etkisiz kılmak yönünde çaba harcaması dileği ve beklentisini de dile getirdi.

Sezer, BM Binyıl Zirvesi sırasında Fransa Cumhurbaşkanı Chirac'a yasa önerisinin kabul edilmesinin büyük hata olacağını, dostluk ve müttefiklik ilişkileriyle bağdaşmayacağını ve ikili

ilişkiler bakımından onarılması güç yaralar açacağım söyleyerek uyarmıştı.

Cumhurbaşkanı, daha sonra gönderdiği yazılı mesajlarda da bu görüşleri yinelemiş ve böyle bir yasanın kabulünün Kafkaslar'da barış ve istikrar ortam ı yaratılması çabalarını da sekteye uğratacağını, bu bağlamda Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesi amacına hizmet etmeyeceğini de belirtmişti.

C

h ir a c

’

a

SON UYARI

Sezer, son olarak 8 Ocak'ta Chirac'a gönderdiği mesajda Fransız

Parlamentosu'nun Cezayir'de meydana gelen olayların araştırılması önerisini reddettiğini hatırlatmıştı. Bu kararın geçmişin tarihe ve tarihçilere bırakılması gerektiğine ilişkin inancı pekiştirdiğinin altım çizen Sezer, soykırım iddialarına ilişkin yasa önerisinin kabul edilmesinin “çelişkili bir tutum ve basiretsiz bir yaklaşım” olacağına dikkati çekmişti.

ârıMistcjji'ıİj Jıl

F

:

<

C

m

y VJjj

u

IRANSA Ulusal

Meclisi'nin Erm eni soykırım tasarısını kabul etmesi Erivan'da sevinçle karşılandı. Devlet Başkanı Robert Koçaryan suskun kalmayı tercih ederken, Taşnak Partisi, ‘Bu daha başlangıç’ diyerek bu yönde çalışmalarına devam edeceklerini açıkladı.

F ransa'da alınan kararın ardından Türkiye'nin sert tepkisi karşısında K oçaryan dahil, hiçbir üst düzey

yetkili kararla ilgili açıklam a ve yorum yapmamayı tercih etti.

Konuya en büyük ilgiyi ise K oçaryan tarafından hüküm ette yer verilen ve

Süper güçlerin oyunu

E

R M E N İ basını kararıalkışlarken, diğer gazetelerin aksine Haykakan Ja m an a k Gazetesi, kararı eleştirdi. Gazete, ‘bu k a ra r elbette, Erm enistan diplomasisin zaferi olarak sunulmaya çalışılacak. Ancak kararın , Ermenilerin gerçek çıkarlarına hiçbir katkısı yoktur. Bu k a ra r, süper güçlerin, Ermeni sorununu kendi çıkarları için kullandıkları girişimlerden bir yenisidir’ dedi.

?

ülkeyi perde arkasından yönettiği iddia edilen T aşnak Partisi gösterdi.

Taşnak Partisi: ‘Bu d ah a başlangıç. Bu karar, Ermenilerin A vrupa'da ve

uluslararası siyasi arenada ısrarlı politik, toplumsal ve örgütsel

mücadeleleri sonucu sağlanm ış, adalet ve doğruya yönelik bir adım dır ve henüz başlangıç adım larından biridir. Israrla devam etmemiz, daha fazla sonuç sağlayacaktır.

Ulusa Demokratik Birlik Partisi: ‘F ran sa Avrupa’da büyük ağırlığı olan bir ülke. F ransa'dan sonra gerisi çorap söküğü gibi gelir.'

Ermenistan Devrimci Partisi: ‘F ransa Parlam entosu’nun aldığı k a ra r soykırım konusunun modası geçmiş bir mesele olmadığını gösterdi. Ermeni topluluğunun birlik ve beraberlik halinde her işe kadir olduğunu gösterdi.'

■ Nerdun HACIOĞLU/MOSKOVA

HADİ ULUENGIN

Yılmaz'ı

sahiplenmek...

IVİLLİĞİ ve demokrasiyi cesaret- le sahiplendiği için M esut Ytl-

maz'a karşı başlatılan susturma

kam panyasını şimdi de kardeşi

T urgut Yılmaz'ı bulaştırarak

sürdürmeye çalışan odakların kullandığı ‘k oç

b a şı’ (!) kim, biliyor musunuz ?

Erbabı arasında ‘K aranlık’ adıyla tanınan Maocu dergi...

Hani şu kazaen ekrana çıkartıldığında galiz kü­ für savuran ve Apo'yla Bekaa'da kolkola gerilla tef­ tiş eden, ama rüzgann döndüğü an ultra ‘Atatürk­

çü’ (!) kesilerek militarizme yamanan şahsın ‘baş­ yazar’ (!) gözüktüğü varakpare var ya, işte o !

Fakat kimse tenezzül edip bunu okumadığın­ dan, hazretlerde para bol, onlar da yazmış ol­ duktan iftiraları faks, e-mail, posta, dört bir ya­ na yolluyorlar.

Malum, çamur at izi kalsın...

★ ☆ ★

ANCAK tabii ANAP liderine yönelik kam­ panyada adı provokasyonla özdeşleşmiş bu sü­ per marjinal Maocuların yine ön plana çıkartıl­ ması bir tesadüf değil...

İstihbarat örgütleri bunlann kod adını zaten hanidir koymuş: ‘Fabrikatör’

Yani, imalatçı! Tahtakale yokuşunda da kaz­ ma sapı imal etmiyorlar ya...

İmal ettikleri, daha doğrusu onlara imal ettiri­ len şey, yüzde 99 atmasyon, yüzde 1 doğru bil­ gi kınntılanyla yönlendirme yapan ‘gri dezen-

form asyon’!

Zaten hafızanızı tazeleyin, ‘Karanlık’ aracılı­ ğıyla şu an Y ılm aza karşı düzenlenmek istenen komplo daha önce T ansu Çiller için de ger­ çekleştirilmişti. Malum şahıs, üzerindeki adres dahi sahte bir belgeyi delil diye göstererek, ye­ min billah, DYP önderinin ABD vatandaşı oldu­ ğunu öne sürmüştü.

Sonra yargı önünde bir defa daha iftiracılık­ tan mahkum oldu...

Fakat işin en ilginç yanını, böylesine tescilli bir kişi tarafından dile getirilen bu ‘iddta’yı (!) dönem Genelkurmayı'nın önce ciddiye alıp Çil­

ler hakkında suç duyurusunda bulunması; ar­

dından da, asparagas çok fazla göz çıkarttığın­ dan başvurunun geri çekilmesi oluşturdu.

Bu satırlann yazarı işkembe-i kübradan at­ maz, bana inanmayan 1997 yaz aylannın gaze­ te koleksiyonlarını şöyle bir tarasın !

Ama tabii ‘andıç’ günleriydi, durumun veha- metini çağnştıran Sedat Ergin'in yazısı hariç hiç kimse çıkıp da, ‘Apo’dan seçim ittifakı teklifi

aldığını dahi söyleyen birisi şimdi militariz­ me döndü diye, nasıl olur da O'nun sözüne güvenip ilkin mahkeme istenir, sonra vaz­ geçilir. Ciddiyeti ne' diye sormadı.

Açıkçası, soramadık! Olay kaynadı gitti... Ancak o anki ‘m om en tum ’da ‘dezenfor-

m a sy o n ’ fiilen gerçekleşti ve Ç illerin ‘har­ canm a sü reci’nde Maocular kendilerine veril­

miş misyonu yerine getirdiler.

‘İyi saatte olsunlar’ açısından da o sırada

önemli otan tek şey buydu !

★ ☆ ★

BUGÜN de üç aşağı beş yukan aynı senaryo tekrarlanmak isteniyor.

Bu satırlar yazannın da defalarca eleştirdiği geçmişteki ciddi yanlışlan ve vahim uzlaşmalan ne olursa olsun; üstelik, ‘Hürriyet’teki ‘düğm eye

basma’ haberine verdiği ters tepkiyle üzümü ve

bağı kanştırmak yanılgısına düşsün; her şeye rağ­ men şu an sivilleşmenin ve demokratikleşmenin en cesur sözcüsü sıfatıyla sivrilen Mesut Yılmaz, bir yerlerden bulduğu destekle işi artık dışişleri ba­ kanına karşı ırkçı saldın düzenlemeye kadar vardır­ mış ‘Karanlık’ dergisi yine koç başı olarak kulla­ nılarak, ‘harcanmaya’ çalışılıyor.

Çünkü Yılmaz, sivil sistemini savunmak zo­ rundaki herhangi bir demokraside ancak asgari addedilebilecek demeçleriyle ve ‘ya AB, ya

B a a s’ formülleriyle, ülkeyi daima ‘a n d ıç ’larla

hizaya sokmak isteyen zihniyete göğüs geriyor. ANAP lideri siyaset arenasının ortasında açıkça rejimi sahipleniyor.

‘F a b rik a tö r’lere imal ettirilen yeni ‘dezen-

form asyon ’a karşı bugün biz de M esut Yıl- maz'ı sahiplenmeliyiz ki, yann çok geç olmasın!

Fransız yazardan mesaj

Türk halkının

yanındayım

'N LÜ Fransız yazar Jean-Michel Thibaux, sözde soykınm yasa tasarısını eleştirerek Türkiye'yi dayanışma mesajı gönderdi. Türkiye'de de çok satan Kleopatra romanının yazarı Thibaux ‘Fransız Meclisi’nin iki ülke arasında yarattığı krizin sebep olduğu bu zc dönemde Türk halkının yanındayım ve onla canı gönülden destekliyorum' dedi. Thibaux Türkiye'deki dostlarına gönderdiği mesajında ‘Günümüz Türkiyesi’nin geçmişte olanlar!: hiçbir ilgisi olamaz. Türkiye'nin, Avrupa'n gözünde suçlu gibi gösterilmesini bir skan olarak değerlendiriyorum. Neden Türk Parlamentosu, Fransa'yı Cezayir'de yapf katliam lar nedeniyle kınamıyor" dedi.

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi